Saturday, January 22, 2022

ĐỐNG ĐA OANH LIỆT - MAI VÀNG (Đinh Quốc An)

 



Đống Đa Oanh Liệt – Mai Vàng

Đinh Quốc An

21/01/2022

https://vietbao.com/p139a310896/dong-da-oanh-liet-mai-vang

 


(Lời người lính già Tây Sơn tâm sự với bạn

năm Thiệu Trị Nguyên Niên).

 

Kể từ đấy ta thôi mài gươm dưới nguyệt

Tháng với ngày ta cấy lúa nương non

Đêm ta mơ về triều đại vàng son

Mà sóng lớp phế hưng xô đẩy không còn

 

Ta đã sống hơn một thời oanh liệt

Dưới ngọn cờ người áo vải Tây Sơn

Đã bao nhiêu năm xung trận công đồn

Đã vẫy vùng từ nam ra đến bắc

 

Xuân Kỷ Dậu hoa mai vàng lác đác

Đất Bắc Hà kinh động bước xâm lăng

Gió cuốn quân reo

Thét lên từ ba ngả

Rừng xanh đổ lá

Núi xanh nghiêng ngả

Giặc Thanh tràn qua

Đen nghịt cả đồng bằng

Ngựa dầy nát cỏ

Quân đạp lúa vàng

Những xác già ôm thây con đỏ

Những mẹ già tủi nhục quấn khăn tang

Lửa ngất cao ngùn ngụt căm hờn

Từ Cao Bằng trải dài tới Lạng Sơn

Từ Khương Thượng Thăng Long Ba Vì Phú Thọ

 

Bọn chúng nó

Cúi đầu vâng lệnh giặc

Những vua tôi cõng rắn cắn gà nhà

Những tên Việt gian đầy rẫy đất Bắc Hà

Tim mòn, óc rỉ

Lưng uốn, gối qùy

Những cánh tay kiệt sức

Của dòng Lê phong kiến suy vi

Còn gượng giơ lên

Dựng lai chiếc ngai vàng cũ kỹ

Mượn sức người

Ngoi ngóp sống trị vì

 

Từng đoàn người điệp điệp trùng trùng

Từ đồng bằng cao nguyên Nam Bắc Trung

Từng đoàn người bước nhẹ lên núi rừng

Men theo chân dẫy Trường Sơn cao ngất

Đêm núi lạnh đường gập ghềnh gian hiểm

Người ngậm tăm, ngựa tháo nhạc âm thầm

Voi bước nhẹ theo lối mòn lá đổ

Để đừng nghe xào xạc lá khô vang

Họ là lính đã đánh quen trăm trận

Ho là quân vừa mới mộ vài ngày

Họ là nông dân vừa bỏ cuốc bỏ cày

Cầm lưỡi gươm còn vụng dại trên tay

Nhưng trái tim chứa đầy nhiệt huyết

Giặc xâm lăng một lòng ta phải diệt

Để giữ vững giang san nòi giống Việt

Họ là cơn bão nổi trên không gian

Họ là cơn sóng đáy lan tràn.

 

Họ lướt đi trong đêm không trăng

Nồi Dương Xuân (1) vừa đi vừa nấu cơm

Bánh tét Nam Hà (2) vừa chạy vừa ăn

Người cáng người thay phiên nhau ngủ

Đội Xảo Mã (3) vùn vụt như sao băng

 

Hai bên đường làng mạc buồn hiu

Không có tết không cờ quạt cây nêu

Không tiếng chó sủa đêm

Không tiếng gà gáy sáng

Vài em bé bụng ỏng thân gầy teo

Thập thò nhìn từ đằng sau đống rạ

Đoàn quân Nam Hà đi qua vội vã

Im lìm như những bóng ma

 

Ngày mồng ba quân ta vây Hà Hồi

Quân giặc còn ngủ say như chết

Trong cơn rét mùa đông

Bên gái đẹp rượu nồng

Đêm không trăng sương mờ dầy đặc

Còn nghe bay tiếng muỗi vo ve

Bỗng ầm ầm hàng vạn tiếng quân hô

Như vỡ tan chín từng trời đất

“Đồn Nguyệt Quyết Gian khẩu đã mất

“Đồn Hà Hồi mau hàng

“Đại Đế ta nhân đạo

“Không giết kẻ quy hàng”

Trước khí thế long trời lở đất

Đồn Hà Hồi run sợ kinh hoàng

Run như run trước thần dũng Long Nhan

Cờ trắng đưa lên cửa trại mở toang

 

Toàn quân ta rầm rộ tới Ngọc Hồi

Tiếng quân reo rung động cả núi đồi

Trời hừng sáng mặt nhìn nhau rõ mặt

Lệnh dừng quân, bao vây quanh đồn giặc

Đồn đen ngòm từng vọng gác nhấp nhô

Vài lá cờ Ngủ Hành (4) đang ngơ ngác

Hoang mang bay theo ngọn gió heo may

Chúng không ngờ quân Việt đi như bay

Từ Tam Điệp chỉ vài ngày là tới

Quân ta như từ trên trời rơi xuống

Giặc còn say bàng hoàng quân với tướng

Gượng đứng lên tìm cung kiếm đao thương

 

Nửa đêm hướng chính bắc

Lửa cháy rực một phương

Khói thuốc súng ngọn gió mùa đưa tới

Cánh quân Thượng Đạo đô đốc Đông (5)

Đã vây đồn Khương Thượng và tiến công

 

Nhà vua đứng bật dậy ra hiệu lệnh

Cho toàn quân công phá đồn Ngọc Hồi

Người cưỡi voi trận, mặc áo bào đỏ

Đầu đội giáp trụ, cổ quấn khăn vàng

Thề cùng tướng sĩ tiếng thét dậy vang

“Ngọc Hồi hôm nay phải thành bình địa “

Tiếng trống dục tiến quân từ bốn phía

Giặc kinh hoàng hồn vía bay lên mây

Voi voi chiến một trăm con dàn hàng

Voi làm cho kỵ binh địch

Hoảng loạn tan hoang

Những bước chân ngàn cân

Không gì cản nổi

Của đàn voi lồng lên dữ dội

Dẫm nát hàng rào

Đạp đổ tường cao

Mở đường cho đoàn binh bộ xông vào

 

Quân Việt dùng rơm khô thấm nước

Phủ lên những tấm ván khổng lồ

Làm lá chắn cho đoàn quân cảm từ

Lấp hào sâu dùng dao ngắn tiến lên

Súng hỏa hổ (6) phun lửa đốt chân giặc

Thảm rồng bay (7) từng mảng cháy trên đầu

Đại bác trên voi (8) nhả đạn thẳng vào

Những công sự vững bền thành gạch vỡ

Đại quân ta người người hăm hở

Như cuồng phong ào ạt tiến vào đồn

Chém giặc như chém ngọn chuối non

Như chém người tay không tấc sắt

 

Trận công đồn vừa xong trong chớp mắt

Bãi chiến trường xương máu khắp quanh đây

Những xác người nằm như đang ngủ say

Cơn bão đã qua, bây giờ là vắng lặng

Chiến trường nào không tanh mùi máu mặn

Chiến thắng nào không trả giá chua cay

Lịch sử sẽ ghi dấu vết hôm nay

Một trang mới huy hoàng và lẫm liệt

Quân sử sẽ giữ gìn binh pháp Việt

Hành quân thần tốc truy kích bất ngờ

Mỗi chiến trường một sáng tạo quân cơ

 

Ngọc Hồi tan Khương Thượng im tiếng súng

Từ Đống Đa đoàn quân Đô Đốc Đông

Đang tiến về cửa Tây thành Thăng Long

Đón Đại Đế vinh quang vào thành nội

Đoàn chiến sĩ vội xếp thành hàng đội

Tiến vào thành trong ánh sáng bình minh

Mặt trời lên soi sáng rực cổng thành

 

Thang Hùng Nghiệp bên đầm Mực thây phơi

Trường Triều Long trên cầu Vịnh xong đời

Sầm Nghi Đống núi Loa Sơn treo cổ

Hứa Thế Hanh chết cháy tại Ngọc Hồi

Tôn Sỉ Nghị bỏ cả ấn tín chạy qua cầu

Cầu phao đứt hàng vạn quân chết đuối

Xác giặc trôi làm nghẹt dòng sông cuối

Máu giặc pha nhuộm đỏ nước sông trong

 

“Máu thù nhuộm đỏ nước sông

“Từ nay ta gọi là sông Hồng Hà”

Thăng Long kiếm thép nở hoa

Xác thù chất ngất Đống Đa mấy gò

Ngọc Hồi phơi vạn xương khô

Một bành voi đạp đổ xô mấy thành

 

Dân Bắc Hà mừng vui ùa ra nghẹt phố

Đón đoàn quân vừa giải phóng Kinh đô

Một bà già khăn mỏ quạ vải thô

Nắm vạt áo người chiến binh Thuận Hoá

Hàm răng đen cười vui hỏi đon đả

“Cháu ơi nhà vua đâu nhà vua đâu”

“Bác hãy tìm người nào cưỡi voi trận

“Áo bào màu đỏ, nón trụ trên đầu”

Nhưng tìm mãi không thấy người áo đỏ

Vì áo vua thuốc súng nhuộm đen mầu

“Tiếc quá không được thấy nhà vua”

Vừa nói vừa đưa tay quệt miệng nhai trầu

Vài cô gái chỉ tay cười khúc khích

Đưa trái cam cho người lính rách vai

Tò mò nhìn những võ khí lạ đời

Đại bác Nam Hà (9) súng loe lòng Long Thọ (10)

Súng Hoả Hầu cùng với Thảm rồng bay

 

Đại Đế về Nam

Chuẩn bị cuộc Nam chinh (11)

Thề thống nhất Bắc Nam về một mối

Xây dựng nền tự chủ vạn xuân xanh

Người chỉ ngang mũi nhọn về phương Bắc

“Rồi nước non này sẽ phục hưng

“Sẽ vun sức mạnh vào ngọn giáo

“Sẽ phục hoạt dòng văn hoá Môn (12)

“Sẽ đòi lại đất xưa tiên tổ (13)

“Sẽ rửa lầu xong mối nhục hờn”

 

Rồi một hôm ngọn cờ rủ màu tang

Quân với tướng sụt sùi quỳ nhỏ lệ

Ngựa và voi phủ phục ở đầu non

Đại Đế đi rồi đâu lời huyết thệ

Lửa gươm thiêng vụt tắt đã không còn

Đế với vương chỉ còn lau với sậy

Gió vi lô sào sạt tiếng ca dao

Đây muôn đời sóng Hồng xô với đẩy

Tìm nơi đâu áo vải với cờ đào

 

Nhọc nhằn ngựa nản chân bon

Trèo lên đỉnh núi Trường Sơn khóc ròng

Thôi rồi nửa giấc anh hùng

Thù ngoài bẻ gẫy giặc trong dập tàn (14)

Sóng Cà Mâu gió Nam Quan

Đưa người về ngủ sử vàng thiên thu

 

Kể từ đấy nghiệp đế suy tàn

Mưa lầy luỹ đổ

Lá rụng thành hoang

Tráng sĩ vỗ gươm mà hát

Khúc ca bi hùng tim nát tan

Đêm đêm bên tai còn nghe vẳng

Tiếng ầm ầm mùa lũ nước sông Côn (15)

Như từ xa tiếng trống trận vang dồn

 

Kể từ đấy lưỡi gươm ta son mòn, thép rỉ

Tháng với ngày ta cấy lúa nương rừng

Mơ một ngày có lại một Quang Trung

Để lưỡi gươm già nua này sẽ lại vẫy vùng

 

– Đinh Quốc An

(Australia, 6/2021)

 

-------------
Chú thích:

 

(1) Dương Xuân là tên một thôn chuyên làm nghề thợ rèn gần Phú Xuân. Có lẽ họ đã dựa theo sáng kiến của Nguyễn Huệ chế tạo ra bếp nấu cơm di động.

 

(2) Có truyền thuyết cho rằng nghe tin quân Thanh xâm lược Việt Nam Nguyễn Huệ tức giận bóp chiếc bánh chưng trong tay thành chiếc bánh tét, và chợt nẩy ra một sáng kiến quân sĩ có thể vừa đi vừa cầm bánh tét ăn.

 

(3) Xảo mã là toán quân cưỡi ngựa cực nhanh tiếp vận lương thực võ khí và y tế cho đại quân. (Theo tài liệu của học giả Hồ Hữu Tường)

 

(4) Quân Thanh chia ra làm năm binh chủng dựa theo ngũ hành kim mộc thuỷ hoả thổ.Mỗi binh chủng mang một màu cờ riêng gồm trắng xanh đen đỏ vàng.

 

(5) Đô đốc Đặng Tiến Đông có nhiệm vụ đánh đồn Khương Thượng và Đống Đa để ngăn quân Thanh ở Thăng Long tiếp cứu đồn Ngọc Hồi.

 

(6) Súng hoả hổ là một loại súng phun lửa.

 

(7) Thảm rồng bay lá một loại súng bắn tung những mảng thảm lửa lên cao rồi rơi xuống đầu quân địch.

 

(8) Đặt đại bác trên lưng voi là sáng kiến của Nguyên Huệ.

 

(9) Đại bác Nam Hà do chúa Nguyễn cho chế tạo nhưng có lẽ đã được Nguyễn Huệ biến chế đi làm cho súng bắn hỏa lực mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

 

(10) Súng này được chế tạo ở thôn Long Thọ gần Phú Xuân.

 

(11) Cuộc Nam chinh để tiêu diệt Nguyễn Phúc Ánh ở Gia Định.

 

(12) Thời xa xưa các bộ lạc Việt dùng chữ Môn trông giống như con nòng nọc để ghi chép.

 

(13) Nguyễn Huệ có tham vọng đòi lại hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây xưa vốn thuộc về đất Việt.

 

(14) “Ta đánh quân Thanh như bẻ gẫy thanh gỗ mục, đuổi Nguyễn Ánh như dập tắt đốm lửa tàn” lời Nguyễn Huệ.

 

(15) Sông Côn chia vùng đất Tây Sơn ra Tây Sơn hạ và Tây Sơn thượng. Đó là chiến khu đầu tiên của lực lượng Tây Sơn. (Theo tài liệu của nhà văn Nguyễn Mộng Giác trong bộ trường thiên Sông Côn Mùa Lũ).





No comments: