Cho tàu tiến gần giàn
khoan Nga - Việt, Trung Quốc tăng rủi ro xung đột
Bùi Thư
BBC News Tiếng
Việt
12 tháng 5 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-65541759
Một tàu nghiên cứu của Trung Quốc được hộ tống bởi
lực lượng tuần duyên và gần chục tàu thuyền ngày 10/5 đi vào một lô dầu khí
đang được vận hành bởi các công ty nhà nước của Nga và Việt Nam, một điểm nóng
tiềm năng khác ở Biển Đông.
Một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc tuần tra tại Bãi cạn Scarborough đang
tranh chấp ngày 5 tháng 4 năm 2017
Tàu nghiên cứu Trung Quốc, hai tàu tuần duyên
và 11 tàu đánh cá đã vào lô 04-03 của Vietsovpetro, một liên doanh giữa
Zarubezhneft của Nga và PetroVietnam, dữ liệu từ hai tàu giám sát độc lập mà
Reuters xem qua cho thấy.
Nhóm tàu Trung Quốc cũng ở gần các lô 05-1 B
và 05-1 C, được vận hành bởi Idemitsu Oil & Gas, một đơn vị của Idemitsu
Kosan của Nhật Bản.
Trung Quốc gây sức ép với
Nga, có thể tạo xung đột cao 'chưa từng có' trên Biển Đông
Tranh luận về dàn lãnh đạo
Việt Nam từ chức và quan hệ Việt - Mỹ - Trung
Biển Đông: VN theo sát
tàu TQ gần mỏ dầu do Nga khai thác trong EEZ
Việc này xảy ra tiếp theo các động thái quyết
đoán gần đây của Bắc Kinh trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước láng
giềng, khi Bắc Kinh thúc đẩy tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển
Đông, thử thách Mỹ và các đồng minh vào thời điểm gia tăng căng thẳng trong khu
vực.
Động thái ngày 10/5, theo Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp
từ Hà Nội là "Trung Quốc đang sử dụng lực lượng hải cảnh và các tàu đánh
cá có vũ trang để đe dọa và làm gián đoạn các hoạt động năng lượng ngoài khơi
Việt Nam (và Malaysia, Indonesia, Philippines), nhằm khẳng định chủ quyền của
Trung Quốc ở biển Đông."
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói các hoạt động đó
là "bình thường":
"Các tàu nghiên cứu khoa học và đánh cá của
Trung Quốc thực hiện các hoạt động sản xuất và làm việc bình thường trong các
vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc," Bộ này nói.
Trước đó, hồi 27/3, tàu Việt Nam đã bám sát để
theo dõi một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc khi tàu này tiến tới gần một mỏ khí đốt
do Nga khai thác trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) trên Biển Đông của Việt
Nam, theo Reuters.
Hôm 11/5, theo AFP, tại Hội nghị Thượng đỉnh
ASEAN 42 diễn ra ở Indonesia, các lãnh đạo ASEAN đã thảo luận về "những vụ
việc nghiêm trọng" ở Biển Đông và mở các cuộc đàm phán giữa khối này và
Trung Quốc về một bộ quy tắc ứng xử nhằm làm giảm nguy cơ xung đột.
Các quốc gia ASEAN Brunei, Malaysia và Việt
Nam cũng đưa ra tuyên bố chủ quyền đối với các phần của tuyến đường thủy, vùng
biển có khoảng 3 nghìn tỷ USD thương mại đi qua hàng năm.
Tổng thống Widodo thay mặt các nhà lãnh đạo
ASEAN đưa ra, ASEAN nhắc lại lời kêu gọi tự kiềm chế ở Biển Đông đang tranh chấp
để ngăn chặn những tính toán sai lầm và nguy cơ xung đột.
Tàu Việt Nam đã bám sát để theo dõi một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc khi
tàu này tiến tới gần một mỏ khí đốt do Nga khai thác trong vùng đặc quyền kinh
tế (EEZ) của Việt Nam vào tháng 3/2023
Trung Quốc tiến gần ranh giới hòa bình và xung đột
Theo quan sát của ông Hợp, cả hai lần tàu Trung
Quốc tiến gần các lô dầu khí của Nga và Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của
Việt Nam đều có cùng một bản chất là "Trung Quốc dùng các hành động chiến
thuật vùng xám ở các mức độ khác nhau để khẳng định chủ quyền của Trung Quốc
theo đường 9 đoạn trên biển Đông."
Sự khác biệt là lần này, theo ông, các tàu
Trung Quốc không vào quá gần các điểm khai thác của Zarubezhneft.
Đây cũng là lần đầu tiên Trung Quốc dùng các
tàu đánh cá - dân binh để hộ tống, với số lượng tàu hải cảnh nhiều hơn lần trước.
"Trung Quốc ngang nhiên quấy phá hoạt động
khai thác dầu khí của Việt Nam, Nga và Nhật Bản, bằng chiến thuật vùng xám. Mục
đích kỹ thuật của tàu nghiên cứu có thể là thu thập dữ liệu địa chấn (seismic),
đo phóng xạ, khảo sát thủy văn…," ông Hợp nhận định.
Theo Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, chiến thuật vùng
xám trên biển Đông được Trung Quốc phối hợp các các hành động chiến thuật vùng
xám khác như đối ngoại, thương mại - kinh tế, truyền thông, tình báo để làm nản
lòng Việt Nam (và các nước khác có biển).
Bắc Kinh mong đạt kết quả mà từ xưa, Tôn Tử đã
viết "thắng trận mà không phải có chiến tranh", ông Hợp nói.
Chuyên gia nhấn mạnh rằng, khi Trung Quốc cho
tàu hải cảnh và tàu hải quân tiến quá gần các khu khai thác dầu khí Việt - Nga,
ranh giới giữa chiến thuật vùng xám và xung đột có sử dụng vũ khí sát thương sẽ
bị "thu hẹp lại". Nói cách khác có thể dẫn đến xung đột có vũ trang
trên Biển Đông.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm:
'TQ lợi dụng dịch Covid-19 để đẩy mạnh độc chiếm Biển Đông'
35 năm trận Gạc Ma
và di sản nhức nhối của 'cuộc thảm sát'
Biển Đông trong mối
quan hệ giữa Việt Nam - Trung Quốc hiện nay ra sao?
Trung Quốc nhiều lần bị cáo buộc can thiệp vào
các dự án năng lượng của Việt Nam ở Biển Đông, năm 2017, công ty khai thác dầu
Repsol của Tây Ban Nha phải hủy bỏ một dự án khoan dầu lớn ở một khu vực ngoài
khơi Việt Nam. Đây cũng được xem là chiến thuật vùng xám mà Trung Quốc triển
khai để hợp thức yêu sách của mình trên Biển Đông.
Các tàu Trung Quốc gồm tàu bảo vệ bờ biển và
các tàu bán quân sự khác để thực thi các yêu sách của mình trong EEZ của Việt
Nam. Đã có những báo cáo liên quan đến việc tàu Trung Quốc quấy rối và đe dọa
các tàu Việt Nam tham gia thăm dò năng lượng trong khu vực.
Tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã tiến thẳng tới
các lô thăm dò dầu khí do các công ty Nga điều hành hoặc sở hữu, trong vùng đặc
quyền kinh tế của Việt Nam khoảng 40 lần kể từ tháng 12/2022, theo dữ liệu theo
dõi tàu thuyền từ tổ chức phi chính phủ South China Sea Chronicle Initiative
(SCSCI), tức Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.
Hồi tháng 2, trong ngày khai mạc Thế vận hội
Mùa đông, Trung Quốc và Nga tuyên bố quan hệ đối tác "không giới hạn"
và ủng hộ lẫn nhau, điều này dẫn đến những lo lắng rằng Việt Nam sẽ mất đi một
đồng minh lâu năm trên Biển Đông là Nga.
Tuy nhiên, ông Hà Hoàng Hợp cho rằng, quan hệ
"không giới hạn" giữa Nga và Trung Quốc chỉ tồn tại ở lời nói, cho dù
Trung Quốc và Nga trở nên gần nhau hơn nhiều.
"Đến nay, chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho
thấy Nga sẽ từ bỏ lợi ích kinh tế và chiến lược của Nga trong quan hệ với Việt
Nam. Việt Nam tuy nhiên được cho là luôn chủ động trong mọi tình huống, trong
đó có các tình huống khó khăn nhất."
Phản ứng của Việt Nam
Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 6/4 cho biết tàu Hải
Dương Địa chất 4 của Trung Quốc đã rời khỏi vùng biển Việt Nam sau một thời
gian hoạt động ở đây, đồng thời khẳng định mọi hoạt động khảo sát mà không có sự
cho phép của Việt Nam là vô giá trị.
Ông Hợp nhận định rằng, Việt Nam đã và đang xử
lý các hành động chiến thuật vùng xám của Trung Quốc bằng tất cả các khả năng của
mình phù hợp với luật pháp quốc tế, trên cơ sở chủ quyền, quyền chủ quyền và
quyền tài phản của Viêt Nam:
"Lần này, Việt Nam mới chỉ cần có một tàu
kiểm ngư theo dõi sát hoạt động của tàu nghiên cứu Trung Quốc, đồng theo dõi
các tàu hải cảnh và tàu cá dân binh Trung Quốc. Năm 2018, Việt Nam đã gửi công
hàm đến Liên hợp quốc phản đối Trung Quốc gây sự ở vùng bãi Tư Chính. Bộ Ngoại
giao cũng ra tuyên bố phản đối hành động của Trung Quốc, cũng với các hoạt động
đối ngoại khác.
"Việt Nam tiếp tục hiện đại hóa hải quân,
phòng không - không quân, lực lượng cảnh sát biển, tác chiến mạng… để có đủ
năng lực quốc phòng. Hợp tác quốc phòng với các nước, tương tác với ASEAN và cộng
đồng quốc tế cũng là các bước đi quan trọng nhằm duy trì hòa bình và ổn định
trong khu vực," ông Hợp nhận định.
Giáo sư Carl Thayer nói với BBC hồi cuối tháng
Ba rằng, trước cuộc chiến ở Ukraine, Nga đã chống lại sức ép của Trung Quốc để
giới hạn các hoạt động khai thác dầu của Rosneft trong vùng gần Bãi Tư Chính.
"Tuy nhiên, áp lực từ Trung Quốc đã khiến
Rosneft rút lui. Những quyền lợi của Rosneft đã được Zarubezhneft tiếp nhận. Hiện
nay, còn phải chờ xem các hoạt động của Trung Quốc ở khu vực này có dẫn đến việc
Nga ngừng hoạt động hay không.
"Zarubezhneft, hoạt động tại lô Tuna ở
vùng biển của Indonesia, muốn xây dựng một đường ống dẫn dầu đến Việt Nam. Khi
mà Việt Nam và Indonesia hiện đã đạt được thỏa thuận về ranh giới biển của họ,
Trung Quốc có khả năng sẽ hành động để khẳng định quyền chủ quyền của
mình," theo ông Carl Thayer.
Trung Quốc
đưa ra đòi hỏi chủ quyền phủ gần hết vùng biển Đông Nam Á
Zokhri Idris từ Global Asia Consulting nói với
Nikkei Asia rằng, Việt Nam có thể sẽ theo các động thái của Philippines trong
việc áp dụng một thế mạnh mẽ hơn, dù ông nhấn mạnh rằng Hà Nội sẽ bước đi cẩn
thận để tránh làm suy yếu sự trỗi dậy của mình với tư cách là một quốc gia
thương mại.
Trong khoảng một tuần qua, Việt Nam đã cùng với
Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia, Singapore và Thái Lan tham gia các cuộc
tập trận hàng hải với Ấn Độ ở Biển Đông, dưới sự giám sát của Bắc Kinh. Khối
ASEAN trong nhiều năm đã cùng Trung Quốc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển
Đông để giải quyết những căng thẳng.
Indonesia, nước chủ tịch ASEAN năm nay, có kế
hoạch tăng cường các cuộc đàm phán đã vốn bị đình trệ do sự chia rẽ giữa các quốc
gia có yêu sách trên Biển Đông và những quốc gia không tuyên bố chủ quyền - như
Lào và Campuchia - lại phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc.
Bà Bích Trần, nhà nghiên cứu của Trung tâm
Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington DC vẫn hoài nghi về Bộ Quy
tắc Ứng xử, theo trang Nikkei Asia.
"Tiến trình của Quy tắc ứng xử không có
hiệu quả, bất kể những diễn biến gần đây vì Trung Quốc không muốn tự trói tay
mình," bà Bích nói.
Theo nhà nghiên cứu này, Bắc Kinh hoặc sẽ kéo
dài cuộc đàm phán hoặc thúc đẩy một thỏa thuận theo ý của họ, điều mà các nước
trong khối ASEAN có yêu sách trên Biển Đông sẽ không muốn.
Trung Quốc có yêu sách trên Biển Đông với hơn
1.500 km ngoài khơi bờ biển và vào vùng đặc quyền kinh tế của năm quốc gia
ASEAN - Brunei, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Indonesia.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/1384E/production/_129705997_-vietnamesetimeline-2x-3.png
Các vụ tàu
Trung Quốc gây hấn trên Biển Đông
Tháng 1/2022, Mỹ công bố bản nghiên cứu Ranh
Giới Trên Biển số 150, phản đối các yêu sách hàng hải bành trướng của Trung Quốc
ở Biển Đông, cho rằng" không phù hợp với luật pháp quốc tế như được phản
ánh trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982".
Một ngày sau đó, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao
Uông Văn Bân nhắc lại: "Trung Quốc được hưởng chủ quyền đối với vùng Nam Hải
Chư Đảo bao gồm các quần đảo Đông Sa, Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa. Nam Hải Chư Đảo
của Trung Quốc có nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền kinh tế và
thềm lục địa."
Đối với yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại
Nam Hải Chư Đảo gồm "Đông Sa", "Trung Sa", "Tây
Sa" (quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và "Nam Sa" (quần đảo Trường
Sa của Việt Nam) nói trên, Mỹ cũng đã bác bỏ yêu sách này mà không thay đổi lập
trường là không đứng về bên nào trong tranh chấp.
Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-65541759
---------------------
TIN LIÊN
QUAN
Trung Quốc gây sức ép với
Nga, có thể tạo xung đột cao 'chưa từng có' trên Biển Đông
8 tháng 4 năm 2023
.
Tranh luận về dàn lãnh đạo
Việt Nam từ chức và quan hệ Việt - Mỹ - Trung
7 tháng 4 năm 2023
No comments:
Post a Comment