Hội nghị Copenhagen kết thúc với một thỏa thuận tối thiểu
Thanh Phương
Bài đăng ngày 19/12/2009 - Cập nhật lần cuối ngày 19/12/2009 16:45 TU
http://www.rfi.fr/actuvi/articles/120/article_6139.asp
Các đại biểu tham dự hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu đã "ghi nhận'' bản Thỏa thuận Copenhagen. Bao gồm 3 trang, Thỏa thuận ấn định mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ ở 2 độ C nhưng không đề ra những phương cách đạt đến mục tiêu. Văn bản không đề ra những chỉ tiêu cụ thể về giảm khí carbon.
Sáng hôm nay (19/12), các đại biểu tham dự hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu đã ''ghi nhận '' bản Thỏa thuận Copenhagen. Thỏa thuận này đã được lãnh đạo 28 quốc gia công nghiệp phát triển và quốc gia đang trổi dậy thông qua vào tối ngày 18/12
'' Ghi nhận '' là một từ ngữ không có tính chất bó buộc về mặt pháp lý và chính trị so với việc thông qua bằng sự đồng thuận. Nhờ thủ tục đặc biệt này mà bản Thỏa thuận Copenhagen vẫn có hiệu lực mà không cần được toàn thể các nước tham gia thông qua, một khả năng không thể xảy ra do bất đồng giữa các nước đang phát triển tại hội nghị Copenhagen.
Chỉ bao gồm 3 trang, bản Thỏa thuận Copenhagen ấn định mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ ở 2 độ C so với mức của thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng không đề ra những phương cách đạt được mục tiêu.
Văn bản chỉ kêu gọi các nước công nghiệp hóa và các nước đang phát triển từ đây đến tháng tư khẳng định bằng giấy trắng mực đen những cam kết về giảm khí thải gây hiệu ứng lồng kính, mà không đề ra những mục tiêu cụ thể.
Thỏa thuận này dự trù các cơ chế bảo đảm sự minh bạch của việc thực hiện các cam kết đó. Thỏa thuận Copenhagen còn dự trù viện trợ 10 tỷ đôla hàng năm trong vòng ba năm tới để giúp các nước nghèo thích ứng với những tác động của biến đổi khí hậu.
Số tiền này sau đó sẽ tăng lên thành 100 tỷ đôla từ đây đến năm 2020. Một '' Quỹ Xanh Khí hậu '' sẽ được lập ra để hỗ trợ các dự án của các nước đang phát triển nhằm giảm lượng khí thải gây hiệu ứng lồng kính.
Đối với tổng thư ký Liên hiệp quốc, Thỏa thuận Copenhagen là '' một giai đoạn chủ yếu '' đầu tiên trong công cuộc chống biến đổi khí hậu.
Tuy tổng thống Hoa Kỳ Obama cho rằng thỏa thuận này là '' không đầy đủ'', nhưng một thành viên phái đoàn Mỹ xem đây là '' một bước tiến lịch sử và có ý nghĩa", từ đó phải tiến thêm nữa.
Về phần tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy nhận định đây là một thỏa thuận '' tích cực'' , nhưng '' không hoàn hảo''. Ông Sarkozy cũng bày tỏ nỗi thất vọng khi thấy bản thoả thuận đã không đề ra mục tiêu giảm 50% lượng khí thải vào năm 2050 để có thể hạn chế mức tăng nhiệt độ ở 2 độ.
Nhiều tổ chức phi chính phủ hoạt động bảo vệ môi trường chỉ trích kết quả hội nghị mà họ cho là một sự '' thảm bại'', vì thỏa thuận Copenhagen không có tính chất ràng buộc, mà cũng không đề ra các mục tiêu cho năm 2020 cũng như 2050.
Nhiều nhà thương thuyết cũng rất thất vọng vì đoạn nói về sự cần thiết đạt đến một hiệp định '' có tính chất ràng buộc về pháp lý từ đây đến hội nghị Mexico năm 2010 '' rốt cuộc đã không thấy được ghi trong bản thỏa thuận.
Theo nhận định của đặc phái viên RFI Sylvain Bibille từ Copenhagen, hội nghị về biến đổi khí hậu như vậy đã không tương xứng với những tham vọng ban đầu :
'' Vào lúc khai mạc hội nghị, thủ đô Đan Mạch Copenhagen đã được đặt tên lại là Hopengagen, nói lên niềm hy vọng đặt vào cuộc hẹn có một không hai trên thế giớI này. ''Hãy giúp chúng tôi cứu vãn hành tinh''. Một bé gái đã kêu gọi như trên trong một bộ phim về những thiên tai, được chiếu khi mở màn hội nghị.
12 ngày sau, bầu không khí hứng khởi đã hoàn toàn biến mất. Các nhà lãnh đạo đã đạt được một thỏa thuận vào giờ chót, nhưng họ đã rời khỏi Copenhagen mà không đợi cho đến khi thỏa thuận này được thông qua.
Điều đó phản ánh thái độ không tin tưởng vào một bản thỏa thiệp tối thiểu. Văn bản đúng là đã nhắc lại cam kết hạn chế mức tăng nhiệt độ ở mức 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng không kèm theo những điều khoản có tính chất ràng buộc.
Việc tài trợ cho những nước bị tác động nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu chỉ mới là những cam kết trên giấy tờ. Hơn thế nữa, việc thông qua một hiệp định thay thế cho nghị định thư Kyoto đã bị dời lại vô hạn định.
Những cuộc tranh cãi triền miên về những vấn đề thủ tục làm trì hoãn việc thông qua thỏa thuận càng làm mất đi ý nghĩa của một hội nghị mà rõ ràng là đã không tương xứng với các tham vọng đề ra ban đầu''.
Hội nghị Copenhagen : các nước nghèo bất mãn vì bị gạt sang bên lề
Thanh Phương
Bài đăng ngày 19/12/2009 - Cập nhật lần cuối ngày 19/12/2009 13:34 TU
http://www.rfi.fr/actuvi/articles/120/article_6138.asp
Bản tuyên bố chính trị kết thúc Hội nghị đã được thương lượng một cách bí mật, sau cánh cửa khép kín, trái ngược hoàn toàn với thông lệ quốc tế. Copenhagen đã làm lộ rõ thêm sự phân hóa giữa một bên là các nước đang phát triển và bên kia là các nước công nghiệp phát triển. Trung Quốc, với tư thế cường quốc kinh tế thứ ba, đã bắt chẹt cả Hội nghị, dứt khoát không chấp nhận bất cứ một cơ chế giám sát nào của quốc tế, với lý do bảo vệ chủ quyền đất nước.
Trong buổi thảo luận đêm ngày 18/12, một đại biểu Soudan đã so sánh thỏa thuận ở Copenhagen như là một ''cuộc diệt chủng Đức quốc xã'' đối với châu Phi, gây phẫn nộ cho các bộ trưởng châu Âu có mặt tại chỗ.
Tuyên bố như vậy đúng là quá đáng, nhưng thật ra nó phản ánh sự bất mãn của các nước nghèo tại Copenhagen khi thấy rằng bản tuyên bố chính trị đã được thương lượng một cách bí mật, sau cánh cửa khép kín, trái ngược hoàn toàn với thông lệ quốc tế.
Bản tuyên bố này đã được đề nghị sau các cuộc thảo luận giữa 28 quốc gia công nghiệp phát triển và các nước đang trỗi dậy, hay nói đúng hơn là sau các cuộc mặc cả giữa Hoa Kỳ và một số cường quốc tương lai như Trung Quốc, Ấn Độ, Brasil và Nam Phi.
Ngay cả Liên hiệp châu Âu cũng đã bị gạt ra khỏi các cuộc thương lượng giờ chót và chỉ ủng hộ thỏa thuận một cách miễn cưỡng, '' một quyết định khó khăn '' như lời của thủ tướng Đức Angela Merkel.
Những nước phản đối mạnh mẽ nhất chính là các đảo quốc nhỏ, những nước đang bị hiện tượng mực nước biển dâng cao đe dọa, như Tuvalu.
Đại biểu của quốc gia tí hon ở Thái Bình Dương này hôm qua (18/12) đã nhấn mạnh rằng mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt độ ở 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp là quá mơ hồ và có nghĩa là đánh dấu sự tiêu vong của Tuvalu.
Xin nhắc lại là các đảo quốc nhỏ vẫn đòi giới hạn mức tăng nhiệt độ ở 1,5 độ C, vì quá mức này, họ sẽ bị xóa tên khỏi bản đồ thế giới.
Đại biểu của những nước Nam Mỹ như Vênêzuêla, Bolivia, Cuba hay Nicaragua cũng đã đồng loạt lên án một thỏa thuận sẽ không giúp hành tin của chúng ta đối phó với biến đổi khí hậu.
Như vậy, hội nghị Copenhagen đã làm lộ rõ thêm sự phân hóa giữa một bên là các nước đang phát triển và bên kia là các nước công nghiệp phát triển cùng với những nước lớn đang trỗi dậy như Trung Quốc.
Đặc biệt là Trung Quốc, với tư thế cường quốc kinh tế thứ ba, thậm chí chẳng bao lâu nữa là thứ hai thế giới, coi như đã bắt chẹt cả hội nghị, khi dứt khoát không chấp nhận bất cứ một cơ chế giám sát nào của quốc tế, với lý do bảo vệ chủ quyền đất nước.
Chính thái độ của Bắc Kinh đã khiến hội nghị Copenhagen suýt nữa đã thất bại hoàn toàn.
Chỉ đến khi tổng thống Mỹ Obama thảo luận trực tiếp với thủ tướng Ôn Gia Bảo hôm qua (18/12), bế tắc mới được khai thông phần nào để dẫn đến một thỏa thuận, mà ngay chính ông Obama cũng cho là '' không đầy đủ''.
Như nhận định của một thành viên tổ chức Green Peace Trung Quốc, mặc dù trong nước, Bắc Kinh đã nỗ lực rất nhiều trong việc chống biến đổi khí hậu, nhưng họ đã để lỡ dịp Copenhagen để chứng tỏ là một quốc gia có trách nhiệm trên vấn đề này.
Chính vì vậy mà các nước đồng minh của Trung Quốc trong nhóm G77, tức là nnóm các quốc gia đang phát triển và đang trỗi dậy, cảm thấy như bị bỏ rơi.
Thỏa thuận Copenhagen đánh dấu sự hình thành một cách bán chính thức của nhóm gọi là G2, bao gồm Trung Quốc và Hoa Kỳ. Ngay cả những quốc gia từng công khai ủng hộ Trung Quốc như Ấn Độ và Brasil nay cũng trách cứ Bắc Kinh là chỉ nghĩ đến quyền lợi của riêng mình.
Rốt cuộc, chỉ có Trung Quốc là phái đoàn duy nhất tuyên bố rằng '' tất cả mọi người đều vui mừng về kết quả hội nghị.'' Hội nghị Copenhagen rõ ràng chỉ đạt được một thỏa thuận tối thiểu và coi như đã thất bại vì không đạt mục tiêu đề ra.
Khi gặp lại nhau trong sáu tháng tới tại Bonn nhân hội nghị giữa kỳ, liệu các nước đang phát triển với các nước công nghiệp và các nước đang trỗi dậy có sẽ thu hẹp được những bất đồng để đạt đến một hiệp định có tính chất bó buộc hay không ? Chúng ta hãy chờ xem.
No comments:
Post a Comment