Thùy Dương – RFI
Đăng
ngày 12-02-2018
Sự đe dọa của Trung
Quốc đối với phương Tây là chủ đề quốc tế nổi trội trong những tháng đầu năm
2018. Trước một nước Mỹ bị rung chuyển bởi tư tưởng của Donald Trump, một châu
Âu đang phải đối phó với chủ nghĩa dân túy đang lên, một nước Nga bị chủ nghĩa
Putin chi phối, Trung Quốc vẫn theo quỹ đạo thẳng tiến. Trên « bàn cờ » quốc
tế, Bắc Kinh đi những con tốt, khiến phương Tây tin rằng những bước đi đó là vô
hại nhưng thực tế lại không phải như vậy.
Trên
đây là những nhận định trong bài viết có tiêu đề « Khi Trung Quốc thống
trị » của nhà báo Sylvie Kauffmann đăng trên báo Le Monde của Pháp, số
ra ngày thứ Năm 08/02/2018. RFI xin tóm lược nội dung bài viết.
Tập
Cận Bình tỏa sáng ở diễn đàn kinh tế thế giới Davos 2017 trong vai một nguyên
thủ quốc gia « hiền lành, nhân từ » và làm cử tọa kinh ngạc,
thán phục với cương lĩnh toàn cầu hòa và tự do mậu dịch. Nhưng hình ảnh ấy đã bị
xóa nhòa tại Đại Hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc lần thứ 19 vào mùa thu 2017. Tập
trung vào củng cố quyền lực đã giúp Tập Cận Bình trở thành nhà lãnh đạo quyền lực
nhất Trung Quốc, chỉ sau Mao Trạch Đông. Bắc Kinh cũng vươn lên nắm vai trò
quan trọng trên toàn thế giới.
Nhưng
đó chỉ là phần nổi trong thắng lợi của Trung Quốc, phần mà chúng ta nhìn thấy
rõ. Chính quyền Mỹ khẳng định ẩn sau đó là sự thâm nhập, gây ảnh hưởng và các
hoạt động gián điệp của Bắc Kinh. Mỹ đã cảnh báo về mối đe dọa mang tên Trung
Quốc rất nhiều lần và bằng mọi cách.
Một
quan chức Washington, khi trả lời phỏng vấn báo le Monde, cho biết : «
Tất cả chúng ta đều đổ dồn mắt nhìn về nước Nga, nhưng vấn đề trong tương lai lại
nằm ở Trung Quốc, và chúng tôi muốn cảnh báo châu Âu về chủ đề này ». Trong
buổi phỏng vấn phát ngày 30/01/2018 trên đài BBC, giám đốc tình báo Mỹ CIA, ông
Mike Pompeo, đã thẳng thắng cho biết là trong mắt ông, Trung Quốc cũng đáng lo
ngại như Nga.
Lãnh đạo ngành tình báo Mỹ phát biểu là
chỉ cần nhìn vào quy mô hai nền kinh tế Nga – Trung là thấy điều đó. Trung Quốc
có những phương tiện mạnh hơn Nga để thực hiện nhiệm vụ. Điều mà Washington thấy
được là nỗ lực mạnh mẽ của Bắc Kinh trong việc đánh cắp thông tin, can dự vào
công việc của Hoa Kỳ thông qua các điệp viên, những người hoạt động chống lại
nước Mỹ vì quyền lực của Trung Quốc. Điều này được thấy trong các trường học, bệnh
viện, doanh nghiệp của Mỹ. Giám đốc CIA cũng nhận định thực tế đó tồn tại ở mọi
nơi trên thế giới, kể cả ở Liên Hiệp Châu Âu và tại Anh Quốc.
Cũng
có suy nghĩ tương tự giám đốc cơ quan tình báo Mỹ CIA, ngoại trưởng Mỹ Rex
Tillerson đã cảnh giác phương Tây trước « kẻ săn mồi » mang
tên Trung Quốc. Theo ông, hợp tác với Trung Quốc là con đường phát triển hấp dẫn
nhiều quốc gia, nhưng trên thực tế, đó thường là sự phụ thuộc lâu dài chỉ để đổi
lấy những mối lợi ngắn hạn. Và lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ kết luận điều này,
làm nhớ lại thời kỳ huy hoàng của « chủ nghĩa thực dân châu Âu ».
Tại
châu Mỹ, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại số 1 của các nước Brazil,
Achentina, Chilê và Peru. Chúng ta có thể nghĩ rằng, đối với chính quyền Mỹ của
Donald Trump, thu hút sự chú ý của công luận về phía Trung Quốc vào thời gian
này góp phần đánh lạc hướng dư luận khỏi hồ sơ Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống
Mỹ 2016. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ Hoa Kỳ không phải quốc gia duy nhất gióng hồi
chuông báo động về âm mưu của Trung Quốc. Các nước Liên Hiệp Châu Âu, cho dù
đôi khi có phản ứng muộn hơn Hoa Kỳ, cũng đã bắt đầu cảnh giác trước chiến lược
của Bắc Kinh.
Năm
2008, một số người lo lắng về việc tập đoàn Trung Quốc Cosco đã kiểm soát được
cảng Pirée, tức là có được cảng trung chuyển tại châu Âu trên « con đường
tơ lụa mới ».Nhưng chỉ cách nay 10 năm, khi tập đoàn Cosco lần đầu tiên đầu
tư vào cảng Athènes, Hy Lạp, chẳng ai lo ngại gì ! Quả thực, vào thời kỳ đó,
trong bối cảnh khủng hoảng tài chính diễn ra trầm trọng, các nhà đầu tư Trung
Quốc đã được châu Âu nhiệt liệt hoan nghênh, mở rộng vòng tay chào đón. Còn
ngày nay, vào giai đoạn « Liên Hiệp Châu Âu tự bảo vệ mình », Ủy
ban châu Âu đã ý thức được về tham vọng của Trung Quốc và đề cao cảnh giác để bảo
vệ lợi ích chiến lược của Liên Hiệp.
Trong
một báo cáo công bố trong tháng 02/2018, « Sự đột khởi chuyên quyền :
làm thế nào để đáp trả ảnh hưởng chính trị ngày càng gia tăng của Trung Quốc tại
châu Âu », hai viện nghiên cứu độc lập của Đức, GPPI (Global Public
Policy Institute) và Merics (Mercator Institute for China Studies) mô tả chi tiết
nỗ lực về việc thay đổi phương pháp hành động của chính quyền Trung Quốc để
thâm nhập và gây ảnh hưởng lên giới tinh hoa chính trị, kinh tế, truyền thông,
giảng dạy và nghiên cứu đại học, cũng như giới tinh hoa trong xã hội dân sự của
các nước châu Âu.
Sylvie
Kauffmann, tác giả bài báo trên Le Monde, khẳng định chiến lược của Trung Quốc
đương nhiên thành công ở các nước nhỏ và bấp bênh, đặc biệt ở Đông Âu hơn là tại
các nước phát triển mạnh. Điều này cũng tạo cơ hội để Trung Quốc chia rẽ châu
Âu. Hơn nữa, trong khi các cánh cửa của châu Âu mở rộng, thì Trung Quốc lại
luôn tìm cách hạn chế tối đa việc để tư tưởng, nguồn vốn đầu tư và nhân tố nước
ngoài lọt vào nước này.
Một
báo cáo độc lập khác, có tên gọi « China at the gate » - Trung
Quốc ở ngưỡng cửa, do François Godement và Abigael Vasselier, hai chuyên gia về
châu Á thuộc Hội đồng châu Âu về quan hệ quốc tế, thực hiện và công bố hồi
tháng 12/2017, cũng nhấn mạnh tới sự mất cân đối trong các mối quan hệ giữa
Trung Quốc và châu Âu. Các chuyên gia nhận định « Trung Quốc hiện đang ở
Châu Âu ».
Trung
Quốc cũng thâm nhập vào khu vực Nam Thái Bình Dương, nhưng không theo cách mà
Úc mà Nouvelle Zélande mong chờ. Hai quốc gia này đang bị Bắc Kinh dùng thủ đoạn
nhắm tới. Có mối lên hệ chặt chẽ về kinh tế với Trung Quốc, Úc là nước có rất
đông người Hoa sinh sống. Theo Sylvie Kaufmann, trước đây, Canberra từng nghĩ rằng
sự phát triển của mô hình phương Tây ảnh hưởng tới Trung Quốc, nhưng nay họ nhận
ra rằng điều ngược lại đang xảy ra : Trung Quốc đang gây tác động tới phương
Tây, hay ít nhất đó là điều mà Bắc Kinh đang tìm kiếm, thông qua chiến lược gây
ảnh hưởng mà đảng Cộng Sản Trung Quốc theo dõi sát sao.
Hồi
tháng 12/2017, chính quyền Canberra đã đề xuất các dự luật nhằm bảo vệ đời sống
chính trị của Úc khỏi sự can dự của các chính phủ nước ngoài. Không cần phải
nêu tên quốc gia có liên quan, tại Úc, ai cũng hiểu nước bị nhắm tới chính là
Trung Quốc.
No comments:
Post a Comment