Thượng
đỉnh ASEAN và EAS: Việt Nam hãy nhìn vào bản lĩnh Hun Sen trong vấn đề Ukraine!
Bình
luận của Nguyễn Hồng Hiệp
2022.11.16
Thật
là một nghịch lý trong chính trị quốc tế. Hai thất bại được truyền thông nói
nhiều về cuộc gặp Cấp cao ASEAN 40-41, Thượng đỉnh Đông Á lần thứ 17 (EAS-17) vừa
qua ở Phnom Penh càng chứng tỏ sự trưởng thành của nền ngoại giao Chùa Tháp và
bản lĩnh hiếm có của Thủ tướng Campuchia Hun Sen…
Thủ tướng Campuchia
Hun Sen phát biểu tại họp báo kết thúc Thượng đỉnh ASEAN ở Phnom Penh hôm
13/11/2022. AFP
Ngày 14/11/2022, tờ báo chính thức của CPC chạy
ngay bài xã luận “danh giá”: “Missed Chance: Cambodia regrets Russian and
Ukrainian FMs did not meet in Phnom” (1)? (Một cơ hội bị bỏ lỡ: Campuchia lấy làm tiếc việc hai
Ngoại trưởng Nga và Ukraine đã không hội kiến tại Phnom Penh). Nói “danh giá”
là vì, sáng kiến ấy do chính ông Hun Sen, trong vài trò Chủ tịch ASEAN, đã trực
tiếp đề nghị đứng ra tổ chức các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine nhằm giảm bớt
căng thẳng trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra ác liệt. Ông Hun Sen cảm
thán: “Thật không may, cả Ukraine và Nga đều không muốn hội kiến ở đây… Không
thấy có bất cứ dấu hiệu nào của các cuộc đàm phán hòa bình (giữa hai bên)”.
EAS-17 có sự tham dự của lãnh đạo chín nước
thành viên ASEAN (Myanmar bị cấm chỉ tham dự). Ngoài ra còn có Tổng thư ký
ASEAN Lim Jock Hoi; Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden; Thủ tướng Australia Anthony
Albanese; Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường; Phó Tổng thống Ấn Độ Jagdeep
Dhankhar; Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida; Thủ tướng New Zealand Jacinda
Ardern; Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol; và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov.
Một thất bại thứ hai cũng được báo chí CPC
công khai đề cập tới, đó là, EAS-17 hôm 13/11 cũng không thông qua được Tuyên bố
chung, bởi lý do khá hiển nhiên là Nga và Mỹ đã không thống nhất được ngôn ngữ
dùng cho bản Tuyên bố chung sau các cuộc thảo luận sôi nổi của 18 quốc gia về
xung đột Nga – Ukraine. Điều đáng chú ý là tại EAS hôm qua cũng không bố trí nổi
buổi chụp ảnh kỷ niệm chung giữa các nhà lãnh đạo khu vực và thế giới sau Thượng
đỉnh, vì lý do Tổng thống Biden đến dự cuộc họp muộn. Thủ tướng Hun Sen giải
thích Tổng thống Mỹ đến muộn do bận ở một cuộc họp báo.
Thông điệp: Chúng
ta đứng bên cạnh Ukraine
Cả hai thất bại trên nói lên những hạn chế tất
yếu liên quan đến vài trò “trung tâm” của ASEAN. Và đấy là điều đáng tiếc cho sự
năng động của Thủ tướng Hun Sen trong vai trò Chủ tịch ASEAN suốt năm 2022 này.
Nhưng sự thất bại ấy không hề giảm nhẹ các giá trị liên quan đến bản lĩnh hiếm
có về ngoại giao của ông Hun Sen. Mấy ai có thể hình dung được, Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, hay gọi một cách bình thường
là Thủ tướng Hun Sen, lại dám đứng lên hàng đầu trên diễn đàn quốc tế để bảo
vệ Ukraine chống lại Nga trong một cuộc chiến tranh lớn nhất ở châu Âu kể từ
khi Thế chiến thứ Hai đến nay.
Sự thật mà nói, hồ sơ quốc tế của ông Hun Sen
trong năm 2022 này đã trở thành chủ đề được truyền thông nước ngoài theo dõi và
phân tích, đặc biệt là trong năm nay khi Campuchia giữ vai trò chủ tịch ASEAN.
Khoảng thời gian này, ông Hun Sen “có một con cá lớn hơn để chiên” (he has a
bigger fish to fry). Và ông đã triển khai tất cả sự khôn khéo về chính trị và
ngoại giao của mình đối với các nhà lãnh đạo từ Mỹ, Trung Quốc và Nga cùng những
người khác – những yếu nhân sẽ định hình quỹ đạo khu vực và toàn cầu trong những
năm tới.
Thông qua cuộc chiến tranh ở Ukraine, ông Hun Sen đã nhanh chóng nắm bắt
vấn đề và tận dụng lợi thế của cuộc xung đột một cách khôn ngoan để chứng minh
cho thế giới thấy rằng, nền độc lập của đất nước từng bị chiến tranh tàn phá
này không phải là điều hiển nhiên. Quan trọng nhất, sự ủng hộ mạnh mẽ của Phnom
Penh đối với việc tôn trọng chủ quyền quốc gia, đặc biệt là của một quốc gia nhỏ
hơn giáp với các quốc gia lớn hơn, có lịch sử mới mẻ của nó. Thật thú vị, khi
Campuchia tự định vị mình trong cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và các lá phiếu
của nước này tại Liên Hợp Quốc được đánh giá cao.
Các phiếu bầu của đất nước ông Hun Sen ủng hộ
những giá trị của thế giới tự do, mặc dù không kêu gọi các biện pháp trừng phạt
chính trị, đã được cộng đồng toàn cầu ca ngợi rất nhiều trước sự hụt hẫng của
Việt Nam và LB Nga. Để bày tỏ quan điểm về Ukraine, ông Hun Sen và Tổng thống
Ukraine Volodymyr Zelensky đã có một cuộc điện đàm vào tuần trước. Ông bày tỏ
lo ngại về cuộc tấn công gần đây nhằm vào Kyiv và các thành phố khác ở Ukraine,
rồi khẳng định: “Campuchia
chống lại sự xâm lược, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực đối với chủ quyền và lãnh thổ
của một quốc gia độc lập, và không ủng hộ việc sáp nhập lãnh thổ của các quốc
gia khác”. Toàn bộ cuộc trò chuyện đã được truyền tải trên các phương tiện truyền
thông. Thông điệp rất rõ ràng và đơn giản: “Ukraine, hiện tại, chúng tôi luôn đồng
hành cùng bạn!” (2)
Ngoại trưởng
Ukraine Dmytro Kuleba (trái) bắt tay Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhom (phải)
tại lễ ký gia nhập Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) tại Phnom
Penh hôm 10/11/2022. AFP
Biết đi với nước lớn
để bảo vệ lẽ phải
Tại EAS ngày hôm 13/11, Thủ tướng Fumio
Kishida tuyên bố rằng Nhật Bản nhất quán ủng hộ sự thống nhất và trung tâm
của ASEAN, theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nhật Bản. Ông Kishida nhấn mạnh
rằng Nhật Bản coi trọng việc thúc đẩy hợp tác phù hợp với các lĩnh vực ưu tiên
của “Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương” – một sáng kiến của
riêng ASEAN và sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào những nỗ lực này. Thủ tướng
Kishida nhấn mạnh, bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng
vũ lực sẽ không bao giờ được dung thứ ở bất kỳ đâu trên thế giới. Tuyên bố của
Bộ Ngoại giao Nhật khẳng định: “Việc Nga đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân là hoàn toàn không thể chấp nhận
được, chưa nói đến việc sử dụng chúng trên thực tế. Ông ấy kêu gọi toàn thể cộng
đồng quốc tế gửi một thông điệp rõ ràng để ngăn chặn việc sử dụng vũ khí hạt
nhân, một hành động thù địch chống lại nhân loại sau 77 năm không sử dụng vũ
khí hạt nhân”.
Trong không khí cộng đồng quốc tế lên án sự
xâm lược của Nga đối với Ukraine tại EAS-17, trả lời câu hỏi, liệu việc Ukraine
ký Văn kiện gia nhập Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), có thể ảnh
hưởng đến quan hệ ASEAN – Nga hay không, Chủ tịch Hun Sen đáp thẳng thừng: “ASEAN
không phải là con rối của bất kỳ ai. Chúng tôi vẫn giữ thái độ trung lập”.
Hun Sen nói: “Chúng tôi không làm điều đó vì lợi ích của Nga hay Ukraine, mà
là vì tất cả các đối tác của chúng tôi. Chủ tịch ASEAN nói thêm: “Nga không có
lý do gì để phản đối việc Ukraine gia nhập TAC”.
Thủ tướng Hun Sen còn tuyên bố sẽ cử các nhân
viên rà phá bom mìn đến huấn luyện cho người Ukraine cách dọn dẹp một lượng lớn
bom mìn do Nga rải trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra ác liệt. Trong cuộc
điện đàm gần đây với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, ông Hun Sen đã nhận
lời mời đến thăm Kyiv và hứa sẽ làm việc với chính phủ Nhật Bản để có được thiết
bị cho lính rà phá bom mìn Campuchia sử dụng trong quá trình huấn luyện.
“Sự giúp đỡ của Campuchia là một phần của ‘hỗ trợ
nhân đạo’, không phải viện trợ quân sự”, Ông
Hun Sen giả thích thêm: “Campuchia không có vũ khí và đạn dược để cung cấp
cho bất kỳ quốc gia nào”. Ông cho biết, những nỗ lực này là nhằm mục đích cứu sống
người dân khỏi bom mìn, lưu ý rằng Campuchia đã phải gánh chịu rất nhiều thiệt
hại do bom mìn và vật liệu chưa nổ (UXO) rải rác trong 30 năm qua giữa cuộc nội
chiến. Ông nói: “Chúng tôi đang làm việc với Nhật Bản để nhờ các nhân viên rà
phá bom mìn đến rà phá bom mìn ở đất nước Ukraine”. (3)
Hoạt động của Thủ
tướng Phạm Minh Chính
Chuyến công tác Campuchia của Thủ tướng Phạm
Minh Chính diễn ra trong sáu ngày (từ 8-13/11) với lịch trình hoạt động dày đặc.
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Campuchia và tham dự Hội nghị cấp cao
ASEAN lần thứ 40, 41 và các Hội nghị cấp cao liên quan tại thủ đô Phnom Penh,
Thủ tướng đã có gần 60 cuộc hội đàm, tiếp xúc, gặp gỡ song phương, đa phương và
hoạt động cộng đồng. Gần 60 cuộc gặp gỡ, hội đàm tiếp xúc của Thủ tướng Phạm
Minh Chính đã diễn ra trong chuyến công du sáu ngày của người đứng đầu Chính phủ.
Thăm Chính thức Vương quốc Campuchia, Thủ tướng
Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội đàm với Thủ tướng Campuchia; chào Quốc vương
Campuchia Norodom Sihamoni; hội kiến Chủ tịch Thượng viện Campuchia Say Chhum;
hội kiến Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã
cùng Thủ tướng Hun Sen dự Diễn đàn xúc tiến đầu tư, thương mại Việt Nam -
Campuchia; thăm Bệnh viện Chợ Rẫy-Phnom Penh và một số cơ sở kinh tế-xã hội là
sự hợp tác giữa Việt Nam – Campuchia. Đặc biệt, Thủ tướng dành thời gian để nói
chuyện với đại diện Cộng đồng người Việt Nam tại Campuchia.
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40-41 và gần
20 hội nghị cấp cao liên quan, trong đó có các Hội nghị ASEAN với các đối tác
như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia, Liên hợp quốc...,
Thủ tướng Chính phủ đã có 16 cuộc gặp song phương với lãnh đạo các nước ASEAN
và đối tác của ASEAN như: gặp gỡ các Thủ tướng: Lào, Trung Quốc, Nhật Bản,
Singapore, Thái Lan, Australia, Canada; các Tổng thống: Hàn Quốc, Hoa Kỳ,
Philippines, Indonesia, Quốc vương Brunei, Phó Tổng thống Ấn Độ, Chủ tịch Hạ viện
Malaysia và Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế thế giới.
Chuyến công tác được báo chí trong nước cho là
thành công và thể hiện đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
XIII về “tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập
quốc tế” và Chỉ thị 25 của Ban Bí thư về “đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa
phương đến năm 2030”; vun đắp quan hệ láng giềng tốt đẹp với Campuchia và là
thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm với khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, người dân trong nước đã không được biết ông Chính có phát biểu
gì mới về quan điểm của Việt Nam đối với cuộc xâm lược tàn khốc của Nga ở
Ukraine? (4)
____________
Tham khảo:
2.
https://www.khmertimeskh.com/501182267/pm-hun-sen-excels-in-global-politics/
3.
https://www.khmertimeskh.com/501182267/pm-hun-sen-excels-in-global-politics/
------------------------------------------------------------------
* Bài viết không thể
hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
--------------------
Tin, bài liên quan
BLOG
·
Một
năm thất bại của Campuchia và Trung Quốc
·
Bỏ
phiếu trắng ở Liên Hiệp Quốc, Việt Nam có lo mất Biển Đông?
·
Cuộc
chiến Nga - Ukraine: Lá phiếu ngày 12/10 của Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc sẽ thế
nào?
·
Thái
độ ủng hộ Nga xâm lược Ukraine phản ánh tâm lý thù địch phương Tây có nguồn gốc
ý thức hệ
No comments:
Post a Comment