Nếu Tướng Nguyễn Mạnh Hùng xây dựng được một “hệ
sinh thái số VN” tôi sẽ lựa chọn ngay vì tất cả những gì tôi viết là bằng tiếng
Việt và cho người Việt. Nhưng, 39% người sử dụng MXH ở VN là cho mục tiêu kinh
doanh. Họ cần chảy trong không gian 2 tỷ người của Google, Facebook… chứ không
cần ao tù, nước đọng.
Tôi không cực đoan để cho rằng, VN không nên học cái
gì từ Trung Quốc. Nhưng, Viettel có thể copy mô hình Huawei, còn nếu VN áp dụng
mô hình Baidu, Weibo... là chỉ học của các “chú Khách” phần tiểu xảo. Baidu,
Weibo... là vết nhơ của chính quyền Bắc Kinh chứ không phải là niềm tự hào của
người Trung Hoa vì Bắc Kinh thiết lập MXH ấy là để nhốt dân trí mình trong đó.
Hệ sinh thái số là sản phẩm của tự do chứ không phải
là công cụ để hạn chế tự do. Một quốc gia chỉ nên tự thấy bị sỉ nhục khi dân
chúng cảm thấy tự do hơn khi “sống” trong cộng đồng Facebook, Google chứ nếu chỉ
thấy bị sỉ nhục khi không buộc được Facebook, Google gỡ bài thì chủ quyền trở
nên vô nghĩa.
“Dân vi quý, xã tắc thứ chi…” Nếu nước độc lập mà
dân có ít tự do hơn khi bị cai trị bởi ngoại bang thì độc lập ấy chỉ là để nội
địa hoá nền thực dân, xã tắc không còn thiêng liêng nữa.
Hãy quan sát những người dân sinh sống trên sông
Mekong. Họ là những người đã tham gia “toàn cầu hoá” hàng nghìn năm trước khi
có internet. Họ thường là nạn nhân của các quốc gia, ít khi được bảo hộ bởi các
quốc gia. Các đường biên giới thường chỉ để thoả mãn khát vọng quyền lực của
các triều đại thay vì chở che dân chúng.
Tướng Nguyễn Mạnh Hùng là một người rất quyết đoán,
thông minh. Nhưng cương vị mới cần một người tư duy (chính sách) chứ không cần
một tư lệnh. Có lẽ kỷ luật quân đội đã tạo ra thành công của Viettel. Nhưng quốc
gia không phải là một trại lính. Kỷ cương của quốc gia không phải là kỷ luật
quân đội mà là pháp quyền. Và mục tiêu của pháp quyền là nhằm cung ứng nhiều tự
do hơn cho dân chúng.
Cấu trúc của Bộ Thông tin & Truyền thông như hiện
nay là một thách thức cho Tướng Nguyễn Mạnh Hùng. Bộ vừa phải “nắm” báo chí vừa
phải phát triển công nghệ thông tin. Ở VN, hai chức năng đó không bổ sung được
cho nhau vì vai trò của các cơ quan quản lý báo chí không phải là để bảo vệ quyền
tự do ngôn luận mà là để kiểm soát quyền tự do ngôn luận. Không có tự do thì đừng
nói tới MXH trừ khi cấm Facebook, Google…
Lẽ ra nên thành lập một cơ quan quản lý báo chí
riêng, Bộ TT & TT nên trở thành Bộ phát triển công nghệ (bao gồm phần viễn
thông hiện nay và một phần chức năng của Bộ Khoa học và Công nghệ). Nếu chưa có
một bộ với chức năng như vậy thì tôi cũng mong Tướng Nguyễn Mạnh Hùng đừng vội
vàng.
“Cường quốc kinh tế số” là một khát vọng đúng.
Nhưng, muốn có kinh tế số thì đừng nôn nóng dùng ngân sách để đốt cháy giai đoạn.
Vai trò của một Bộ trưởng là đưa ra chính sách để xã hội làm chứ không phải tự
mình làm. Nên quy hoạch chỗ ngồi của mình trong lịch sử bằng cách đưa VN tới gần
với các giá trị phổ quát của loài người hơn thay vì xây thành đắp luỹ để cô lập
VN hơn với cộng đồng quốc tế.
No comments:
Post a Comment