Minh Anh – RFI
Đăng ngày 09-10-2018
Vụ
Trung Quốc cho bắt giữ Mạnh Hoành Vĩ, đang là lãnh đạo một tổ chức cảnh sát quốc
tế Interpol được nhiều báo Pháp ngày 09/10/2018 bàn luận nhiều. Giới chuyên gia
Pháp nhận định cựu lãnh đạo Interpol họ Mạnh đang trả giá cho việc từng là người
thân của Chu Vĩnh Khang.
Le Monde thông báo « Trung Quốc cáo buộc chủ
tịch Interpol tham nhũng ». Đây quả là một chuyện hiếm có chưa từng thấy
trong lịch sử Interpol. Lần đầu tiên, một lãnh đạo cơ quan cảnh sát quốc tế bị
chính quyền một nước bắt giữ khi còn đang tại nhiệm.
Mọi việc bắt đầu từ ngày 25/09. Mạnh Hoành Vĩ, người
Trung Quốc đầu tiên được bổ nhiệm làm lãnh đạo Interpol năm 2016, đã mất tích
ngay khi về đến Trung Quốc. Chính vợ ông, bà Grace, hiện đang sống cùng với 2
con ở thành phố Lyon, nơi đặt trụ sở Interpol đã đến trình báo cảnh sát về vụ
việc, và cho rằng chồng bà đang gặp nguy hiểm. Bà đã không nhận được tin tức gì
kể từ khi nhận được tin nhắn cuối cùng mang biểu tượng hình con dao qua điện
thoại ngày 27/09.
Sau 10 ngày im lặng, trước những đòi hỏi từ phía
Pháp và Interpol, đề nghị Bắc Kinh làm sáng tỏ số phận của Mạnh Hoành Vĩ, chính
quyền Trung Quốc, chiều tối Chủ Nhật 07/10, mới chính thức xác nhận ông Mạnh bị
điều tra về các tội « tham ô và vi phạm luật lệ ». Theo thông
cáo của bộ Công An, cuộc điều tra này là « đúng lúc, thích đáng và rất
thận trọng ». Interpol cũng nhận được thư xin từ nhiệm của ông Mạnh
Hoành Vĩ, với « hiệu lực tức thì » mà báo Pháp nghi ngờ tính xác thực.
Theo giới chuyên gia Pháp được các báo trích dẫn,
tham nhũng chỉ là một cái cớ. Trên thực tế, Mạnh Hoành Vĩ là nạn nhân mới của
cuộc chiến đấu đá nội bộ, « thanh lý tàn dư của phe Chu Vĩnh Khang ».
Ông Mathieu Duchâtel, phụ trách chương trình Châu Á,
ở Hội Đồng Quan Hệ Đối Tác Châu Âu ECFR, chuyên nghiên cứu về Trung Quốc, trên
nhật báo La Croix, phân tích : « Những sai lầm trong quá khứ trước đây
có thể bỏ qua giờ thì không thể. Mạnh Hoành Vĩ phải trả giá cho việc đã gần gũi
với Chu Vĩnh Khang », kẻ thù số một của Tập Cận Bình, đã bị bắt và bị
kết án tù nặng vì tội tham nhũng và phát tán « bí mật quốc gia ».
Quả thật, Mạnh Hoành Vĩ đã từng bước leo lên các nấc
thang quyền lực trong bộ máy an ninh khi ông Chu Vĩnh Khang còn tại vị, cho đến
khi bị bắt và xử án tù chung thân vào năm 2015.
Vẫn theo ông Duchatel, điều gây ngạc nhiên nhất
chính là trong câu chuyện tưởng chừng huyễn hoặc này, Trung Quốc lại liều lĩnh
tính toán và chấp nhận để « bị mất uy tín trên trường quốc tế ».
Bởi vì kể từ giờ, các tổ chức quốc tế sẽ phải nghĩ kỹ trước khi bổ nhiệm một
quan chức Trung Quốc vào các vị trí lãnh đạo.
Câu hỏi đặt ra : Tại sao lại tiến hành bắt giữ Mạnh
Hoành Vĩ vào lúc này ? Phải chăng ông này đã thật sự trở nên nguy hiểm cho đảng
Cộng sản ? Liệu ông ấy có ý định ở lại nước ngoài ? Tất cả những điều đó hiện
không ai có thể trả lời.
Nhưng có một
điều chắc chắn là quyết định ngông cuồng này chứng tỏ cho thấy việc đặt một đại
diện của Trung Quốc lên làm lãnh đạo một tổ chức quốc tế là một sai lầm.
Về điểm này, ông Nicholas Bequelin, giám đốc văn
phòng đại diện Đông Á tổ chức Amnesty International, đã thẳng thừng chỉ trích :
« Việc đề cử một lãnh đạo Công An, vốn có những phương pháp khác xa với
các chuẩn mực quốc tế trên phương diện các quyền, và nhiệm vụ đầu tiên của người
đó là vĩnh cửu hóa quyền lực của đảng Cộng sản Trung Quốc, cho thấy sự ngây ngô
và một sự bất tài nào đó của Interpol ».
Tóm lại trong vụ việc này, La Croix nhận xét « Quyết
định của đảng Cộng sản trên cả Interpol ». Libération không ngần ngại
mỉa mai là « đảng Cộng sản Trung Quốc chẳng có nể nang gì Interpol ».
*
Trung Quốc : Lĩnh vực công nghệ chới với
Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng trong lĩnh vực
công nghệ. Phụ trang kinh tế báo Le Figaro có bài viết « Những nghi ngờ
gián điệp gây tổn hại cho lĩnh vực công nghệ Trung Quốc ».
Hôm thứ Sáu tuần trước, cổ phiếu của công ty Hoa Kỳ
Supermicro bị giảm giá 45% trên thị trường Mỹ. Tại Hồng Kông, cổ phiếu của tập
đoàn Trung Quốc Lenovo, nhà sản xuất máy tính hàng đầu thế giới, đã tụt giá
16%... Đây là hệ quả trực tiếp của một bài báo nói về hoạt động gián điệp công
nghệ Trung Quốc.
Theo báo Le Figaro, cuộc điều tra được công bố tuần
trước, làm sáng tỏ một vấn đề tế nhị : đó là các doanh nghiệp công nghệ Trung
Quốc và Hoa Kỳ rất phụ thuộc vào nhau. Các nhà báo của Bloomberg Businessweek
đã nêu rất chi tiết cách thức mà các điệp viên làm việc cho Bắc Kinh thâm nhập
vào hệ thống sản xuất dây chuyền ở Trung Quốc của công ty Mỹ Super Micro
Computer, một trong những tập đoàn lớn nhất thế giới, chuyên sản xuất máy chủ.
Dường như các điệp viên này đã cài chip điện tử gián
điệp vào các linh kiện điện tử dùng để chế tạo máy tính của Mỹ, qua đó, cho
phép tin tặc Trung Quốc tiếp cận được các dữ liệu trung chuyển qua những máy chủ
bị dính virus. Điều đáng lo ngại là các tập đoàn tin học lớn nhất thế giới như
Apple và Amazon, cũng như các cơ quan chính quyền Hoa Kỳ sử dụng chủ yếu máy chủ
của Supermicro.
Vẫn theo báo Le Figaro, rất nhiều doanh nghiệp Mỹ
xây dựng mô hình kinh tế của mình qua việc đặt các cơ sở sản xuất tại Trung Quốc
hoặc dựa vào các nhà thầu Trung Quốc, để lắp ráp sản phẩm, giảm chi phí giá
thành.
Vụ việc trở nên rắc rối vào lúc « chiến tranh thương
mại » giữa Mỹ và Trung Quốc tăng tốc. Hậu quả là từ nhiều tháng nay, căng thẳng
trong quan hệ thương mại song phương có thể gây ra những khó khăn trong việc
cung ứng hoặc đẩy giá phụ kiện lên cao, tác động tiêu cực đến ngành công nghệ
Hoa Kỳ.
Tình hình lại càng phức tạp hơn trong bối cảnh, bộ
Quốc Phòng Mỹ, vào tuần trước nhấn mạnh đến những rủi ro ngày càng gia tăng do
việc ngành công nghiệp quốc phòng Hoa Kỳ lại phụ thuộc nặng nề đến mức đáng ngạc
nhiên vào các nhà thầu Trung Quốc trong lĩnh vực vật tư và công nghệ.
Thứ Sáu tuần trước, quỹ đầu tư Mỹ Greenlight Capital
đã bán tất cả các cổ phiếu của Apple vì lo ngại Trung Quốc trả đũa Hoa Kỳ. Từ
thứ Năm tuần trước đến nay, cổ phiếu của Apple và Amazon đã giảm 4%.
*
Bầu cử tổng thống : Brazil rẽ ngoặt ?
Một chủ đề khác cũng được các báo Pháp bàn luận sôi
nổi là kết quả bầu cử tổng thống vòng một tại Brazil. Ứng viên cực hữu Jair
Bolsonaro đã về đầu với số phiếu ủng hộ áp đảo 46%, chỉ để cho đối phương cánh
tả 29% số phiếu cử tri.
Le Monde trên trang nhất chạy tựa : « Brazil,
phe cực hữu chiến thắng ». Le Figaro có cùng nhận xét có bài viết
« Tại Brazil, cực hữu tiến đến cầm quyền ». La Croix gần như
chắc chắn cho rằng « tại Brazil, cực hữu ngay trước cửa quyền lực ».
« Thủy triều cực hữu đang dâng cao tại
Brazil », Le Monde nhận xét. Nổi tiếng với những phát biểu miệt thị phụ
nữ, bài người đồng tính, phân biệt chủng tộc, cộng thêm với một phong cách có
chút gì pha lẫn giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Philippines, ứng
viên phe cực hữu Jair Bolsonaro vẫn mê hoặc được đông đảo cử tri Brazil.
Sự việc cho thấy những thất bại của mô hình cánh tả
Brazil, đảng Những Người Lao Động PT, bị quy kết trách nhiệm là đã làm lụn bại
đất nước. Do vậy, đối với nhiều cử tri, những thành phần trung lưu và giới
doanh nhân, « Phải ngăn chặn đảng PT trở lại », tựa một bài
phóng sự của Libération.
Với tỷ lệ phiếu ủng hộ cao ngất ngưỡng, « một
con lộ lớn đang rộng mở cho Bolsonaro ». Chính sự xâu xé tả - hữu
trong chính trường Brazil từ nhiều năm qua đã tạo lợi thế cho sự trỗi dậy của
phe dân túy.
Trận động đất bầu cử còn kéo theo cả cơn sóng thần
dân túy. Bởi vì trong cùng một lúc, các cuộc bầu cử khác (thống đốc bang, Thượng
viện), ba người con trai của Bolsonaro cùng với nhiều thành viên Đảng Xã hội –
Tự do của ông Bolsonaro đã giành được thắng lợi tại nhiều bang lớn, nâng số nghị
sĩ của đảng từ ba lên hơn 50 người tại Nghị Viện.
Tin chắc thắng lợi trong tầm tay, « Bolsonaro
cam kết một trị liệu sốc cho nền kinh tế đất nước» như loan báo trên tờ Les
Echos. Nếu thắng cử, ông sẽ dự tính tiến hành một loạt các biện pháp tư hữu hóa
và cải cách chế độ hưu bổng.
*
SOS ! Khí hậu
Trang
nhất các báo Pháp đồng loạt đăng cảnh báo của GIEC, nhóm chuyên gia quốc tế về
khí hậu về những tác động của hiện tượng trái đất ấm dần thêm 1,5°C.
Le Monde thông báo « Khí hậu : Cơ hội cuối
cùng cho hành tinh ». Les Echos cũng hòa nhịp « Cảnh báo cuối
cùng của GIEC để tránh được điều tệ hại ». Le Figaro và La Croix lần
lượt đặt câu hỏi « Khí hậu ấm dần : Câu trả lời nào cho khi báo động ? »
và « Khí hậu, bây giờ thì sao ? ».
Báo cáo của GIEC về tiến triển của hiện tượng khí hậu
ấm dần, được công bố ngày 08/10/2018 cho rằng nhằm hạn chế mức tăng nhiệt độ ở
1,5°C đòi hỏi nhiều sự biến đổi xã hội « nhanh chóng » với tầm mức lớn « chưa từng
có ». Nghĩa là cần có một sự thay đổi toàn diện mô hình phát triển của nhân loại
để sao cho có thể giảm được hiện tượng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.
No comments:
Post a Comment