Thursday, April 9, 2009

CÁC DỰ ÁN BÔ-XÍT CHUYỂN ĐỘNG

Báo Tuổi Trẻ
Tây nguyên: các dự án bôxit chuyển động
Thứ Năm, 09/04/2009, 09:30 (GMT+7)
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=310361&ChannelID=3
* Hôm nay khai mạc hội thảo khai thác bôxit

TT - Tại Lâm Đồng và Đắc Nông, hai dự án khai thác bôxit đã khởi động ở mức khác nhau. Phóng viên Tuổi Trẻ đã có mặt để ghi nhận không khí làm việc ở đó.

* Ảnh lớn: Một góc khu vực xây dựng Nhà máy alumin Nhân Cơ tại huyện Đăk R’Lấp
* Ảnh nhỏ: Nơi thăm dò và kiểm nghiệm quặng bôxit thuộc khu vực Nhà máy Nhân Cơ -Ảnh: T.T.D.
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=326719

Tân Rai hối hả

Quốc lộ 20 đoạn qua thành phố Bảo Lộc rẽ ngược trái 19km là đến vùng Tân Rai - thuộc thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng - nơi đang triển khai dự án khai thác khoáng sản bôxit. Hằng ngày với nhộn nhịp những chiếc xe container, xe tải chở sắt thép, vật liệu xây dựng vào ra... xới lên hơi thở công nghiệp mới lạ đang ùa vào xứ này...
Trên một dải đồi mà giữa năm 2008 còn là những nương trà ở vùng Tân Rai, nay đã thành một mặt bằng liền rộng đến 50ha, sau khi được san ủi kỹ lưỡng.
Sự hối hả cho việc xây dựng đang diễn ra ở hạng mục chính của dự án là nhà máy sản xuất alumin. Chủ đầu tư của toàn bộ dự án bôxit - alumina Lâm Đồng là Tập đoàn Than - khoáng sản VN (TKV).
Nhà thầu thi công hạng mục quan trọng nhất - nhà máy sản xuất alumina - là Công ty Chalieco. Chỉ huy trưởng công trình của nhà thầu thi công công trình chính (Công ty Chalieco) nói có khoảng 700 công nhân đang làm việc ở đây và sắp tới có thêm 1.000 người nữa. Hơn 20 dãy nhà đầu tiên đã được cất lên phục vụ việc ăn nghỉ của công nhân, kỹ sư.

Nhân Cơ tăng tốc

Dự án xây dựng nhà máy luyện alumina nằm trong xã Nhân Cơ, huyện Đăk R’Lấp (tỉnh Đắc Nông), sát bên trục quốc lộ 14 hướng về TP.HCM, cách thị xã Gia Nghĩa 15km. Phía nam xã Nhân Cơ giáp với xã Kiến Thành, phía đông giáp xã Nhân Đạo, phía tây giáp xã Đắc Wer cùng thuộc huyện Đăk R’Lấp. Chúng tôi nghe được thông tin ngày 10-4 sẽ làm lễ khởi công dự án nhà máy đã được tổng giám đốc Công ty cổ phần alumin Nhân Cơ - TKV Bùi Quang Tiến cải chính: “Dự kiến là ngày 26-4 tới”.
Đứng từ trên cao nhìn xuống đại công trường (theo quy hoạch dự án xây dựng nhà máy có diện tích gần 200ha), màu đỏ bazan của đất phủ khắp một khoảng không gian rộng lớn. Ngọn đồi xưa kia là rẫy trồng mì, cà phê đã trở thành một vùng đất bằng phẳng, trải dài hun hút.
Trục đường dẫn vào phần đất phía sau của dự án nhà máy đã được trải nhựa xong, hai bên đường công nhân đang tiến hành làm đường ống lộ thiên thoát nước mưa.
Một công nhân đang làm ở đây cho biết lương một tháng được 3 triệu đồng, quê anh ở xã Ngọc Sơn, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An có tất cả 30 người vào làm: “Họ về xã tôi tuyển người nên chúng tôi vào”.
Những công nhân làm đường này được ở trong hai dãy lán trại ngay công trường.
Khu vực dự tính làm hồ chứa bùn đỏ thuộc thôn 11, xã Nhân Cơ có diện tích 300ha, nằm bọc phía sau nhà máy chạy theo hình cánh cung. Nơi đây trước là lòng một con suối chạy dưới các chân đồi, vẫn còn màu xanh của cỏ, đối lập hẳn với phần nền màu đỏ sẫm của nhà máy.
Bùn đỏ là chất thải dạng dung dịch của công nghệ tuyển luyện quặng bôxit thành alumina, không hòa tan, không biến chất và tồn tại mãi mãi. Bùn đỏ được coi là tác nhân gây ô nhiễm môi trường vì trong bùn đỏ có chứa dung dịch kiềm (Na2O) kèm theo có tính ăn mòn mạnh và độ pH cao hơn 12,5 thuộc diện phải xử lý theo tiêu chuẩn xử lý chất thải nguy hiểm.
Các hộ dân nằm phía trên lòng hồ đã được di dời, những ngôi nhà cửa mở toang hoang chờ ngày được san ủi. Từ đầu đường vào dự án nhìn ra phía xa hút tầm mắt, những chiếc xe ben chở đất đá nhỏ như những bao diêm, lọt thỏm trong vùng đất mênh mông đã được san bằng.

Trên công trường xây dựng ở Bảo Lâm - Ảnh: H.TÌNH
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=326714

Quy mô dự án bôxit - nhôm ở Lâm Đồng:


- Trữ lượng bôxit ở Tân Rai, Lâm Đồng trên 700 triệu tấn, có thể khai thác được 67 triệu tấn quặng tinh. Kế hoạch khai thác ban đầu (năm năm đầu) ở Tân Rai là 600.000 tấn quặng tinh/năm. Nếu khai thác 120.000 tấn alumina/năm, dự án khai thác bôxit - nhôm ở Lâm Đồng sẽ kéo dài 98 năm, nhưng khai thác 600.000 tấn/năm thì riêng vùng Tân Rai kéo dài 45 năm, và nếu mở rộng vùng mỏ bôxit ra Bảo Lộc, lên cao nguyên Di Linh thì thời hạn khai thác 150 năm.
- Trong năm năm đầu tiên, vùng mỏ được chọn tập trung ở xã Lộc Ngãi (huyện Bảo Lâm), trên diện tích 1.620ha, là những rẫy trà của cư dân trong vùng cùng những cánh rừng thông được trồng qua 10-15 năm tuổi.
- Riêng đợt đầu tiên này, ở huyện Bảo Lâm, đang thực hiện giải tỏa, di dời 245 hộ dân, với trên 1.000 nhân khẩu.
- Tổng vốn đầu tư cho toàn bộ dự án bôxit - nhôm ở Tân Rai, Lâm Đồng là 493 triệu USD. Riêng gói thầu chính có tên EPC (xây nhà máy sản xuất alumina) của dự án do nhà thầu tổng Chalieco đang xây dựng trị giá 466 triệu USD. Dự án nhà máy này chính thức triển khai từ 18-11-2008 và theo kế hoạch sẽ hoàn thành sau 24 tháng, tức đưa vào hoạt động kể từ 18-11-2010.
- Số lao động hoạt động cho toàn bộ dự án bôxit - nhôm ở Lâm Đồng dự tính 16.000 người. Riêng ở năm năm đầu tiên, khu nhà máy alumin sử dụng 1.500 lao động và khu hoạt động vùng mỏ 1.500 lao động.

Một nữ công nhân ở giếng khoan thăm dò tại Nhà máy Nhân Cơ -Ảnh: N.H.T.
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=326715

* Công ty cổ phần alumina Nhân Cơ - TKV được phê duyệt thành lập theo quyết định số 2794 của Thủ tướng Chính phủ, có trụ sở đóng tại xã Nhân Cơ (huyện Đắk R’Lấp, Đắc Nông).
Theo giấy phép đăng ký kinh doanh do Sở Kế hoạch - đầu tư cấp, công ty có 40 ngành nghề, chủ yếu làm công tác quản lý và tổ chức việc thăm dò, đầu tư khai thác, chế biến, kinh doanh bôxit, nhôm trên địa bàn tỉnh Đắc Nông. Công ty có số vốn điều lệ 600 tỉ đồng, bao gồm 15 cổ đông (gồm Tập đoàn TKV và chín công ty con của TKV, Tổng công ty Đông Bắc của Bộ Quốc phòng). Trong đó KTV đóng góp 500 tỉ đồng, chiếm 83,33%. Theo đại tá Bùi Quang Tiến - tổng giám đốc công ty, trong thời gian tới công ty sẽ tăng thêm vốn điều lệ để hoạt động hiệu quả hơn.
Theo kết quả thăm dò của TKV, trên địa bàn tỉnh Đắc Nông có khoảng 5,4 tỉ tấn quặng nguyên khai (gần 2,4 tỉ tấn quặng tinh) tập trung tại năm huyện, thị xã, chiếm 61% trữ lượng cả nước. Đắc Nông sẽ có bốn tổ hợp khai thác bôxit, sản xuất alumina là Nhân Cơ (Đăk R’Lấp), Đăk Glong, Gia Nghĩa và Đăk Song. Nhà máy luyện alumina ở Nhân Cơ được thiết kế sản xuất 650.000 tấn alumina/năm, đến giai đoạn 2016-2025 nâng lên 1,2 triệu tấn/năm.
N.H.TÌNH - N.PHAN - L.BÌNH

Hôm nay, khai mạc Hội thảo khai thác Bôxit:
Xem xét ảnh hưởng đến môi trường, văn hóa khu vực

HÀ NỘI - Hôm nay tại Hà Nội diễn ra hội thảo “Vai trò của công nghiệp khai thác bôxit - sản xuất alumina - nhôm đối với phát triển kinh tế - xã hội Tây nguyên và những yếu tố ảnh hưởng đến môi trường, văn hóa khu vực”. Hội thảo do Bộ Công thương và Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật tổ chức, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải chủ trì.
Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 8-4, PGS.TS Hồ Uy Liêm (quyền chủ tịch Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật) cho biết tại hội thảo sẽ có khoảng mười tham luận được trình bày. Ngoài ra các đại biểu tham dự hội thảo có thể phát biểu trực tiếp, những vấn đề đặt ra từ hội thảo sẽ được ban tổ chức tiếp thu và chuyển tới cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Về phía Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật VN đã chuẩn bị một báo cáo nghiên cứu về việc khai thác bôxit theo “đơn đặt hàng” của Bộ Công thương, báo cáo này sẽ được chính thức công bố tại hội thảo. Theo ông Nguyễn Mạnh Quân - vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng, Bộ Công thương, hội thảo quy tụ hơn 50 nhà khoa học trong các lĩnh vực tự nhiên và xã hội.
V.V.THÀNH - C.V.KÌNH


Báo Tiền Phong
Bauxite Tây Nguyên-Những điều mắt thấy
Thứ Năm, 09/04/2009, 08:07
http://www.tienphong.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=157590&ChannelID=2
TP - PV Tiền Phong có mặt tại Tây Nguyên ngay trước thềm cuộc hội thảo khoa học quốc gia về tác động môi trường kinh tế, xã hội trong khai thác sản xuất alumin - nhôm của Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV).
Hội thảo do Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức hôm nay (9/4) ở Hà Nội, ghi nhận những điều mắt thấy ở vùng đất Tây Nguyên giàu văn hoá và tài nguyên này.

Công trường khai thác quặng alumin tại Đăk Nông. Ảnh: Hoàng Thiên Nga
http://www.tienphong.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=203667

Bùn đỏ

Tây Nguyên đang mùa mưa lớn. Đã nhiều năm quen với thời tiết ở đây, Đại tá Bùi Quang Tiến, Tổng Giám đốc Cty CP Alumin Nhân Cơ (thuộc Tổng Cty Đông Bắc - Bộ Quốc phòng, đơn vị được giao xây dựng dự án ở xã Nhân Cơ, huyện Đăk R’Lap, tỉnh Đăk Nông), đầu trần dầm mưa đưa các phóng viên ra mặt bằng xây dựng tổ hợp nhà máy.

Bản đồ quy hoạch dự án Nhân Cơ
http://www.tienphong.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=203668

Những quả đồi thoải đã được san phẳng dành một mặt bằng rộng bằng mấy sân vận động đỏ rực màu quặng. Máy ủi, xúc, xe tải và hơn 100 công nhân.
Cạnh khu mặt bằng, một hẻm sâu được khép chặt thành hồ cực lớn bởi bốn bề đồi cao cách khu dân cư khá xa. Đại tá Tiến chỉ tay, đây chính là hồ chứa bùn đỏ - chất thải có lẫn xút dư (NaOH) sau xử lý quặng từ nhà máy.
Theo tính toán của Dự án Nhân Cơ, khi đi vào sản xuất chính thức với công suất thiết kế đã được duyệt, mỗi năm nhà máy sẽ thải ra hồ này 800.000 mét khối bùn đỏ.
Với diện tích từ 50 – 60 ha khai thác quặng hằng năm để nhà máy đạt công suất 600.000 tấn sản phẩm alumin, khoảng 30 năm nữa hồ này sẽ bị lấp đầy bởi bùn đỏ.
Khi truy tìm mặt bằng cho Dự án ở Nhân Cơ, theo một số chuyên gia, nghĩa địa bùn đỏ - nơi chôn lấp chất thải này, chính là nước cờ đầu tiên phải tính vì sự nguy hại của nó.
Được thải ra lẫn với xút dư, hóa chất cần thiết trong xử lý quặng theo nguyên tắc Bayer mà thế giới sử dụng phổ biến hiện nay để sản xuất alumin, nếu thấm vào lòng đất hoặc tràn ra trên bề mặt đất, sẽ gây ra tàn phá khốc liệt.
Người và động vật nếu dùng phải nguồn nước có ô nhiễm chất thải này, chắc chắn bị bệnh tật và đe dọa tính mạng.
Đặc điểm tự nhiên của vùng có các hồ chứa bùn đỏ của dự án, theo các nhà khoa học, là có địa thế cao, gió lớn về mùa khô và mưa nhiều về mùa mưa (thường là gấp đôi lượng mưa trung bình của cả nước).
Việc giữ cho hàng triệu tấn bùn đỏ năm này qua năm khác trong các hồ chứa không bị gió bốc bay đi lung tung hoặc không trôi xuống các vùng chung quanh sẽ rất tốn kém và nhiều rủi ro.
Trong phòng thí nghiệm, tiến bộ công nghệ và khoa học kỹ thuật ngày nay hoàn toàn có khả năng xử lý vấn đề bùn đỏ và nước thải, được ứng dụng thành công phần nào trong thực tế ở quy mô nhỏ.
Tuy nhiên, có hai vấn đề nan giải là giá thành và sự phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên nơi có vấn đề phải xử lý. Vì vậy, đến nay chưa nước nào trên thế giới có thể xử lý có hiệu quả thỏa đáng vấn đề bùn đỏ.
Riêng nước Mỹ có tới 26.000 km sông suối bị ô nhiễm do khai thác mỏ chưa có cách gì giải quyết ở mức độ có thể chấp nhận được (Sheran – WME – Australia).
Nước bùn đỏ của dự án Nhân Cơ, nếu xử lý không khéo, có nguy cơ gây ô nhiễm các suối hồ trong vùng và nguồn nước cung cấp cho các thủy điện trên suối Đăk R’Tih.
Nhà máy tại Nhân Cơ, được đặt ở vùng trung tâm rất giàu quặng bauxite (quặng hầu hết lộ thiên hoặc chỉ sâu cách mặt đất từ một đến hai mét, và trữ lượng ước tính tới vài tỷ tấn quặng tinh).
Dẫn phóng viên đi quan sát thực tế quanh hồ, Đại tá Tiến khẳng định vị trí hồ rất đắc địa với đồi cao bao quanh khép kín, không có lối thoát ở các vách đồi, nền đáy cứng chắc, và hoàn toàn không có dân sinh sống gần hồ.
Dự án Nhân Cơ nằm ở vùng đầu nguồn suối Đăk R’Tih – nguồn nước chính của các nhà máy thủy điện nằm trên sông Serepok. Dự án alumin này, cũng như dự án ở Tân Rai (thuộc tỉnh Lâm Đồng), cần khoảng 15-30 triệu m3 nước /năm.
Nhiều nhà khoa học băn khoăn về một giải pháp nước thỏa đáng trước thực trạng lấy nước cho việc này thì lại có khả năng làm mất hay thiếu nước cho yêu cầu tại chỗ cho dân sinh, trồng trọt và cho thủy điện.
Có ý kiến đề xuất, để lấy đủ nước cho dự án Nhân Cơ, có lẽ phải tính đến việc xây dựng hệ thống lấy nước từ sông Đồng Nai dài hàng chục cây số bơm lên độ cao phải đạt là hơn 300m – quá tốn kém kinh tế.
Tuy nhiên, quan chức của dự án cho biết tại hiện trường rằng sẽ lợi dụng địa hình để tạo những hồ nước nhân tạo đón nước mưa. Ông tin lượng mưa ở Tây Nguyên dư sức phục vụ tổ hợp, và dự án không sử dụng nước ở các hồ, suối tự nhiên gây ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất của bà con trong vùng.

Công nghệ quốc tế

Theo chuyên gia của dự án, việc xử lý chất thải có sự tham gia công nghệ hệ thống tự động hóa đo lường giám sát khí thải liên tục của BNF (Singapore) và hệ thống xử lý nước thải của GE Infrastructure Water and Process Technologies (Mỹ).
Viện Nghiên cứu Cơ khí, Bộ Công Thương, cũng chủ trì các hội thảo khoa học với chuyên gia tư vấn nước ngoài đến từ hãng Alcoa Inc…, để tính toán, lựa chọn phương án thải bùn đỏ, và các biện pháp đảm bảo an toàn cho hồ thải bùn đỏ Nhân Cơ.
Hồ này sẽ do nhà thầu EPC thiết kế, đảm bảo theo đúng các tiêu chuẩn hiện hành về môi trường cam kết, đảm bảo hệ số thu hồi xút dư là lớn nhất, đảm bảo an toàn cho nước mặt và nước ngầm trong khu vực, và đảm bảo cho việc hoàn nguyên phục hồi nhanh môi trường.
Trong đó, việc bơm hút nước lẫn xút dư từ hồ bùn đỏ quay trở về phục vụ xử lý quặng trong nhà máy sẽ là việc quan trọng nhất, vừa tiết kiệm xút (hóa chất này rất đắt), vừa chống tràn hồ gây ô nhiễm.
Ngoài việc gia cố bằng chất liệu đặc biệt quanh và đáy hồ chống thấm, phía trên hồ còn được tính toán dựng vòm kín chống nước mưa tự nhiên. Bùn đỏ càng về sau càng cứng chắc, tự chống thấm đối với nước lẫn xút. Theo Đại tá Tiến, công nghệ này, có tham khảo từ Úc, Nga, Trung Quốc.
Khi tới Lâm Đồng, PV Tiền Phong cũng được tham quan, tìm hiểu về dự án khai thác, sản xuất alumin Tân Rai, và cũng thấy rõ quy trình mặt bằng về xử lý bùn đỏ tương tự.
Dự án cho cả khu tổ hợp ở đây đang đi dần về giai đoạn cuối, sớm có sản phẩm alumin đầu tiên vào năm sau với công suất tương đương ở Nhân Cơ.
Dự án Tân Rai nằm ở vùng các suối đầu nguồn cung cấp nước cho các sông La Ngà, Đồng Nai, là các nguồn nước chính của thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi và hồ Trị An.
Với địa thế vùng thượng nguồn, dự án Tân Rai có nguy cơ gây ô nhiễm cho thủy điện Đàm Thuận – Đa Mi và hồ Trị An (nguồn nước chính của thủy điện Trị An và tỉnh Đồng Nai).
Tuy nhiên, theo ông Tiến và ông Mạnh, các đơn vị thiết kế và thi công cam kết xử lý các tác động xấu về môi trường, đảm bảo tuân thủ chặt chẽ về công nghệ, tuân thủ Luật Bảo vệ Môi trường. TKV, cũng như hai dự án, luôn chấp nhận mọi sự giám sát của cơ quan chức năng và nhân dân và dám chịu trách nhiệm.
Chủ tịch HĐQT TKV, ông Đoàn Văn Kiển, từng có báo cáo lên Chính phủ và nhiều bộ, ngành liên quan (một phần báo cáo này được nhắc lại tại hội thảo hôm nay), nêu rõ những thách thức và rủi ro.
Dự án

No comments: