Các nước trong vùng
điều chỉnh chính sách, còn Việt Nam thì sao?
Trần Hiếu Chân
Gửi đến BBC News Tiếng Việt từ TP HCM
13 tháng 2 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cled33ny322o
Ngài Samdech Techno Hun Sen thăm Bắc Kinh (9-11/2)
trùng với thời điểm Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm tận Singapore và Brunei
(8-12/2).
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3860/live/2f937a70-ab49-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg
Các lãnh đạo ASEAN nhóm họp tại Thượng đỉnh ASEAN ở Phnom Penh vào tháng
11/2022
Cuối năm ngoái, khi còn là Chủ tịch nước,
ông Nguyễn Xuân Phúc cũng đã cất công sang Indonesia, trước khi "bị trả về
địa phương".
Có phải vì thấy cánh phía Tây Trường Sơn
"hở sườn", nên chính quyền Việt Nam phải đôn đáo sang phía Đông
và Nam?
Nhìn vào các tuyến ngoại giao này, xét
cho cùng thì Đông hay Tây thì cũng là không gian Đông Nam Á, mười quốc gia
ASEAN.
Nói phía Tây "hở sườn" chẳng qua, vì
dư luận thấy những điểm tựa truyền thống của Việt Nam có vẻ bị lung lay.
Tôi thấy cái từng có tên là Liên minh Việt
– Miên – Lào không còn như xưa. Myanmar sau bước ngoặt dân chủ, nay rơi trở lại
vào nội chiến dai dẳng giữa phe đảo chính được Trung Quốc hậu thuẫn với lực
lượng của chính quyền cũ.
Các chuyển biến Đông Nam Á "hậu Covid"
diễn ra nhanh chóng mặt.
.
Nhãn quan chính trị của ông Hun Sen
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/518b/live/6133a410-ab49-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg
Ông Hun Sen đã thể hiện sự ủng hộ chính trị đối với Trung Quốc và gửi
thông điệp về tình đoàn kết bền chặt giữa người dân hai nước. Tập Chủ tịch ca
ngợi Campuchia như “một người bạn có mặt trong hoạn nạn và đó mới là bạn thật”,
theo Khmer Times.
Ngày 10/2, Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp Thủ tướng
Campuchia Hun Sen tại Điếu Ngư Đài.
“Trung Quốc
kiên quyết ủng hộ Campuchia trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia,
kiên quyết ủng hộ Campuchia trong việc thúc đẩy đều đặn các chương trình nghị sự
chính trị lớn trong nước cũng như phát triển kinh tế và xã hội, đồng thời kiên
quyết phản đối các thế lực bên ngoài can thiệp vào công việc nội bộ của
Campuchia,” ông Tập được Tân Hoa Xã trích dẫn khi đón
ông Hun Sen.
Bắc Kinh cam kết sẽ khuyến khích nhiều doanh
nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Campuchia, giúp xây dựng khu kinh tế Sihanoukville
trên Vịnh Thái Lan và hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông. Bên cạnh bảo đảm
về an ninh, ông Tập cũng cam kết sẽ hỗ trợ Phnom Penh về phát triển kinh tế.
Cả lần trước lẫn lần này, ông Hun Sen đều chọn
thời điểm thăm Trung Quốc vào lúc đại dịch Covid-19 tái bùng phát. Hun Sen đã
thể hiện sự ủng hộ chính trị đối với Trung Quốc và gửi thông điệp về tình đoàn
kết bền chặt giữa người dân hai nước. Tập Chủ tịch ca ngợi Campuchia như
"một người bạn có mặt trong hoạn nạn và đó mới là bạn thật",
theo Khmer
Times.
Bắc Kinh dự kiến sẽ cấp vốn mới cho Phnom Penh
để xây dựng tuyến đường sắt cao tốc nối thủ đô Campuchia với Poipet ở biên giới
Thái Lan. Ngược lại, Trung Quốc đang âm thầm mở rộng phạm vi chiến lược của
mình, với Căn cứ Hải quân Ream đi đầu, để chống lại chiến lược Ấn Độ Dương –
Thái Bình Dương của Mỹ.
Chuyến đi diễn ra khi khoản nợ của Campuchia
tiếp tục tăng, đã vượt quá 10% GDP và ước tính khoảng 5,3 tỷ USD đang được đầu
tư vào đây như một phần của "Sáng kiến Vành đai và Con đường" (BRI).
Đổi lại, Campuchia là quốc gia sẵn sàng nhất
trong tất cả các thành viên ASEAN đã/đang đáp ứng các lợi ích chiến lược của
Trung Quốc, theo một đánh giá trên Foreign
Brief.
.
Manila 'quay xe' với Trung Quốc
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/5e44/live/60dd2a30-ab4a-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg
Ông Hun Sen đến Bắc Kinh cũng đúng thời điểm Tổng
thống Philippines Marcos gặp người đồng cấp Nhật Bản Fumio Kishida và chứng kiến
lễ ký kết 7 thỏa thuận kinh tế và an ninh (9/2)
Đặt chuyến thăm của Hun Sen trong bối cảnh các
nước đều đang có những điều chỉnh chính sách dữ dội mới thấy hết nhãn quan
chính trị của ông. Lâu nay, sau mỗi lần tiếp các phái bộ từ Hà Nội, Hun Sen đều
yêu cầu phía Việt Nam ngồi lại nghe giải bày những khó khăn của đất nước ông…
để Việt Nam cảm thông.
Hun Sen đến Bắc Kinh cũng đúng thời điểm Tổng
thống Philippines Marcos gặp người đồng cấp Nhật Bản Fumio Kishida và chứng kiến
lễ ký kết 7 thỏa thuận kinh tế và an ninh (9/2). Chuyến đi của Marcos diễn ra một
tuần sau khi Manila cho phép quân đội Mỹ tiếp cận nhiều hơn với các căn cứ quân
sự của Philippines.
Các thỏa thuận cho thấy có sự sắp xếp lại
trong chính sách của Philippines, khác với người tiền nhiệm của Marcos, Rodrigo
Duterte, có quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc. Các thỏa thuận sẽ cho phép các cuộc
tập trận chung và cung cấp khuôn khổ pháp lý cho việc triển khai quân nhân Nhật
Bản tới Philippines trong tương lai.
Philippines quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với
Tokyo nhằm đối trọng với các hoạt động quân sự của Trung Quốc tại các tuyến đường
biển Đông Nam Á vốn rất quan trọng để cung cấp cho nền kinh tế của hai nước. Vị
trí địa lý của Philippines ở Biển Đông rất quan trọng đối với mục tiêu đó.
.
Việt Nam cần 'món ăn gì để tư duy'?
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/e8c4/live/fe9fab80-ab4a-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg
Các nước cứ “đu dây”:
Campuchia và Lào hiện áp dụng rất tốt bài học “đu dây” của Việt Nam. Chỉ khác
nhau là Việt Nam “đu” giữa Mỹ và Trung Quốc, thì Lào và Campuchia lại “đu”
giữa Trung Quốc và Việt Nam.
Các nhà hoạch định chính sách ở Hà Nội có
lẽ đã dần hiểu được một tâm lý phổ quát: Việt Nam muốn “thoát Trung” như thế
nào thì Campuchia và Lào cũng muốn “thoát Việt” như thế. Cho nên, “đừng làm điều
gì anh không muốn người khác “áp” cho mình”. Lời dạy của Không Tử thiết nghĩ
phù hợp trong hoàn cảnh hiện nay.
Trong quốc tế chỉ có hai lựa chọn. Nếu mình
cũng chỉ chọn vai vế phụ thuộc, bề dưới thì sẽ mất luôn cả “đồng minh
chí cốt” một thời. Có lẽ cần phải tạo ra các cơ sở mới về an ninh và phát
triển mỗi nước sao cho cả ba thực sự là đối tác “ruột” của nhau. Trong thời
đại này, ai muốn Campuchia hay Lào thành “phụ thuộc Việt Nam”, chắc chắn sẽ
thất bại.
Các nước cứ “đu dây”: Campuchia và Lào hiện
áp dụng rất tốt bài học “đu dây” của Việt Nam. Chỉ khác nhau là Việt Nam
“đu” giữa Mỹ và Trung Quốc, thì Lào và Campuchia lại “đu” giữa Trung Quốc và
Việt Nam.
Riêng Hun Sen còn e ngại mình sẽ mất giá trong
con mắt của Bắc Kinh khi quan hệ Việt – Trung được cải thiện. Vì thế, ông ta
hành động mau lẹ để hoàn tất các căn cứ quân sự Trung Quốc, cả bí mật lẫn công
khai, trên đất Chùa Tháp, như đài Mỹ VOA đưa tin.
Bắc Kinh không chỉ tác động vào quan hệ Việt
– Mỹ. Học giả Trung Quốc Ngô Sỹ Tồn gần đây còn bác bỏ thỏa thuận phân định
biển Việt Nam – Indonesia. Bởi vì, đàm phán EEZ giữa Indonesia và Việt Nam sẽ
thúc đẩy các đàm phán tương tự ở ASEAN mà Trung Quốc không bao giờ muốn ASEAN
đoàn kết trong vấn đề Biển Đông.
Trở lại các chuyến đi của lãnh đạo
Việt Nam. Thiết nghĩ vấn đề không phải là chạy sang Đông hay sang Tây, vấn đề
là phải đón được “ngọn triều” thời đại. Trong kháng chiến trước đây, Hà Nội đã
biết kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh quốc tế.
Nay không nhẽ chỉ vì 16 chữ vàng, mà bỏ qua
cơn địa chấn được cảnh báo? Mỹ và đồng minh đã sẵn sàng chống lại bất kỳ một
động thái mạnh nào của Trung Quốc ở châu Á và căng thẳng “khinh khí
cầu Trung Quốc” báo hiệu sự cứng rắn tăng lên trong thái độ của Hoa
Kỳ. Một chính sách “chậm và chờ” thụ động của Việt Nam liệu có
còn khả thi giữa thời biến động?
---------
Bài
thể hiện quan điểm riêng của tác giả Trần Hiếu Chân từ TP HCM.
.
TIN LIÊN
QUAN
Trung Quốc và
Campuchia khẳng định quan hệ 'sắt son', Việt Nam sẽ chịu áp lực?
12 tháng 2 năm 2023
.
Mỹ mở rộng căn cứ ở
Philippines hoàn thành vòng vây Trung Quốc
2 tháng 2 năm 2023
.
Ukraine: Kiên định
với lá phiếu trắng, lập trường của Việt Nam có bị chất vấn?
15 tháng 11 năm 2022
.
Khác Việt Nam và
Lào, Campuchia và ông Hun Sen được khen vì ủng hộ Ukraine
14 tháng 11 năm 2022
.
‘Ông Hun Sen được
khen làm tôi buồn cho Việt Nam’
17 tháng 11 năm 2022
.
Việt Nam đang đối mặt với
thế 'giăng mắc' của ba đại cường
19 tháng 7 năm 2022
No comments:
Post a Comment