Lục
đục ngân sách Mỹ cản trở tham vọng của Biden ở châu Á-Thái Bình Dương
Thu Hằng - RFI
Đăng ngày: 18/05/2023 - 15:15Sửa đổi
ngày: 18/05/2023 - 15:17
Từ khi lên nắm quyền, tổng thống Joe Biden luôn khẳng
định « Hoa Kỳ đã trở lại ». Chuyến công du châu Á-Thái
Bình Dương trong khuôn khổ thượng đỉnh G7, khai mạc ngày 19/05/2023 tại
Hiroshima, lẽ ra là cơ hội để ông thực hiện cam kết « có mặt trên
mọi mặt trận », nhưng Washington lại gây thất vọng khi nguyên thủ Mỹ hủy
chuyến công du Papua New Guinea, không dự thượng đỉnh với các đảo quốc ở Thái
Bình Dương, do khủng hoảng về mức trần nợ công giữa chính phủ và Quốc Hội.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida họp song
phương ngày 18/05/2023, trước cuộc họp thượng đỉnh G7 ở Hiroshima, Nhật Bản. AP
- Kiyoshi Ota
Theo Reuters, « Nga và Trung Quốc
là hai con voi lớn tại thượng đỉnh G7 ». Song song với cuộc gặp của
các nhà lãnh đạo 7 nền công nghiệp phát triển nhất thế giới, Washington muốn
thuyết phục và tìm kiếm thêm hậu huẫn từ Ấn Độ và các đảo quốc ở Thái Bình
Dương để kiềm chế hai đối thủ đó. Nhưng tình hình nội bộ lại cản trở những tham
vọng của chủ nhân Nhà Trắng.
Ông Joe Biden buộc phải hủy chuyến công du
Papua New Guinea, nơi mà lẽ ra ông sẽ đi vào lịch sử vì là tổng thống đương nhiệm
đầu tiên của Hoa Kỳ đến một đảo quốc nhỏ ở Thái Bình Dương. Đây cũng được coi
là một chặng quan trọng để Washington xây dựng niềm tin ở khu vực mà Bắc Kinh
luôn tìm cách gia tăng ảnh hưởng và hiện diện quân sự.
Papua New Guinea đã cho nghỉ lễ thứ Hai 22/05
để tiếp nguyên thủ Mỹ cùng với 18 nhà lãnh đạo các đảo quốc Thái Bình
Dương. Do đó, quyết định hủy chuyến công gây tác động xấu đến uy tín của Mỹ và
có thể bị cho là « xem nhẹ » những đảo quốc nhỏ
nhưng giữ vai trò ngày càng lớn trong chiến lược mở rộng ảnh hưởng của cả
Washington và Bắc Kinh.
« Đối với Papua New Guinea, đây là một vấn đề lớn
và họ sẽ thất vọng », theo nhận định của nhà
phân tích Mihai Sora, Viện Lowy ở Sydney, Úc, được Reuters trích dẫn. Tổng thống
James Marape cho biết chính quyền Papua New Guinea sẵn sàng ký một hiệp định an
ninh quan trọng với Hoa Kỳ và một thỏa thuận khác cho phép chiến hạm Mỹ tuần
tra trong vùng biển của nước này. Hiện giờ, ông James Marape vẫn chưa bình luận
về thông tin ông Biden hủy chuyến công du.
Ngoài ra, nguyên thủ Mỹ cũng mất đi cơ hội
trình bày trực tiếp với 18 nhà lãnh đạo tại thượng đỉnh ngày 22/05 về những cam
kết của Washington đối với khu vực. Ông cũng mất đi cơ hội nâng tầm quan trọng
chiến lược của một số nước đối tác vì không thể dự lễ ký thỏa thuận Compact of
Free Association (COFA) mới với Palau, Micronesia, sắp tới là với quần đảo
Marshalls. Ba đảo quốc này lần lượt ký với Mỹ thỏa thuận COFA lần đầu tiên
trong thập niên 1980 để được bảo đảm về quốc phòng, hỗ trợ kinh tế và đổi lại Mỹ
được phép tiếp cận những vùng chiến lược rộng lớn ở Thái Bình Dương.
Khi hủy chuyến công du Thái Bình Dương, ông
Biden cũng không đến Úc như dự kiến. Thượng đỉnh Bộ Tứ - QUAD (gồm 4 nước Mỹ,
Nhật Bản, Úc, Ấn Độ) cũng bị hủy. Chuyến công du cấp nhà nước của nguyên thủ Mỹ
có ý nghĩa lớn với Úc, một đồng minh của Washington nhưng cũng là đối tác kinh
tế, quốc phòng trong khuôn khổ thỏa thuận AUKUS cung cấp tầu ngầm hạt nhân.
Ông Joe Biden cũng sẽ có ít thời gian trao đổi
với thủ tướng Ấn Độ hơn. Ông Nadrendra Modi được mời dự G7 mở rộng, sẽ một mình
đến thăm Papua New Guinea. Trong số đối tác, Ấn Độ là nước không lên án cuộc
xâm lược của Nga ở Ukraina. Người đứng đầu ngành ngoại giao châu Âu Josep
Borrell chỉ trích New Delhi lách các biện pháp trừng phạt để mua dầu thô giá rẻ
của Nga, lọc rồi bán lại cho Liên Hiệp Châu Âu với giá cao hơn nhiều. Theo Cơ
quan Năng lượng Quốc tế (AIE), khối lượng dầu được Ấn Độ nhập khẩu từ Nga đã
tăng gấp 22 lần.
Nhà Trắng không ngừng đưa ra những tuyên bố trấn
an, xoa dịu các đối tác và khẳng định tổng thống Mỹ sẽ gặp tất cả các bên bên lề
thượng đỉnh G7. Không họp được QUAD, ông Joe Biden mời thủ tướng Ấn Độ Narendra
Modi thăm Mỹ ngày 22/06. Thủ tướng Úc cũng nhận được lời mời tương tự. Các nhà
lãnh đạo Thái Bình Dương cũng được mời họp thượng đỉnh tại Washington trong năm
nay. Cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng, ông Jack Sullivan, nhấn mạnh
đây sẽ là lần thứ hai chỉ trong vòng 12 tháng, một cuộc họp thượng đỉnh như vậy
được tổ chức, dù vẫn chưa có lịch cụ thể.
Tháng 09/2022, ông Joe Biden đã tiếp lãnh đạo
của khoảng 10 nước vùng Thái Bình Dương ở Nhà Trắng. Mỹ cam kết một chiến lược
mới hỗ trợ việc chống biến đổi khí hậu và an ninh hàng hải ở trong vùng. Đại sứ
quán Mỹ cũng đã được mở ở Salomon và Tonga, dự kiến tiếp theo là ở Kiribati.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn bị « lép vế » trước Trung Quốc : Chủ tịch
Tập Cận Bình đã ba lần công du khu vực, trong đó đến Papua New Guinea năm 2018.
-----------------------------
.
Tổng
thống Mỹ Biden rút ngắn chuyến công du châu Á, Úc hủy thượng đỉnh Bộ Tứ QUAD
Minh Anh - RFI
Đăng ngày: 17/05/2023 - 12:24
Tuy nhiên, thủ tướng Úc cho biết là lãnh đạo
các thành viên Bộ Tứ - QUAD, gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ - sẽ hội đàm với
nhau kiến vào cuối tuần này tại Nhật Bản, sau khi kết thúc cuộc họp khối G7.
Nguyên nhân là tổng thống Mỹ phải rút ngắn thời
gian công du châu Á. Các cuộc đàm phán về nâng trần nợ ở Mỹ chưa đạt được đồng
thuận sau cuộc họp giữa tổng thống Mỹ và các lãnh đạo đảng Cộng Hòa và Dân Chủ.
Thông tín
viên đài RFI, Guillaume Naudin tại Washington giải thích thêm :
« Ông Joe Biden sẽ không đến Úc và
Papua New Guinea vào tuần tới. Tổng thống rút ngắn chuyến công du vùng Ấn Độ -
Thái Bình Dương và chỉ sẽ tham dự thượng đỉnh G7 ở Nhật Bản. Vì ông phải trở về
Washington ngay từ ngày Chủ Nhật.
Đây là hệ quả cụ thể nhất của cuộc họp hôm thứ Ba
16/5. Đối với phần còn lại, lập trường của các bên vẫn còn nhiều cách biệt, ngoại
trừ một điểm : Việc Mỹ mất khả năng thanh toán là điều không thể nghĩ đến,
trái với những gì Donald Trump tuyên bố cách nay một tuần.
Về điểm này, tất cả mọi người đều nhất trí, kể cả
ông Kevin McCarthy. Chủ tịch Hạ Viện Mỹ rất muốn nâng trần nợ nhưng với điều kiện
có được những nhượng bộ về ngân sách từ chính phủ Liên bang. Ông Joe Biden và đảng
Dân Chủ không muốn gắn hai vấn đề này với nhau và đây chính là điều xảy ra.
Các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục trực tiếp giữa các
nhóm cố vấn của tổng thống và đại diện phe đa số Cộng Hòa ở Hạ Viện. Ông Kevin
McCarthy thậm chí tin rằng có thể đạt được một thỏa thuận từ nay đến cuối tuần.
Một trong số những điểm khó nhất của cuộc đàm phán nằm
trong phần các nghĩa vụ của những người được thụ hưởng trợ cấp xã hội của Liên bang
. Đây là lằn ranh đỏ đối với cánh tả trong đảng Dân Chủ. Dù vậy, phản ứng này
ít đáng lo ngại hơn so với những cảnh báo từ giới doanh nghiệp về những hậu quả
thảm khốc có thể gây ra do mất khả năng thanh toán. »
Reuters cho biết tuy thượng đỉnh QUAD bị hủy,
nhưng thủ tướng Úc khẳng định cuộc gặp song phương giữa hai lãnh đạo Ấn – Úc vẫn
được duy trì. Úc và Ấn Độ, tuy không là thành viên của G7 nhưng đã được mời dự
thượng đỉnh của nhóm 7 nền công nghiệp phát triển, diễn ra tại Hiroshima, Nhật
Bản từ ngày 19-21/05/2023.
No comments:
Post a Comment