50 năm sau chiến tranh, Việt Nam đã thực sự có tự do, dân
chủ?
Bùi Văn Phú
Gửi
cho BBC từ Berkeley, California
30
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cwyvkwypkv2o
Ngày
27/5 vừa qua, trên mạng xã hội, nhiều người đã đăng lời chúc mừng sinh nhật gửi
tới tù nhân Phạm Đoan Trang.
Trước
đó vài tuần, một tù nhân nổi tiếng khác là Trịnh Bá Phương đã
bị khởi tố thêm tội danh "tuyên truyền chống Nhà nước" khi đang ở tù.
Những
dòng tin này nhắc nhở rằng tự do, dân chủ, nhân quyền vẫn còn là những vấn đề
nhức nhối tại Việt Nam, 50 năm sau khi cuộc chiến kết thúc.
Trại
tù, cải tạo thời hậu chiến
Người
Việt lên tiếng kêu gọi bãi bỏ tù cải tạo trong cuộc xuống đường ở San Francisco
năm 1981
Chiều
ngày 29/4/1975 tôi theo gia đình người anh con bác rời Việt Nam bằng tàu. Ba
tháng sau được định cư ở California.
Đầu
năm 1976, chúng tôi nhận được lá thư đầu tiên từ quê nhà, gửi qua người bạn ở
Nhật nhờ chuyển lại vì liên lạc bưu chính giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã bị cắt đứt
sau ngày 30/4/1975.
Thư
đem tin vui là người thân không có ai chết trong những ngày sau cùng của cuộc
chiến. Tin buồn là bố của các anh chị, anh của mẹ tôi, là trung úy cảnh sát, đã
đi học tập cải tạo nửa năm rồi mà nhà không biết giam ở đâu và bao giờ mới được
về.
Những
thư sau có tin nhiều bà con của gia đình và những người hàng xóm cũng đã đi học
tập cải tạo cả năm rồi mà chưa thấy về.
Mùa
thu 1977 tôi được nhận vào Đại học U.C. Berkeley. Ở đây tôi gặp bà Laola
Hironaka, sinh viên ban tiến sĩ ngành Á châu học và cũng là trưởng nhóm của
Amnesty International – Campus Network (Ân xá Quốc tế - Mạng lưới Đại học). Bà
quan tâm đến tình hình Việt Nam sau năm 1975 và muốn tìm hiểu về các trại học tập
cải tạo giam giữ cựu quân cán chính của Việt Nam Cộng hòa.
Khi
còn ở quê nhà tôi đã biết Ân xá Quốc tế thường lên tiếng yêu cầu chính quyền Việt
Nam Cộng hòa trả tự do cho những thanh niên, sinh viên tranh đấu bị giam tù như
Huỳnh Tấn Mẫm, Cao Thị Quế Hương, Đoàn Văn Toại. Nay tổ chức này tiếp tục can
thiệp cho tù chính trị tại Việt Nam nên tôi tham gia sinh hoạt vì tin rằng sau
chiến tranh người Việt cần có tự do để đóng góp cho quê hương.
Trong
những buổi sinh hoạt, tôi chia sẻ thông tin về bác tôi, về những người thân
quen còn trong trại học tập, về văn nghệ sĩ đang bị cầm tù và tin tức về đời sống
quê nhà dưới chế độ cộng sản qua những lá thư gia đình.
Nhân
quyền tại Việt Nam được thế giới chú ý khi ca sĩ Joan Baez đã cùng 80 trí thức,
văn nghệ sĩ Mỹ ký tên vào một thư ngỏ gửi cho Hà Nội, đăng ngày 30/5/1979 trên
5 nhật báo lớn tại Hoa Kỳ, kêu gọi lãnh đạo Việt Nam tôn trọng nhân quyền vì
đang giam giữ mà không xét xử hàng trăm nghìn quân nhân, công chức chế độ Việt
Nam Cộng hòa và nhiều văn nghệ sĩ.
Ca
sĩ Joan Baez và lãnh đạo của Ân xá Quốc tế là bà Ginetta Sagan đã gặp nhiều cựu
tù nhân bị giam sau ngày 30/4/1975 và đã thoát khỏi Việt Nam, trong đó có Đoàn
Văn Toại, cựu lãnh đạo của Tổng hội Sinh viên Sài Gòn; nhà văn Nguyễn Hữu Hiệu,
bác sĩ Trần Xuân Ninh.
Tháng
11/1979, AI Campus Network và Hội Sinh viên Việt Nam, mà tôi là thành viên
trong ban chấp hành, tổ chức biểu tình tại Sproul Plaza, Đại học Berkeley là
nơi nổi tiếng với những cuộc biểu tình chống chiến tranh Việt Nam trong quá khứ.
Hàng nghìn sinh viên đã đến nghe cựu tù nhân-bác sĩ Trần Xuân Ninh, ca sĩ Joan
Baez, giáo sư chính trị học Karl Jackson, nhà thần học William Buckley nói chuyện
về một nước Việt Nam hết chiến tranh nhưng thiếu nhân quyền nên nhiều người Việt
phải bỏ nước vượt biển ra đi.
Tôi
đã cùng bà Laola Hironaka xuống miền Nam California tiếp xúc với những nhà văn,
nhà báo, quan chức cũ của Việt Nam Cộng hòa để tìm hiểu về trại tù cải tạo, về
những vụ bắt giam văn nghệ sĩ. Chúng
tôi gặp nhà văn Võ Phiến, nhà văn kiêm đạo diễn Đỗ Tiến Đức, bà dân biểu Nguyễn
Thị Hai, gia đình cố dược sĩ Nguyễn Cao Thăng.
Ngoài hàng
trăm nghìn người bị giam trong các trại học tập cải tạo còn có nhiều trí thức
văn nghệ sĩ bị giam tù như vợ chồng nhà văn Nhã Ca và thi sĩ Trần Dạ Từ, Duyên
Anh, Doãn Quốc Sĩ, Dương Hùng Cường, Nguyễn Mạnh Côn, Vũ Hoàng Chương, là những
tác giả tôi thích đọc khi còn ở quê nhà.
Năm
1980, sinh hoạt văn học của người Việt hải ngoại sôi nổi lên với tập thơ của Ngục
Sĩ, là một thi sĩ miền Bắc đã bị giam tù nhiều năm vì làm thơ chỉ trích Đảng Cộng
sản và chế độ Hà Nội. Tác giả từng bị cầm tù vài lần, đến năm 1979, ông đã chạy
vào sứ quán Anh để nhờ chuyển tập thơ ra nước ngoài, kết cục là ông lại bị bắt
và kết án nhiều năm tù. Phạm Duy phổ thơ của ông thành 10 bài ngục ca.
Biểu
tình cho nhân quyền Việt Nam và thuyền nhân vượt biển tại Đại học Berkeley năm
1979
Năm
1981, dịp tưởng niệm ngày 30/4, Hội Sinh viên Việt Nam tại Đại học Berkeley đã
tổ chức một đêm đọc thơ Tiếng vọng từ đáy vực, hát Ngục ca và
sinh viên đã mời một số cựu tù cải tạo đến nói chuyện về đời sống trại tù.
Cùng
năm, Trung tâm Nghiên cứu Đông Á (Institute of East Asian Studies) của trường
cho xuất bản sách After Saigon Fell (Sau ngày Sài Gòn thất
thủ) của Nguyễn Long, một cựu sinh viên Đại học Berkeley, tốt nghiệp bằng
tiến sĩ chính trị học năm 1973, về nước làm giám đốc học vụ của Đại học Vạn Hạnh.
Sau năm 1975, các đại học tư đóng cửa, đầu năm 1979, ông vượt biển và được định
cư tại Mỹ.
Tác
giả ghi lại sự kiểm soát chặt chẽ của công an qua chính sách hộ khẩu. Người dân
không được tự do lưu trú, ra khỏi địa phương phải có giấy phép tạm trú, tạm vắng.
Việc vận chuyển hàng hóa, thực phẩm cũng phải có giấy phép của nhà nước. Sài
Gòn không còn biểu tình như trước. Tác giả từng có cảm tình với Mặt trận Giải
phóng Miền Nam, ở lại sau ngày 30/4/75, ông mới nhận ra bộ mặt thực của cộng sản
và quyết định vượt biển vào năm 1979.
Sau
khi bà Laola Hironaka rời trường, năm 1982, tôi gặp Steve Denney,
thành viên của Amnesty International – Nhóm 64, phụ trách về Đông Nam Á. Thời
sinh viên ở Đại học Oregon, Steve từng tham gia phong trào chống chiến tranh và
lúc bấy giờ đang quan tâm đến nhân quyền tại Việt Nam. Anh làm phụ tá cho ông
Douglas Pike, Giám đốc Indochina Archive tại Đại học Berkeley.
Steve
làm chủ biên tập san nhân quyền Indochina Journal mà tôi đã cộng
tác với anh, mỗi số phát hành được gửi đến các vị dân cử Mỹ trong các ủy ban về
châu Á tại Quốc hội, các giáo sư đại học chuyên ngành Đông Nam Á, các cơ quan từ
thiện hoạt động tại Việt Nam và những ai quan tâm đến Việt Nam.
Khi
có diễn giả đến trường nói chuyện về Việt Nam thời hậu chiến, như Don Luce,
John Spragen, Christine White, Steve đã cùng sinh viên chất vấn diễn giả về trại
học tập cải tạo, về việc bắt giam các lãnh đạo tôn giáo, văn nghệ sĩ, thành phần
trí thức.
·
30/4/1975 có phải
là ngày giải phóng?
29 tháng 4 năm 2025
·
Châu Âu 'hết sức
quan ngại' về nhân quyền ở Việt Nam
7 tháng 3 năm 2025
·
Nhân quyền Việt
Nam: ‘Cần phi chính trị hóa’
1 tháng 2 năm 2024
Hạn
chế tự do để bảo vệ chế độ
Hòa
thượng Thích Quảng Độ (1928-2020) đã trải qua nhiều năm bị giam và quản thúc
khi không gia nhập giáo hội do nhà nước quản lý
Amnesty
International và Human Rights Watch (tổ chức Theo dõi Nhân quyền) trong các báo
cáo đã lên tiếng về vi phạm nhân quyền của Hà Nội.
Lãnh
đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất là các nhà sư Thích Huyền Quang
và Thích Quảng
Độ bị Hà Nội chỉ định quản chế. Giáo hội này bị cấm từ năm 1981,
khi nhà nước cho thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam trực thuộc Mặt trận Tổ
quốc, tu sĩ bị ép buộc tham gia, nhiều người phản đối đã bị quấy nhiễu hay lãnh
án tù.
Các
nhà sư Thích
Tuệ Sỹ và Thích Trí Siêu, những học giả uyên bác về Phật học, đã bị
nhà nước kết án tử hình với tội danh hoạt động "lật đổ chính quyền nhân
dân" sau khi bị bắt vào năm 1984, mà các tổ chức nhân quyền quốc tế đều
cho là Hà Nội áp đặt nhằm tiêu diệt những tu sĩ không theo giáo hội do nhà nước
lập ra. Với sự lên tiếng can thiệp của thế giới, Hà Nội đã giảm án xuống còn 20
năm tù.
Công
giáo cũng chung số phận với nhiều tu sĩ bị quản chế dài hạn hay giam tù như
Giám mục Nguyễn Văn Thuận, các linh mục Trần Hữu Thanh, Đinh Bình Định, Nguyễn
Công Đoàn, Nguyễn
Văn Lý.
Tin
lành có mục sư Nguyễn Tự
Cường bị
án tù 10 năm tù.
Nhiều
tu sĩ đã chết trong tù, trong đó có Hòa
thượng Thích Thiện Minh, Linh mục Vũ Khánh Tường.
Cuối
năm 1986, Đại hội 6 Đảng Cộng sản đưa ra chính sách Đổi mới, chuyển kinh tế tập
trung sang tự do kinh doanh nhiều thành phần. Việt Nam mở cửa đón du khách
phương Tây. Dân được tự do buôn bán và những nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam
tìm kiếm cơ hội đầu tư. Đời sống của dân trở nên khá hơn vì được tự do kinh
doanh.
Tổng
Bí thư Nguyễn Văn Linh cho "cởi trói văn nghệ" nên văn học Việt Nam
có nhiều tác phẩm được thế giới biết đến: Dương
Thu Hương với Những thiên đường mù, Trần Mạnh Hảo với Ly
thân, Nguyễn Huy Thiệp với Tướng về hưu, Bảo Ninh với Nỗi
buồn chiến tranh, Trần Văn Thủy với phim Chuyện tử tế.
Vài
năm sau, tự do sáng tác bị xiết lại trước làn sóng dân chủ hóa ở
Đông Âu mà Hà Nội lo sợ sẽ lan đến Việt Nam.
Nhà văn
Dương Thu Hương,
một người lên tiếng chỉ trích nhà nước, đã bị bắt vào tháng 4/1991 với cáo buộc
chuyển bí mật nhà nước ra hải ngoại mà thực tế là bản thảo Tiểu thuyết
vô đề của bà. Sau nhiều tháng bị giam, bà đã được thả ra mà không hề
qua xét xử.
Những
ai lên tiếng đòi cải cách chính trị, mở rộng không gian thảo luận về những vấn
đề của đất nước đều bị trấn áp hay bỏ tù.
Bác sĩ
Nguyễn Đan Quế sáng
lập Cao trào Nhân bản vào ngày 11/5/1990 thì chỉ một tháng sau đã bị công an bắt
giam và sau đó bị kết án tù 20 năm.
Luật sư
Đoàn Thanh Liêm bị
bắt sau khi gặp gỡ những người Mỹ để tham vấn cho họ trong việc mở công ty tại
Việt Nam, nhưng lý do chính cho việc bắt giữ là việc ông kêu gọi tự do tín ngưỡng,
tự do tôn giáo. Ông bị kết án tù 12 năm với tội danh liên quan đến "tuyên
truyền chống nhà nước xã hội chủ nghĩa".
Giáo sư
Đoàn Viết Hoạt bị
bắt vào tháng 11/1990 khi cho xuất bản tờ báo chui Diễn đàn Tự do với những bài
viết kêu gọi tự do dân chủ cho Việt Nam và bị kết án 20 năm tù, cùng với các cộng
sự Phạm Đức Khâm bị án tù 16 năm và Nguyễn Văn Thuận 12 năm.
Trước
làn sóng dân chủ ở Đông Âu, Bộ trưởng Công an Bùi Thiện Ngộ trong bài viết Một
số vấn đề chiến lược An ninh Quốc gia trong giai đoạn mới trên Tạp
chí Cộng sản đã đưa ra lời cảnh báo rằng sau cuộc cách mạng nhung 1989
ở Đông Âu, kẻ thù của Việt Nam, trong và ngoài nước, đang nắm lấy cơ hội để đòi
đổi mới chính trị theo kế hoạch "diễn biến hòa bình", vận động cho đa
nguyên, đa đảng nhằm chấm dứt sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Đã
có những nhân vật cấp cao lên tiếng đòi dân chủ hóa đất nước như Ủy viên Bộ
Chính trị Trần Xuân Bách, Trung tướng Trần Độ, Giáo sư Phan Đình Diệu.
Trung
tướng Trần Độ muốn có một xã hội đa nguyên, không độc quyền theo một
chủ thuyết và lãnh đạo phải thật sự là của dân, do dân và vì dân.
Những
đề xướng của Trung tướng Trần Độ, cựu Thứ trưởng Bộ Văn hóa và cũng là Phó Chủ
tịch Quốc hội, đã không được Bộ Chính trị đồng tình. Ông đã bị trù dập, bị khai
trừ đảng vào năm 1999. Khi qua đời, đám tang của ông còn bị
an ninh quấy nhiễu.
Lên
tiếng trong kỷ nguyên internet
Đầu
thiên niên kỷ, khi mạng thông tin toàn cầu trở nên phổ biến thì công an bắt đầu
trấn áp và giam giữ những ai dùng internet để phát tán những tài liệu, thông
tin về tình hình nhân quyền tại Việt Nam.
Theo
Amnesty International và Human Rights Watch, nhiều người dùng internet để vận động
cho nhân quyền đã bị giam tù.
Lê Chí
Quang,
32 tuổi, bị bắt tại một quán cà phê ở Hà Nội vào tháng 2/2002. Ông đã phát tán
trên mạng thông tin lên án nhà nước ký hiệp ước biên giới với Trung Quốc và bị
kết án 4 năm tù về tội "tuyên truyền chống nhà nước."
Doanh
nhân Nguyễn Khắc Toàn, 48 tuổi, bị bắt vào tháng 1/2002 vì đã dùng
internet để chuyển ra nước ngoài những thông tin về các cuộc biểu tình của nông
dân phản đối nhà nước thu hồi đất. Ông bị kết án 12 năm tù.
Luật
sư Nguyễn Văn
Đài và luật sư Lê
Thị Công Nhân năm 2007 bị kết án tù vì lên tiếng cho tự do tôn
giáo. Luật
sư Lê Quốc Quân lãnh án tù 30 tháng vì hoạt động "nhằm lật đổ
chế độ". Nhà văn Trần
Khải Thanh Thủy bị kết án tù 3 năm vì làm báo
"chui" Tổ quốc và là thành viên của Khối 8406, một tổ
chức vận động cho dân chủ.
Năm
2012, "Điếu
Cày" Nguyễn Văn Hải, cựu bộ đội Quân đội Nhân dân Việt Nam, bị kết
án 12 năm tù với tội "tuyên truyền chống nhà nước."
Năm
2014, "Anh
Ba Sàm" Nguyễn Hữu Vinh, sinh năm 1956, cựu sĩ quan an ninh, bị kết
án 5 năm tù khi cho đăng trên Blog Anh Ba Sàm, có hàng vạn người vào đọc mỗi
ngày, những thông tin, bình luận từ quốc nội và quốc tế liên quan đến Việt Nam.
Từ
năm 2000, những người lên tiếng phản kháng chế độ gồm nhiều người sinh ra và lớn
lên ở miền Bắc Việt Nam. Sau nhiều thập niên sống dưới chế độ cộng sản, họ cũng
đã nhận ra những bất công và sự thiếu tự do dân chủ trên quê hương.
Không
chỉ những người tranh đấu cho công bằng xã hội, cho dân oan mà nhà báo, nghệ sĩ
cũng bị bắt giam. Việt
Khang Võ Minh Trí, 34 tuổi, bị kết án tù về tội danh "Tuyên truyền
chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo Điều 88 của Bộ luật
Hình sự 1999 khi sáng tác các ca khúc kêu gọi nhà nước trả lại cho dân những
quyền tự do căn bản.
Ngày
14/12/2021, Phạm
Đoan Trang, sinh năm 1978, nhà báo, người làm xuất bản sách, cũng bị
cáo buộc vi phạm Điều 88 vì "Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, văn
hóa phẩm có nội dung chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" và
bị kết án 9 năm tù. Bà là đồng sáng lập viên của Luật Khoa tạp chí và
tác giả của nhiều tác phẩm về xã hội và nhà tù ở Việt Nam.
Phạm
Đoan Trang muốn "khai dân trí" qua nhiều tác phẩm, điển hình
như Chính trị bình dân, Phản kháng phi bạo lực, Cẩm
nang nuôi tù để người dân hiểu được những quyền căn bản của mình.
Tiến sĩ
Nguyễn Sơn Lộ -
bút danh Minh Đường, Giám đốc của viện nghiên cứu SENA - chủ trương "khai
quan trí" qua những tập sách nghiên cứu và đề nghị chính sách ông chỉ gửi
đến những ủy viên Trung ương Đảng, thành viên Quốc hội. Năm 2023, ông bị bắt và
kết án 5 năm tù theo Điều 331 Bộ luật Hình sự: "Lợi dụng các quyền tự do
dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân."
Biểu
tình trước Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại San Francisco năm 2012
Đầu
năm 2025, nhà
báo Huy Đức Trương Huy San cũng bị buộc tội theo Điều 331 và bị kết
án 30 tháng tù.
Luật
hình sự của Việt Nam ngày nay vẫn còn những điều luật không rõ ràng và tùy tiện,
cho phép nhà nước giải thích và áp đặt để giam tù những ai lên tiếng trong ôn
hòa chỉ trích các chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam: Điều 109 về âm mưu lật
đổ chính quyền nhân dân; Điều 117 về tuyên truyền chống nhà nước; Điều 331 về lợi
dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích của nhà nước, tổ chức hay cá
nhân.
Năm
mươi năm sau ngày chiến tranh kết thúc, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong phát
triển kinh tế. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa có đầy đủ các quyền căn bản như tự
do biểu đạt, tự do hội họp, lập hội, ứng cử dù Việt Nam đã phê chuẩn các công ước
của Liên Hợp Quốc về các quyền dân sự và chính trị.
Thái Bá
Tân, sinh
năm 1950, tốt nghiệp đại học ngoại ngữ Moscow, là một giáo sư thường sáng tác
những vần thơ châm biếm chế độ và nói lên những suy nghĩ của ông về đất nước,
như bài thơ "Gửi bác Trọng" có những câu sau đây:
Nước
khác không cộng sản,
Nên
không có chiến tranh.
Cũng
không có cái chết
Của
nhiều triệu dân lành.
Ta,
rừng vàng biển bạc,
Dân
thông minh, anh hùng.
Nhưng
cũng vì cộng sản
Mà
thua kém nhất vùng…
Hôm
3/4/2025, trong một bài đăng trên trang Facebook của mình, ông cho biết công an
đã nhắc nhở ông ngừng phát tán những bài thơ "nhạy cảm" – phê phán chế
độ – và ông đã đồng ý vì không muốn rắc rối cho bản thân và gia đình.
VIDEO
:
Vì sao
nhà hoạt động Nguyễn Tiến Trung rời Việt Nam để sang Đức lúc này?
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cwyvkwypkv2o
Nhân
quyền Việt Nam, nhìn từ bên ngoài biên giới
Báo
cáo năm 2023 của Bộ Ngoại giao Mỹ ghi nhận Việt Nam hiện còn giam giữ ít nhất
187 tù nhân hoạt động cho nhân quyền.
Tổ
chức Freedom House năm 2024 đặt Việt Nam vào nhóm quốc gia không có tự do, với
số điểm 4/40 cho tự do chính trị và 15/60 cho những quyền tự do dân sự.
Ủy
ban Nhân quyền Tom Lantos của Quốc hội Hoa Kỳ có nhiều dân biểu đứng ra bảo trợ
cho những tù nhân lương tâm tại Việt Nam và thường xuyên đưa vấn đề vi phạm
nhân quyền của Hà Nội ra trước diễn đàn Quốc hội.
Năm
1994, được Quốc hội đồng thuận và Tổng thống Bill Clinton ký thành luật chọn
ngày 11/5 hằng năm là Ngày Nhân quyền cho Việt Nam. Ngày này năm 1990, bác sĩ
Nguyễn Đan Quế đã khai sinh ra Cao trào Nhân bản khiến ông bị giam tù nhiều
năm.
Năm
2023, lập pháp viện tiểu bang California, nơi có đông người Việt sinh sống,
cũng đã chọn ngày 11/5 là Ngày Nhân quyền cho Việt Nam.
Trong
cuộc phỏng vấn với bác sĩ Trần Xuân Ninh vào năm 1979 khi ông đến Đại học
Berkeley nói chuyện, tôi đã đặt câu hỏi là người Việt hải ngoại có thể làm gì để
giúp cải tiến nhân quyền trên quê hương, ông trả lời:
"Những
người đi từ năm 1975 hay đi sau này mà còn thương những người ở nhà thì còn phải
lên tiếng mạnh mẽ, đánh động thế giới, buộc lương tâm họ phải thức giấc và chú
ý đến Việt Nam nhiều hơn nữa, nhất là quan tâm đến bản chất tàn ác của chế độ
Hà Nội và những vi phạm nhân quyền của chế độ ấy… Áp lực như thế tối thiểu mình
đã giúp đỡ dân tộc bớt đi phần nào những đau khổ hàng ngày." (Bán nguyệt
san Việt Nam Hải Ngoại số 85, 1-15/12/1980)
Tháng
2/2025, cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển từ Đức đến San Jose, California
nói chuyện về tình hình nhân quyền Việt Nam.
Ông
Truyển tranh đấu cho tự do tôn giáo, cho quyền của người dân tộc thiểu số và đã
bị kết án nhiều năm tù, với tội "tuyên truyền chống nhà nước" và
"âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân". Nhờ can thiệp của quốc tế, ông và vợ đã được
Đức nhận cho tị nạn vào tháng 9/2023. Ông Truyển cho biết có nhiều
người bị tù vì lên tiếng phản biện chính sách của nhà nước, con số có thể là
hàng nghìn, cao hơn nhiều so với những con số vài trăm do các tổ chức nhân quyền
đưa ra.
Hỏi
ông người Việt hải ngoại có thể làm gì giúp cho những tù nhân lương tâm, ông
nói: "Những người còn trong tù ở Việt Nam rất hy vọng và khích lệ khi biết
rằng nhân dân trên thế giới không quên họ. Sự quan tâm của chúng ta sẽ giúp họ
trải qua những ngày khó khăn, đem lại hy vọng họ sẽ được trả tự do và tiếp tục
tranh đấu cho những quyền căn bản của dân tộc Việt Nam."
-------------------------------
·
Tác giả Bùi Văn Phú là giảng viên đại học cộng đồng và là
một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, Hoa Kỳ.
No comments:
Post a Comment