Ý
nghĩa thời sự của việc chuyển lời mời TT Biden thăm VN
Hải
Lê
16/11/2022
https://www.voatiengviet.com/a/y-nghia-thoi-su-cua-viec-chuyen-loi-moi-tt-biden-tham-vn/6836840.html
Có lẽ một trong những ý nghĩa thời sự quan trọng của
việc chuyển lời mời Tổng thống Biden thăm Việt Nam là lời cảnh báo dành cho Hoa
Kỳ rằng, có thể Trung Quốc đã “chèn một cái nêm” trong “Trật tự” do Mỹ và các
nước dân chủ dẫn dắt.
https://gdb.voanews.com/03180000-0aff-0242-7ddc-08da34e0d606_w1023_r1_s.jpg
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đón Thủ tướng Việt Nam
Phạm Minh Chính tại Nhà Trắng ngày 12/5/2022. Photo US Embassy in Hanoi. Và
bao giờ thì TT Biden sẽ ghé thăm Việt Nam?
Một khi TBT Nguyễn Phú Trọng đã công khai đánh giá
tích cực đối với ba trụ cột chủ yếu của “Pax Sinica” là BRI, GDI và GSI mà vẫn
nói “Không” với “Đối tác Chiến lược” với Hoa Kỳ, thì có thể, ông Trọng sẽ phải
nhắc lại lời mời một vài lần nữa…
Tại sao một lời mời
đáng trân trọng như thế này – trân trọng đến mức, ít nhất đã được phía TBT Nguyễn
Phú Trọng cho các cấp dưới nhắc đi nhắc lại nhiều lần – lại không để diễn ra
trong khuôn khổ của một hoạt động “ngoại giao chính diện”, mà lại dùng hình thức
“ngoại giao hành lang” để lobby?
Trong gần 60 hoạt động “chính diện” giữa “mùa
Thượng đỉnh” ASEAN và EAS tại Phnom Penh từ 9 đến 13/11/2022, Thủ tướng Phạm
Minh Chính đã tranh thủ tiếp xúc, chuyển lời mời chính thức của TBT ĐCSVN Nguyễn
Phú Trọng tới TT Mỹ Joe Biden, mời
ông sang thăm Việt Nam. Theo tường trình của “Zing News” ngày 12/11, Tổng
thống Joe Biden đã vui vẻ nhận lời và hứa sẽ thu xếp chuyến thăm vào thời điểm
thích hợp cho cả hai bên. Trong khi đó, theo đài VOA (của Chính phủ Hoa Kỳ),
Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre đã trả lời rằng, bà “không có gì để
chia sẻ” khi hồi đáp yêu cầu của VOA xác nhận về một cuộc
điện đàm khả dĩ giữa ông Biden với ông Trọng trong thời gian tới đây.
“Ngoại giao hành
lang” hay “ngoại giao chính diện”
Tại sao một lời mời quan trong như thế này –
quan trọng là vì, ít nhất đã được phía TBT Nguyễn Phú Trọng cho các cấp dưới nhắc
đi nhắc lại nhiều lần – lại không để diễn ra trong khuôn khổ của một hoạt động
“ngoại giao chính diện”, mà lại dùng hình thức “ngoại giao hành lang” để lobby?
Và đúng là do “ngoại giao lobby” nên nữ phát ngôn Nhà Trắng trả lời với chính
truyền thông Mỹ rằng, bà chẳng có gì để chia sẻ về một cái tin, theo góc nhìn của
Hà Nội là rất “hot”, liên quan đến hai nhà lãnh lãnh đạo hàng đầu Việt Nam và
Hoa Kỳ. Phải chăng từ phía các nhà hoạch định chính sách của Mỹ – Ngoại trưởng
Antony Blinken hay Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan chẳng hạn – họ đang
nghĩ về những trở ngại mới trong bang giao bộ ba Việt-Mỹ-Trung, sau chuyến thăm
có thể nói là lịch sử của TBT Nguyễn Phú Trọng tại Trung Quốc? Nhiều khả năng,
cả Hà Nội lẫn Whashington thông qua các đại sứ ở mỗi thủ đô, đã có những hình
thức phù hợp, để thông báo một cách đàng hoàng, trong chừng mực đôi bên chấp nhận
được, về những thông tin mà phía bên kia có thể quan tâm lúc này, tới “mối tình
tay ba” đầy ngang trái nhưng cũng hết sức… “exciting”.
Trong khi đó, theo truyền thông Việt Nam, giữa
khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40 – 41 và các hội nghị cấp cao liên
quan tại thủ đô Phnompenh (Campuchia), thì ngày 12/11 hai nhà lãnh đạo Việt Nam
và Mỹ đã có cuộc gặp gỡ chớp nhoáng. Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Mỹ
Joe Biden khẳng định coi trọng và dành ưu tiên cao cho quan hệ “Đối tác Toàn diện”
giữa hai nước. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường trao đổi, đối thoại ở tất cả
cấp, đặc biệt là cấp cao, bằng nhiều hình thức linh hoạt. Trước mắt, hai bên sẽ
phối hợp chuẩn bị tốt cho điện đàm sắp tới giữa TBT Nguyễn Phú Trọng và TT Mỹ
Joe Biden, tiến tới thực hiện chuyến thăm cấp cao giữa hai bên vào thời điểm
thích hợp và điều kiện cho phép. Tổng thống Joe Biden, được Zing News dẫn lời,
đề nghị hai nước tiếp tục thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ trong thời gian tới, tận dụng
hiệu quả các dư địa hợp tác nhằm đưa quan hệ giữa hai nước đi vào chiều sâu, hiệu
quả, nhất là trên những lĩnh vực hai bên cùng có lợi, đóng
góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế
giới.
Nếu người viết bài này không nhầm thì ít nhất,
đây là lần thứ tư, Việt Nam đã có nhã ý mời TT Hoa Kỳ Joe Biden thăm chính thức
Hà Nội. Lần thứ nhất là vào chiều 15/4/2021, tại trụ sở Trung ương Đảng,
trong buổi tiếp Đại sứ Mỹ Daniel Kritenbrink, TBT Nguyễn Phú Trọng gửi lời cảm
ơn đến TT Joe Biden đã gửi thư chúc mừng ông được bầu lại làm TBT Ban Chấp hành
Trung ương ĐCSVN; trân trọng mời TT Mỹ sớm thăm Việt Nam. TBT Trọng cũng đã bày
tỏ tin tưởng, dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, quan
hệ Việt Nam – Hoa Kỳ sẽ tiếp tục phát triển hiệu quả, thực chất. Lần thứ
hai, tại phủ Chủ tịch, nhân dịp Phó TT Mỹ Kamala Harris thăm Hà Nội, TBT
Nguyễn Phú Trọng đã thông qua Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, cũng
nhắc lại lời mời TT Joe Biden thăm Việt Nam trong thời gian tới. Lần thứ
ba là vào tối 12/5/2022 (giờ địa phương), trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao
đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp với Tổng thống
Joe Biden tại Nhà Trắng. Tại cuộc gặp này, theo như báo chí trong nước đưa tin,
ông Chính đã nhắc lại lời mời của TBT Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Nguyễn
Xuân Phúc mời TT Joe Biden sớm thăm Việt Nam. TT Biden, được dẫn lời, trân trọng
cảm ơn và cho biết sẽ
thu xếp thăm Việt Nam vào thời gian phù hợp với cả hai bên.
Quá tam ba bận, vào ngày 13/6/2022, trong cuộc
gặp gỡ làm việc, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc đã đề nghị người đồng
cấp, Thứ trưởng thứ nhất BNG Mỹ Wendy Sherman phối hợp nhằm thúc đẩy chuyến
thăm Việt Nam của TT Joe Biden trong năm 2022. Về phía Mỹ, Washington mong
nâng tầm quan hệ với Việt Nam “khi phù hợp”. Trong cuộc làm việc với bà Thứ trưởng
thứ nhất BNG Sherman sáng 13/6, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh,
Việt Nam coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu. Ông Sơn khẳng định
Việt Nam sẵn sàng cùng Mỹ thúc đẩy quan hệ “Đối tác toàn diện” đi vào chiều
sâu, hiệu quả, thực chất trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh
thổ và thể chế chính trị của nhau. Về phần mình, Thứ trưởng Sherman khẳng định
Washington coi trọng quan hệ với Hà Nội, nhất quán ủng hộ một Việt Nam giàu mạnh
và thịnh vượng. Bà Thứ trưởng cũng bày tỏ phía Mỹ mong
muốn nâng tầm quan hệ với Việt Nam khi điều kiện phù hợp.
Việt Nam chưa hiểu
hết Mỹ hay ngược lại?
Thật ra thì với mạng lưới
tình báo hìện nay, Mỹ không cần thông tin trực tiếp từ Hà Nội cũng đã có thể
đánh giá khá đầy đủ tác động, trong cả tương lai gần lẫn tầm xa, các thỏa thuận
Trung – Việt vừa qua tại Bắc Kinh đối với quan hệ Mỹ – Việt và cục diện khu vực. Trong các tiếp xúc cấp cao vừa qua, không phải là lần đầu Washington
phát đi tín hiệu về việc mong muốn đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới.
Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 8/2021, Phó TT Mỹ Kamala Harris đã đề xuất
nâng từ quan hệ “Đối tác toàn diện” lên “Đối tác chiến lược”. Những lời đề nghị
liên tục này được đưa ra từ hàng chục năm nay về việc nâng cấp quan hệ, nhưng từ
hai năm trở lại đây có vẻ như dồn dập và bức thiết hơn, nhìn từ góc độ chiến lược
Indo-Pacific (IPS), khiến Việt Nam không khỏi lúng túng. Bởi vì, từ chiến tuyến
bên kia, ĐCSTQ không dưới một lần yêu cầu ĐCSVN phải cam kết rõ ràng với “Cộng
đồng chung vận mệnh” (hoặc một tên gọi khác là “Cộng đồng tương lai
chung”). Tức
là cam kết phải đi theo “Trật tự” do Trung Quốc và nước Nga của Putin cầm chịch!
Trong khi đó, cách thức Việt Nam và nhiều
thành viên ASEAN khác từng đề xướng “không chọn bên” giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc
gần như trở thành một nguyên tắc đối ngoại của cả khối. Tuy nhiên, cuộc chiến
tranh xâm lược của Nga đối với Ukraine (không thể gọi tên khác được) đã khiến
cho nguyên tắc này bắt đầu có dấu hiệu bị phân hóa. Nhất là từ nay, Ukraine đã
đã ký “Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á” (TAC). Với bộ quy
tắc xử sự giữa các quốc gia ĐNÁ này, Việt Nam và ASEAN càng không thể bước lên
con tàu của Nga và Trung Quốc được. Nếu chiến tranh càng kéo
dài và tăng mức độ tàn khốc (Putin còn dọa dùng bom A), lập trường “trung lập”
đối với xung đột lớn nhất từ Thế chiến Hai đến nay, quả thật khó đứng vững. Nữ
nhà văn Việt Nam đã đánh giá các lá phiếu trắng của Hà Nội suốt năm qua tại
Liên hợp quốc là những hành vi liều lĩnh. Nhà văn Võ Thị Hảo ví, Hà Nội
như một con ếch ngồi chồm chỗm vỗ tay tán thưởng ngọn lửa dưới đáy nồi đang luộc
đồng loại và sẽ đến lượt luộc chết chính cả bản thân mình. Nếu
một khi Trung Quốc khởi binh trên Biển Đông hoặc dọc theo các tỉnh biên giới từ
cả hai đầu, phía Bắc và phía Tây Nam.
Dẫu sao mặc lòng, một khi TBT Nguyễn Phú Trọng
đã công khai đánh giá tích cực đối với ba trụ cột chủ yếu của “Trật tự Trung
Hoa’ (Pax Sinica) là BRI, GDI và GSI mà vẫn nói “Không” với xây dựng quan hệ “Đối
tác chiến lược” với Hoa Kỳ, thì đồ rằng, ông Trọng sẽ còn phải nhắc lại lời
mời thêm một vài lần nữa, trước
khi dàn cố vấn của TT Biden đưa ra quyết định cuối cùng, khi nào Tổng thống nên
thăm Việt Nam. Phải công bằng thừa nhận một thực tế, chuyện tham gia
“Sáng kiến Vành đai và Con đường” (BRI) thì từ trước đến nay, Hà Nội cũng chỉ
nói suông. Khi bị Bắc Kinh ép quá thì đành nối “Hai hành lang một vành đai” của
Việt Nam với BRI. Tuy nhiên, với “Sáng kiến Phát triển Toàn cầu” (GDI) và “Sáng
kiến An ninh Toàn cầu” (GSI) thì câu chuyện có thể đã “quặt sang” một hướng
khác. Rủi ro và nguy hiểm không chỉ cho một mình Việt Nam và các nước ASEAN!
Hãy xem bài phân tích sâu sát của Tạp chí “Asia Nikkei” từ tập đoàn truyền
thông uy tín bậc nhất tại Nhật, để
thấy hết độ rủi ro và nguy hiểm khôn lường ấy! Có lẽ một trong những
ý nghĩa thời sự quan trọng của việc chuyển lời mời Tổng thống Biden thăm Việt
Nam là lời cảnh báo dành cho Hoa Kỳ rằng, có thể Trung Quốc đã “chèn một cái
nêm” trong “Trật tự” do Mỹ và các nước dân chủ dẫn dắt.
-----------------------------
XEM LẠI
‘Quá
tam ba bận’: Việt Nam ‘đi với ma’ đến bao giờ”?
Hải
Lê
14/10/2022
https://www.voatiengviet.com/a/qua-tam-ba-ban-viet-nam-di-voi-ma-den-bao-gio-/6789853.html
Trong một lần bỏ
phiếu tại Liên Hiệp Quốc về vấn đề Ukraine - Nga. Việt Nam một lần nữa bỏ phiếu
trắng, tức là ngầm ủng hộ Nga.
Nhưng quan trọng hơn chuyện vũ khí là não trạng phụ
thuộc của Việt Nam vào Nga trong việc bảo vệ đất nước.
Hôm 13/10/2022, tại Đại hội đồng Liên hợp quốc
(UNGA), Việt Nam đã bỏ phiếu trắng, tức là ngầm ủng hộ Mátxcơva sáp nhập bốn
vùng đất mới cưỡng chiếm từ Ukraine vào Lãnh thổ Nga. Động thái ngoại giao này
được nhà văn Võ Thị Hảo ví, Hà Nội như một con ếch ngồi chồm chỗm vỗ tay tán
thưởng ngọn lửa dưới đáy nồi đang luộc đồng loại và sẽ đến lượt luộc chết chính
cả bản thân mình.
No comments:
Post a Comment