Nhạc
sĩ Xuân Tiên đi về miền xa nhớ
02/06/2023
https://thuymyrfi.blogspot.com/2023/06/nguyen-gia-viet-nhac-si-xuan-tien-i-ve.html
Nhạc
sĩ Xuân Tiên tên thực là Phạm Xuân Tiên, sanh ngày 28 tháng 1 năm 1921 tại Hà
Nội, mất ngày 2 tháng 6 năm 2023 ở Úc. Ông là nhạc sĩ đại thọ của làng nhạc
vàng Việt Nam, thọ 103 tuổi.
Cuối
năm 1942, Xuân Tiên cùng anh trai là nhạc sĩ Xuân Lôi theo gánh hát Tố Như vào
Nam trình diễn ở Sài Gòn. Năm 1952 ông vào Sài Gòn sống luôn.
Bài
hát đầu tiên của Xuân Tiên là bài "Chờ một kiếp mai", Xuân Tiên viết
nhạc Ngọc Bích viết lời :
"Trần gian phũ phàng,
buồn theo năm tháng
Tình duyên đành lỡ
làng !"
Xưa
nay nói về dân Chàm thì thông dụng là bài "Hận Đồ Bàn" của
Xuân Tiên
“Về kinh đô ngàn thớt
voi uy hiếp quân giặc thù
Triền sóng xô, muôn
lớp quân Chiêm tiến như tràn bờ
Người xưa đâu mà tháp
thiêng cao đứng như buồn rầu..."
Bài
hát buồn nhưng hùng hồn,gợi hình ảnh oai lẫm của vua Chế Bồng Nga xưa. Người
Việt mình kể cũng nhìn nhận đúng sự thực ,”uy hiếp quân giặc thù”, giặc ở đây
là người Việt chứ ai, kể ra người quốc gia
khá thoáng trong văn hóa. Nhưng "Hận Đồ Bàn" là ẩn cái tình
dân tộc của người Việt trong đó, rằng mất nước và vong quốc thì Việt không khéo
cũng như Chàm.
Xuân
Tiên ca ngợi Huế trong bài "Mong chờ" tả cảnh hát Huế và lòng
dạ lữ khách khi neo thuyền trên sông
Hương vào đêm trăng sáng.
"Thuyền ơi sao
lênh đênh trôi mãi?
Về đâu ngang qua hay
dừng lại
Dừng lại để tôi nhắn
ai vài câu"
Biến
cố 1954 khi chia cắt Nam Bắc ở sông Bến Hải làm nhiều người Việt Nam bị tổn
thương và đau đớn. Có rất nhiều văn nghệ sĩ thành công về đề tài này.
"Đò chiều sông
lạ tiễn đưa nhau
Gió nấc từng cơn,
sóng vật đầu
Hai ngả lênh đênh
trời ngụt khói
Người đi, ta biết trở
về đâu?
Cuối thông gà giục
sáng từ lâu
Hết một đêm gần
Thôi, xa nhau!
Vĩnh biệt đây chăng?
Rằng tạm biệt;
Mà sao bến vắng nặng
mây sầu?"
(Vũ
Hoàng Chương)
"Sương khuya rơi
thấm ướt đôi mi
Tim em lạnh lẽo như
chiều đông ngoài biên thùy
Ai gieo chi khúc hát
lâm ly
Như khơi niềm nhớ
cuộc từ ly lòng não nùng"
(Lam
Phương)
Hầu
như nhạc viết về biến cố 1954 đều có hơi hám buồn buồn. Duy có Xuân Tiên, viết
bài "Khúc hát ân tình" mà thiên hạ kêu là "Tình Bắc duyên Nam”
thì âm điệu lại réo rắt tươi vui.
"Người từ (là)
từ phương Bắc đã qua giòng sông
sông dài tìm đến
phương này, một nhà thân ái.
Ơi ...tình Bắc duyên
Nam là duyên
tình chung muôn đời
ta đắp xây."
(Nguyên
bổn là "giòng sông" vì tác giả người Bắc. Ghi rõ,để lát có bạn bắt
giò chữ dòng sông sao thành giòng sông. Mình phải coi tờ nhạc và tác giả là
người Miền Bắc).
Một
sự thực, trong lịch sử Việt Nam ta, Nam Bắc là đề tài dài và rất tốn nhiều hơi
sức đặng bàn tán. Bắc vô Nam, rồi có khi không ưa nhau vì khác văn hóa, cách
sống, quan điểm, ẩm thực, phong tục, quyền lợi chánh trị.
Có
ba bài nhạc tả cảnh đoàn người di cư Bắc 54 vào Nam là "Anh đi chiến
dịch" của Phạm Đình Chương, bài của Lam Phương, bài của Xuân Tiên. Ba
bài này đều có chữ "Bắc" ở trong nhạc, nghĩa là "sẽ trở về
Bắc".
Xuân
Tiên là trai Bắc, ông thích cô thôn nữ Nam, ông đem bông tầm xuân ra dụ gái Nam
Kỳ se duyên ở rể, mong muốn cái duyên lành này đơm hoa kết trái và sẽ có nhiều
hy vọng mai sau.
"Cùng góp bàn
tay thương yêu nhau rồi
Ngô khoai hai mùa
ngát một niềm vui chung vui
Cho thơm hương đời
lúa vàng tình ơi!
Ngày mai hạnh phúc
nơi nơi reo cười
Quê hương thôi đau
sầu ngăn sông núi cách chia
Ta đem yêu thương về
cho Phương Bắc"
Cái
câu "Ta đem yêu thương về cho Phương
Bắc" nghe thực thấm thía và đáng suy ngẫm. Ta nghe "Anh đi chiến dịch" thì Phạm Đình Chương đòi "Bao nhiêu chàng trai tay xiết mạnh,
thầm hẹn ngày về quê Bắc ơi". Anh Bằng thì mơ "Mẹ ơi ! Con yêu mong chờ. Bao giờ cho đến bao giờ".
Đó
là ước muốn quân Nam về Thăng Long, chính một tác giả người Nam là Lam Phương
cũng ghi trong bài "Chuyến đò vĩ tuyến" là :
" Hò... hớ ....
hò .... hơ!
Em và cùng anh xây
một nhịp cầu
Để mai đây quân Nam
về Thăng Long
Đem thanh bình sưởi
ấm muôn lòng !"
Ông Phạm Duy cũng làm một bài "Tiếng hò Miền
Nam" mà ông lấy luôn điệu hò cấy lúa của dân Nam Kỳ đặt vô.
"Ai về Gia Định
Đồng Nai thì về
Ai li hò lờ !
Ai li hò lờ !
Đường về xứ bạn không
xa
Qua vùng Đất Đỏ rồi
ra Biên Hoà
Ai li hò lờ !
Ai li hò lớ !
Ai nghe chăng tiếng
hò bao la
Những tiếng lòng di
cư vẫy vùng theo gió
Ai nghe chăng tiếng
người công phu
Biết tìm tự do tránh
xa ngục tù"
Nhạc
sĩ Vũ Thành có bài "Giấc mơ hồi hương" hướng về đất Bắc rất
hay, ông cũng muốn có ngày quê hương
"Rồi đây dù lạc
ngàn phương
Ta hướng về chốn sa
trường
Cùng dìu nhau sát vai
sống trong tình thương
Để cùng say giấc mơ
hồi hương"
"Khúc
hát ân tình" có nét riêng, rất vui, rất hay, rất hy vọng.
Xuân
Tiên còn có bài "Cùng một mái nhà" viết chung Nhật Bằng:
"Đây miền Nam,
đây miền Tự Do
Mái nhà êm ấm cho đôi
người Bắc Nam sum vầy"
Nhạc
sĩ Xuân Tiên đã không còn trên thế gian này. Ông đi về miền thương nhớ vì đã
hoàn thành xong bổn phận.
Xin
thương yêu đưa tiễn ông!
NGUYỄN
GIA VIỆT
02.06.2023
Publié
par Thụy My RFI à 13:52
=======
LIÊN QUAN
Videos
Tưởng
Nhớ Nhạc Sĩ Xuân Tiên (1921-2023) | JIMMY TV
Vĩnh
biệt nhạc sĩ XUÂN TIÊN, tác giả các ca khúc : HẬN ĐỒ BÀN, KHÚC HÁT ÂN TÌNH....
YouTube · Lý Thành Lập Official
Tiểu
sử Nhạc sĩ XUÂN TIÊN || Tác giả của Hận Đồ Bàn.. và bí quyết trường thọ trên
trăm tuổi
Paris By Night 83 - Nhạc Sĩ Xuân
Tiên
.
PBN Collection
| Tưởng Nhớ Nhạc Sĩ Xuân Tiên (1921-2023)
TIN
HOA KỲ VÀ VN 2/6/2023: Hệ thống tuyên truyền Hà Nội cấm đăng về nhạc nhạc sĩ
Xuân Tiên qua đời
No comments:
Post a Comment