“CON BÀI” NGUYỄN QUANG THIỀU: TRONG VÁN CỜ CHÍNH TRỊ CỦA HỮU THỈNH ?
PHÚC LỘC THỌ (Blog Phạm Viết Đào)
Được đăng bởi nguyentrongtao vào lúc: 6:02 chiều ngày 12/08/2010
Đại hội Hội Nhà văn lần thứ VIII đã bế mạc; trong 15 nhà văn trúng cử Ban chấp hành kỳ này, Nguyễn Quang Thiều về thứ 3 với số phiếu 509 phiếu trên tổng số phiếu bầu 667 phiếu, đứng sau Hữu Thỉnh và Nguyễn Trí Huân…
Như vậy, việc Thiều đạt số phiếu cao chứng tỏ đa số đông hội viên đã nhìn thấy và tín nhiệm năng lực của Thiều; với số phiếu cao này, Nguyễn Quang Thiều được cử vào vị trí Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam khóa VIII. Nói theo ngôn ngữ chính trường thì Nguyễn Quang Thiều là một “ngôi sao” đang lên trong Đại hội VIII, và sự đang lên này chủ yếu dựa vào năng lực của bản thân Thiều. Trong đại hội VII, ngôi sao đó là Trần Đăng Khoa, kỳ này Khoa chịu sức ép của một số “nghĩa binh” nên đành xin rút, mặc dù có chỉ số giới thiệu tín nhiệm cao.
Nếu quan sát những động thái của sân chơi văn học thì với vị trí Phó Chủ tịch, chắc chắn Nguyễn Quang Thiều sẽ đảm trách Tổng Biên tập báo Văn Nghệ, một cơ quan ngôn luận quan trọng mang ý nghĩa mặt tiền của Hội Nhà văn hiện đang rơi vào tình cảnh xập xệ, chợ chiều và Nguyễn Trí Huân-Tổng Biên tập đương nhiệm đã và đang tìm cách “ bỏ của “ mà chạy lấy người bởi: tiraj đang xuống thấp và hình như đang sa vào cảnh nợ nần…Tờ Văn Nghệ đang mất dần bạn đọc và trong Đại hội lần này, một biên tập viên của báo đã phải cất lên những lời thống thiết về hoàn cảnh chợ chiều, hom hem, mòn mỏi, già cỗi của báo Văn Nghệ và của quân cán đang làm việc tại đây.
.
Nguyễn Quang Thiều vốn là dân Văn Nghệ, qua nhiều thông tin, Thiều cất bước rời báo Văn Nghệ trong tâm thế bất đắc chí: ra đi bởi không được trọng dụng…Nguyễn Quang Thiều một thời đầu quân cho Hữu Ước làm tờ An ninh thế giới cuối tháng và sau đó chuyển qua Vietnamnet; chính nhờ gặp được “ chủ mới “- “Gia Cát gặp được Lưu Huyền Đức” nên Thiều đã sớm chứng minh năng lực làm báo của mình; số phiếu mà nhiều hội viên bỏ cho Thiều, mà Thiều gặt hái được chủ yếu vẫn do nhờ vào những công việc mà Thiều đã làm ở cái gia đoạn Thiều ra khỏi 17 Trần Quốc Toản Hà Nội, Thiều được nhiều hội viên biết đến là ở năng lực làm báo…Trong 5 năm gần đây, giới văn chương không thấy năng lực văn chương của Thiều phát tiết gì nhiều ?
Như mọi người đều biết: Thiều ra khỏi báo Văn Nghệ khi Hữu Thỉnh lúc đó vừa là Chủ tịch Hội Nhà văn vừa kiêm Tổng Biên tập báo Văn Nghệ, quyền lực đầy mình nhưng hình như lại không tạo ra “ đất dụng võ”, một “tấc đất cắm dùi” xứng với khả năng và tiềm năng của Thiều nên Thiều phải cắp nón ra đi, tìm đường cứu mình. Rời khỏi Văn Nghệ, hình như Thiều vẫn có một nỗi ám ảnh, ẩn ức nào đó với Hữu Thỉnh, với Hội Nhà văn và thậm chí cả nhưng ai mà Thiều nghi là đang chơi Thân với Hữu Thỉnh. Do vậy nên người ta thường thấy những “phát đạn” công kích Hữu Thỉnh, Hội Nhà văn khi trực tiếp, khi vu hồi, khi gián tiếp thường được khai hỏa từ phía khu vực có bóng dáng của Thiều xuất hiện, ẩn núp…
Hữu Thỉnh là người theo đuổi “chính sách mặt trận” trong việc dùng người, chơi với bạn; điều này đã được thể hiện qua số phiếu bầu kỳ này 618 phiếu trên 667 phiếu, như vậy chỉ có 50 người không OK Hữu Thỉnh. Số phiếu đã cho thấy thành công của chính sách “đối nội, đối ngoại”, “đối nhân, xử thế” của Hữu Thỉnh. Có nhiều cách lý giải vế cái sự trúng phiếu cao của Hữu Thỉnh, mặc dù Hữu Thỉnh cũng bị không ít hội viên ghét cay ghét đắng. Có người bầu cho Hữu Thỉnh bởi chưa tìm thấy gương mặt nào tin hơn; một nhà văn Việt kiều gọi điện cho chủ Blog đánh giá Hữu Thỉnh là kẻ biết “ kính trên nhường dưới và say việc…”cho nên nhiều hội viên đã bầu cho Hữu Thỉnh.
Ở cái tuổi của Hữu Thỉnh, xấp xỉ U 70 rồi mà vẫn chăm lam chăm làm cả công việc Hội, lẫn chịu khó viết lách từ cái nhỏ lẫn cái to, vẫn làm được thơ mà thơ hay; phải nói năng lực làm việc như vậy là đáng kính nể. Thử kiểm lại Trần Đăng Khoa trong nhiệm kỳ vừa qua xem: viết lách hình như không xuất bản được gì ra tấm ra miếng; Còn Nguyễn Quang Thiều nổi lên là nhờ Hữu Ước và Vietnamnet chứ nếu xem xét dưới góc văn chương thì Thiều cũng chưa chứng minh được gì nhiều trong những năm gần đây. Còn Hữu Thỉnh ra được tập Thương lượng với thời gian trong nhiệm kỳ vừa qua phải kể đó là cố gắng và đóng góp đang trân trọng.
Ngoài tư chất văn học, Hữu Thỉnh là người biết làm chính trị, có khả năng làm chính trị nếu đem so với cái mặt bằng chung của số văn nhân nước nhà hiện nay: biết nhu và biết cương đúng lúc, đúng chỗ… Tất nhiên khi đã tính đến, sử dụng tới các ngón đòn chính trị thì Hữu Thỉnh là người của số đông; mà như Le Bon nhà tâm lý học số đông nhận xét: Người của số đông là người trung bình…Đó chính là lý do khiến cho Nguyễn Quang Thiều phải cắp nón ra đi và bây giờ thì quay trở về tất nhiên là không do Hữu Thỉnh mời về và do hội viên bầu? Vậy Nguyễn Quang Thiều đang là con bài tình thế hay là một thế cờ mới của Hữu Thỉnh, hẹn bà con đến kỳ sau bàn tiếp…
Trước khi tiến hành Đại hội VIII, Hữu Thỉnh cũng sớm nhận ra được mình vẫn còn khả năng trụ thêm một nhiệm kỳ với sự tín nhiệm cao cả trên và dưới. Một vấn đề nan giải đối với Ban chấp hành và với Hữu Thỉnh trong nhiệm kỳ này đó là: Phải làm thế nào củng cố tờ báo Văn Nghệ, cơ quan ngôn luận chính của Hội Nhà văn hiện đang bị mất tăm, mất tiếng trầm trọng trên thị trường…
Cái khó của Văn Nghệ đó là: làm sao đưa bài vở không chệch định hướng của trên, tức là in bài ra không bị cấp trên thổi còi mà lại được thị trường chấp nhận, người đọc chịu bỏ tiền ra mua cho ? Đây là một bài toán chưa có lời giải và chưa có ai giải được trong thời buổi nhiều nhương về thông tin, báo chí.
Nguyễn Trí Huân được Hữu Thỉnh tin cậy giao cho về gác cửa Văn Nghệ; Hữu Thỉnh tin dùng Nguyễn Trí Huân như Hồ Chí Minh tin dùng Phạm Văn Đồng, sử dụng Phạm Văn Đồng như là người tâm phúc số 1 cho mình để canh chừng những đồng chí khác tiếng là cấp dưới, đàn em, hàng con cháu nhưng bụng dạ lại đầy dã tâm, tráo trở…
Nguyễn Trí Huân là người an phận, rút rát quen làm báo bao cấp; khi được giao làm báo Văn Nghệ đã sớm bộc lộ những bất cập…Cái sự xuống mã của tờ báo Văn Nghệ bên cạnh nguyên nhân khách quan: thị trường đang lạnh nhạt dần với món hàng văn chương, chữ nghĩa; bên cạnh đó có nguyên nhân chủ quan: đội ngũ biên tập viên của tờ báo này giã cỗi, tụt tạt với thị trường…Cùng với Tổng Biên tập nhút nhát, an phận,một đội ngũ biên tập ít nhiều mang phong thái của công chức thời bao cấp là nguyên nhân đẩy tờ Văn Nghệ mất dẫn vị thế hôm nay…
Vậy ai là người sẽ gánh vác tờ báo Văn Nghệ, vị trí tiền tiêu, đầu sóng ngọn gió đối với Hội Nhà văn giống như Quân khu 4 trong thời chống Mỹ; một quân khu đất cằn sỏi đá, dân anh dũng kiên cường nhưng không quen giải các bài toán thị trường nên nghèo đói.
Qua những động thái xảy ra trước Đại hội, nhiều nguồn tin cho thấy Hữu Thỉnh đã tính đến con bài Trần Đăng Khoa sẽ đảm nhận Tư lệnh Quân khu này. Một cuộc lấy phiếu thăm dò tín nhiệm đề cử Phó Chủ tịch Hội trong nhiệm kỳ mới, trong nội bộ Ban chấp hành Khóa VII tổ chức trước Đại hội, nghe nói Khoa là một trong 3 người được phiếu tín nhiệm cao? Qua thông tin này người ta cũng có thể đoán ra ai là người đã bỏ phiếu cho Khoa và bỏ cho Khoa với mục đích gì ?!
Vì muốn gây khó dễ và phá thế cờ của Hữu Thỉnh, trong nội bộ Ban chấp hành Khóa VII nghe nói đã có người ép Khoa phải rút; ý đồ này sau đó được một số nghĩa binh ( thuộc phái chống Hữu Thỉnh ) ủng hộ và tìm cách công khai gây sức ép chống Khoa trên công luận; Khoa phải lui để người khác có chỗ mà ngoi lên…
Bản thân Khoa chắc cũng khoái ở thêm Ban chấp hành 1 nhiệm kỳ nữa, nếu được cử làm Phó chủ tịch thì càng oách, nhưng rồi Khoa cũng sớm nhận ra cái chức Phó Chủ tịch này đồng nghĩa với việc phải cáng đáng “ miếng xương” Văn Nghệ. Đến đây thì Khoa tính toán: Nếu nhận thêm chức Phó chủ tịch Hội nhà văn hờ thì Khoa nhận, còn nếu nhận chức này đồng nghĩa với việc phải rời vị trí đang là Giám đốc của một kênh phát sóng có hình béo bở của Đài tiếng nói Việt Nam, một cơ quan được bao cấp tới chân răng để sang gánh vác tờ báo Văn Nghệ, thì Khoa không dại gì lại làm viên đá lót đường cho lịch sử. Bởi vì Luật Báo chí không cho phép một người đứng đầu 2 cơ quan báo chí. Vì thế nên Khoa tính bài chuồn. Chính trong tình thế đó: con bài Nguyễn Quang Thiều được “bộ tham mưu” của Hữu Thỉnh tính đến.
.
Quan sát việc bầu cử Ban chấp hành Hội Nhà văn vừa rồi, nếu ai tinh ý thì sẽ nhận thấy: Có dân chủ và có tập trung ? Trong những thao tác tập trung đó là: có một sự vận động ngầm nào đó để dồn phiếu cho Nguyễn Quang Thiều; kết quả là Thiều đã trúng cử với số phiếu cao, vào vị trí thứ 3. Với vị trí này đương nhiên Thiều chịu trách nhiệm gánh vác tờ báo Văn Nghệ. Đây là một sự tính toán sắp đặt trước. Thiều được sắp xếp tin cậy giao phụ trách Văn Nghệ giống như Quan Vũ được Lưu Bị giao cho cai quản vùng Kinh Tương, một yếu địa với một nhiệm vụ chiến lược được sắp đặt: Bắc cự Tào Tháo, đông hòa Tôn Quyền…
Đảm trách tờ Văn Nghệ, Nguyễn Quang Thiều sẽ phải gánh vác nhiệm vụ hòa hoàn, giữ hòa khí với “thế lực Đông Ngô của Tôn Quyền”; mà phải hòa bằng được nếu không sẽ bay đầu. Thế lực Tôn Quyền ở đây mà Thiều khi về Văn Nghệ phải hòa cho được: Đó là các cơ quan chức năng quản lý báo chí ví như Ban Tuyên giáo chẳng hạn ( Tô Huy Rứa ).
Phải biên tập, in bài vở thế nào để cơ quan chức năng không nóng gáy lên mà pheng đầu; còn Bắc cự Tào đó là phải mở mang thị trường bỡ cõi đang bị o ép, càng đưa quân lấn đất Trung Nguyên của Tào Tháo nhiều bao nhiêu, càng ít bây nhiêu để tạo thêm thóc gạo nuôi quân…Nghĩa là Thiều phải chịu trách nhiệm củng cố, nâng uy tín, mặt mũi của tờ Văn Nghệ và phải giành lại bạn đọc cho tờ báo…Nếu không làm cho tờ Văn Nghệ khởi sắc thì coi như Ban chấp hành và Chủ tịch là đám báo cô…
“Quan Văn” Thiều vốn là một chiến binh có kinh nghiệm và khả năng chinh phạt thương trường qua thức thách của những việc làm tại làm 2 tờ báo Vietnamnet và An nin cuối tháng; hiện nay Thiều đang làm tờ Cảnh sát Toàn cầu. Đưa Thiều vào vị trí của Quan Vũ trấn ải Kinh Châu, chắc Hữu Thỉnh đã nhìn thấy và trọng dụng khả năng này của Thiều…
Điều Hữu Thỉnh lo ở Thiều là lo sự chủ quan, tự mãn, bốc đồng lên, thiếu thận trọng chính chắn, vũ dũng vô mưu rất có thể sẽ đẩy Thiều rơi vào thảm kịch như Quan Vũ năm xưa. Quan Vũ mất đầu do không giữ được hòa khí, hòa hoãn với thế lực Đông Ngô ( Tô Huy Rứa ). Nếu bị rơi vào tình cảnh đó thì không những Thiều không giữ được đầu mà thế cờ chiến lược của Ba Thục cũng bị đổ vỡ, chắc chắn sẽ làm Hữu Thỉnh mất ăn mất ngủ, thậm chí mất ngôi; đó là đáp án đã có sẵn cách đây 2000 năm…
Cái thuận của Thiều là sẽ kế thừa một cơ sở vật chất vừa được trang bị, đó là ngôi nhà 17 Trần Quốc Toản vừa được Chính phủ đầu tư cấp tiền xây dựng và vốn liếng làm báo thị trường. Với ngôi nhà này có thể giành một phần diện tích cho thuê cũng đủ trang trải những nhu yếu phẩm thiết yếu: tương, cà, mắm muối… cho đội quân của báo để Thiều không phải lo cơm gạo tối thiểu để nuôi quân.Với vốn thương trường về báo chí: Thiều sẽ đẩy tờ báo đến được với bạn đọc, để người đọc biết được đám nhà văn cũng biết viết báo chứ không chỉ biết viết văn, viết những chuyện đẩu đâu…
Khi làm An ninh cuối tháng, Cảnh sát Toàn cầu, Thiều chỉ lo phần bài vở còn phần hậu cần quân lương đã có Hữu Ước lo; tương tự phần này tại Vietnamnet, cũng đã có Nguyễn Anh Tuấn thu vén…Còn nếu về Văn Nghệ, Thiều phải cáng đáng từ A-Z; tất nhiên so với các đời Tổng Biên tập trước Thiều có cái thuận hơn về cơm áo gạo tiền; giống như Quan Vũ một mình lo giữ Kinh Châu nhưng lại có thêm 4 quận sau trận đại thắng Xích Bích…
Như vậy, từ chỗ Thiều oán Hữu Thỉnh vì không được sử dụng, bây giờ Thiều sẽ được Hữu Thỉnh giao trọng trách Phó Chủ tịch Hội kiêm Tổng Biên tập báo Văn Nghệ; phải nói đây là một thế cờ sáng nước của Hữu Thỉnh, một đáp án tuy có phần phiêu lưu nhưng không phải là không có cơ sở thực tiễn…Thiều đã được giao ấn kiếm của Hội Nhà văn và như vậy còn lăn tăn gì mà không đem “tài khuyển mã” ra phò tá…
Liệu Thiều có thực hiện nổi được nhiệm vụ chiến lược do “Lưu” Hữu Thỉnh đề ra: Bắc cự Tào Tháo; Đông hòa Tôn Quyền không ?
Liệu Thiều có do quá say lao vào thương trường giống như Quan Vũ say máu đánh Uyển Thành năm xưa, dẫn tới sở hở và bị Phan Chương dùng câu liêm lôi cố xuống ở Mạch Thành, để rồi phải ra đoạn đầu đài vì chủ quan khinh địch?
Ai quen biết Thiều thấy ít khi Thiều vận comple cà vạt; trang phục của Thiều vẫn thường thấy là quần bò, áo phông với chút râu kẽm của Tướng Cao Kỳ đồng hương của Thiều. Trúng cử được vào Ban chấp hành và chức vụ Phó Chủ tịch, rất nhiều người thấy ngộ khi nhìn thấy Thiều ngay lập tức xuất hiện trên báo Công an nhân dân với trang phục Comple cà vạt, một thứ trang phục của đám quan chức cùng với một bài phỏng vấn rất chi là hoành tráng, dọn đường dư luận; trong khi đó thì minh chủ “Lưu” Hữu Thỉnh còn dè dặt chưa thấy tuyên bố gì. Nhìn nét mặt Thiều quả rất ngộ: quắc thước, mắt ngước nhìn lên như Stalin, như Gorbachop nhưng thần thái thì vẫn chưa dấu được cái đuôi sĩ; tức đuôi hề…
Trong vở chèo Lý Nhân Tông kế nghiệp, Tào Mạt có dựng một đoạn đối thoại rất thú vị giữa nhân vật Hề hoạn với Thái úy Lý Thường Kiệt; trong cuộc giao đãi này, Hề hoạn đã phân vai rõ ràng: Bác ( tức Thái úy Lý Thường Kiệt ) làm cho dân yên, còn em ( Hề hoạn-văn nghệ sĩ ) làm cho dân vui…Hai bên cũng chung tay xây dựng một quốc gia mà dân không chỉ được được sống yên mà còn phải được sống vui…
Qua đoạn này có thể hiểu ý của Tào Tiên sinh: Quan phải ra quan mà hề cũng phải ra hề; Đã làm quan thì thôi làm hề mà đã làm hề thì không làm quan; hai chức năng, chức phận khác nhau…Còn nhận cả vai tức làm Qua hề thì khó thành vai hoàn hảo, ra hồn.
Trong chuyện này, Hữu Thỉnh có vẻ sắm vai Quan hề tinh tế và nhuần nhĩ: khi nào cần sắm vai quan thì ra quan và khi quay sang làm hề thì cũng hề ra trò. Việc này Thiều còn phải học Hữu Thỉnh khướt.
Thiều mặc dù đã xuất hiện với trang phục, ấn kiếm, mũ, áo là mũ, “áo quan” nhưng nét mặt thần thái thì vẫn còn đậm chất hề, mặc dù tỏ ra quắc thước cho ra dáng vẻ quan Phó Chủ tịch kiêm Tổng Biên tập một tờ báo được coi có hàm lượng chữ nghĩa đứng đầu quốc gia…
Qua trả lời phỏng vấn trên báo Công an nhân dân, qua bộ dạng cho thấy Thiều vẫn đang ngây ngất, chủ quan, vẫn chưa nhận thức ra sự phức tạp khó khăn của cái nhiệm vụ chiến lược “Bắc cự Tào Tháo, Đông hòa Tôn Quyền”; một cái “bẫy” vinh hoa đã đẩy Quan Vũ lên đoạn đầu đài cách đây gần 2000 năm…
Tất nhiên thế cờ này không hẳn là một thế cờ độc của Hữu Thỉnh nhằm đẩy “Quan Văn” Thiều vào chỗ chết như Lưu Bị đối xử với Quan Vân Trường khi xưa. Đây là một giải pháp tình thế hay đây là một thế cờ mới buộc lòng đẩy Hữu Thỉnh phải sử dụng tới “ con bài “ Nguyễn Quang Thiều. Nếu Thiều thành công, đắc dụng thì Đại hội lần sau, với vị trị hiện có, cái chức Chủ tịch Hội Nhà văn sẽ rơi vào tay Thiều; lúc đó Trí Huân, Hữu Thỉnh chắc nếu đến Hội Nhà văn cũng phải hom hem chống gậy và có người dìu…
Đấy là hai nhiệm vụ rất khó nuốt trôi với một con người có tính cách như “Quan Văn” Thiều. Việc khi xưa Quan Vũ đánh Uyển Thành, chinh phục Trung Nguyên đất đai của Tào Tháo khó khăn có khác chi việc Thiều đưa báo Văn Nghệ ra được thị trường vào thời điểm hiện nay; chinh phục được người đọc mà lại không bị phái Đông Ngô nhòm ngó, nóng gáy, ngứa tai mà dùng câu liêm lôi cổ xuống bất cứ lúc nào…
Liệu sau khi Phúc Lộc Thọ đưa lên mạng bài này ra, Thiều chợt nghĩ ra và tính toán lại: về Văn Nghệ, phải rời Vietnamnet giảm dần thời gian cho Cảnh sát Toàn cầu…hai cái đang ăn nên làm ra và nguồn thu khá là ổn định cho Thiều? Liệu Thiều có đủ sức cáng đáng cả mấy vị trị ? Ngoài ra còn phải viết lách gì nữa chứ. Chả nhẽ 5 năm làm Phó Chủ tịch Hội Nhà văn mà chỉ thấy nhà báo Nguyễn Quang Thiều mà không thấy văn đâu thì ngượng chết?
Vào cương vị mới, Thiều phải quay ra làm lại từ đầu, giành trí lực đầu tư cho cái “canh bạc” mà may ra trong 5 năm tới mới có khả năng “ ù “ được quả Chủ tịch Hội Nhà văn: một canh bạc 5 ăn năm thua? Liệu Thiều có dám và chịu chơi không? Hay Thiều lại bỏ cuộc như Hồ Anh Thái vì một lý do nào đó ???
Để xem “Quan Văn” Thiều xoay xở thế nào trong thế cờ mới do “ Lưu“ Hữu Thỉnh bày ra, chờ thời gian sẽ rõ !
PLT
.
BÁO CAND PHỎNG VẤN TÂN PHÓ CHỦ TỊCH HNVVN NGUYỄN QUANG THIỀU
.
.
.
No comments:
Post a Comment