Monday, January 6, 2020

NHỮNG NGUY CƠ IRAN TRẢ THÙ SAU VỤ MỸ HẠ SÁT TƯỚNG SOLEIMANI (RFI)




NỘI DUNG :
Thanh Phương - RFI
.
Minh Anh - RFI
.
Minh Anh - RFI
.
Tú Anh - RFI

=============================================
.
Thanh Phương - RFI
Đăng ngày: 06/01/2020 - 10:50

Ngày 06/01/2020, Iran chính thức tổ chức lễ tang tướng Qassem Soleimani, thiệt mạng trong một vụ oanh kích của Mỹ tại Irak vào tuần trước.

Giáo chủ Iran, Ali Khamenei, chủ trì tang lễ tướng Soleimani tại thủ đô Teheran ngày 06/01/2020. Reuters

Theo hãng tin AFP, ngay từ sáng sớm, trong khí trời lạnh giá, cả một biển người đã tràn ngập trung tâm thủ đô Teheran, nhất là tại khu vực chung quanh Đại học Teheran, nơi tiến hành lễ tang tướng Soleimani, viên tướng được người dân mến mộ nhất ở Iran.

Đám đông mang trên tay bức chân dung tướng Soleimani, hoặc giương rất nhiều lá cờ đỏ (màu máu của những người tử vì đạo), quốc kỳ Iran, cũng như cờ Liban và Irak. Họ cũng mang các biểu ngữ kêu gọi trả thù cho tướng Soleimani hoặc hô các khẩu hiệu : « Tiêu diệt nước Mỹ », « Tiêu diệt Israel ».

Tại Đại học Teheran, trước linh cữu tướng Soleimani, lãnh đạo tối cao, giáo chủ Ali Khamenei, bao quanh là các lãnh đạo khác của chế độ Teheran, đã chủ trì một lễ cầu kinh ngắn bằng tiếng Ả Rập. Được phủ quốc kỳ Iran, linh cữu của tướng Soleimani cũng như của Abou Mehdi al-Mouhandis, một lãnh đạo của lực lượng dân quân Irak Hachd al-Chaabi thân Iran và của 4 người khác chết trong vụ oanh kích của Mỹ, đã được đưa ra khỏi Đại học Teheran để người dân Teheran tiễn đưa.

Khẳng định hôm nay có nhiều triệu người Iran tập hợp trên đường phố, đài truyền hình Nhà nước Iran mô tả đây là một « sự phục sinh chưa từng có của thủ đô Iran ».

Tướng Soleimani là chỉ huy lực lượng Al Qods, đơn vị tinh nhuệ của Vệ binh Cách mạng Iran, đặc trách các chiến dịch ở nước ngoài. Với tư cách này, ông được xem là người kiến tạo chiến lược của nước Cộng Hòa Hồi Giáo Iran ở vùng Trung Đông. Đáp lại vụ oanh kích của Mỹ giết chết tướng Soleimani, Teheran hôm 04/01/2020 đã tuyên bố sẽ « trả đũa quân sự », « trả thù đích đáng », sẽ đánh vào « đúng nơi và đúng lúc ».

*
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN


----------------------------------
.
Minh Anh - RFI
Đăng ngày: 06/01/2020 - 13:52

Ngày 05/01/2020, tổng thống Mỹ dọa đánh vào 52 điểm của Iran nếu chế độ Teheran có ý định trả đũa vụ Hoa Kỳ hạ sát tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Al-Qods của Vệ Binh Cách Mạng. Phát ngôn viên giáo chủ Ali Khameini đáp lại « câu trả lời chắc chắn sẽ bằng quân sự ». Vậy đâu là những nguy cơ mà Iran có thể tiến hành trả đũa nước Mỹ ?

Dầu hỏa đi qua eo biển Ormuz liệu có là mục tiêu Teheran nhắm tới để trả thù cho cái chết của tưởng Soleimani ? REUTERS/Raheb Homavandi/File Photo/File Photo

Do tương quan lực lượng bất cân xứng giữa Iran và Hoa Kỳ, giới chuyên gia tại Pháp nhận định, khủng bố, dầu hỏa và hạt nhân có thể là ba mối họa chính đối với Hoa Kỳ và các đồng minh trong khu vực.

Hậu quả nhãn tiền thứ nhất là sự xóa bỏ thỏa thuận hạt nhân mà Iran đã ký kết năm 2015 với sáu cường quốc (Mỹ, Nga, Pháp, Anh, Đức và Trung Quốc).

Ngày 05/01/2020, chính quyền Iran quyết định sẽ không tôn trọng bất cứ giới hạn nào trong lãnh vực tinh lọc Uranium. Cụ thể là không hạn chế khả năng tinh lọc, mức độ Uranium tách ly và số lượng máy ly tâm trang bị. Thông báo này xem như đã « khai tử » hoàn toàn thỏa thuận hạt nhân Iran. Cơ may cho các nhà thương thuyết Iran áp đặt giải pháp ngoại giao đối với phe cứng rắn trong chế độ Teheran xem như là tan vỡ. Hơn bao giờ hết, nguy cơ phổ biến hạt nhân ngày càng hiện rõ. Nếu Iran quyết định sở hữu bom nguyên tử, các nước trong khu vực như Ả Rập Xê Út, Thổ Nhĩ Kỳ hay Ai Cập cũng lao vào cuộc chạy đua hạt nhân.

Mối họa thứ hai mà Hoa Kỳ và cả các đồng minh của Mỹ phải đối mặt là sự trỗi dậy và đoàn kết mạnh mẽ của các lực lượng thân Iran, mà Hoa Kỳ liệt vào danh sách khủng bố. Nếu như tổng thống Donald Trump cho rằng việc tiêu diệt tướng chỉ huy Al-Qods có thể buộc Iran phải quy hàng trong hồ sơ hạt nhân, thì đây có lẽ là một sai lầm chiến lược. Theo quan điểm của ông Emmanuel Dupuy, chủ tịch Viện Dự phóng và An ninh châu Âu (IPSE) với đài Franceinfo, « lằn ranh đỏ đã bị vượt qua » và vụ tấn công hoàn toàn bất cân xứng này của Washington tạo ra hậu quả là thúc đẩy sự đoàn kết, tập hợp tại Iran.

Ở bên ngoài, dưới sự chỉ huy của tướng Soleimani, chính quyền Iran từ nhiều thập niên qua đã mở rộng các mạng lưới ảnh hưởng trong toàn khu vực Trung Đông và lân cận như Liban, Irak, Yemen hay Syria… Vẫn theo chuyên gia Dupuy, « kể từ giờ các nhóm lực lượng có xu hướng chính trị khác nhau tạo thành một mặt trận chung chống lại kẻ thù Hoa Kỳ ».

Chỉ có điều, do tương quan lực lượng, chính quyền Iran sẽ không bao giờ chọn đối đầu vũ trang trực diện, mà đó sẽ là một cuộc chiến ủy thác. Hoa Kỳ triệt hạ một biểu tượng của Iran. Lời đáp trả cũng phải tương xứng : Đó sẽ là những nơi nào « mang tính biểu tượng của Mỹ (đại sứ quán, căn cứ quân sự, văn phòng đại diện…) hay các đồng minh của Mỹ trong khu vực » như lưu ý của bà Amélie Chelly, chuyên gia về Iran thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Quốc Gia Pháp (CNRS).

Cuối cùng, vũ khí trả thù thứ ba mà Iran dường như đã sử dụng và nay sẽ gia tăng : đó là ngăn chặn tuyến vận chuyển dầu khí tại eo biển Ormuz. Đây chính là điểm khiến thế giới lo ngại nhiều nhất. Liệu Teheran có thể cho đóng cửa eo biển chiến lược này không, nơi trung chuyển của khoản 30% lượng dầu hỏa tiêu thụ của thế giới ?

Về điểm này, bà Amélie Chelly cho rằng Iran là một Nhà nước cực kỳ thực dụng : « Nếu như họ muốn đóng eo biển, họ sẽ làm ngay. Nhưng nếu như họ không làm, chính vì họ biết là chẳng có lợi gì ».

Chỉ có điều an ninh cho eo biển có thể sẽ bị xáo trộn. Năm 2019, để trả đũa các lệnh trừng phạt của chính quyền Donald Trump, nhiều chiếc tầu chở dầu tuy không mang cờ hiệu Mỹ nhưng đã bị tấn công ngoài khơi vị Ba Tư và Iran bị nghi ngờ đứng sau các hành vi gây hấn này.

*
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
.
.

------------------------------------------------
.
Minh Anh - RFI
Đăng ngày: 06/01/2020 - 11:26

Chính trường Mỹ bị xáo trộn vì vụ hạ sát tướng Iran Soleimani. Ngày 05/01/2020, một cuộc đấu khẩu gián tiếp giữa chủ nhân Nhà Trắng và Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện đã diễn ra liên quan đến quyền hạn khởi động chiến tranh của tổng thống. Tranh cãi xảy ra trong bối cảnh, Donald Trump liên tiếp đe dọa « đánh mạnh » Iran nếu Teheran trả đũa.

Từ New York, thông tín viên RFI Loubna Anaki tường thuật :
« Đây là một cuộc đọ sức gián tiếp giữa tổng thống Mỹ và Ủy Ban Đối Ngọai Hạ Viện. Đầu tiên, trên Twitter, Donald Trump đánh tiếng là những thông điệp mà ông gởi đi trên mạng xã hội đủ để báo trước cho Quốc Hội về những biện pháp sắp tới đối với Iran.
Một cách rõ ràng, ông hàm ý không cần xin phép Quốc Hội để hành động. Ngay lập tức Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện đáp trả, cũng trên Twitter : Tin nhắn này là một lời nhắc nhở rằng quyền khởi động chiến tranh nằm trong tay Quốc Hội; và kết thúc bằng: Chúng tôi xin nhắc ngài rằng ngài không phải là một nhà độc tài !

Phải nói là kể từ hôm 03/01/2020 và vụ oanh kích cướp đi sinh mạng của chỉ huy Vệ Binh Cách Mạng Iran, ông Donald Trump liên tiếp đưa ra các lời đe dọa nhắm vào Iran.
Tổng thống Mỹ khẳng định khoảng 52 mục tiêu đã được xác định, chủ yếu là các địa điểm văn hóa của Iran. Chi tiết này làm dấy lên các lời chỉ trích nhắm vào bộ máy chính quyền của ông và giới chức quân sự Mỹ. Nhưng điều đó không ngăn cản nguyên thủ Mỹ nhắc lại lập trường của mình trước giới báo chí tối ngày 05/01 đi cùng chuyên cơ đưa ông về Washington.

Donald Trump tuyên bố : Họ có quyền giết hại và tra tấn công dân của chúng ta, chẳng lẽ chúng ta không được quyền đụng chạm đến các điểm văn hóa của họ à ? Chỉ có điều, theo luật quốc tế, một biện pháp như thế sẽ bị xem như là tội ác chiến tranh. »

-------------------------------
.
Tú Anh - RFI
Đăng ngày: 06/01/2020 - 14:31

Sau vụ không quân Mỹ hạ sát tướng Iran Qassem Soleimani theo lệnh của tổng thống Donald Trump, Anh và Pháp chọn thái độ ủng hộ Hoa Kỳ và kêu gọi Iran tránh hành động leo thang quân sự. NATO triệu tập hội nghị bất thường tại Bruxelles.

Lập trường của Anh, Pháp được thể hiện rõ qua tuyên bố của thủ tướng Boris Johnson và tổng thống Emmanuel Macron.

Trở về Luân Đôn chiều Chủ Nhật, sau nhiều ngày nghỉ cuối năm ở Caribê, thủ tướng Anh tuyên bố « không thương tiếc cái chết của tướng Iran » mà ông coi là « thủ phạm sát hại hàng ngàn thường dân vô tội…. là mối đe dọa cho quyền lợi của Tây phương ». Trước đó vài giờ, ngoại trưởng Anh Dominic Raab còn đi xa hơn khi tuyên bố ủng hộ « quyền tự vệ chính đáng » của Hoa Kỳ và của tổng thống Donald Trump.

Paris, qua tuyên bố của tổng thống Emmanuel Macron, cam kết với đồng nhiệm Donald Trump sẽ luôn « sát cánh với đồng minh » và kêu gọi « Iran tránh mọi hành động leo thang quân sự có thể làm tình hình đã bất ổn trong khu vực suy thoái thêm ».

Thông cáo của điện Elysée thẩm định: « Tình hình bất ổn hiện nay tại Irak và trong khu vực là do hành động khuynh đảo của lực lượng Al Qods dưới quyền chỉ huy của tướng Qassem Soleimani. Iran cần phải chấm dứt hành động này ».

Trong một bản thông cáo chung, Paris, Luân Đôn và Berlin cam kết hành động chung và đặc biệt thúc giục Iran chứng tỏ thái độ « chừng mực ».

Cả ba thủ đô châu Âu đã thay đổi lập trường hai ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo than phiền đồng minh Đức, Anh, Pháp « thiếu tình liên đới ».

Trong chiều hướng này, một cuộc họp khẩn cấp ở cấp ngoại trưởng của Liên Minh NATO được triệu tập vào hôm nay tại Bruxelles.

Ngay sau vụ oanh kích, chỉ có Israel là nhanh chóng tỏ thái độ đồng tình và ủng hộ tổng thống Donald Trump.

Trong khi đó, Hassan Nasrallah, thủ lĩnh tổ chức Hezbollah-Liban do Iran viện trợ tài chính và vũ khí, trong bài diễn văn bốc lửa chiều Chủ Nhật, đe dọa « tấn công vào lực lượng quân sự của Mỹ ».

Phản ứng ở châu Á :
Theo Yonhap, Bắc Triều Tiên chưa có phản ứng chính thức nhưng KCNA đưa tin Mỹ « vi phạm Hiến Chương Liên Hiệp Quốc » oanh kích giết tướng Iran cũng như phản ứng lên án của Nga và Trung Quốc.

Nhật Bản « cực kỳ lo ngại » vì tình hình căng thẳng. Thủ tướng Shinzo Abe kêu gọi các bên tránh « leo thang ».

Philippines, với hàng ngàn lao động tại Trung Đông, lo ngại chiến tranh. Tổng thống Duterte ra lệnh cho quân đội, hải quân và không quân chuẩn bị di tản công dân ở Iran và Irak về nước.

*
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
.
.
.






No comments: