The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy,
biên dịch
07/02/2022
http://nghiencuuquocte.org/2022/02/07/the-gioi-hom-nay-07-02-2022/
Nga vẫn tiếp tục dàn quân
xung quanh Ukraine. Theo các quan chức Mỹ, Nga đang cử thêm 14 nhóm tiểu
đoàn chiến thuật đến các vị trí gần biên giới Ukraine và đến nay đã bố trí được
70% lực lượng cần thiết cho một cuộc xâm lược toàn diện. Mỹ cũng cho biết sẽ gửi
gần 3.000 binh sĩ đến các đồng minh NATO ở Đông Âu, dù Tổng thống Joe Biden nói
các binh sĩ này không được triển khai để chiến đấu ở Ukraine.
Gần 50.000 người phải di dời và sáu người thiệt
mạng ở Madagascar khi bão Batsirai ập vào bờ biển phía đông của hòn đảo.
Sức gió trong bão đạt cực đại 146 dặm/giờ, gây lũ lụt trên diện rộng và thiệt hại
lớn về tài sản. Chỉ mới hai tuần trước nước này đã hứng chịu Bão Ana vốn làm 55
người thiệt mạng.
Thủ tướng Tây Ban Nha tiết lộ kế hoạch
mở cuộc điều tra chính thức đầu tiên của nước này về hành vi lạm dụng tình dục
của các giáo sĩ Công giáo. Pedro Sánchez nói thanh tra viên sẽ biên soạn bản
báo cáo dựa trên một cuộc điều tra độc lập. Cơ quan đại diện cho các giám mục
Tây Ban Nha đã phản đối điều tra toàn diện: vì cho rằng các đơn khiếu nại nên
được tiếp nhận trên cơ sở từng giáo phận.
Tòa án tối cao Iraq tạm thời đình chỉ
Hoshyar Zebari tranh cử tổng thống, viện dẫn các cáo buộc tham nhũng trước đây
mà ông luôn phủ nhận. Ông Zebari hiện đang dẫn đầu cuộc đua cho vị trí này, dự
kiến được bỏ phiếu ở quốc hội vào thứ Hai này. Tuy
nhiên các nghị sĩ thuộc phe lớn nhất trong quốc hội đã cho biết sẽ tẩy chay
phiên họp, khiến cuộc bỏ phiếu không thể được tổ chức.
Chánh án tòa án tối cao Tunisia đã buộc
tội tổng thống Kais Saied phá hoại nền độc lập tư pháp của đất nước, sau khi
ông giải tán Hội đồng Tư pháp tối cao của đất nước. Ông Saied đang tìm cách củng
cố quyền lực tại quốc gia từng một thời là ngọn hải đăng dân chủ duy nhất trong
khu vực: năm ngoái ông giải tán quốc hội và sa thải cả thủ tướng.
Lata Mangeshkar, ca sĩ nổi tiếng được mệnh
danh là Chim Sơn ca của Bollywood, đã qua đời ở tuổi 92. Bà Mangeshkar theo
nghiệp hát từ khi mới 5 tuổi, với sự nghiệp kéo dài hơn nửa thế kỷ và hơn 1.000
bộ phim. Bà cũng biểu diễn bằng tổng cộng 36 thứ tiếng. Bà sẽ được tổ chức quốc
tang vào Chủ nhật, theo sau là hai ngày tưởng niệm.
Các nhà đầu tư đã rút trung bình mỗi tuần 61
triệu đô la khỏi các phương tiện tài sản kỹ thuật số trong tháng 1, đánh
dấu tốc độ rút tiền nhanh nhất từ các sản phẩm đầu tư tiền điện tử trong ít nhất một năm qua. Các loại
phương tiện này thu hút hàng tỷ đô la trong năm 2021; nhưng khi giá bitcoin giảm
vào đầu năm nay, nhà đầu tư lập tức chùn tay. Trong khi đó bitcoin tăng trở lại
vào thứ Bảy, đạt gần 42.000 đô la.
Con số trong ngày: 1
tỷ đô la, là số tiền đầu tư vào công nghệ Trung Quốc có liên quan đến metaverse
từ tháng 9 đến tháng 11 năm ngoái.
TIÊU
ĐIỂM
Thoả thuận hạt
nhân Iran chưa có đột phá
Các nhà đàm phán sẽ tề tựu về Vienna trong tuần
này cho vòng đàm phán thứ chín mang tính quyết định nhằm khôi phục thỏa thuận hạt
nhân Iran. Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung được ký kết dưới thời Tổng thống
Barack Obama hồi năm 2015 nhưng bị Donald Trump từ bỏ ba năm sau đó. Nó hạn chế
chương trình hạt nhân của Iran và thắt chặt các hoạt động kiểm tra, đổi lại việc
dỡ bỏ nhiều lệnh trừng phạt.
Iran đã tiến gần hơn đến khả năng chế tạo bom
hạt nhân. Các nhà ngoại giao đều nhận định hai tuần tới chính là “chung kết”,
nhưng không thống nhất về khả năng có bứt phá. Mỗi tuần trôi qua khiến triển vọng
của thỏa thuận càng xa vời hơn. Đối với Mỹ, mỗi ngày trôi qua chương trình hạt
nhân Iran càng trở nên khó đảo ngược. Còn đối với Iran là khả năng họ sẽ lại bị
trừng phạt nếu ông Trump hoặc một đảng viên Cộng hòa khác trở lại nhiệm sở, một
điều rất có khả năng xảy ra.
Ấn Độ xảy ra bạo
loạn vì thiếu việc làm
Người trẻ Ấn Độ từ lâu thất vọng về tình trạng
thiếu việc làm ở nước này. Mới tháng trước hàng ngàn người đã bạo loạn ở hai
bang nghèo ở miền bắc, Uttar Pradesh và Bihar. Cả hai bang đều không có chính
quyền tốt, và khét tiếng với tỷ lệ tham nhũng cao. Trong trường hợp này, bạo loạn
xuất phát từ tình trạng cạnh tranh khốc liệt cho các công việc văn thư trong
ngành đường sắt quốc doanh.
Tuần này, bầu cử khu vực sẽ được tổ chức ở 5
bang, bao gồm cả bang Uttar Pradesh rộng lớn, với dân số hơn 220 triệu. Liệu biểu
tình có dẫn đến hậu quả chính trị? Đảng Bharatiya Janata cầm quyền có vẻ tự
tin. Trong dự thảo ngân sách tuần trước, chính phủ đã hứa chi mạnh cho cơ sở hạ
tầng, qua đó tạo ra nhiều việc làm. Trong khi đó họ lại cắt giảm chi tiêu cho một
chương trình việc làm khá phổ biến ở nông thôn. Quyết định này tuy rủi ro,
nhưng cũng cho thấy thủ tướng Narendra Modi tự tin về triển vọng của đảng mình.
Haiti ngày càng
lún sâu vào khủng hoảng
Tình hình Haiti ngày càng tệ đi kể từ khi cựu
tổng thống Jovenel Moïse bị ám sát vào tháng 7 năm ngoái. Các băng đảng tạo dựng
được thế lực trong khi nền kinh tế gần như sụp đổ. Giờ đây, nền chính trị mong
manh của đất nước, vốn chìm trong tham nhũng, càng trở nên bất ổn khi nhiệm kỳ
của thủ tướng kiêm tổng thống đương nhiệm Ariel Henry đi đến hồi kết.
Ông Henry lên tiếp quản ghế tổng thống sau cái
chết của ông Moïse, và dự kiến rời nhiệm sở ngày 7 tháng 2, thời điểm người tiền
nhiệm của ông đáng lẽ sẽ mãn nhiệm. Hai nhóm dân sự đã chọn cựu thống đốc ngân
hàng trung ương Fritz Alphonse Jean để thay ông lãnh đạo một chính phủ chuyển
tiếp. Song ông Henry không đồng ý. Ông khẳng định sẽ chỉ rời đi sau cuộc bầu cử
quốc gia – một điều viễn vông trong tình trạng bất ổn hiện tại. Trong khi đó, số
người Haiti tị nạn bị Mỹ trục xuất về nước đang ngày càng tăng. Tình trạng hỗn
loạn có lẽ sẽ chỉ ngày một tồi tệ hơn.
Mỹ đấu tranh với
Trung Quốc trên mặt trận bán dẫn
Các quan chức của Tổng thống Joe Biden thường
nêu vấn đề buôn bán chất bán dẫn khi thảo luận với các đồng minh của Mỹ. Mục
tiêu là giữ cho chất bán dẫn, cũng như các công cụ và vật liệu được dùng để sản
xuất chúng, khỏi tay Trung Quốc trong khi không làm ảnh hưởng đến sản xuất toàn
cầu.
Để làm vậy, các chính phủ và công ty đã và
đang thiết lập các diễn đàn nhằm điều chỉnh chính sách, trong đó Hội đồng Công
nghệ và Thương mại EU-Hoa Kỳ là chính thức nhất. Chất bán dẫn sẽ nằm trong
chương trình nghị sự khi hội đồng họp trong năm nay. Ngoài ra đàm phán thương mại
về chip cũng đã xuất hiện bên lề các cuộc họp quốc tế.
Tất cả đều có cùng một vấn đề. Bất kỳ quy tắc
thương mại về chip nào nhằm làm tổn thương Trung Quốc đều có nguy cơ gây thiệt
hại cho ngành công nghệ Mỹ. Các quy định nhẹ nhàng có thể là tốt hơn về lâu
dài, nhưng sẽ cho phép các nhà sản xuất chip Trung Quốc tận dụng cơ hội. Do đó
sẽ rất khó để soạn thảo các quy tắc thương mại cho ngành công nghiệp phức tạp
nhất thế giới.
No comments:
Post a Comment