Tết
Nhâm Dần: Niềm vui đan xen nỗi lo
06/02/2022
https://gdb.voanews.com/32091210-569D-494C-8069-590EA6EF2326_w650_r1_s.jpg
Four Vietnamese
Foreign Ministry officials arrested for taking bribes, 01/27/2022.
Vui nhất, đó là chiến thắng đầu tiên của Tuyển Việt
Nam ở vòng loại cuối World Cup 2022, với tỷ số 3-1 trên sân Mỹ Đình, đúng mùng
1 Tết! Thủ tướng Phạm Minh Chính xuống sân chúc mừng thầy trò Park Hang Seo sau
trận thắng. Ông Chính nói chân tình: “Hôm nay Tuyển Việt Nam đá rất hay. Kết
quả 3-0 thì tốt hơn là 3-1…”
Phát ngôn nói trên của ông Phạm Minh Chính sẽ
được hậu thế nhắc lại nhiều. Có thể ông diễn, có thể đó là cơn cao hứng thật
lòng, lúc ông đứng hẳn dậy trên khán đài A cỗ vũ đội nhà. Ý chí “thắng được
Trung Quốc là tốt” thể hiện bản lĩnh của ông Thủ tướng. Nhưng để giữ hòa hiếu,
thì 3-1 cũng là OK. Trận túc cầu mồng 1 Tết như gợi lại cuộc “ngoại giao bóng
bàn” Trung – Mỹ hồi đầu những năm 1970, từ cuộc tỷ thí giữa hai đội bóng đánh dấu
sự ấm lên của quan hệ Bắc Kinh – Washington. Năm
qua, quan hệ Việt – Trung có nhiều biểu hiện “cơm không lành canh không ngọt”.
Liệu chiến thắng này có mở ra một cơ hội để hâm lại quan hệ “đối tác hợp tác
chiến lược toàn diện” (CSCP) Trung – Việt hay không. Hãy chờ xem! Đúng là niềm
vui xen lẫn nỗi lo.
Trước thềm Tết Nguyên đán, ngày 25/01/2022, Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đã trao đổi
thư chức mừng năm mới. TBT Tập Cận Bình đã bày tỏ mong muốn hai bên củng cố
tình hữu nghị truyền thống, tăng cường tin cậy chính trị, xử lý thỏa đáng bất đồng,
thúc đẩy hợp tác khu vực lên tầm cao mới, xây dựng cộng đồng cùng chung
vận mệnh nhân loại” (CPCD). Về vấn đề này, từ năm 2015, ông Tập đã đề xuất
với các nhà lãnh đạo VN, nhưng đáp lại, cho đến nay, kể cả lần này, ông Trọng
chỉ bày tỏ VN “mong muốn tiếp thêm động lực mới cho việc thúc đẩy quan hệ láng
giềng hữu nghị và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện (CSCP)
Việt – Trung”. Khái
niệm CPCD vẫn chưa được đưa vào từ điển chính trị VN.
VN thận trọng, vì theo giới quan sát, ký
CPCD sẽ chẳng khác gì một thỏa ước Thành Đô 2.
Cũng trước Tết Nhâm Dần, lần đầu tiên, Thủ tướng
Phạm Minh Chính và đoàn công tác của trung ương làm lễ
dâng hương tại khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ chống Trung Quốc xâm lược tại
Pò Hèn. Tên tuổi của các anh hùng, liệt sĩ đã được khắc ghi tại nơi này để
lưu truyền cho đến muôn đời sau, đúng như đôi câu đối ở đấy ghi rõ: “Anh
hùng tuy khuất mảnh gương sử sách vẫn còn nguyên/ Dân tộc dõi truyền bia miệng
công ơn khôn xiết kể”, và “Truyền thống muôn đời tạc tâm can/ Công đức nghìn
năm ghi bia đá”. Tuy nhiên, dịp này vẫn còn đó những băn khăn từ muôn
dân: Vậy tại sao bia tưởng niệm chiến tranh biên giới trước đây bị đục bỏ? Rồi
còn biết bao nhiêu câu chuyện chưa được kể về cuộc
hành trình của tấm bia lịch sử về chiến thắng Khánh Khê? Tiếp nữa, tại sao
có lúc lại bắt báo chí gỡ các loạt bài kỷ niệm chiến tranh biên giới? Tại sao
một số người lại bị tạm giam giữ, bị an ninh gác nhà, chỉ vì dự các đợt tưởng
niệm 17/2. Vậy bước sang năm 2022 này, sau lễ dâng hương của người đứng đầu
chính phủ, liệu cách hành xử vô ơn ấy sẽ còn tái diễn?
Một tin vui khác: Trước thềm năm mới, Hoa Kỳ
và Việt Nam thay đổi Trưởng Cơ quan đại diện (Đại sứ). Động thái này chỉ là một
thủ tục “đến hẹn lại lên”, ít khi là dấu mốc của thay đổi chính sách. Tuy
nhiên, việc Đại sứ Marc Knapper đã sang Việt Nam hôm trước Tết và tân Đại sứ Việt
Nam tại Mỹ Nguyễn Quốc Dũng sẽ sang Washington nay mai để bắt đầu nhiệm kỳ của
mình, dấy lên một số hy vọng. Đại sứ Knapper đã đưa ra lời chúc Tết khá sớm, từ
21/01, trong một buổi gặp trực tuyến do đương kim Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Hà Kim
Ngọc tổ chức quy tụ nhiều người Việt tại Mỹ và những người bạn Mỹ của Việt Nam.
Hôm 13/7 trước đó, tại phiên điều trần trước Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện khi
được bổ nhiệm làm Đại sứ, Marc Knapper hứa sẽ thúc đẩy vấn đề “đối tác chiến lược”
Mỹ – Việt và vấn đề nhân quyền cho Việt Nam. Knapper đã từng là Tham
tán Chính trị tại ĐSQ Mỹ ở Hà Nội từ 2004 đến 2007.
Cùng những sự kiện ngoại giao nói trên là các
biến cố nội trị có một không hai thật đáng quan ngại. Mọi so sánh đều khập khiễng
nhưng rõ ràng, đại án kit test Việt Á và vụ án “bay giải cứu” liên quan đến Cục
trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đều có một nguồn gốc chung. Tai họa gốc đến từ
sự quản trị quốc gia trong bối cảnh không có nhà nước pháp quyền và sự lụi tàn
của xã hội dân sự (thiếu hẳn tiếng nói đối lập, phản biện và báo chí tự do). Thật
ra, nếu không có cuộc tranh giành ghế trên thượng tầng, như là nguyên nhân trực
tiếp, thì những vụ như vụ Phan Quốc Việt hay Nguyễn Thị Hương Lan ở Cục LSBNG
người ta hoàn toàn có thể bỏ qua như đã được ém nhẹm bao lâu nay. Nhưng rồi
cũng chỉ tốt và xe bị thí, còn chủ nhân của 80% cổ phần của Công ty Việt Á là
ai, hay quyết định liên Bộ của việc cấm các chuyên bay thương mại, tất cả tập
trung vào các chuyến bay giải cứu, do ai ký. Những chuyện này đâu cần điều tra
viên đặc biệt. Thế nhưng mọi việc dường như có thể chìm xuồng. Bởi vì nói như cựu
Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, nếu
kỷ luật hết thì lấy ai làm việc.
Mới đây, ông Lê Kiến Thành, con trai của cố Tổng
bí thư Lê Duẩn có bài viết. Có thể trích một đoạn từ bài viết “đắng lòng” ấy:
“Những cuộc đốt lò của chúng ta suốt 6 năm qua, nó có thể giảm bớt được sự bức
xúc của xã hội… nhưng hình như không thể giải quyết được tận gốc rễ những vấn đề
thực sự của Đảng. Vì 6 năm qua, những quan tham không vì thế mà ít đi. Những vụ
tiêu cực được vạch trần gần đây không chỉ khiến những người đảng viên… lạnh
lòng vì những quan chức ấy đã không chỉ kiếm tiền không run tay trên xương máu
đồng bào mình, mà còn bởi những vụ án đó liên quan đến nhiều người, nhiều
ngành, ở nhiều cấp khác nhau. Một cá nhân tham nhũng, có thể trừng trị cá nhân
đó. Nhưng khi tham nhũng mang tính hệ thống, chúng
ta phải làm gì với chính hệ thống của mình?” “Nếu bạn hỏi tôi: ‘Thế thì phải
làm gì?’ Tôi quá nhỏ bé và sẽ không trả lời được! Nhưng nếu chúng ta cùng hỏi
nhân dân: ‘Thế thì phải làm gì?’ Tôi tin sẽ nghe thấy câu trả lời thấu đáo, rõ
ràng và vang dội cả non sông”. Có lẽ do kết luận có sức lay động quá lớn này
nên bài viết đã không có báo nào dám đăng.
Cuối cùng là chính sách giảm thuế cho người
mua để kích cầu. Đánh giá về các chính sách hỗ trợ thời gian qua, ông Cấn Văn Lực,
Kinh tế trưởng của Ngân hàng BIDV (Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát
triển Việt Nam), cho rằng với 4 gói hỗ trợ được công bố năm 2020 có quy mô khoảng
1,1 triệu tỉ đồng thì tổng giá trị thực là chi phí mà Chính phủ và các ngân
hàng cam kết bỏ ra chỉ ước tính khoảng 184.700 tỉ đồng (bằng 2,94% GDP). Điều
đáng chú ý là việc triển khai gói hỗ trợ tài khóa và an sinh xã hội còn chậm, mới
đạt khoảng 46% giá trị gói tài khóa và 63% gói an sinh xã hội, đã phần nào ảnh
hưởng tới hiệu quả hỗ trợ. Nguyên nhân là do các điều kiện đặt ra chưa phù hợp
và rõ ràng, chưa sát thực tiễn, quy trình thủ tục còn phức tạp. Đánh giá cao
các chính sách hỗ trợ người dân của Việt Nam, ông Terence Jones, Đại diện thường
trú của UNDP, cho rằng gói hỗ trợ vừa
không đủ lớn vừa không đủ rộng về phạm vi để bảo vệ các hộ gia đình có hoàn cảnh
khó khăn khỏi bị mất thu nhập do phong tỏa và giãn cách xã hội. Chính sách
kích cầu này có thể chưa hiệu quả, nhưng một khi đại dịch Covid còn kéo dài dài
thì rõ ràng, mọi chủ trương kích cầu kinh tế đều được đánh giá là “méo mó có
hơn không”.
No comments:
Post a Comment