Chuyện tào lao về Nông Thôn Đổi Mới
Hoàng Tuấn
Thứ Năm, 05/08/2010
Tối qua, 4/8, xem thời sự trên VTV3 với phóng sự về Nông thôn đổi mới nhân chuyện gần đây, người ta đang bàn về Tư duy đổi mới nông thôn. Phóng sự về nông thôn đổi mới lấy bối cảnh là xã Thanh Thủy.
Xem và sửng sốt vì đây là phóng sự có "đầu tư" tư duy và hệ thống lý luận của một kênh truyền hình trung ương quan trọng. Xem và sửng sốt vì nhân vật chính trong phóng sự này không phải là nông dân và bối cảnh cũng chẳng phải cảnh nhà nông đổi mới mà là ông Đặng Kim Sơn, Viện trưởng Viện nghiên cứu trực thuộc Bộ NN&PTNT và bối cảnh quanh đi quẩn lại về "sự nghiệp đổi mới" ở đây là trụ sở Ủy ban nhân dân xã và một vài hạng mục được xây bằng... kinh phí nhà nước. Tịnh không có người dân nào nói gì về đời sống cũng chẳng lấy nổi một lần lia ống kính trượt qua mấy cái công trình nho nhỏ xây từ tiền nhân dân đóng góp.
Vậy mà nó định nói về nông thôn đổi mới ở xã Thanh Thủy.
.
Nhưng cái đích của phóng sự này lại ở chỗ khác. Nó có hai cái đích. Một là việc đưa ra hình ảnh tiền "nhân dân" đầu tư cho các công trình phục vụ cán bộ thì giải ngân nhanh (và có vẻ ám chỉ nông thôn mới dễ thực hiện theo cách này) trong khi phê phán người dân không chịu đổi mới tư duy để làm nông thôn mới. Bằng chứng phê phán là khi người ta xây dựng kế hoạch "đổi mới" cho cái xã nghèo kiết xác này thì có hai nguồn kinh phí được vẽ ra: Một là kinh phí lấy từ tiền đóng thuế của người dân - gọi là tiền ngân sách và Hai là nguồn huy động từ những hộ dân nghèo kiết xác này những... 9 tỉ đồng! Người ta phải phê bình các hộ dân vì sau khi vẽ ra cái kế hoạch trên trời này thì chẳng thấy dân bán nhà bán đất đi để góp cho đủ 9 tỉ đồng theo như những nhà chuyên vẽ Dự án và Kế hoạch đã phác thảo. Dân chỉ đóng vỏn vẹn được có trên 800 triệu đồng. Tức là không bằng nổi 1/10 sự vẽ vời của người lập dự án. Thế nên, người ta mời VTV3 về làm cái việc "phê bình" nhân dân vì không chịu đóng góp đủ. Phải đóng góp cho đủ 9 tỉ đồng thì dân mới được coi là "chịu khó đổi mới tư duy" theo chủ trương Nông thôn đổi mới.
Tiền từ ngân sách thì tiêu cho các công trình phục vụ cán bộ hết rồi. Vốn đối ứng từ nhân dân thì chẳng bõ bèn gì. Khâu đầu tiên của Kế hoạch Nông thôn đổi mới ở xã nghèo Thanh Thủy coi như đã thành công vì mục tiêu giải ngân tiền nhà nước đã trọn vẹn. Để cho đỡ "lố" người ta lôi dân nghèo ra phê bình vì không chịu đóng góp. Ấy gọi là vừa được "ăn" lại vừa được "mắng".
.
Một tư duy "đổi mới" đầy mẹo mực. Và thủ đoạn.
Cách đây chưa lâu, khi mình còn phải thường xuyên làm việc với Bộ NN&PTNT thì cái tiếng của anh Viện trưởng Đặng Kim Sơn nghe cứ như ngọn núi trí tuệ bên tai mỗi khi có vấn đề gì cần chất vấn hơi "chuyên môn sâu" với Bộ này. Và tất nhiên, trong cái mục tiêu, nhiệm vụ đổi mới đời sống nông thôn thì cái Bộ này phải là Bộ chịu trách nhiệm thực hiện chính. Và vì thế, về trách nhiệm, có vẻ anh Viện trưởng Sơn lên tiếng phê bình dân không chịu đổi mới tư duy để thực hiện nông thôn đổi mới là hợp lý. Bằng chứng là tiền nhà nước (do dân đóng góp) đã dồn vào xây trụ sở cho cán bộ xong hết rồi, tức là dân đã bỏ tiền ra xây chỗ làm việc cho cán bộ rất ngon rồi, thế mà còn 9 tỉ đồng "đối ứng" cần phải xì ra để làm một số việc gọi là "cho dân" mà mãi chẳng thu đủ. Lạ. Anh này "phê bình" lạ lùng. Mình thì tưởng là phải khen đức hi sinh của nhân dân ở đây chứ nhỉ. Nghèo. Kiết xác. Thế mà bỏ tiền ra xây trụ sở cho cán bộ nhưng lại chẳng chịu bỏ thêm tiền ra xây dựng, cải tạo hạ tầng cho chính mình. Đức hi sinh lớn lao. Hi sinh kiểu này thì không đúng ý của Bộ NN&PTNT. Vì đáng ra, sau khi xây cho cán bộ xong, dân phải bỏ thêm tiền ra để làm nốt những công việc còn lại chứ. Đằng này lại làm có mỗi một nửa, là phục vụ cho mỗi cán bộ thôi. Nửa còn lại của công cuộc đổi mới cho chính mình thì không chịu làm. Mà theo cái chiều "tư duy đổi mới" này thì chẳng hóa, nhân dân, nông dân phải làm công cuộc "đổi mới" từ A đến Z hay sao. Cán bộ thì làm gì trong cuộc đổi mới mấy công trình trụ sở ở xã Thanh Thủy này? Họ ung dung ngồi rung đùi sau mỗi cái bàn làm việc mới được trang bị trong một trụ sở mới được dân xây dựng. Nếu có chênh lệch nào giữa hóa đơn xây dựng, đầu tư các hạng mục thì chắc dân không được nhận bàn giao lại. Nó đi vào túi các cán bộ hoặc không thì cũng ra hết ngoài hàng bia thịt chó rồi.
Ôi, đổi mới tư duy nông thông mới ở Thanh Thủy. Giá mà dân giàu hơn thì đã phải làm nốt việc tự xây dựng cho chính mình. Nhưng nghèo quá, mới làm được một việc là "đầu tư" cho cán bộ. Vậy mà anh Viện trưởng Sơn lại không chịu thông cảm với dân nghèo. Anh ấy trách. Trách dân thụ động. Làm đổi mới mà chỉ làm có từ A đến L mà chẳng chịu làm nốt đến Z cho ... cán bộ tiện thể báo cáo với cấp trên.
Đổi mới nông thôn là việc dễ hay khó hả anh Đặng Kim Sơn? Chắc nói theo Nghị quyết và chủ trương thì anh sẽ bảo là việc Khó, cần cả hệ thống chính trị vào cuộc. Nói như sách. Ấy thế mà cái phóng sự trên VTV3 về xã nghèo Thanh Thủy lại chẳng thấy ai bảo là Khó, cũng không dẫn ra việc cụ thể về phương hướng, sách lược, từng phần việc cụ thể cần làm và làm theo lộ trình thế nào của cái hệ thống chính quyền ở xã Thanh Thủy, ở cấp huyện, cấp tỉnh. Chỉ thấy mỗi tiền thuế của dân đã chuyển qua thành trụ sợ, công trình và... thế thôi. Mọi việc vẫn còn ì ạch và dang dở. Không thấy ông xã nào ra phát biểu rằng cán bộ xã sẽ làm gì, sẽ nghĩ gì, sẽ chỉ đạo cụ thể cái gì cho sự nghiệp ở xã mình sớm thành hiện thực sau khi đã có thể dung đùi, ấm cật ngồi trong trụ sở mới.
Một việc khó đến thế và cả hệ thống đang còn tranh luận, bàn ngược bàn xuôi xem làm thế nào mới hiệu quả cho nông dân thực sự được đổi mới, ấy thế mà ông Sơn quay ra trách người dân rằng chẳng chịu đổi mới. Đổi mới dễ thế à? Dễ thế cần gì các ông phải lập chiến lược cả mười năm nay mới xong và khi xong, sản phẩm trí tuệ của cả một Bộ đầu ngành, đầu lĩnh vực ấy vẫn bị giới trí thức chê, sửa lên chữa xuống.
Tôi thấy ý chính của phóng sự đổi mới nông thôn ở Thanh Thủy trên VTV3 vừa rồi là cơ hội để ông Sơn đá quả bóng khó khăn và nặng nề vào vai nông dân. Nếu cái đà nông thôn mới của các ông soạn thảo mà nó đi không nhanh được chắc sẽ không do các ông mà là do dân... không chịu làm luôn từ A tới Z cho nó rồi.
Chiến lược đổi mới nông thôn là một trong ít Đại chiến lược của cả Đảng, Chính phủ và toàn bộ hệ thống chính trị đang vào cuộc.
Tạm rời chuyện nông thôn để quay ra một cuộc cách mạng khác trong nước là cách mạng Quy hoạch và xây dựng đô thị. Không thấy ai làm phóng sự về người dân thành phố, đô thị lớn trong cả nước phải bỏ tiền ra làm quy hoạch, phải "đổi mới tư duy" để đẩy nhanh việc quy hoạch và triển khai các Đại đô thị trăm tầng với Villa, biệt thự, nhà vườn. Toàn thấy tiền ODA và tiền mà các doanh nghiệp khéo léo rút từ nông dân qua việc chuyển đổi đất 3 xu thành đất ngàn vàng.
Ở thành thị lằm của nhiều tiền hơn nông thôn, ấy thế mà người dân không bị chỉ trích rằng chẳng chịu đổi mới tư duy từ A đến Z để cho các Đại dự án quy hoạch được đẩy nhanh tiến độ. Vậy mà người ta lại quay ra đổ lỗi cho nông dân nghèo rằng chẳng chịu đổi mới tư duy để quá trình nông thôn đổi mới sớm thành hiện thực. Đổi mới có nghĩa rằng, dân phải làm từ A đến Z.
.
.
.
No comments:
Post a Comment