Wednesday, December 3, 2014

Khát vọng công lý lên tiếng (Trần Thu Dung - Thông Luận)



Được đăng ngày Thứ tư, 03 Tháng 12 2014 12:00

Khát vọng công lý lên tiếng để vạch rõ biên giới nhập nhằng giữa hai vấn đề: tự do và  tổn hại đến xã hội. Sự nhập nhằng này thường xảy ra với những nước chậm tiến đang trên đà phát triển  trong quá trình hội nhập với thế giới …nhưng người cầm lái đôi khi lấy lý do sóng to lật thuyền "chết dân" và "vì dân" nên thường tìm giải pháp an toàn là cản trở tự do ra khơi. 

Ngày 26 tháng 12 vừa qua (2014) tại giảng đường Jules Michelet của trường đại học Sorbonne nổi tiếng lâu đời ở Pháp và ở châu Âu, viện Địa Chính trị Paris đã tổ chức một hội nghị khoa học quốc tế "Sự im lặng của công lý. Nhân quyền - nền tảng của những giá trị cơ bản của châu Âu ". Viện địa chính trị Paris là tổ chức uy tín tập họp các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực khoa học chính trị, nhân quyền, chính trị quốc tế. Pháp là nơi đã từng có cuộc cách mạng 1789 làm đảo lộn trật tự hoàng gia, giáo hội vốn có lâu đời. Thế kỷ ánh sáng đã làm thay đổi nền tảng chính trị và văn hóa châu Âu. Giáo sư Ali Rastbeen, Chủ tịch viện khai mạc hội nghị, đã nói rằng không phải ngẫu nhiên mà hội nghị đang diễn ra bên trong các bức tường của đại học Sorbonne, nơi mà trong nhiều thế kỷ là trung tâm các trào lưu tư tưởng tiên tiến và khoa học ở châu Âu.

Chủ đề chính của hội nghị là việc thực hiện các quyền con người ở Latvia và tại các quốc gia châu Âu mới căn cứ từ những trường hợp của Vladimir Vashkevich và Inara Vilkaste. Ngay ở liên bang châu Âu, vấn đề tự do nhân quyền cũng có nhiều vấn đề chưa thấu đáo, còn có nơi bị vi phạm.  Nhiều diễn giả với tư cách là nhà khoa học, và nhà chính trị đấu tranh cho nhân quyền, nhà báo, và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực luật về tự do từ Ba Lan, Hungary, Latvia, Áo, và ở Pháp đến tham dự như tiến sỹ giáo sư luật Guillaume Bernard của trường Đại học chính trị Pháp, Giáo sư luật Elie Hatam, nhà ngoại giao, cố vấn và chủ tịch hội Interface Francophone Paris Jacques Nguyễn Thái Sơn,  Luật sư và chuyên gia Christina Krueger, luật sư kiêm giáo sư Paul Michael Poniatowski, Tiến sĩ Krzystof Gruszczynski, Tiến sĩ Roland Lukasiewisz...

Giáo sư Jozef Haber trường Đại học Jean Monnet cho rằng châu Âu không chỉ cần phải làm gương cho toàn thế giới, mà cũng  phải có những bước đi ở phía trước để đón bắt  tình hình, để có thời gian để đối phó với những thách thức đương đại.

Đặc biệt Inara Vilkaste doanh nhân  Latvia, nhà hoạt động nhân quyền , người đoạt giải -  giải thưởng quốc gia "Nhân vật của năm ở Ba Lan" - 2014  là khách mời danh dự cũng có mặt. Tại diễn đàn, bà đã phát biểu: "Cuộc đấu tranh cho quyền con người là một cuộc đấu tranh cho những giá trị của con người.  Bà mong rằng việc cuộc  đấu tranh này  không bị bỏ qua, sẽ đem lại hy vọng cho tương lai của Latvia, niềm hy vọng cho tương lai cho một châu Âu mới, hy vọng cho tương lai của thế giới".

Hội nghị cũng nhân dịp này giới thiệu với quốc tế cuốn sách "Sự im lặng của công lý. Nhân quyền - nền tảng của những giá trị cơ bản của châu Âu ", được xuất bản dưới sự chủ biên của Tiến sĩ Caesar Shiyko. Cuốn sách dày khoảng 600 trang bao hàm hơn 50 bài có chủ đề hiện tại trong lĩnh vực nhân quyền của hơn 40 tác giả đại diện của giới khoa học, nhà nghiên cứu, các luật sư, chuyên gia nhân quyền. Một chương riêng dành cho vụ  gia đình Vashkevich-Vilkaste. Cuốn sách này sẽ được tặng cho các thư viện của các trường đại học hàng đầu và trung tâm nghiên cứu ở châu Âu đề làm tài liệu cho sinh viên luật ở châu Âu.

Khát vọng tự do - bình đắng - bác ái là khát vọng muôn thủa của loài người. Một xã hội càng văn minh sự tự do cá nhân càng được tôn trọng. Như Paul Eluard ca ngợi trong bài thơ "Tự do":

Sức mạnh của hai chữ này
Để ta làm lại cuộc đời
Để ta sinh ra biết người
Để ta gọi tên cho người
TỰ DO (*)

Chính vì thế nhiều nước khi thành lập đã đề cao quyền "Tự do" của công dân. Như nước Pháp "Tự do, Bình đẳng, Bác ái" được ghi vào hiến pháp. Thậm chí nền cộng hòa đệ nhị Pháp còn ghi Tự do - Bình đẳng - Bác ái hay là Chết". Quyền này được nhiều nước công nhận trong hiến pháp.

Tự do, bình đẳng, bác ái này chính là nhân quyền. Nhờ khẩu hiệu này ghi trong hiến pháp nước Pháp, trí thức thuộc địa đã thức tỉnh. Việt Nam cũng như nhiều nước châu Phi như Algérie, Maroc, Tunisie giành độc lập, thoát khỏi chế độ thực dân. Việt Nam cũng lấy khẩu hiệu "Độc lập - Tự do - Hạnh Phúc".

Tất nhiên luật cũng đề rõ quyền tự do được tôn trọng, nhưng cấm không nhân danh tự do làm tổn hại đến xã hội. Chính cái chữ "tổn hại" này nhiều khi chính quyền độc tài đã lấy cớ để hạn chế quyền tự do ngôn luận và báo chí. Vì báo chí là một vũ khí lợi hại để thức tỉnh quần chúng trước những sai phạm của chính quyền. Tổn hại đến xã hội thực chất nhiều khi là chính quyền muốn giữ ghế, sợ bị lật đổ khi một chính quyền độc tài tham nhũng không đem lại hạnh phúc cho dân.

Khát vọng công lý lên tiếng để vạch rõ biên giới nhập nhằng giữa hai vấn đề: tự do và  tổn hại đến xã hội.

Sự nhập nhằng này thường xảy ra với những nước chậm tiến đang trên đà phát triển trong quá trình hội nhập với thế giới như những lạch nhỏ đang muốn vươn ra hòa vào đại dương mênh mông nhưng người cầm lái đôi khi lấy lý do sóng to lật thuyền "chết dân" và "vì dân" nên thường tìm giải pháp an toàn là cản trở tự do ra khơi. 

Trần Thu Dung
Paris, 2/12/2014

(*) Et par le pouvoir d’un mot
     Je recommence ma vie
     Je suis né pour te connaître
     Pour te nommer
     Liberté.
     Paul Eluard, Au rendez-vous allemand, 1945, Les Editions de Minuit




Posted by at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)