Thảm
sát từ Sandy Hook tới Uvalde chưa ‘kích động’ ai vì thiếu hình ảnh cụ thể
Vann Phan
June 22,
2022
Một bài
báo của ký giả Elizabeth Williamson trên tờ The New York Times hôm 30 Tháng
Năm, cho rằng những vụ thảm sát từ Sandy Hook tới Uvalde sở dĩ vẫn chưa kích động
được lòng người vì thiếu hình ảnh ghê rợn cụ thể cho thấy những cảnh thịt nát,
xương tan của các nạn nhân cũng như cảnh máu me vương vãi tại hiện trường.
Tác giả viện
dẫn lời ông Bruce Shapiro, giám đốc trung tâm Dart Center for Journalism and
Trauma tại đại học Columbia University, nói rằng chính nhờ tấm ảnh “Em Bé Napalm”
của nhiếp ảnh gia Nick Út, cho thấy hình ảnh ghê rợn của bé gái Kim Phúc sau
khi bị trúng bom napalm tại Trảng Bàng, Tây Ninh, mà thế giới thấy được những tội
ác chiến tranh của Mỹ vả đồng minh Nam Việt Nam, để rồi lại tiếp tục biểu tình
khắp nơi với mục đích đòi chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến tranh đó.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2022/06/BL-Tham-Sat-Sung-Tai-My-1068x712.jpg
Học sinh trường tiểu học Robb Elementary
School mang hình các bạn bị giết chết trong vụ thảm sát làm 21 người thiệt mạng
bao gồm 19 học sinh và hai giáo viên. Có người cho rằng hình ảnh này quá “quen
thuộc,” không đủ sức thay đổi chính sách về súng tại Mỹ. (Hình minh họa:
Patrick Fallon/AFP via Getty Images)
Truyền
thông dòng chính tại Mỹ, thỉnh thoảng, cũng có phổ biến hình ảnh của những người
chết nhằm minh họa cho những ghê rợn của bạo lực, như tấm hình của Lynsey
Addario diễn tả một bà mẹ, hai đứa con, và một người bạn của gia đình bị sát hại
tại Irpin, Ukraine, hồi Tháng Ba năm nay, hoặc tấm hình chụp thi thể của một bé
trai 3 tuổi người Kurd ở Syria tạt vào một bờ biển tại Thổ Nhĩ Kỳ hồi năm 2015.
Tuy nhiên,
trong trường hợp vụ nổ súng giết người bừa bãi tại một trường tiểu học ở
Uvalde, Texas, các phóng viên ảnh lại không được phép bước vào hiện trường để
làm nhiệm vụ, và nhân viên công lực cũng không công bố hình ảnh nào liên quan tới
vụ thảm sát những em học sinh và nhân viên nhà trường nơi đây.
Phóng viên
báo chí chỉ có thể ghi lại những hình ảnh bên ngoài hiện trường, như mấy tấm
hình của Pete Luna của tờ Uvalde Leader News mà thôi, mặc dù Luna đã chứng kiến
cảnh những em học sinh phải trèo qua cửa sổ để chạy ra khỏi lớp học.
Trong vụ
thảm sát tại trường tiểu học Sandy Hook ở Newtown, Connecticut, cách nay 10
năm, em Noah Pozner, 6 tuổi, học sinh của trường, bị trúng đạn vào lưng, cánh
tay, bàn tay và mặt, làm cho cậu bé hầu như mất đi chiếc hàm. Nhìn vào chiếc
quan tài bằng gỗ chứa thi hài bé Noah, người ta có thể thấy được một miếng vải
trắng được đặt lên đó để che đi sức tàn phá dữ dội trên cái miệng của nạn nhân.
Mặc dù những
hình ảnh ghê rợn trên thi thể các nạn nhân tại Sandy Hook không được công bố đầy
đủ, nhưng sau đó tiểu bang Connecticut cũng đã thông qua một trong những biện
pháp an ninh nghiêm ngặt nhất tại Mỹ trong việc thủ đắc và sử dụng súng đạn.
Nhà làm
phim Michael Moore, có lần, đã đề nghị các gia đình nạn nhân tại Sandy Hook hãy
cho công bố các bức ảnh gớm ghiếc kia tại hiện trường nhằm thúc giục chính quyền
tiểu bang phải có biện pháp ngăn chặn những thảm cảnh như thế tái diễn, nhưng bị
từ chối.
Đã thế,
các gia đình nạn nhân lại còn vận động chính quyền sở tại ban hành luật ngăn
không cho công chúng tìm xem những bức hình đó nữa.
Về tác dụng
tích cực của việc công bố những bức hình liên quan tới bạo lực cho công chúng
hay biết, tác giả bài báo viết rằng, tại buổi hội thảo nhan đề “Phô bày hình ảnh
cái chết của người da đen” tại đại học Columbia University hồi năm 2020, các
nhà hội thảo đã bàn luận về bức ảnh của một người nô lệ mình trần, để lộ những
chiếc sẹo gớm ghiếc do những lằn roi của ông chủ quất vào, để rồi đi đến kết luận
rằng những hình ảnh đó “là thiết yếu trong việc hình thành phong trào giải
phóng nô lệ” tại Mỹ.
Tương tự
như thế, hồi năm 2020, video qua điện thoại di động quay cảnh một cảnh sát viên
ở Minneapolis, Minnesota, quỳ gối chèn cổ của ông George Floyd làm khơi dậy cơn
thịnh nộ trên toàn thế giới và dẫn tới những cuộc biểu tình phản đối dữ dội tại
Hoa Kỳ. Vụ này cũng còn khởi động những cuộc bàn luận về chuyện những hình ảnh
bạo động chống người da đen lúc nào cũng thấy nhiều hơn so với hình ảnh người
da trắng bị bách hại.
Tác giả
bài báo cũng đề cập tới chuyện một số nhà báo đưa ra đề nghị rằng hãy chỉ nên
công bố hình ảnh về hiện trường cuộc bạo động thay vì hình ảnh của các nạn
nhân, vì làm như thế sẽ đỡ phải xoáy sâu vào nỗi đau của gia đình nạn nhân hoặc
xúc phạm tới đời tư của họ.
Hồi năm
2014, sau khi quân Taliban tấn công vào một ngôi trường tại Peshawar ở
Pakistan, sát hại 134 học sinh, truyền thông tại quốc gia Tây Á này chỉ cho
công bố hình ảnh đẫm máu tại những lớp học mà thôi.
Còn một vấn
đề khác nữa có liên quan tới việc mua bán và sử dụng rộng rãi loại súng AR-15
có sức sát thương lớn trong các cộng đồng dân cư tại Mỹ. Đây chính là cây súng
được hung thủ Salvador Ramos, 18 tuổi, sử dụng trong vụ thảm sát tại trường tiểu
học Robb Elementary School ở Uvalde, làm thiệt mạng tất cả 21 người, trong đó
có 19 em học sinh và hai giáo viên.
Bà Nina
Berman, nhiếp ảnh gia hình ảnh tài liệu, nhà làm phim, và giáo sư báo chí tại đại
học Columbia University, nói rằng việc trưng bày hình ảnh của cây súng AR-15 sẽ
không xúc phạm tới các nạn nhân của nó nhưng lại nói lên được những tác hại của
thứ vũ khí sát thương này, là điều vẫn chưa được đề cập tới đầy đủ qua truyền
thông.
Vị giáo sư
nói tiếp: “Hình ảnh những cửa sổ, những bàn học bị vỡ nát cùng cảnh tàn phá thảm
hại của căn phòng đều do cây súng dùng để giết người đó gây ra. Và đây chính là
chủ đề của cuộc bàn luận chính trị bây giờ. Tại sao chúng ta lại phải tự võ
trang bằng cây súng AR-15? Tại sao các chính trị gia của chúng ta cứ nghĩ đó là
điều mà Hiến Pháp đã quy định?” (Vann Phan) [đ.d.]
No comments:
Post a Comment