Sản
xuất giày từ bã cà phê và nhựa, tham vọng chinh phục thế giới của chủ start-up
gốc Việt
Chi
Phương -
RFI
Đăng ngày: 19/01/2022 - 15:58
Thời trang là một trong những ngành công nghiệp gây
ô nghiễm nhất trên thế giới. Chính vì vậy phát triển ngành thời trang bền vững
trở thành một xu thế hiện nay. Giày thể thao được sản xuất từ bã cà phê và chai
nhựa được ra đời từ xu thế này, do công ty khởi nghiệp Rens sản xuất, mà người
sáng lập là hai du học sinh gốc Việt tại Phần Lan.
Công ty khởi nghiệp
Rens sản xuất giày từ bã cà phê và nhựa © AP
“Làm giày thể
thao từ cà phê ? Đúng vậy, đây là một ý tưởng điên rồ và chúng tôi biết điều
đó. Nhưng trước tiên, hãy nghe câu chuyện về Rens. Chúng tôi đã dành hai năm để
tìm kiếm chất liệu giày hoàn hảo nhất, sau nhiều thử nghiệm, cuối cùng chúng
tôi đã tìm thấy nó. Đó chính là bã cà phê. Chúng tôi thích uống cà phê, nhưng để
thực hiện ý tưởng này, chúng tôi biết rằng cái giá phải trả khá đắt. Thế giới uống
hai tỷ cốc cà phê mỗi ngày và tạo ra hàng tấn chất thải. Đó là lý do vì sao
chúng tôi chọn lấy bã cà phê, phần bỏ đi, trộn với những chai nhựa tái chế để sản
xuất ra giày.”
Giày “trung
tính carbon” đầu tiên trên thế giới
Trên đây là lời bình luận trong phần giới thiệu
về công ty thời trang Rens, được thành lập vào năm 2019 bởi Trần Bảo Khánh
(Jesse Tran) và Chu Hoàng Sơn, lớn lên ở Việt Nam rồi sang du học ở
Helsinki, Phần Lan, cũng là nơi mà công ty đặt trụ sở. Việc công ty Rens kết hợp
sử dụng vật liệu tái chế, từ những thứ tưởng như không sử dụng được nữa như bã
cà phê để sản xuất giày, thực ra đều có nguyên do của nó.
Mỗi năm, khoảng 6 triệu tấn chất thải cà phê
được thải ra trên toàn thế giới. Giống như tất cả các chất thải hữu cơ, chúng
thường được xử lý bằng việc chôn lấp, có tác động không nhỏ đến môi trường. Bên
cạnh đó ngành công nghiệp thời trang cũng là một trong những ngành gây ô nhiễm
nhất trên thế giới, phải chịu trách nhiệm từ 8 % đến 10 % lượng khí thải carbon
toàn cầu, cao hơn cả lượng khí thải được tạo ra từ các chuyến bay quốc tế hay vận
tải biển cộng lại. Những thải phát này chủ yếu liên quan đến việc sản xuất
nguyên liệu thô, sản xuất hàng dệt và quá trình vận chuyển.
Điều này đã khiến nhiều hãng thời trang trên
thế giới định hướng theo phát triển bền vững. Công ty khởi ngiệp Rens cũng lựa
chọn đi theo xu thế này. Với hy vọng tạo ra một đôi giây thân thiện với môi trường
và trung tính carbon đầu tiên trên thế giới, từ năm 2017, Khánh và Sơn đã tìm
kiếm cách tái chế bã cà phê để tạo ra giày thể thao. Khánh chia sẻ với AP như
sau :
Khi chúng tôi bắt đầu nghiên cứu, chúng tôi nhận ra
rằng chỉ có 5 % chất thải từ cà phê trên thế giới thực sự được tái chế. Chất thải
cà phê là chất thải sinh học, nhưng thực ra nó lại tạo ra rất nhiều khí metan,
khí này gây ra hiện tượng hiệu ứng nhà kính gấp 32 lần so với CO2. Những gì mà
chúng tôi đang làm tại Rens chỉ là kéo dài thêm vòng đời của cà phê.
Trong khi trụ sở của công ty được đặt ở Phần
Lan, một nơi tiêu thụ cà phê tính trên đầu người lớn thứ hai thế giới, (12 kg mỗi
năm theo số liệu của Tổ chức cà phê thế giới-ICO), thì nhà máy của Rens được đặt
ở Việt Nam, quê hương của hai nhà sáng lập và cũng là một trong những quốc gia
xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Việt Nam còn là một trong những nước sản xuất
giây lớn và đang dần vượt thị trường Trung Quốc. Khoảng 60 % giày của hãng Nike
và 50 % sản phẩm của Adidas được sản xuất tại quốc gia hình chữ S này. Nói đến
hai nguyên liệu chính để tạo ra giày của Rens, đó là chai nhựa và chất thải từ
cà phê thì dường như việc tái chế chúng góp phần giải quyết phần nào vấn nạn ô
nhiễm môi trường mà Việt Nam đang phải đối mặt, nếu như sản xuất được thực hiện
trên quy mô lớn hơn. Quay trở lại với ý tưởng làm giày từ bã cà phê, trước hết,
Rens thu mua chất thải cà phê từ các chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn ở trong khu vực
và các chai nhựa đã qua sử dụng.
Vậy quá trình
sản xuất giày trung hòa carbon được hiện như thế nào ?
Đầu tiên, chất thải cà phê được xử lý rồi trộn
với hạt nhựa tái chế theo một tỷ lệ nhất định để tạo ra một loại chỉ polyester
tạo nên phần da chính của giày. Trung bình để làm một đôi giày Rens, cần 300
gramme bã cà phê và 6 chai nhựa. Quá trình nghiên cứu này được thực hiện từ năm
2017, kéo dài 18 tháng. Năm 2019, startup cho ra mắt mẫu giày “trung
hoà carbon” đầu tiên và tiến hành gọi vốn cộng đồng trên trang
Kickstarter. Trong vòng 24 giờ, công ty khởi nghiệp đã đạt được mục tiêu : huy
động được 550 000 đô la từ hơn 5000 người ủng hộ. Chiến dịch gọi vốn thứ
hai được thực hiện vào tháng 8/2021 và huy động thêm 350 000 đô la, để sản
xuất ra mẫu thứ hai, với tên gọi “Nomad”. Mẫu mới này có khả
năng chống nước và khử mùi. dây giày cũng được làm từ polyester tái chế.
Chiến dịch huy động vốn trên trang Kickstarter
thực chất là một cơ chế đặt hàng trước. Những khách hàng cam kết trả tiền mua
hàng trước và có thể nhận được giày Nomad với thời gian giao hàng vào khoảng
vài tháng sau đó. Rens không đưa ra hạn chót về giao hàng. Theo Bloomberg,
Nomad của Rens là thương hiệu giày đầu tiên được sinh ra thông qua nền tảng huy
động vốn cộng đồng. Đây là chiến dịch gọi vốn cộng đồng cho thời trang bền vững
thành công nhất ở Bắc Âu, được tài trợ nhiều nhất từ trước đến nay ở Phần Lan
trên trang Kickstarter. Cho đến nay, Rens đã bán được 40.000 đôi giày trên toàn
thế giới, (chủ yếu qua các kênh bán hàng trên mạng), tái chế hơn 250.000 chai
nhựa và chất thải từ hơn 750.000 tách cà phê. Khi nói về ý tưởng thời trang bền
vững của mình, đồng sáng lập Rens, Chu Hoàng Sơn trả lời trên AP như sau
:
Ngày nay, trên thị trường, các sản phẩm bền vững, bảo
vệ môi trường ngày càng phổ biến. Tuy nhiên chúng tôi nhận thấy một vấn đề đó
là các sản phẩm này không thực sự hướng tới giới trẻ. Và nhất là thông điệp và
cách mà họ bán sản phẩm giống như là : ‘hãy sử dụng chúng nếu không hành
tinh này sẽ bị phá huỷ’. Chúng tôi không thích cách tiếp cận đó, chúng tôi muốn
trở thành một thương hiệu qua các sản phẩm bền vững, nhưng chúng phải ‘tuyệt vời’,
chúng có những công dụng thực sự hữu ích và mọi người có thể thực sự sử dụng.
Tham vọng chinh phục
thế giới
Bên cạnh việc định hướng thị trường tới giới
trẻ, hai nhà sáng lập của Rens còn hướng đến tham vọng thương mại toàn cầu cho
sản phẩm của mình. Tạp chí thời trang Drapers của Anh Quốc cho biết, công ty khởi
nghiệp hiện có khoảng 20 nhân viên và giao hàng trên khắp thế giới. Rens đang
đàm phán với các nhà bán lẻ ở Anh và Mỹ để cung cấp giày tại cửa hàng và trên
các trang bán hàng trực tuyến tại hai quốc gia này. Theo AP, đi kèm với sự bền
vững là cái giá khá cao. Hiện tại, một đôi giày của Rens có giá khoảng hơn 100
đô la.
Những thành công ban đầu của giày thể thao làm
từ nguyên liệu tái chế đã khiến công ty lên kế hoạch sản xuất các sản phẩm thời
trang khác như quần áo, hướng tới phát triển một thương hiệu đồ thể thao bền vững
theo đúng nghĩa của nó. Đồng sáng lập của Rens, Bảo Khánh nhận định với AP như
sau :
Chúng tôi cũng sẽ mở rộng phát triển sang các mặt
hàng khác. Và bất cứ sản phẩm nào chúng tôi làm, chúng tôi đều sẽ áp dụng cùng
một công thức, đó là từ nguyên liệu phế thải. Đó có thể là chất thải từ cà phê
một, hoặc có thể là một loại khác.
Trong tiếng Scandinavia, Rens có nghĩa là
« sạch sẽ và tinh khiết ». Khẩu hiệu của công ty khởi nghiệp đó
là “Phát triển bền vững, không phải là mục tiêu dễ dàng đạt được, mà đó là một
quá trình không ngừng nghỉ ”. Dự án khởi nghiệp sản xuất giày
thể thao từ bã cà phê đã đưa hai nhà sáng lập vào danh sách 30 nhà khởi nghiệp
thành công trước tuổi 30 của tạp chí Forbes.
Không chỉ riêng Rens, vấn đề về ô nhiễm do
tiêu thụ cà phê gây ra cũng khiến nhiều doanh nghiệp tìm cách đưa ra giải pháp.
Một công ty ở Anh (Bio Bean) đã biến chất thải cà phê thành gỗ, được sử dụng
như một nhiên liệu. Công ty này cho biết, loại gỗ này vẫn thải ra khí carbon
khi đốt cháy, nhưng điều này ít tác động tới môt trường hơn so với việc chôn lấp
chất thải cà phê. Hay trường hợp của start-up Cupmena ở Ấn Độ với
dự án trồng nấm từ bã cà phê, biến chất thải này thành một loại phân bón hữu
ích trong nông nghiệp. Bã cà phê cũng được công ty Kaffe Buono ở
Đan Mạch chế biến thành mỹ phẩm và hương liệu cho thực phẩm.
Cơ quan truyền thông của Liên Hiệp Quốc nhận định
rằng, các xu hướng thời trang bền vững “đầy hứa hẹn đang xuất hiện”. Một
số công ty cam kết chỉ sử dụng bông hữu cơ trong sản xuất, chuyển sang các nguồn
năng lượng tái tạo và tái chế và tái sử dụng nhiều hơn, hoặc thậm chí thiết lập
hệ thống thu gom hoặc “kinh tế tuần hoàn” (économie
circulaire). Ngoài ra, người tiêu dùng ngày càng được khuyến khích tiêu dùng ít
hơn, tái sử dụng và ưa chuộng các mặt hàng có tuổi thọ cao hơn.
------------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
THỜI
TRANG - VIRUS CORONA - XÃ HỘI
Tuần
lễ thời trang Paris được giới thiệu trên mạng
Tái
chế rác thải: Pháp gặp khó khăn khi Trung Quốc và Đông Nam Á ngưng nhập khẩu
rác
Bảo
vệ môi trường vùng Bắc Cực: Một nhiệm vụ bất khả thi ?
No comments:
Post a Comment