Saturday, November 27, 2010

WIKILEADS SẮP TIẾT LỘ HÀNG TRIỆU TÀI LIỆU - NGÀNH NGOẠI GIAO CHỜ ĐỢI BÃO TỐ (RFI)

Trọng Nghĩa   -  RFI
Thứ bảy 27 Tháng Mười Một 2010

Sau 400.000 tài liệu v Irak, 300.000 tài liu v Afghanistan, WikiLeaks dự kiến s đưa lên mng vào cui tun này hay đu tun ti, khong ba triu tài liệu mt ca M đã b rò r. Đây ch yếu là các đin thư liên quan đến các giao dịch vi nước ngoài hay các đánh giá ca M v các đi tác.

Sự kin hàng triu tài liu sp được WikiLeaks tiết l đã gióng lên nhng hi chuông báo động v tác hi tim tàng ca các tiết l này, nht là đi vi ngành ngoại giao M. Theo hãng tin Pháp AFP, tầm mc v vic này được coi là nghiêm trọng đến mc mà các nhà ngoi giao M trên thế gii đã được yêu cu b qua kỳ nghỉ cui tun nhân dp L T ơn Thanksgiving, mt ngày l hết sc quan trng của người Mỹ.
Họ phi sn sàng trc ch b Ngoi giao ca các nước s ti khi cn thiết, để xoa dịu ni gin d có th bùng lên mt khi nhng nhn xét “thiếu ngoi giao” về một nhân vt hay mt nước nào đó chng hn, b phơi bày công khai. Theo AFP, các văn thư trao đi ni b nhiu khi cha đng nhng li l đó.

Ông James Jeffrey, đại s Hoa Kỳ ti Irak tha nhn : "WikiLeaks là mt trở ngại thc s khng khiếp cho công vic ca tôi, vn dĩ là phi có được các cuc thảo lun trong tinh thn tin tưởng ln nhau vi đi tác. Tôi thc s không hiu nổi đng cơ ca vic phát hành các tài liu này", Các tài liu b tiết l đó, theo ông, "Sẽ không giúp đ, mà ngược li s phá hoi kh năng công tác ca Hoa Kỳ tại Irak".

Trong bài phỏng vn dành cho đài truyn hình CNN, s phát sóng hôm 28/11, Đô đốc Mike Mullen, mt ch huy quân sự hàng đu ca M, cũng kêu gi WikiLeaks đình chỉ kế hoch công b các tài liu b ông đánh giá là "cc kỳ nguy hiểm".

Theo AFP, các tài liệu mà Wikileaks d trù tiết l có th liên quan đến các nước như Úc, Anh, Canada, Israel, Nga và Th Nhĩ Kỳ. Phát ngôn viên Bộ Ngoi giao Mỹ Philip Crowley nói rng Hoa Kỳ đã d phòng "các trường hp xu nht" và đã thông báo cho các chính phủ v kh năng các tài liu b tiết lộ.

Nhật báo Nga Kommersant cho biết là trong các tài liu đó, có ghi li các cuộc đàm thoại gia các nhà ngoi giao M vi các chính tr gia Nga và nhng nhận xét "không hay" v mt s người trong gii này. Còn Ngoi trưởng Nga Sergei Lavrov thì lên án vụ tài liu sp được tiết l mà th phm b ông coi là "nhng tên trộm nh chy trên mạng Internet".

Báo chí Thổ Nhĩ Kỳ cũng tiết l mt vài ni dung « tế nh » ca các tài liu sắp công b, trong đó có thông tin v vic Ankara đã giúp các chiến binh Al-Qaeda tại Irak hay là vic Hoa Kỳ đã giúp phiến quân người Kurdistan ti Irak chống li Thổ Nhĩ Kỳ. C hai đim này đu có kh năng phá hoi quan h gia hai đồng minh . Trên đài CNN, Ahmet Davutoglu, B trưởng Ngoi giao Th Nhĩ Kỳ cho biết ông không biết gì v ni dung các tài liu.

Các quốc gia như Israel, Canada, Ý, Úc, Anh, Đan Mch, Iceland, Na Uy, Thụy Điển đu đã được Hoa Kỳ cnh báo v v rò r thông tin sp din ra.

Trước đây, Wikileaks đã tng tiết l hàng trăm ngàn tài liu mt về Afghanistan và Irak, nhưng không nhy cm lm. Theo gii phân tích, v tiết lộ lần này s đy Washington vào tình thế khó x do ni dung rt tế nh ca các tài liệu trên nguyên tc ch lưu hành ni b mà thôi. 

------------------------------



.
.
.
 
.
.

No comments: