Putin
chơi chiêu “ngựa chạy đường dài với Phương Tây
4 tháng 6, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/putin-choi-chieu-ngua-chay-duong-dai-voi-phuong-tay/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/GettyImages-1240706741.jpg
Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp các
nhà lãnh đạo tham dự hội nghị Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) – gồm các
nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ – tại điện Kremlin hôm 16 tháng Năm 2022. Ông Phu tin được cho là sẽ kéo dài cuộc chiến tranh ở Ukraine cho đến
lúc phương Tây mệt mỏi, chán nản và bỏ cuộc. Ảnh Cộng tác viên/Getty
Images.
Theo giới
tinh hoa (elites) và doanh nhân Nga, Tổng thống Nga Vladimir Putin tin rằng
phương Tây sẽ là phía “chao đảo” trước trong cuộc chiến tranh tiêu hao.
Một trăm
ngày chiến tranh đã trôi qua, Moscow chưa đạt được chiến thắng đáng kể nào và bị
thiệt hại nặng nề cả về quân sự, kinh tế và uy tín quốc tế nhưng Tổng thống Nga
Vladimir Putin chưa tỏ ra nao núng, dường như ông ta tin rằng, kéo dài cuộc chiến
tranh tiêu hao trường kỳ theo kiểu đưa sức ngựa chạy đường dài, cuối cùng Nga
có thể đạt được mục tiêu.
Phương Tây lộ các điểm yếu
Kremlin đang tìm cách tăng thêm áp lực kinh tế để
làm lung lạc ý chí của phương Tây trong cuộc chiến Ukraine. Cụ thể, Putin sẽ tiến hành cuộc chiến
tiêu hao lâu dài tại Ukraine bên cạnh việc sử dụng các vũ khí kinh tế như phong
tỏa xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine để xói mòn sự ủng hộ của người dân phương Tây
đối với Kyiv. Kremlin xem các dấu hiệu do dự gần đây của một số chính phủ châu
Âu như chỉ dẫn cho thấy phương Tây đang bị phân hoá, khi quyền lợi kinh tế được
nhiều quốc gia thành viên đặt lên trên và không còn tập trung vào mục tiêu ban
đầu: chống lại cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, trong tình hình chi phí năng
lượng toàn cầu tăng cao do Mỹ và Liên Âu (EU) áp đặt lệnh trừng phạt dầu hoả
Moscow. Một tỷ phú Nga nói với điều kiện giấu tên vì sợ bị trả thù: “Putin tin rằng phương Tây sẽ sớm kiệt quệ. Dù ông ta
không ngờ phản ứng ban đầu của phương Tây lại mạnh mẽ và thống nhất như thế,
nhưng bây giờ sau khi định thần lại Putin đang cố gắng định hình lại tình thế
và tin rằng nếu kéo dài cuôc chiến, ông ta sẽ giành chiến thắng”.
Nếu đúng
như tỷ phú này nói, Tổng thống Nga chỉ còn mỗi một việc là…ngồi và chờ. Kinh
nghiệm lịch sử cho thấy khi người dân Mỹ đã chán cái gì đó rồi thì đảng cầm quyền
chỉ còn cách tuân theo ý nguyện của họ, bắt đầu từ quốc hội. Các nhà lãnh đạo
phương Tây cũng dễ bị ảnh hưởng bởi các chu kỳ bầu cử, dễ bị cử tri lèo lái để
giữ ghế hay thắng cử. Putin biết rõ điều này và ông ta tin rằng dư luận có thể
lật ngược thế đứng của Mỹ và các quốc gia dân chủ phương Tây trong cuộc chiến
Ukraine.
Phong trào
phản chiến trong cuộc chiến tranh Việt Nam là một bằng chứng. Dù lần này Mỹ
không đem quân vào Ukraine nhưng áp lực lạm phát, giá xăng dầu và đứt gẫy chuỗi
cung ứng cũng nguy hiểm không kém. “Lệnh cấm vận một phần đáng kể xuất
khẩu dầu đường biển của Nga sang châu Âu được EU công bố trong tuần này (được
Charles Michel, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) ca ngợi là cách gây áp lực tối
đa để Nga chấm dứt chiến tranh) sẽ ảnh hưởng không đáng kể trong ngắn hạn”,
một quan chức Nga thân cận với giới ngoại giao Moscow nói cũng với điều kiện giấu
tên vì sợ bị trả thù. “Quan điểm dứt khoát của Điện Kremlin là chúng ta
không thể thua, cho dù phải trả giá nào!”.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/GettyImages-1239470923-1024x683.jpg
Biện
pháp cấm vận dầu mỏ Nga xuất cảng bằng đường biển mà EU mới ban hành được cho
là rất ít tác dụng trong việc ngăn cản Nga tiến hành chiến tranh. Ảnh các nhà
hoạt động của tổ chức Greenpeace biểu tình chống Nga trên biển Baltic, trước
mũi một tàu chở dầu của Nga hôm 23 tháng Ba 2022. Ảnh Frank Molter /dpa/Getty
Images.
Kremlin chỉ
ra rằng động thái của EU chỉ khiến giá năng lượng toàn cầu tăng mạnh hơn nữa đồng
thời cho biết Nga sẽ tìm cách chuyển hướng nguồn cung sang các thị trường châu
Á, bất chấp EU và Anh cấm bảo hiểm các lô hàng của Nga. Người phát ngôn Điện
Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với tờ The
Washington Post: “Phương Tây phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác
khiến cuộc khủng hoảng ngày càng tăng, kể cả việc họ nói không đúng những gì
đang diễn ra ở Ukraine và những gì Tổng thống Putin đang làm”. Nhận xét này
cho thấy Điện Kremlin tin Nga có thể tồn tại lâu hơn phương Tây trong việc vượt
qua tác động của trừng phạt kinh tế qua lại.
Sergei Guriev, cựu chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng
Tái thiết và Phát triển châu Âu nhận định: “Để gây khó cho phương Tây,
Putin không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục cuộc chiến với hy vọng việc
phong tỏa ngũ cốc ở Ukraine sẽ dẫn đến bất ổn ở Trung Đông và gây ra một làn
sóng người tị nạn mới tại châu Âu”.
Nắn gân nhau
Lập trường
hiếu chiến của Điện Kremlin dường như phản ánh suy nghĩ của Nikolai Patrushev, người đứng đầu Hội đồng
An ninh Nga, từng phục vụ tại cơ quan tình báo KGB Leningrad (St. Petersburg) với
Putin. Càng ngày Patrushev càng được xem là người có tư tưởng cứng rắn trong cuộc
chiến ở Ukraine. Ông ta là một trong số ít cố vấn an ninh thân cận được “những
người bên trong” (insiders) ở Moscow tin rằng có quyền tiếp cận
với Putin bất cứ lúc nào.
Trong ba
cuộc phỏng vấn chống phương Tây kịch liệt trên báo chí Nga kể từ cuộc xâm lược,
Patrushev (trước đây vốn nhút nhát trước công chúng) mạnh miệng tuyên bố “châu
Âu đang trên bờ vực của một cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị sâu sắc với lạm
phát gia tăng và mức sống sụt giảm ảnh hưởng đến tâm trạng của người dân”.
Ông ta còn tiên đoán một cuộc khủng hoảng di cư mới sẽ tạo ra các mối đe dọa an
ninh mới. “Thế giới đang dần rơi vào cuộc khủng hoảng lương thực chưa từng
có. Hàng chục triệu người ở châu Phi hoặc Trung Đông có nguy cơ chết đói vì
(sai lầm) của phương Tây. Để tồn tại, họ sẽ trốn sang châu Âu. Tôi không chắc
châu Âu sẽ sống sót sau cuộc khủng hoảng di cư này hay không,”– Patrushev
đoan chắc với tờ báo nhà nước Nga Rossiyskaya Gazeta.
Trong một
cuộc phỏng vấn tuần trước với tờ báo lá cải nổi tiếng Argumenty i Fakty,
Patrushev nói: “Nga không vội vàng ấn định thời hạn (chấm dứt) chiến dịch
quân sự ở Ukraine”. Tỷ phú Nga nói trên nhận định: “Quân đội
Nga đang từng bước giành được thêm lãnh thổ ở khu vực Donbas miền đông Ukraine,
nhưng thay vì mở một trận chiến quyết định và tức thì, Putin tin rằng thời gian
đang đứng về phía mình và sẽ kéo dài nó ra vì ông ta là một kẻ rất kiên nhẫn, sẵn
sàng chờ đợi từ sáu đến chín tháng. Một điều quan trọng nữa là Putin có thể kiểm
soát xã hội Nga chặt chẽ hơn nhiều so với phương Tây kiểm soát xã hội của mình”.
EU phải mất
nhiều tuần thương lượng căng thẳng và mặc cả về các điều khoản thì mới đưa ra
được lệnh cấm vận dầu hoả không trọn vẹn chống lại Nga. Nhìn vào quá trình khó
khăn này, các nhà kinh tế và quan chức Nga thấy ở lệnh cấm vận dầu hoả là dấu
hiệu báo trước quyết tâm của phương Tây sẽ không còn, nhiều nước sẽ sớm chùn bước
hoặc lúng túng, miễn cưỡng “đoàn kết”, và đây chính là lợi thế cho Nga. Putin
tin rằng tâm tư của người dân Mỹ và phương Tây về việc tốn kém cho Ukraine bằng
đồng tiền thuế của họ sẽ thay dổi. Các cuộc điện đàm (trong thế yếu) với Putin
vào cuối tuần qua của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf
Scholz về cách dỡ bỏ lệnh phong tỏa các cảng của Ukraine càng củng cố thêm quan
điểm đó.
Một cựu
quan chức chính phủ Mỹ nhận định: “Theo diễn giải của Điện Kremlin, mỗi
khi các nhà lãnh đạo phương Tây chủ động gọi điện cho Putin và tìm cách đạt được
một thỏa thuận, ông ta lại thấy mình đang ở thế thượng phong và có thêm đòn bẩy
mới để tiếp tục cuộc chiến”. Điện Kremlin khẳng định việc cấm xuất khẩu
ngũ cốc của Ukraine là do Ukraine gài mìn ở Hắc Hải (Kyiv bác bỏ) trong khi
Peskov cho rằng chính lệnh cấm vận của phương Tây đã ngăn các chuyến tàu chở
ngũ cốc rời cảng.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/GettyImages-1401059041-1024x683.jpg
Bị
Nga phong tỏa các cảng biển, Ukraine phải xuất khẩu ngũ cốc và lúa mì theo đường
sông Danube qua lãnh thổ Romania ra biển Hắc Hải. Nhưng lượng tàu bè lớn trên
tuyến đường này khiến việc vận chuyển thực hiện rất chậm, qua các con kênh
Sulina và Constanta của Romania. Ảnh một phụ nữ đi tàu khách vẫy chào con tàu
chở ngũ cốc của Ukraine đi qua vùng châu thổ sông Danube hôm 4 tháng Sáu 2022. Ảnh
Andreea Campeanu/Getty Images
Ai sẽ bỏ cuộc trước?
Sergei Aleksashenko, cựu Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương
Nga hiện đang sống lưu vong ở Hoa Kỳ, cho biết lệnh cấm xuất khẩu dầu hoả đường
biển của EU có thể chỉ ảnh hưởng rất nhỏ nếu Nga chuyển toàn bộ lượng hàng vận
chuyển bằng đường biển sang Ấn Độ và Trung Quốc. Khi đó thiệt hại của Nga do lệnh
cấm này sẽ không nhiều như EU tiên đoán. “Tôi tin, khi các cố vấn kinh
tế cho Putin biết thiệt hại ước tính từ lệnh cấm vận là bao nhiêu, ông ta sẽ lặng
lẽ cười và vẫn giữ nguyên hướng đi của mình”, Aleksashenko nói. Edward
Fishman, trợ giảng về các vấn đề quốc tế và công cộng tại Đại học Columbia, một
cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, nhận định: “Lệnh cấm vận dầu hoả chỉ
nên được coi là ‘bước đầu tiên’ trong nỗ lực cắt giảm nguồn thu ngoại tệ của Điện
Kremlin nên đừng kỳ vọng quá nhiều vào nó!”. Chính vì vậy mà một số quan chức
cấp cao đương nhiệm và cựu quan chức phương Tây đang thảo luận về các đề xuất đối
với Hoa Kỳ và EU để thành lập một cartel và áp đặt trần giá đối với dầu hoả của
Nga, ở mức $30 hoặc $40 mỗi thùng. “Cách này có thể hiệu quả hơn lệnh cấm
của EU và giúp kéo giá dầu thế giới xuống. Lúc đó, Hoa Kỳ có thể áp đặt các biện
pháp trừng phạt thứ cấp đối với bất kỳ ai mua dầu của Nga với giá cao hơn giá
trần”, Fishman nói.
Thủ tướng
Ý Mario Draghi là người đưa ra ý tưởng đầu tiên về cartel dầu hoả tại cuộc họp
với Tổng thống Biden. Uỷ ban châu Âu (EC) hiện đang xem xét đề xuất của Draghi
về mức trần giá khí đốt tiềm năng.
Putin từng
tuyên bố: “Chiến dịch kinh tế chớp nhoáng chống lại Nga đã thất bại”.
Nhìn bề ngoài, nền kinh tế Nga đã được bảo vệ trước cú sốc ban đầu từ các lệnh
trừng phạt của phương Tây nhờ dòng tiền gần $1 tỷ doanh thu mỗi ngày từ xuất khẩu
dầu và khí đốt sang châu Âu trước khi EU cấm vận dầu Nga. Nhờ các biện pháp kiểm
soát vốn và đơn đặt hàng mà các nhà xuất khẩu của Nga đã bán một nửa thu nhập bằng
đồng nội tệ của họ cho nhà nước nên đồng rúp đã mạnh lên mức cao trước chiến
tranh. Nhưng Giám đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina, cảnh
báo “tác động đầy đủ của các lệnh trừng phạt của phương Tây vẫn chưa được
cảm nhận”. Lệnh cấm nhập khẩu công nghệ cao chỉ mới bắt đầu có hiệu lực,
trong khi tình trạng thiếu hụt một số hàng hóa vừa bắt đầu xuất hiện. Lạm phát
có thể vượt quá 20% và Nga đang phải đối mặt với cuộc suy thoái sâu nhất trong
30 năm qua. Cố bảo vệ người dân chống lại lạm phát, ước tính đang ở mức 18%,
Putin ra lệnh tăng lương hưu 10% và mức lương tối thiểu. “Với những rủi
ro ngày càng tăng đối với tất cả các bên, đây sẽ là một cuộc chiến tiêu hao từ
quan điểm kinh tế, chính trị và đạo đức. Mọi người đều đang chờ đợi mùa thu khi
tác động của các lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng nặng nề nhất”, một quan chức
Nga nói.
Cựu quan
chức chính phủ Mỹ nói trên kết luận: “Khi Tổng thống Ukraine Volodymyr
Zelensky đưa ra ước tính Kyiv cần $7 tỷ viện trợ mỗi tháng chỉ để duy trì hoạt
động của đất nước, Putin dường như đang đặt cược vào việc phương Tây sẽ nản chí
trước. Mục tiêu chinh phục Ukraine và cuối cùng cắm cờ Nga ở Kyiv của Putin sẽ
không thay đổi”.
(theo The
Washington Post)
-----------
Đọc
thêm:
·
Ukraine:
Putin thử thách sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương
No comments:
Post a Comment