Tuesday, March 14, 2023

 



NỘI DUNG :

 

Nhà nước tưởng niệm 35 năm thảm sát Gạc Ma nhưng ngăn cản các nhà bất đồng chính kiến

RFA
.

14/3 là ngày tưởng niệm vụ thảm sát, chứ không phải là cuộc hải chiến!

Bình luận của Trần Hiếu Chân
.

=================================================

.

.

Nhà nước tưởng niệm 35 năm thảm sát Gạc Ma nhưng ngăn cản các nhà bất đồng chính kiến

RFA
2023.03.14

https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/authorities-in-many-localities-blocking-activists-from-commemorating-gac-ma-martyrs-03142023071721.html

 

Báo chí nhà nước đăng nhiều bài viết đánh dấu 35 năm ngày hải quân Trung Quốc nổ súng ở đảo Trường Sa khiến 64 chiến sỹ hải quân Việt Nam tử trận, thậm chí còn có một lễ tưởng niệm lớn được tổ chức ở Khánh Hòa vào tối 13/3/2023. 

 

https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/authorities-in-many-localities-blocking-activists-from-commemorating-gac-ma-martyrs-03142023071721.html/@@images/edf6f4c9-2ee2-4bec-aa6f-aeca1b1a784c.jpeg

Năm 2016, người dân Hà Nội tưởng niệm 64 tử sĩ Gạc Ma bị Trung Quốc giết hôm 14/3/1988.  AFP

 

Tuy vậy, nhà chức trách ở nhiều địa phương như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngăn chặn không cho những người bất đồng chính kiến tham gia các hoạt động tưởng niệm của riêng mình.

 

Theo ông Lê Thân, chủ nhiệm Câu Lạc bộ Lê Hiếu Đằng, trong ngày 14/3, người dân ở thành phố Hồ Chí Minh được tự do thắp hương tưởng niệm ở khu vực chân tượng đài Trần Hưng Đạo ngay bến Bạch Đằng, tuy nhiên, phần đa người hoạt động bị chặn từ nhà.

 

Dự báo trước sẽ bị an ninh địa phương cho người đến canh gần nhà nên ông đã rời đi từ mấy hôm trước và quay trở lại thành phố vào sáng thứ ba để đến khu vực tượng Trần Hưng Đạo. Cách đây gần một tháng, ông cũng áp dụng cách này để đi tưởng niệm các nạn nhân trong cuộc xâm lược của Trung Quốc ở biên giới phía Bắc năm 1979.

 

Ông cho biết khi tới nơi, lực lượng an ninh nhận ra ông và chặn ông lại, không cho ông đến chân tượng đài thắp hương cho các liệt sỹ Gạc Ma. Tuy nhiên, do sự phản đối quyết liệt của ông nên họ buộc phải cho ông thắp hương.

 

Ông kể với Đài Á Châu Tự Do (RFA) vào trưa ngày 14/3:

 

Ra tới nơi anh em (lực lượng an ninh- PV) phát hiện. Nó cũng nói chuyện nhưng khi tôi qua thắp hương thì nó không cho. Tôi nói ‘Ủa sao người dân thắp được mà tôi lại không được?’ thì họ không cãi nhưng nói ‘giờ không có cho’.”

 

Sau một hồi bị ông chất vấn, cuối cùng lực lượng an ninh cũng để ông thắp hương cho các liệt sĩ, nhưng cử người đưa ông về nhà ngay sau đó. 

 

Tôi biết cái ý của họ là không muốn tôi xuất hiện ở đó, nên thắp xong là kêu người đưa tôi đi ngay chứ không để tôi ở lại đó.” 

 

Ông cho biết giống như ngày tưởng niệm các nạn nhân của quân xâm lược Trung Quốc ở biên giới phía bắc (17/02), hôm nay các thành viên của CLB Lê Hiếu Đằng có hẹn nhau ra thắp hương ở bến Bạch Đằng. Tuy nhiên, chỉ có vài người mà an ninh chưa biết mặt đến được, những người còn lại bị chặn ngay từ nhà riêng khi an ninh khu vực đưa người đến canh từ sớm.

 

Phó Giáo sư tiến sĩ Mạc Văn Trang và vợ, nghệ sĩ Kim Chi cho biết nhà riêng của họ bị canh cho dù cả hai ông bà không có kế hoạch đi ra ngoài do bị đau chân. Ông nói với RFA trưa ngày thứ ba:

 

Công an khu vực gọi điện nhắc nhở (không được đi ra ngoài- PV) nhưng người ta vẫn canh cho người ngồi dưới cầu thang ở cổng.

Công an người ta không để người dân tập trung lại rồi mới giải tán bắt bớ tạo ra hình ảnh xấu xí nên người ta chặn từng người một.”

 

Bà Dương Thị Tân, một nhà hoạt động ở Sài Gòn, cho RFA biết an ninh mặc thường phục canh nhà bà từ mấy hôm nay mà không rõ mục đích của họ là gì.

 

Ở Hà Nội, cựu giáo chức Trần Thị Thảo cho RFA biết có công an khu vực tên Trường cùng một số người mặc thường phục ngồi canh ở gần cầu thang khu chung cư nơi bà ở từ sáng sớm và ngăn cản bà khi bà có ý định đi ra ngoài.

 

Trong video bà cung cấp cho RFA, ở chân cầu thang, viên công an tên Trường liên tục giục bà quay lại nhà nhưng lại không cho biết lý do ngăn cản bà rời chung cư.

 

Phóng viên có gọi điện vào đường dây nóng của Công an TP HCM nhưng không ai nghe máy. Người trực điện thoại của Công an phường Bách Khoa nơi bà giáo Trần Thị Thảo sinh sống nói phóng viên cần đến gặp trực tiếp lãnh đạo của Công an phường để được cung cấp thông tin về việc canh giữ bà ngày hôm nay.

 

Một nhà hoạt động giấu tên cho hay, ở khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ tại trung tâm thành phố Hà Nội, xuất hiện một số xe trật tự của công an phường cùng công an và dân phòng tuy số lượng không nhiều như các năm trước.

 

Lần đầu tiên sau hàng chục năm, báo chí nhà nước đưa tin rầm rộ về sự kiện thảm sát 64 người lính công binh bảo vệ đảo Gạc Ma, và các hoạt động tưởng niệm như thắp hương và thả hoa đăng được tổ chức ở nhiều địa điểm.

 

Phó Giáo sư Mạc Văn Trang giải thích việc chính quyền ngăn cản các nhà hoạt động và giới bất đồng chính kiến tham dự các sự kiện trên cho dù có sự nới lỏng đối với báo chí:

 

An ninh người ta vẫn ngại, rất sợ khi tụ tập đông người rồi lên án Tàu cộng tàn sát đồng bào ta, chiến sĩ ta và lên án chính quyền hèn với giặc, ác với dân.”

 

Nhà thơ Hoàng Thuỵ Hưng (Hoàng Hưng), một thành viên trong Ban vận động thành lập Văn Đoàn Độc Lập, cho rằng trong khi người hoạt động xã hội độc lập luôn xiển dương lòng yêu nước, lên án mọi thế lực xâm lăng và kêu gọi cảnh giác trước mọi âm mưu xâm hại đất nước thì chính quyền Việt Nam thi hành chủ trương dứt khoát không cho phép bất cứ hoạt động độc lập nào có mầm mống tổ chức, dù chỉ là chuyện nhặt rác bờ biển hay trồng cây xanh cho đến việc phản ứng với Trung Quốc.

 

Bà Trần Thị Thảo nhận định, việc cho báo chí được viết về cuộc chiến 35 năm trước và gọi đích danh Trung Quốc là thủ phạm, ban lãnh đạo Việt Nam đứng đầu là Nguyễn Phú Trọng đang mị dân và lừa phương Tây về sự thay đổi trong quan hệ với Bắc Kinh nhưng đồng thời vẫn cho Tập Cận Bình thấy những người chống Tàu vẫn đang bị khống chế.

 

====================================================

.

.

14/3 là ngày tưởng niệm vụ thảm sát, chứ không phải là cuộc hải chiến!

Bình luận của Trần Hiếu Chân
2023.03.13

https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/march-14-is-a-masacre-no-a-sea-skirmish-03132023135028.html

 

Tưởng niệm ngày 14 tháng 3 là tưởng niệm một sự kiện bi thảm, đó là việc Trung Quốc cướp thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam cách đây 35 năm. Lại càng không phải là tưởng niệm cái gọi là “cuộc hải chiến ở Trường Sa” như một sự nhầm lẫn dai dẳng!

 

https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/march-14-is-a-masacre-no-a-sea-skirmish-03132023135028.html/@@images/abb6ebbe-e01d-4b52-b123-4303779736c6.jpeg

Các nhà hoạt động hô khẩu hiệu chống Trung Quốc trong một cuộc tập trung hồi năm 2016 ở Hà Nội kỷ niệm cuộc chiến ở đá Gạc Ma, quần đảo Trường Sa.  AFP

 

Hàng chục năm trở lại đây, cứ đến ngày 14/3 hàng năm, bà Nguyễn Thị Hường (58 tuổi, ở xã Thượng Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) lại lặn lội hàng trăm cây số vào bán đảo Cam Ranh, tỉnh Khánh Hoà để làm giỗ người em trai là liệt sỹ Nguyễn Tất Nam và 63 đồng đội của anh. Không biết chiến trường Bakhmut những ngày này, đã có khi nào quân Nga xâm lược hạ sát cùng lúc hay trong một ngày đến con số 64 chiến sỹ Ukraine để rồi người dân nước này trong tương sẽ lại “làm giỗ tập thể” như người dân Việt Nam? 

 

Năm ngoái, trong chuyến công tác tại tỉnh Khánh Hòa, chiều 12/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã khảo sát thực địa tại huyện Cam Lâm, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma và thăm, tặng quà các lực lượng thuộc Vùng 4 Hải quân Nhân dân Việt Nam. Khi đến dâng hương, dâng hoa tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo theo hướng mở rộng, hoàn thiện Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma trở thành công viên, trong đó có những biểu tượng, biểu trưng của quần đảo Trường Sa. Hiện nay, Khu tưởng niệm chỉ rộng 2ha, Liên đoàn lao động tỉnh cũng như Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm thủ tục với UBND tỉnh, giao thêm 2,5 ha ra hướng biển, xây dựng không gian văn hóa biển đảo để tạo sự kết nối với khu chính của khu lưu niệm. (1)

 

Vì những lẽ trên, người viết bài này không tin rằng, Thủ tướng Phạm Minh Chính tại lễ dâng hương nói trên ở tỉnh Khánh Hòa, hay tại lễ tưởng niệm vong linh những người lính đã ngã xuống ở Pò Hèn (Quảng Ninh) lại có thể khấn vái theo kiểu: “Anh em một nhà, cùng một bố mẹ sinh ra còn giết nhau nữa là, chết thì cũng đã chết rồi, ấm ức làm gì. Đã đến lúc cởi bỏ oán thù được rồi, hồn còn thì hồn cười…” Càng khó có chuyện cả hệ thống báo chí “mậu dịch” ở trong nước nhân dịp ấy lại còn đi tung hô ầm ĩ, lần đầu tiên, có một Thủ tướng dám đến thắp hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống trong cuộc chiến sống mái với quân bành trướng Bắc Kinh (2). Tất nhiên, một sự thật ai cũng biết, suốt trong một thời gian dài trước đây, Đảng và Nhà nước Việt Nam buộc phải bỏ qua các vấn đề phức tạp và đặc biệt nhạy cảm trong quan hệ với Bắc Kinh, trong đó có vấn đề Trung Quốc cướp Trường Sa của Việt Nam. Đảng và Nhà nước phải hết sức khéo léo, vừa phải giữ được nguyên tắc, vừa mềm dẻo về sách lược, để tạo điều kiện có lợi nhất cho sự ổn định và phát triển của đất nước (3)

 

Năm nay, tưởng niệm 35 năm ngày mất Gạc Ma, lại là năm đầu tiên Việt Nam có một vị tân Chủ tịch nước trẻ (53 tuổi), dư luận cả trong nước lẫn trên thế giới quan tâm: “Sau 35 năm nhìn lại Gạc Ma: Với tân Chủ tịch nước, Việt Nam có thay đổi gì trong chính sách Biển Đông? “Thay đổi trong chính sách dài hạn của Việt Nam thì không, nhưng thái độ thì có khác,” ông Hoàng Việt, Giảng viên Luật quốc tế, nói với BBC từ Sài Gòn. “Mọi năm báo chí đăng rầm rộ trước thềm kỷ niệm sự kiện Gạc Ma, nhưng năm nay có vẻ im ắng… Dù vậy, trên thực địa vẫn rất căng thẳng, Việt Nam vẫn duy trì các hoạt động bảo vệ biển đảo của mình. Hình ảnh tàu Trung Quốc, tàu Việt Nam rượt đuổi nhau vẫn xảy ra luôn luôn. Tàu Việt Nam vẫn đeo bám tàu Trung Quốc quyết liệt, còn tàu Trung Quốc thì phụt vòi rồng vào tàu Việt Nam trên Biển Đông”.

 

Vẫn theo ông Hoàng Việt, ở Việt Nam, các chính sách đối ngoại không phải do một người quyết định mà là do tập thể, trong đó Bộ Chính trị có tiếng nói quyết định. Có những ban bệ với những hoạch định từ rất lâu rồi, bất cứ ai lên thì cũng không thể thay đổi được hướng đi đó. Do đó các chính sách của Việt Nam đối với vấn đề Biển Đông hay Gạc Ma cũng nằm trong tổng thể ấy. (4)

 

Trên thực tế, phải chờ mãi đến ngày 14/3 năm 2018, tức là 30 năm sau vụ thảm sát ở bãi đá Gạc Ma, lần đầu tiên, truyền thông Việt Nam mới được phép đưa tin về tội ác của Trung Quốc xâm lược (5). Cho đến gần đây, trang mạng vov.vn mới được phép giật sáp-pô in “bold”: “Ngày 14/3/1988, máu của các liệt sỹ đã hòa cùng biển cả, nhắc nhớ thế hệ muôn đời sau nhớ về tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc” (6). Chỉ trước đấy một năm, ngày 14//3/2017, chính quyền còn cho công an, cả chìm lẫn nổi, vây ráp đám đông, cho ôtô, xe buýt vây kín bờ hồ Hoàn Kiếm, khu vực tượng đài Lý Thái Tổ nên khiến mọi người phải đi rải rác các nơi khác. Không có thông tin về biểu tình hay tưởng niệm ở Sài Gòn. Điều kỳ lạ là dẫu đã cho phép, nhưng ngày tưởng niệm Gạc Ma 14/3/2018 vẫn nhanh chóng bị giải tán. Cố Đại tá Bùi Văn Bồng, cựu nhà báo báo Quân Đội Nhân Dân có một ước nguyện: “Mong rằng từ nay trở đi, trong những vấn đề về chống kẻ thù xâm lược bảo vệ biển đảo, đừng để xảy ra tái diễn những kiểu như đảo Gạc Ma, để rồi chúng ta (Việt Nam) lại phải ân hận; Chúng ta vừa tức giận, vừa mất trắng chủ quyền một cách vô căn cứ và một cách thiếu bản lĩnh dân tộc như thế” (7). 

 

Năm năm trước đây, nhân tưởng niệm 30 năm ngày mất Gạc Ma, lần đầu tiên một cuốn sách phác lại toàn bộ câu chuyện Gạc Ma trên bối cảnh tranh chấp tại Biển Đông đã được xuất bản, Gạc Ma – Vòng tròn bất tử”, do First News và NXB Văn học ấn hành. Được chấp bút bởi nhiều tác giả với văn phong báo chí, “Vòng tròn bất tử” dẫn độc giả đi suốt từ tháng 3 bi tráng năm ấy với những giờ phút sinh tử nghẹt thở, vòng về những ngày bình yên, hạnh phúc ngắn ngủi của các chiến sĩ đã thoắt thành liệt sĩ, sang tâm sự day dứt của các cựu binh Gạc Ma ngày hòa bình. Rồi những lá thư từ nhà giam Trung Quốc, đến những chứng minh mạnh mẽ về chủ quyền Việt Nam từ các thư tịch cổ, và gọi sự vật đúng tên – Gạc Ma là cuộc thảm sát – để minh định sự thật lịch sử. Người đọc sẽ đọc không dừng và cuộc thử thách cảm xúc cũng sẽ không dừng sau khi gấp sách lại. Tình yêu với đất nước sẽ tha thiết chảy. Ngọn lửa khát khao được góp sức để bảo vệ chủ quyền Việt Nam sẽ bùng lên mãnh liệt (8). 

 

Sau ngần ấy năm, cuộc tranh luận về việc mất Trường Sa vào tay Trung Quốc vẫn bị “kẹt cứng” ở một số nội dung. Thứ nhất, vấn đề day dứt suốt bao nhiêu năm ròng là lúc lính Trung Quốc tràn lên đảo thì có hay không có lệnh “cấm nổ súng” từ cấp trên? Phóng sự của Mặc Lâm trên Đài RFA ngày 13/3/2018 phần nào đã soi sáng câu chuyện này (9). Thứ hai, làm thế nào để có thể đưa câu chuyện Gạc Ma vào sử sách để thanh thiếu niên từ thế hệ này qua thế hệ khác biết rằng đã có những bậc cha chú nằm lại nơi biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đừng để các em không biết về những giai đoạn bi tráng mà đất nước ta đã trải qua. Đó là tâm sự của anh hùng Lực lượng vũ trang Nguyễn Văn Lanh (10). Thứ ba, phải đi đến chấm dứt tình trạng, bên Việt Nam dường như không có tin tức đăng về tưởng niệm ngày 14/3  trên các trang chính thống lớn như Nhân Dân, Đảng Cộng sản, Chính phủ Việt Nam. Trong khi đó, tại những cuộc giao lưu quốc tế, Trung Quốc vẫn liệt kê các cuộc xâm lược Việt Nam trong các năm 1974, 1979, 1988 như là những “thắng lợi vẻ vang” của ĐCSTQ (11). Tình trạng cắc cớ này chắc còn lâu mới giải tỏa được, chừng nào Đảng và Nhà nước Việt Nam vẫn chưa tìm cách hóa giải được mâu thuẫn giữa phải tôn vinh và tôn trọng ong yêu nước và các tấm gương bảo vệ chủ quyền mà vẫn giữ quan hệ với Trung Quốc.

____________

Tham khảo: 

 

1. https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-dang-huong-tuong-niem-cac-liet-si-gac-ma-20220312164348888.htm

 

2. http://www.viet-studies.net/kinhte/SaoBang_BatTayDietVong.html

 

3. https://tcnn.vn/news/detail/33277/Su_kho_khan_va_phuc_tap_cua_Viet_Nam_trong_giai_quyet_tranh_chap_chu_quyen_o_Bien_Dongall.html

 

4. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-64871401

 

5. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43399159

 

6. https://vov.vn/chinh-tri/143-hang-nam-la-ngay-gio-cac-liet-sy-gac-ma-post930285.vov 

 

7. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40632687

 

8. https://tuoitre.vn/tu-thang-3-bi-trang-trong-gac-ma-vong-tron-bat-tu-20180705123740776.htm

 

9. https://www.rfa.org/vietnamese/news/people_stories/who-order-no-fire-at-jonhson-reef-03132018094556.html

 

10. https://tuoitre.vn/gac-ma-trong-chuong-trinh-giao-duc-pho-thong-ra-sao-20180314184723847.htm

 

11. https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/what-remains-after-two-events-of-chinese-communist-party-in-beijing-07182021100019.html

 

-----------------------------------------------------------------

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do




No comments: