Tại sao tôi
không thể ưa được CNCS?
https://www.facebook.com/linhvuh/posts/10158484140342791
Cũng như nhiều người thế hệ tôi, tuổi thanh
niên tôi lớn lên trong sự tuyên truyền của Đảng. Tôi chưa bao giờ là người tin
hay đọc hay quá quan tâm tới những gì người cộng sản tuyên truyền, và ngay từ
tuổi 17-18, với những thứ như giá trị thặng dư, chủ nghĩa duy vật biện chứng...tôi
đã cảm thấy có sự máy móc, mơ hồ và viễn tưởng trong đó, có lẽ bởi vì tôi chưa
bao giờ có thể hình dung được một xã hội lý tưởng "làm theo năng lực, hưởng
theo nhu cầu" là như thế nào.
Nhưng cái làm tôi cảm thông với những người cộng
sản giai đoạn đó là việc họ đấu tranh cho giới cần lao, chống áp bức bất công,
nói chung, và độc lập dân tộc, nói riêng ở Việt Nam. Và cũng như rất nhiều người
khác, tôi cũng từng ngưỡng mộ Hồ Chí Minh, như một sự kết tinh đạo đức của người
cộng sản dân tộc, vừa yêu thương đồng chí, đồng bào, vừa khát khao độc lập, tự
do cho dân tộc. Tất nhiên, trên khía cạnh đó, hồi đó, tôi sẽ đánh giá Hồ Chí
Minh trên tinh thần chủ yếu là một người dân tộc chủ nghĩa và ông chọn chủ
nghĩa Cộng sản vì tình cờ, nó phù hợp với con đường mà ông đang đi, là công cụ
tốt nhất cho ông làm được điều ông muốn làm (và tới bây giờ, tôi vẫn nghĩ đó là
lý do đầu tiên của ông, cho dù sau đấy, mọi sự chuyển vần và ông ấy không còn
làm chủ được những gì mình từng chọn lựa).
Nói vậy, nhưng tôi chưa bao giờ có một niềm
tin thực sự nào vào Đảng Cộng Sản, Đoàn Thanh Niên hay các tổ chức xã hội ở Việt
Nam, kể cả thời còn là sinh viên, đơn giản vì tôi cảm thấy những tổ chức đó vô
nghĩa, hời hợt, công thức, máy móc và thiếu hiệu quả. Đến khi tốt nghiệp ĐH,
khoảng 23 tuổi, tôi đã cho là Việt Nam cần đa đảng, hay đa nguyên, và chấp nhận
các rủi ro mất an toàn xã hội do những điều này. ĐIều này cũng một phần vì khoảng
những năm thứ 3, thứ 4, để học tiếng Anh, tôi mua và đọc những tờ báo tiếng Anh
cũ như Time, Newsweek hay FEER (giờ đã đóng cửa) ở hiệu sách Trang, 40 Lý Thường
Kiệt, và hiểu là ngoài những thứ vẫn được tuyên truyền ở Việt Nam, còn có một
chân trời khác, các hệ giá trị khác.
Thế nhưng, vết rạn thực sự của tôi với CNCS là
khi tôi đọc Báo cáo Đại hội 20 của Khrushchev, hồi tôi 24 tuổi, kể về các tội
ác của Stalin với Đảng Cộng sản và nhân dân Liên Xô, với những con số cụ thể về
sự khủng bố trong Đảng. Bởi vì trước đó, hình ảnh của tôi về Đảng Cộng sản vẫn
là một khối thống nhất, có thể rất tàn nhẫn vỡi những kẻ thù của Đảng, nhưng vẫn
là một cái gì đó có tình đồng chí, anh em...Nhưng tới khi đọc những lời kết tội
đanh thép của Khrushchev với Stalin (mặc dù sau này, đọc thêm ra thì thấy
Khrushchev cũng chẳng tốt đẹp gì, tay vấy máu không biết bao nhiêu người
Ukraine) thì thấy tình đồng chí của những người Cộng sản là một thứ giả dối, tệ
hại kinh khủng. Đó là sự tàn nhẫn và tàn ác, cái ác trơ trụi nhất, và kèm theo
nó là sự dối trá, đủ để che giấu những thứ ác độc nhất và khiến người ta quên
lãng (và điều này cũng dễ dàng thôi, vì dưới thời đại khủng bố thì cái mà người
ta muốn quên đi nhất chính là cái ác, khi mà mình từng chứng kiến, hay là từng
tham gia vào nó).
Sau này, đọc thêm một số tác phẩm của những
người từng là Cộng sản hay thân Cộng sản như 1984 của George Orwell, Darkness
in the Noon của Arthur Koestler, Quần đảo Ngục tù (Gulag Archipelago) của
Solzhenitsyn, các tiểu thuyết và tiểu luận của Kundera hay tiểu luận của Vaclav
Havel, Đêm giữa Ban ngày của Vũ Thư Hiên (cuốn sau cùng này, tôi nghĩ có lẽ nên
được đọc như một semi-fiction hơn là non-fiction) thì những điều này càng rõ
hơn với tôi.
Điều trớ trêu là giờ đây, những gì đang xảy ra
ở nước Nga rất giống với những gì từng xảy ra dưới thời Stalin. Một sự lãnh đạo
độc tài, triệt tiêu mọi ý kiến đối lập, mua chuộc hay thủ tiêu những tiếng nói
bất đồng chính kiến; một sự thờ phụng lãnh tụ (cult personality) mà ngay cả một
lãnh tụ Cộng sản thời đầu như Lenin cũng từng kinh sợ và không muốn dính vào
nó, sự độc tài tư tưởng, mị dân, bộ máy tuyên truyền hoàn toàn do chính phủ nắm,
nhào nhặn, bóp méo sự thật...Tóm lại tất cả những gì của một xã hội dystopian,
phi tưởng, móp méo mà Orwell từng mô tả một cách sắc lạnh và chính xác tới từng
chi tiết giờ đây đang trở lại, ở một quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới với
150 triệu dân.
Bóng ma của chủ nghĩa Cộng sản đang trở lại dưới
triều đại Putin, lần này chỉ có những gông xiềng của nó, chứ không kèm theo các
hứa hẹn giả dối về một thế giới đại đồng, nơi mọi người đều bình đẳng, ai ai
cũng là anh em...mà những người Cộng sản từng dùng, như vón những bông tuyết để
nhào nặn những hình nhân và làm cho nó lấp lánh. Giờ chỉ còn là những gông xiềng
và lời đe dọa với những kẻ bị đeo gông, rằng những thứ gông xiềng này mới là hạnh
phúc, rằng khi đóng gông vào thì trông ngươi thật oai vệ và đáng sợ và rời những
gông xích này ra là cả thế giới sẽ khinh khi ngươi.
Nhưng đó chắc chắn không phải là sự lựa chọn của
một người tự do.
No comments:
Post a Comment