Cuộc
gặp gỡ giữa Putin và Tập: Trung Quốc đóng vai trò gì trong cuộc xung đột
Ukraine? (1)
Marilen
Martin 06.02.2022 16:02 Uhr
Thục Quyên phỏng dịch
Posted on 11/02/2022 by Boxit
VN
https://boxitvn.online/?p=78943
Putin và Tập gặp nhau khi khai mạc Thế vận hội ở Bắc
Kinh. Sự ủng hộ của Trung Quốc đối với lợi ích của Nga có ý nghĩa gì đối với
tình hình ở biên giới Ukraine? Trong bối cảnh căng thẳng của họ với Mỹ, Nga và
Trung Quốc đang xích lại gần nhau hơn.
Không có gì đáng ngạc nhiên khi trong bản
tuyên bố của Nga và Trung Quốc, sau cuộc gặp gỡ giữa hai nguyên thủ, hầu hết mỗi
đoạn lại có một câu nhấn mạnh sự hợp tác chung của hai nước. Điểm mới mẻ là sự
phản đối rõ ràng việc mở rộng về phía đông của NATO và “sự đồng tình và ủng hộ
“của phía Trung Quốc đối với các đề xuất của Liên bang Nga, nhằm tạo ra “các đảm
bảo an ninh lâu dài và ràng buộc về mặt pháp lý ở Âu châu.”
Phần sau của văn bản ghi rõ đôi bên muốn phối
hợp chính sách đối ngoại chặt chẽ hơn.
Đoàn kết có giới hạn
Tuy rằng thứ Sáu vừa qua Vladimir Putin và Tập
Cận Bình mô tả quan hệ song phương là không có giới hạn, việc sáp nhập Crimea
năm 2014 đã cho thấy có những giới hạn rõ rệt: Mặc dù Trung Quốc bỏ phiếu trắng
trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tình trạng của Crimea, nhưng Trung Quốc
vẫn chưa chính thức công nhận việc sáp nhập này.
Thị trường Hoa Kỳ
quan trọng hơn đối với Trung Quốc
Thêm nữa, về mặt kinh tế, mối quan hệ
Nga-Trung đã không đạt được kỳ vọng ban đầu của Nga. Việc Nga muốn thay thế các
đối tác thương mại Tây phương với Trung Quốc đã thất bại vì các công ty Trung
Quốc lo ngại các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Feng Yujun, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nga
và Trung Á tại Đại học Fudan-Shangai, nói với tờ The Economist rằng quan
hệ với Mỹ vẫn quan trọng đối với Trung Quốc hơn là nền kinh tế đang xuống dốc của
Nga. Nhìn vào mức xuất khẩu của Trung Quốc cũng cho thấy điều này: Trong khi
16,9% tổng số hàng xuất khẩu của Trung Quốc là qua Mỹ, chỉ 1,9% được dành cho
Nga. Ngược lại, Nga bán 14,3% hàng xuất khẩu của mình sang Trung Quốc.
Quan hệ kinh tế
không cân xứng giữa Trung Quốc và Nga.
Do đó về mặt kinh tế, Nga phụ thuộc nhiều hơn
vào Trung Quốc thay vì ngược lại. Sự bất cân xứng này sẽ tiếp tục gia tăng,
không chỉ về kinh tế mà còn về quân sự, và điều này sẽ khiến cho sự hợp tác
bình đẳng trong tương lai trở nên khó khăn hơn. Putin có lẽ sẽ không thể cảm thấy
thoải mái trong vai trò của một người đối tác cấp dưới.
Điều này cho thấy rõ rằng mục tiêu chung – đưa
hai quốc gia Nga và Trung Quốc trở lại tầm vóc quan trọng và giầu mạnh – cũng
là một trở ngại chính trong quan hệ hợp tác.
Phủ nhận các giá
trị tự do phương Tây
Hiện nay, Trung Quốc và Nga gần gũi nhau vì
cùng phủ nhận tính phổ cập của các giá trị tự do phương Tây. Ngày nào sự hợp
tác còn mang lợi lạc đến cho cả đôi bên thì họ vẫn là những đối tác hấp dẫn của
nhau.
Lợi ích quốc gia
và việc duy trì quyền lực
Tuy nhiên, nếu một quốc gia ngày càng bị coi
là mối đe dọa cho địa vị của quốc gia kia, thì lợi ích quốc gia sẽ quan trọng
hơn quan hệ song phương. Cả hai quốc gia đều đặt ưu tiên vào việc duy trì quyền
lực chính trị hiện tại. Giữa hai bên cũng thiếu các kết nối xã hội dân sự để gắn
kết không chỉ trong thời điểm tốt mà cả trong thời điểm không thuận lợi. Do đó,
việc nhấn mạnh vào những điểm tương đồng giữa Putin và Tập không nên bị hiểu lầm
là một mối quan hệ thân thiện.
Hậu quả của “hợp
tác chiến lược” đối với Ukraine
Bất chấp tất cả các cam kết bằng lời nói, sự ủng
hộ của Trung Quốc có thể sẽ yếu đi tương ứng với tình hình Ukraine thực sự leo
thang. Hỗ trợ Nga sẽ là rủi ro hơn là cơ hội cho Trung Quốc, vì nước này có thể
sẽ vướng vào các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Nga thể hiện sự ủng hộ ý thức hệ đến đúng lúc
với Trung Quốc và là vùng đệm giữa Trung Quốc và Mỹ. Tuy nhiên Trung Quốc không
muốn bị lôi kéo vào các cuộc xung đột quân sự vì lợi ích quốc gia quá quan trọng.
Trung Quốc sẽ khó được hưởng lợi từ một nước Nga thậm chí còn nằm trong một thế
kẹt hơn hiện nay. Theo đó, sự ủng hộ bằng lời nói của Trung Quốc đối với Nga sẽ
không có tác dụng quyết định trong trường hợp tình hình Ukraine có thể leo
thang.
(1) https://www.zdf.de/nachrichten/politik/china-russland-ukraine-100.html
M.M.
Dịch giả gửi BVN
No comments:
Post a Comment