Nghị
định 168 không hề được ban hành theo thủ tục rút gọn. Đây là 3 lý do.
Annalise Keating, Trịnh Hữu Long
Jan
14, 2025
HÌNH
:
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/format/webp/2025/01/473928749234.jpg
Ảnh:
Canva.
Các
bản tin loan đi từ truyền thông nhà nước ngày 12 và 13/1 cho biết Nghị định
168/2024/NĐ-CP được ban hành theo thủ tục rút gọn.
Đại
diện của Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an) và Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm Pháp luật (Bộ Tư pháp)
khẳng định như vậy. [1][2]
Điều
đó có nghĩa là Nghị định 168 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao
thông đường bộ - được ban hành ngày 26/12/2024 - được phép có hiệu lực từ ngày
1/1/2025 như nó đã ấn định, chứ không cần chờ tới ngày 10/2 (nghĩa là sau 45
ngày kể từ ngày ký ban hành).
Nhưng
thực tế có phải như hai vị trên nói không?
Câu
hỏi đầu tiên cần đặt ra là căn cứ vào đâu để nói Nghị định 168 có thể được ban
hành theo thủ tục rút gọn? Theo Điều 147 của Luật Ban hành Văn bản Quy phạm Pháp luật (VBQPPL), phải
có quyết định của thủ tướng Chính phủ. [3]
Vậy
quyết định đó ở đâu? Hai cơ quan trên không nói.
Có 3 lý do
khiến cho chúng tôi khẳng định - khác với những gì đại diện hai cục trên phát
biểu - Nghị định 168 được ban hành theo thủ tục thông thường chứ không phải rút
gọn.
1.
Thủ tướng Chính phủ nói vậy
Chúng
tôi tìm thấy Quyết định 717/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, được
ban hành ngày 27/7/2024. [4] Đây là quyết định phân công các cơ quan soạn thảo
văn bản và xác định trình tự thủ tục ban hành của các văn bản này.
Tại
danh mục đi kèm với Quyết định 717, có một loạt các văn bản mà Thủ tướng Chính
phủ giao các bộ soạn thảo, trong đó có “Nghị định quy định xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ” (số 19), và “Nghị
định quy định quản lý, sử dụng kinh phí từ thu xử phạt vi phạm hành chính về trật
tự, an toàn giao thông và đấu giá biển số xe” (số 16).
Đây
chính là hai văn bản mà sau này trở thành Nghị định 168 và Nghị định 176.
Trong
danh mục này, những văn bản được ban hành theo thủ tục rút gọn được ghi chú rõ
ràng ở một cột riêng (ngoài cùng bên phải), nói rõ “Xây dựng theo trình
tự thủ tục, rút gọn”. Nếu không ghi chú đồng nghĩa với việc nó được
ban hành theo thủ tục thông thường.
Đọc
văn bản này, chúng ta thấy gì?
Hai
nghị định 168 và 176 không được xác định ban hành theo thủ tục rút gọn. Nghĩa
là nó phải được ban hành theo thủ tục thông thường, và chỉ có thể có hiệu lực kể
từ ngày thứ 45 trở đi sau ngày ký ban hành.
2.
Tờ trình của Bộ Công an không nói văn bản được ban hành theo thủ tục rút gọn
Nghị
định 168/2024/NĐ-CP được xem là một sản phẩm “đặt hàng” của Thủ tướng Chính phủ
giao cho Bộ Công an (cụ thể là Cục Cảnh sát Giao thông - C08 đảm trách) thực hiện
việc soạn thảo.
Thực
tế, trong nội dung của tờ trình mà Bộ Công an trình lên Chính phủ - được công
bố trên website chinhphu.vn ngày 1/8/2024, bộ này không nói nghị định này sẽ được
ban hành theo thủ tục rút gọn. [5] Tờ trình này vẫn căn cứ trên Quyết định 717
kể trên của Thủ tướng Chính phủ.
Để
bạn đọc hiểu rõ hơn, tờ trình kể trên là văn bản đi kèm với dự thảo Nghị định
168, giải thích lý do tại sao cần ban hành văn bản này cũng như tóm tắt các nội
dung chính của dự thảo. Bộ hồ sơ dự thảo văn bản nào cũng phải đính kèm tờ
trình do cơ quan chủ trì nộp (trong trường hợp này là Bộ Công an).
3.
Thời gian lấy ý kiến nhân dân là 60 ngày - tức là theo thủ tục thông thường
Với
trình tự rút gọn, Luật Ban hành VBQPPL không nói thời gian lấy ý kiến nhân dân
là bao lâu. Tuy nhiên, luật nói nếu lấy ý kiến bằng văn bản thì thời gian không
quá 20 ngày.
Tuy
nhiên, Bộ Công an đã lấy ý kiến cho Nghị định 168 tới 60 ngày, từ 1/8 đến ngày 1/10/2024. [6] Thời gian 60 ngày
là thời gian lấy ý kiến theo thủ tục thông thường, theo quy định tại Điều 91 và
Điều 57, Luật Ban hành VBQPPL.
VĂN BẢN DỰ
THẢO HẾT HẠN LẤY Ý KIẾN
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2025/01/7498327493242342-1-1-1.png
Ảnh
chụp màn hình website của Bộ Công an.
***
Theo
khảo sát của chúng tôi, trước thời điểm Nghị định 168 được ban hành, trên các
phương tiện truyền thông của nhà nước không có bất kỳ bản tin nào nói nghị định
này được ban hành theo thủ tục rút gọn.
Việc
xây dựng, ban hành và có hiệu lực của Nghị định 168 có lẽ đã không tuân thủ chặt
chẽ theo bất cứ một thủ tục nào trong công tác xây dựng, ban hành văn bản quy
phạm pháp luật.
Nó
được ban hành theo thủ tục thông thường, nhưng lại có hiệu lực theo thủ tục rút
gọn.
Nghị
định 168, được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 26/12/2024, đáng ra sẽ có
hiệu lực vào ngày 10/02/2025 vì luật không cho phép một văn bản được xây dựng,
ban hành theo thủ tục chung lại có hiệu lực pháp luật sớm hơn 45 ngày. Tuy
nhiên, các cơ quan có thẩm quyền lại ấn định ngày 01/01/2025 là ngày Nghị định
168 có hiệu lực áp dụng trên cả nước, chỉ vỏn vẹn sau sáu ngày từ ngày được ký
ban hành.
------------
Chú
thích
1.
baochinhphu.vn.
(2025, January 12). Nghị định 168/2024/NĐ-CP ban hành theo thủ tục rút gọn.
Baochinhphu.vn. https://baochinhphu.vn/nghi-dinh-168-2024-nd-cp-ban-hanh-theo-thu-tuc-rut-gon-102250112163724595.htm
2.
An,
H. (2025, January 13). Cục kiểm tra văn bản của Bộ Tư pháp nói gì về Nghị định
168 vừa ban hành đã có hiệu lực? Báo Điện Tử Tiền Phong. https://tienphong.vn/cuc-kiem-tra-van-ban-cua-bo-tu-phap-noi-gi-ve-nghi-dinh-168-vua-ban-hanh-da-co-hieu-luc-post1709179.tpo
3.
thuvienphapluat.vn.
(2024, January 6). Văn bản hợp nhất 23/VBHN-VPQH năm 2020 hợp nhất Luật ban
hành văn bản quy phạm pháp luật do Văn phòng Quốc hội ban hành. THƯ VIỆN
PHÁP LUẬT; thuvienphapluat.vn. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Van-ban-hop-nhat-23-VBHN-VPQH-2020-Luat-ban-hanh-van-ban-quy-pham-phap-luat-458032.aspx
4.
thuvienphapluat.vn.
(2024, October 14). Quyết định 717/QĐ-TTg năm 2024 về Danh mục và phân công
cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản hướng dẫn các luật, nghị quyết được Quốc hội
khóa XV thông qua tại Kỳ họp 7 do Thủ tướng Chính phủ ban hành. THƯ VIỆN
PHÁP LUẬT; thuvienphapluat.vn. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-717-QD-TTg-2024-Danh-muc-co-quan-chu-tri-soan-thao-van-ban-huong-dan-cac-luat-618982.aspx
5.
tin,
T. (2022). Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự,
an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm
Giấy phép lái xe. Chinhphu.vn. https://chinhphu.vn/du-thao-vbqppl/du-thao-nghi-dinh-quy-dinh-xu-phat-vi-pham-hanh-chinh-ve-trat-tu-an-toan-giao-thong-trong-linh-v-6743
6.
Văn
bản. Bocongan.gov.vn. http://mps.gov.vn
***
DỌC
THÊM :
Nghị
định 168 : Làm khổ và làm giàu
https://www.luatkhoa.com/2025/01/nghi-dinh-168-lam-kho-va-lam-giau/
.
Nghị định mới
về xử phạt vi phạm giao thông: Ban hành kiểu "đánh úp"
https://www.youtube.com/watch?v=ZVXCn5sRtEk
No comments:
Post a Comment