Chủ nghĩa dân tộc
trực tuyến ở Việt Nam vì sao ngày càng thu hút nhiều người trẻ?
BBC News Tiếng Việt
24
tháng 9 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c15kllq3wkyo
"Họ
đi 'concert quốc gia' (cách cư dân mạng Việt Nam gọi những cuộc diễu binh rầm rộ
trong nước thời gian qua), chứ làm gì có chuyện bên Tây biểu tình."
"Kinh
nhỉ. Ba triệu người! Dân mình tụ tập dịp A80 ở Hà Nội vừa rồi cũng chưa được
nhiều đến như thế."
Trên
đây là hai bình luận tiêu biểu trong số đó.
Ba
triệu người là con số mà trang Tifosi nói là "đồng bào Anh biểu tình đòi tự
do ngôn luận", dẫn nguồn một tài khoản Twitter ở Anh với hơn 132.000 lượt
theo dõi, khiến rất nhiều người Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ tin theo và chia
sẻ rộng rãi.
Chỉ
vài ngày trước đó, khi thế hệ Gen Z biểu tình và lật độ chính phủ ở Nepal,
trang này lên hàng loạt bài đăng lưu ý rằng "phần lớn nhóm người, đối tượng
tham gia biểu tình, lật đổ lại là thế hệ trẻ từ 22 [tuổi] đổ xuống, thế hệ sinh
viên, học sinh hoặc vừa mới đi làm" và kết luận "đây là một bài học rất
lớn cho Việt Nam".
Phần
bình luận bên dưới cũng ngập tràn các nhận định, không chỉ về biểu tình ở Nepal
mà còn ở Indonesia trước đó, cho rằng giới trẻ ở các quốc gia trên dễ bị kích động
dắt mũi, hoặc nặng hơn là "vô não", "phá là khỏe".
Các
bài đăng trên mạng là một phần của một hiện tượng lớn hơn, trong đó có tâm lý
bài ngoại, cho mình là ưu việt, và những cuộc tấn công nhằm vào những người có
biểu hiện mà theo họ là "không yêu nước", hoặc có liên quan đến Việt
Nam Cộng hòa.
Đầu
tháng Chín, khi Việt Nam tổ chức lễ diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng Tháng
Tám thành công và Quốc khánh 2/9 ở Quảng trường Ba Đình, và người người nhà nhà
hân hoan "check-in", mạng xã hội lại bùng nổ khi một nghệ sĩ nổi tiếng
bày tỏ tiếc thương về sự ra đi của một nghệ sĩ nhạc cụ dân tộc ở hải ngoại.
Đó
là MC Trấn Thành, tài khoản có hơn 18 triệu người theo dõi trên Facebook cá
nhân, cao hơn nhiều so với con số 8,3 triệu người theo dõi của trang Thông tin
Chính phủ và 9,4 triệu người theo dõi của đài truyền hình quốc gia VTV.
Một
bài viết trên báo Công an Nhân dân - nhan đề "Nốt trầm" lệch pha mang
tên Trấn Thành - cho rằng "ở Việt Nam, làm nghệ sĩ không chỉ là đứng trên
sân khấu. Đằng sau ánh đèn là trách nhiệm với cộng đồng và Tổ quốc. Công chúng
có thể dễ dãi với giải trí, nhưng họ không dễ dãi với lòng yêu nước. Họ có thể
bỏ qua một vai diễn chưa đạt, nhưng không chấp nhận sự vô cảm trước những ngày
lễ thiêng liêng."
Bình
luận về hiện tượng này, một nhà báo trong lĩnh vực giải trí tại TP HCM nói với
BBC News Tiếng Việt trong điều kiện ẩn danh để có thể phát biểu tự do:
"Trong bối cảnh lòng yêu nước online đang dâng cao cũng như những lời cáo
buộc nhằm vào các nhân vật nổi tiếng, giới nghệ sĩ phải đăng bài bày tỏ lòng
yêu nước của mình, thậm chí tránh im lặng chứ đừng nói là 'khác với đám đông'
như Trấn Thành."
Một
số người đang băn khoăn liệu có phải mọi thứ đã đi quá xa.
Ranh
giới bị 'xóa nhòa'
Trao
đổi với BBC News Tiếng Việt, một cây viết khác ở Hà Nội, cũng yêu cầu giấu tên
vì tính chất nhạy cảm của vấn đề, nhận định rằng từ tháng 4/2025 (khi Việt Nam
kỷ hiệm 50 năm thống nhất đất nước), trên mạng xã hội có hiện tượng đánh hội đồng
những người nổi tiếng có phát ngôn không vừa lòng dư luận, ngay cả khi những
phát ngôn ấy không sai về mặt pháp luật.
Theo
tác giả này, việc Trấn Thành không chỉ bị "đánh" bởi dư luận mà cả
báo chí chính thống là một động thái "có hại với tất cả mọi người, chứ
không riêng người nổi tiếng".
Phó
Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh, cựu giảng viên một trường đại học tại Hà Nội,
cho rằng hiện tượng này đã xuất hiện từ thời đám tang của Đại tướng Võ Nguyên
Giáp hồi năm 2013.
"Lúc
đó có những người chỉ cần đăng một tấm hình đón người nhà ở nước ngoài về, đi
ăn vui vẻ với nhau đã bị cư dân mạng tấn công là 'tại sao ngày cả nước buồn mà
lại dám vui vẻ'. Rồi cũng có nhiều người bị vạ lây, chẳng hạn một giáo viên tiếng
Anh người Mỹ cũng mất việc vì có một câu nói đùa về đám tang của ông
Giáp," bà Ánh nhớ lại.
Theo
bà, thực tế là hiện tượng yêu nước cực đoan đã tồn tại ở đó từ lâu, chỉ là sẽ
"trồi lên theo dịp".
"Mà
thời gian càng dài thì thế hệ sau, không tiếp xúc với những mặt khác của cuộc sống,
bị nhiễm độc bởi truyền thông thì càng ngày càng trở nên cực đoan," bà Ánh
đánh giá.
Bà
nhận định rằng tình hình hiện nay "tệ hơn hồi đám tang Đại tướng Võ Nguyên
Giáp rất nhiều".
"Hồi
đó, phải là những người trực tiếp động đến ông Giáp hoặc là thể hiện một sự vui
mừng quá độ thì mới bị tấn công. Bây giờ thì status của Trấn Thành hay ca sĩ
Hannie [thành viên nhóm nhạc Kpop NewJeans - bị kêu gọi tẩy chay vì gốc gác Việt
Nam Cộng hòa] không có liên quan một chút gì luôn, thậm chí những người được
nhà nước bảo vệ như ông Ngô Bảo Châu… cũng không an toàn với cộng đồng mạng."
No comments:
Post a Comment