Trọng Nghĩa – RFI
Đăng ngày 01-10-2018
Từ
ngày tổng thống Mỹ Donald Trump lên cầm quyền đến nay, chưa bao giờ quan hệ
Washington-Bắc Kinh lại căng thẳng như hiện nay. Hôm 30/09/2018, một quan chức
Hoa Kỳ cao cấp đã xác nhận việc Trung Quốc hủy bỏ một cuộc họp Mỹ-Trung về an
ninh đã được lên kế hoạch từ trước. Đây là hành vi trả đũa mới nhất của Bắc
Kinh sau một loạt động thái cứng rắn của Washington nhắm vào Trung Quốc, thoạt
đầu trong địa hạt thương mại, và trong một vài tuần lễ nay, đã mở rộng hẳn ra để
bao hàm cả lãnh vực an ninh quốc phòng, trong đó có vấn đề Biển Đông và Biển
Hoa Đông.
Đối với nhiều nhà quan sát, sau khi khởi động cuộc
chiến tranh thương mại đánh vào hàng Trung Quốc nhập khẩu vào Hoa Kỳ, và trước
các đòn phản công từ phía Bắc Kinh, tổng thống Mỹ Donald Trump như đã áp dụng
chiến thuật “gây sức ép tối đa” để buộc đối phương đàm phán.
Donald
Trump mở thêm mặt trận tấn công Trung Quốc
Chính trong chiến thuật – được cho là đã thành công
trong trường hợp Bắc Triều Tiên – mà ông Trump đã không ngần ngại mở thêm một
loạt mặt trận khác, về mặt ngoại giao, và nhất là trong địa hạt an ninh quốc
phòng.
Về ngoại giao, đòn được cho là dữ dội và bất ngờ nhất
của tổng thống Mỹ là công khai cáo buộc ngay tại diễn đàn Hội Đồng Bảo An Liên
Hiệp Quốc ngày 26/09 là Trung Quốc đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ
2018 để gây hại cho đảng Cộng Hòa của ông.
Trước đó, trong lãnh vực quốc phòng, cũng trong một
động thái bất ngờ và cứng rắn lạ thường nhắm vào Bắc Kinh, ngày 20/09, chính
quyền Mỹ đã ban hành lệnh trừng phạt quân đội Trung Quốc về “tội” mua vũ khí của
Nga.
Gây
sức ép bằng Đài Loan và B-52 trên Biển Đông và Hoa Đông
Động thái cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc còn được
thấy một cách cụ thể ngay trên các vùng biển bao quanh Trung Quốc, từ Biển Đông
lên đến Biển Hoa Đông.
Trước hết là tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan,
trên nguyên tắc là đối thủ sát cạnh Trung Quốc.
Bốn ngày sau khi loan báo trừng phạt một cơ quan
quân sự Trung Quốc vì đã mua vũ khí của Nga, vi phạm luật của Mỹ, Bộ Ngoại Giao
Hoa Kỳ đã thông qua quyết định bán cho Đài Loan 330 triệu đô la thiết bị quân sự
dùng cho các chiến đấu cơ F-16 và các loại máy bay khác.
Kế đến Quân Đội Mỹ đã cho oanh tạc cơ chiến lược
B-52 bay ngang Biển Đông hôm 25/09, và tham gia tập trận trên Biển Hoa Đông với
không quân Nhật Bản, một đối thủ khác của Trung Quốc trong khu vực.
Dù phía Mỹ đã tuyên bố rằng các hoạt động của siêu
pháo đài bay của họ chỉ là « bình thường », nhưng các nhà phân tích đều ghi nhận
tần suất cao bất thường của các phi vụ B-52 tại Biển Đông : Vào tháng 8/2018, một
chiếc B-52 đã thực hiện một phi vụ tương tự ở vùng Biển Đông, hai tháng sau khi
khi hai chiếc B-52 khác đã bay gần các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông.
Mặt khác, việc B-52 Mỹ liên tiếp xẻ dọc Biển Đông diễn
ra vào thời điểm quan hệ Mỹ-Trung đang căng thẳng trong cả lãnh vực thương mại,
lẫn trên hồ sơ Đài Loan.
Và ngón đòn mới nhất là cho khu trục hạm USS
Decatur, hôm 30/09, tiến vào bên trong vùng 12 hải lý quanh hai đảo nhân tạo Gạc
Ma và Ga Ven ở Trường Sa (Biển Đông), được Bắc Kinh biến thành tiền đồn quân sự.
Bắc
Kinh trả đũa bằng cách cắt đối thoại quốc phòng
Cũng như trong cuộc chiến tranh thương mại, chỉ sau
khi bị Mỹ tấn công, Trung Quốc mới có biện pháp trả đũa.
Ngoài các tuyên bố lớn tiếng, hay các bài bình luận
dữ dội, Bắc Kinh lần này đã phản ứng thêm bằng cách hủy bỏ một số chương trình
đã được dự kiến với Washington, như cấm không cho tàu đổ bộ USS Wasp thăm Hồng
Kông, hủy bỏ chuyến thăm Mỹ của tư lệnh Hải Quân Trung Quốc Trầm Kim Long, và mới
đây là hủy cuộc đối thoại an ninh từng được dự kiến tại Bắc Kinh với bộ trưởng
Quốc Phòng Mỹ James Mattis.
Trên hiện trường Biển Đông, quân đội Trung Quốc cũng
tung chiến đấu cơ và oanh tạc cơ vào những cuộc tập trận bắn đạn thật, dù như
thông lệ, không cho biết thời gian và địa điểm của sự kiện.
Nhìn chung, tất cả các quan sát viên đều nhất trí với
nhau rằng vào thời điểm hiện tại cuộc tranh chấp thương mại Mỹ Trung đã lan
sang những lãnh vực phi mậu dịch.
Bộ
trưởng Hải Quân Mỹ: Bảo vệ tự do hàng hải trên Biển Đông "bằng mọi
giá"
Việc Bắc Kinh chủ động hủy bỏ các cuộc đối thoại an
ninh từng được lên kế hoạch với Mỹ đã tạo ra một thái độ quan ngại nhất định về
khả năng xẩy ra sự cố do tính toán sai lầm giữa lực lượng hai bên có thể nói là
đang gườm nhau tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Trên vấn đề này, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ đã tỏ rõ
thái độ không mấy quan ngại. Theo kênh truyền hình Mỹ CNN, phát biểu hôm 26/09
vừa qua về những căng thẳng phi mậu dịch nẩy sinh trong quan hệ Mỹ-Trung, ông
Mattis cho rằng ông không thấy một thay đổi cơ bản nào trong quan hệ quốc phòng
giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Theo ông, quả là lúc này hai bên đang trải qua một
giai đoạn căng thẳng, nhưng đó là điều tất yếu khi hai bên đang học cách quản
lý những khác biệt và bất đồng.
Riêng bộ trưởng bộ Hải Quân Hoa Kỳ, ông Richard
Spencer thì tiếp tục lên tiếng bênh vực cho các hoạt động tuần tra bảo vệ quyền
tự do hàng không và hàng hải trên Biển Đông mà Mỹ liên tiếp thực hiện bất chấp
những phản đối của Bắc Kinh, cũng như những loại vũ khí phòng không hay chống hạm
mà Trung Quốc được cho là đã triển khai tại Trường Sa..
Trả lời phỏng vấn của kênh truyền thông Mỹ CNBC ngày
27/09 vừa qua, ông Spencer khẳng định vai trò của Hải Quân Mỹ là sẽ bảo vệ các
tuyến hàng hải đi qua Biển Đông « bằng mọi giá » :
Hoa Kỳ, theo ông « sẽ cho chiến hạm qua lại mọi vùng
biển tự do được quốc tế công nhận vào mọi lúc để đảm bảo nền thương mại và các
tuyến giao thương luôn rộng mở ».
Đối với bộ trưởng Hải Quân Mỹ : « Nếu Trung
Quốc hòa nhập vào thế giới và công nhận các quy tắc và trật tự quốc tế dựa trên
luật pháp, thì quan hệ Mỹ-Trung sẽ tuyệt vời. Những nếu họ chọn việc sử dụng luật
lệ của riêng họ và cách hiểu của họ về thương mại và bảo vệ không gian của họ,
chúng ta sẽ phải có một cuộc thảo luận với họ trên các điểm đó trong tương lai ».
Cho đến nay, Trung Quốc luôn cho là hầu như toàn bộ
Biển Đông thuộc chủ quyền của họ, bất chấp các tuyên bố chủ quyền của nước
khác. Họ cũng biện minh rằng các cơ sở của họ ở Trường Sa không nhắm mục tiêu
quân sự.
Có điều là, theo kênh CNBC, các thiết bị gây nhiễu
và hệ thống tên lửa trên các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây tại Trường Sa hoàn
toàn không có một mục đích nào khác ngoài quân sự.
*
LIÊN
QUAN
No comments:
Post a Comment