Nguyễn Hoàng Anh dịch
11/04/2020
Covid-19
đang giết chết huyền thoại rằng chúng ta là quốc gia vĩ đại nhất trên trái đất.
Bài viết này là một phần của loạt bài The America We
Need của chúng tôi, một loạt ý kiến của Times về khám phá làm thế nào quốc gia có thể nổi lên từ cuộc khủng
hoảng này mạnh mẽ hơn, công bằng hơn và tự do hơn.
Đôi khi mọi người hỏi tôi, cần phải làm gì để trở
thành một nhà văn. Tôi nói với họ, điều duy nhất bạn phải làm là đọc liên tục;
viết trong hàng ngàn giờ; và rèn luyện khả năng tự hành xác để hấp thụ rất nhiều
sự từ chối và cô lập. Hóa ra, những phẩm chất này đã giúp tôi chuẩn bị tốt để đối
phó với cuộc sống trong thời gian của coronavirus.
Việc tôi gần như tận hưởng thời kỳ cô lập này – ngoại
trừ những cơn hoang tưởng về cái chết sắp xảy ra và cơn thịnh nộ trước sự bất
tài của lãnh đạo quốc gia của chúng ta – đã khiến tôi nhận thức rõ về đặc quyền
của mình. Chỉ thông qua các dữ liệu truyền thông xã hội của mình, tôi có thể thấy
thảm họa này đã tàn phá những người mất việc và mang đến những lo lắng về việc
trả tiền thuê nhà. Những câu chuyện kinh hoàng đang nổi lên về các bác sĩ và y
tá, những người mắc bệnh Covid-19 và những người mất người thân vì căn bệnh
này.
Nhiều người trong chúng ta chỉ nhìn thoáng qua. Những
người khác đang trải nghiệm nó.
Nếu bất cứ điều gì tốt đẹp xuất hiện trong thời kỳ
này, đó có thể là một sự thức tỉnh cho các điều kiện tồn tại từ trước của cơ thể
chính trị của chúng ta. Chúng ta không lành mạnh như chúng ta tưởng. Virus sinh
học ảnh hưởng đến các cá nhân cũng là một virus xã hội. Các triệu chứng của nó
như sự bất bình đẳng, sự nhẫn tâm, ích kỷ và tính vụ lợi đã làm giảm giá trị cuộc
sống của con người và thổi phồng giá trị của vật chất, những điều bị che giấu
quá lâu bởi niềm tin bồng bột vào ngoại lệ Mỹ và sự thô lỗ của một ai đó chỉ
còn cách cơn đau tim vài bước.
Ngay cả khi nước Mỹ như chúng ta biết dù sống sót
sau coronavirus cũng khó có thể nổi lên một cách bình an. Bất kỳ bệnh nhân nào
sống sót sau trải nghiệm với coronavirus cũng bị xé nát ảo tưởng về sự bất khả
chiến bại của bản thân, thì (với nước Mỹ) cái có thể chết sau Covid-19 là huyền
thoại rằng chúng ta là quốc gia tốt nhất trên trái đất, một niềm tin phổ biến
ngay cả với người nghèo, người bên lề, người yếu thế, những người phải tin vào
“tính Mỹ” (Americanness) của chính họ nếu không biết tin vào điều gì khác.
Có lẽ cảm giác bị giam cầm trong quá trình cách ly
có thể khiến chúng ta tưởng tượng ra cảm giác bị giam cầm thực sự là như thế
nào. Tất nhiên, có những nhà tù thực tế nơi chúng ta đã giam cầm những con người
không có sự giải thoát khỏi mối đe dọa của coronavirus. Có những trại tị nạn và
trại giam là những nhà tù thực tế. Có sự tù đày về kinh tế của nghèo đói và bấp
bênh, trong đó bị mất một khoản tiền lương có thể có nghĩa là vô gia cư, bệnh tật
không có bảo hiểm y tế có thể có nghĩa là cái chết.
Nhưng đồng thời, các nhà tù và trại thường trở thành
những nơi ý thức mới được sinh ra, nơi các tù nhân trở nên cực đoan, trở thành
nhà hoạt động và thậm chí là những nhà cách mạng. Liệu có là quá nhiều để hy vọng
rằng sự cô lập bắt buộc của nhiều người Mỹ và lao động cưỡng bức của người
khác, có thể làm nảy sinh các hành động tự suy nghĩ, tự đánh giá và cuối cùng
là đoàn kết?
Một cuộc khủng hoảng thường gây ra sự sợ hãi và thù
hận. Chúng ta đã được chứng kiến một cuộc tấn công phân biệt chủng tộc chống lại người châu Á và người Mỹ
gốc Á vì virus Trung Quốc. Nhưng chúng ta có một lựa chọn: Chúng ta sẽ chấp nhận
một thế giới chia rẽ và thiếu thốn, nơi chúng ta phải giành giật những nguồn lực
và cơ hội không đủ, hoặc tưởng tượng ra một tương lai khi xã hội của chúng ta
được đo lường bằng cách chăm sóc người bệnh, người nghèo, người già và những
người khác biệt?
Là một nhà văn, tôi biết rằng một lựa chọn như vậy tồn
tại ở giữa một kịch bản. Đó là một bước ngoặt. Một anh hùng – trong trường hợp
này là thể chế chính trị Mỹ, không đề cập đến tổng thống – phải đối mặt với một
quyết định quan trọng sẽ tiết lộ về cơ bản anh ta hoặc cô ta là ai.
Chúng ta chưa đến điểm giữa này. Chúng ta hầu như
chưa đi đến cuối hành động đầu tiên, khi chúng ta dần dần thức tỉnh trước mối
đe dọa sắp tới và nhận ra rằng cần phải hành động. Hành động đó, bây giờ, chỉ
đơn giản là làm những gì chúng ta có thể để chống lại Covid-19 và tồn tại như một
quốc gia, suy yếu nhưng còn sống.
Điểm giữa này chỉ đến khi người anh hùng gặp một đối
thủ xứng đáng – không phải là người nghèo, người ngoài lề hay khác biệt, mà là
ai đó hoặc thứ gì đó thực sự quái dị. Covid-19, mặc dù khủng khiếp, chỉ là một
nhân vật phản diện trong phim. Kẻ thù thực sự của chúng ta không đến từ bên
ngoài, mà từ bên trong. Kẻ
thù thực sự của chúng ta không phải là virus mà là phản ứng của chúng ta với
virus – một phản ứng đã bị suy thoái và biến dạng bởi sự bất bình đẳng về cấu
trúc của xã hội chúng ta.
Nước Mỹ có lịch sử thực dân định cư và chủ nghĩa tư
bản dựa trên sự khai thác tàn nhẫn tài nguyên thiên nhiên và con người, điển
hình là người nghèo, người di cư, người da đen và người da nâu. Ngày nay lịch sử
đó biểu hiện trong sự khao khát tích trữ của chúng ta, biết rằng chúng ta đang
sống trong một nền kinh tế tự chủ và khan hiếm; trong sự phụ thuộc của chúng ta
vào lao động giá rẻ của phụ nữ và dân tộc thiểu số; và trong tình trạng thiếu hệ
thống chăm sóc sức khỏe, phúc lợi, thu nhập cơ bản và giáo dục cơ bản để chăm
sóc những người cần thiết nhất trong chúng ta.
Điều mà cuộc khủng hoảng này đã tiết lộ là, trong
khi hầu hết tất cả chúng ta đều có thể trở nên dễ bị tổn thương – ngay cả các tập
đoàn và người giàu có – chính
phủ của chúng ta lại ưu tiên bảo vệ những người ít bị tổn thương nhất.
Nếu đây là một kịch bản kinh điển của Hollywood, một
siêu anh hùng Mỹ đặc biệt, ban đầu còn miễn cưỡng và dao động, sẽ đưa ra lựa chọn
đúng đắn ở bước ngoặt này. Covid-19 xấu xa sẽ bị chinh phục, và trật tự được
khôi phục sẽ đem lại một xã hội giống như trước khi kẻ thủ ác xuất hiện.
Nhưng nếu xã hội của chúng ta vẫn giống như trước
sau thất bại của Covid-19, đó sẽ là một chiến thắng của Pyrros. Chúng ta có thể
mong đợi một phần tiếp theo, và không chỉ một phần tiếp theo, mà nhiều phần,
cho đến khi chúng ta đi đến trận chung kết: thảm họa khí hậu. Nếu việc dò dẫm xử lý coronavirus của chúng
ta là bản thử nghiệm về cách Hoa Kỳ sẽ xử lý thảm họa đó, thì chúng ta xong rồi.
Nhưng giữa những vấp váp, có những dấu hiệu của hy vọng
và lòng can đảm: những người lao động đình công vì bị bóc lột; những người
quyên tặng mặt nạ, tiền và thời gian; nhân viên y tế và bệnh nhân bày tỏ sự phẫn
nộ đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe bị rút ruột của chúng ta; một thuyền trưởng
hải quân đã hy sinh sự nghiệp của mình để bảo vệ các thủy thủ; và cả những người
cất lời chào với những người lạ khác trên đường ở thành phố Los Angeles của
tôi, đã tạo thành một hành động đoàn kết gần như triệt để.
Tôi biết tôi không phải là người duy nhất có những
suy nghĩ này. Có lẽ sự cách ly này cuối cùng sẽ cho mọi người cơ hội để làm những
gì các nhà văn làm: Tưởng tượng, đồng cảm, mơ ước. Để có thời gian và sự xa xỉ
để làm những điều này, ta phải sống trên bờ vực của sự không tưởng (Utopia),
ngay cả khi những gì các nhà văn thường làm từ đó là để tưởng tượng ra sự lạc lối.
Tôi viết ra điều này không chỉ vì nó mang lại cho tôi niềm vui, mà còn vì sợ
hãi – sợ rằng nếu tôi không kể một câu chuyện mới, tôi không thể sống thực sự.
Người Mỹ cuối cùng sẽ nổi lên từ sự cô lập và nắm giữ
những gì đã mất, cả con người và những ý tưởng không vượt qua được cuộc khủng
hoảng. Và sau đó chúng ta sẽ phải quyết định kịch bản nào cho những người sống
sót được sống thực sự.
------------------------------------------
NGUỒN
:
Covid-19 is killing off the myth that we are the
greatest country on earth.
By Viet Thanh Nguyen
Contributing Opinion Writer
April 10, 2020
No comments:
Post a Comment