Nguyễn Văn Khanh
Thursday,
February 25, 2016 7:04:13 PM
Khoảng
2 giờ trưa Thứ Ba, 23 Tháng Hai 2016, sau khi dùng bữa cơm hàng tuần với các đồng
viện cùng đảng, ông Chủ Tịch Khối Ða Số Mitch McConnell cùng với dàn lãnh đạo Cộng
Hòa Thượng Viện xuất hiện trước báo chí trong cuộc họp báo để trình bày “những
vấn đề mọi người muốn biết.”
Như
thường lệ, vị thượng nghị sĩ quyền uy của Quốc Hội Liên Bang Hoa Kỳ đi ngay vào
điều ông muốn nói, và thông điệp trong ngày của ông là lời nhắn gửi vị tổng thống
Dân Chủ đang điều khiển guồng máy lãnh đạo quốc gia: hành pháp có quyền đề cử
người vào Tối Cao Pháp Viện, nhưng cứu xét hay không cứu xét là quyền của Thượng
Viện.
Ðã
mười ngày trôi qua kể từ khi ông Thẩm Phán Antonin Scalia đột ngột từ trần,
chuyện Thượng Viện Liên Bang có cứu xét người được tổng thống chọn thay thế hay
không là điều gây tranh cãi trong chính trường. Về mặt Hiến Pháp, tổng thống có
trách nhiệm và toàn quyền làm điều đó, nhưng cũng theo Hiến Pháp, người được tổng
thống đề cử phải được Thượng Viện chấp thuận bỏ phiếu thông qua. Thủ tục ở Thượng
Viện cũng chẳng rườm rà: người được đề cử sẽ được mời ra điều trần trước Ủy Ban
Tư Pháp, trả lời những câu hỏi các nghị sĩ thành viên của ủy ban đặt ra trước
khi ủy ban sẽ bỏ phiếu. Nếu được đa số ủng hộ.
Nhưng
về mặt chính trị, chuyện hoàn toàn khác.
Chỉ
ít giờ đồng hồ sau khi tin ông Thẩm Phán Scalia từ trần, Nghị Sĩ Chủ Tịch Khối
Ða Số Mitch McConnell lên tiếng cho biết Thượng Viện sẽ không cứu xét lời đề cử
của tổng thống, chờ đến sau ngày nước Mỹ có tân tổng thống rồi hẵn tính. Ý kiến
đó được sự ủng hộ của các ứng cử viên Cộng Hòa đang dự cuộc đua 2016, nhưng gặp
sự chống đối mạnh mẽ từ Tòa Bạch Ốc và những ứng cử viên Dân Chủ, trở thành một
trong những đề tài hàng đầu của cuộc tranh cử lần này.
Phía
Cộng Hòa ủng hộ ý kiến của Thượng Viện cùng đảng, phía Dân Chủ lên tiếng phản đối,
cho rằng từ giờ đến ngày có tổng thống mới là 11 tháng, không có lý do gì để buộc
người dân phải chờ đợi, cũng chẳng có điều kiện nào quy định Thượng Viện không
hay không nên cứu xét đề cử trong năm người dân Mỹ đang chọn người lãnh đạo,
cũng chẳng có quy định nào cấm cản không cho Tổng Thống Barack Obama để cử người
ông chọn vào Tòa Tối Cao, trám chỗ của cố Thẩm Phán Scalia.
Tranh
cãi này không chỉ thể hiện qua những lời phát biểu mà còn thể hiện bằng cả văn
bản. Trong thư gửi cho ông chủ tịch khối đa số (sau đó được phổ biến cho báo
chí), các vị nghị sĩ Cộng Hòa trong Ủy Ban Tư Pháp viết rằng, “(chúng tôi) xin
thông báo cho ông rõ là chúng tôi sẽ dùng quyền Hiến Pháp quy định để không cứu
xét những ai sẽ được vị tổng thống (đương nhiệm Barack Omaba) đề cử vào chức thẩm
phán Tối Cao Pháp Viện, trám chỗ của ông Thẩm Phán Scalia.” Lá thư giải thích
thêm, “Vì quyết định của chúng tôi dựa vào quy định căn bản của Hiến Pháp và
cũng để bảo vệ ước muốn của người dân Hoa Kỳ, Ủy Ban Tư Pháp sẽ không cứu xét lời
đề cử (tân thẩm phán Tối Cao Pháp Viện) cho tới sau khi tân tổng thống tuyên thệ
nhậm chức vào ngày 20 Tháng Giêng 2017.”
Ngược
lại, thông cáo do văn phòng ông Trưởng Khối Thiểu Số (Dân Chủ) Harry Reid đưa
ra cho rằng điều cánh đa số Cộng Hòa làm không chỉ được ngược với Hiến Pháp “mà
còn cố ý nhắm vào mục đích coi rẻ quyền lãnh đạo của Tổng Thống Barack Obama.”
Thư cũng có đoạn viết rằng trong những cuộc họp kín giữa nội bộ của các vị nghị
sĩ Cộng Hòa “các đồng viện Cộng Hòa của tôi thường bày tỏ thái độ không hài
lòng với đường hướng của đảng, nhưng họ chẳng bao giờ công khai lên tiếng nói
điều đó chỉ vì họ lo ngại thành phần cực đoan đang điều khiển đảng lên tiếng chỉ
trích,” trước khi kết luận bằng câu “các đảng viên Cộng Hòa cần phải suy nghĩ kỹ
càng về sự thật này: nếu họ đi theo con đường vạch ra bởi thành phần lãnh đạo của
đảng, chính họ cũng sẽ bị trách nhiệm vì đã đi ngược lại những điều căn bản của
đảng Cộng Hòa.”
Ðương
nhiên, Tòa Bạch Ốc cũng chẳng để yên. Nói với báo chí trong buổi họp báo chiều
Thứ Tư, Tổng Thống Obama vẫn tin tưởng Thượng Viện Cộng Hòa sẽ cứu xét và bỏ
phiếu chấp thuận người được ông đề cử. “Người được tôi chọn sẽ là một vị thẩm
phán giỏi, một người xứng đáng để đảm nhận vai trò thẩm phán Tối Cao Pháp Viện,
và tôi nghĩ là Thượng Nghị Sĩ McConnell sẽ gặp khó khăn khi giải thích với dân
chúng Hoa Kỳ là tại sao một người xứng đáng như thế lại không được chấp thuận
chỉ vì những lý do chính trị.”
Cũng
tại Tòa Bạch Ốc, ông phát ngôn viên Josh Earnest đưa ra lời chỉ trích nặng nề
hơn, đại để cho rằng đảng Cộng Hòa “đã làm sai điều được ghi trong Hiến Pháp,”
gọi cánh dân cử Cộng Hòa là tập thể “chỉ chống đối chứ không muốn bắt tay làm
việc chung.”
Cũng
cần nói thêm mặc dù Tòa Bạch Ốc chưa nói gì về danh sách những người sẽ được Tổng
Thống Hoa Kỳ Barack Obama phỏng vấn trước khi ông quyết định chọn ai làm thẩm
phán Tối Cao Pháp Viện, nhưng đồn đãi chính trị ở thủ đô Washington D.C. cho rằng
nhân vật sáng giá nhất trong danh sách các ứng viên chính là bà đương kim Tổng
Trưởng Tài Chánh Loretta Lynch.
Những
lời đồn đoán ghi nhận được đều nói nếu chọn bà Lynch, Tổng Thống Obama sẽ tạo
nhiều lợi thế chính trị cho đảng Dân Chủ vì bà được mọi người kính trọng, kể cả
giới luật gia Hoa Kỳ, được xem là một ủy viên công tố nghiêm minh, một vị quan
tòa áp dụng luật pháp thật nghiêm nhặt và công bằng, không thiên vị, làm hài
lòng cả giới bảo thủ lẫn cấp tiến. Bên cạnh những yếu tố vừa nêu, bà còn được
ca ngợi là một người làm việc mẫn cán, mẫu mực, được sự kính trọng của các vị
dân cử Cộng Hòa cũng như Dân Chủ.
Ông
Tom Goldstein, một nhà phân tích chuyên quan sát hoạt động của Tối Cao Pháp Viện,
“chọn bà Lynch sẽ giúp Tổng Thống Obama giải quyết tất cả những thắc mắc, nghi
ngại của đảng Cộng Hòa và của cử tri Hoa Kỳ,” vì “những gì bà đã làm trong những
chức vụ khác nhau trong ngành tư pháp xác nhận bà chẳng phải là người có tư tưởng
cấp tiến hay bảo thủ, nhìn Hiến Pháp và luật pháp với con mắt của một luật gia
chuyên nghiệp,” đồng thời nếu được tổng thống chọn, “bà Lynch sẽ là nữ thẩm
phán da đen đầu tiên của Tối Cao Pháp Viện, đẩy đảng Cộng Hòa tới chỗ phải đồng
ý thông qua đề cử, vì nữ giới và da màu là hai tập thể bên Cộng Hòa đang nỗ lực
vận động kiếm phiếu hầu có thể lấy lại Tòa Bạch Ốc và tiếp tục giữ khối đa số
Thượng và Hạ Viện.”
Một
nhà phân tích khác cũng nằm trong danh sách những người ủng hộ bà Loretta Lynch
là ông Tim McCollum nhắc lại “cách đây chẳng bao lâu Tòa Bạch Ốc và cơ quan FBI
đã mở cuộc điều tra trước khi tổng thống chọn bà làm tổng trưởng tư pháp” do đó
“hầu như không phải tốn thêm thì giờ để mở cuộc điều tra trước khi tổng thống
quyết định chọn bà làm thẩm phán Tòa Tối Cao.”
No comments:
Post a Comment