TÔNG DU THỔ NHĨ KỲ, GIÁO HOÀNG LEO XIV LÊN ÁN "NẠN BẠO LỰC NHÂN DANH TÔN GIÁO" (Thùy Dương / RFI)

 

Tông du Thổ Nhĩ Kỳ, giáo hoàng Lêô XIV lên án « nạn bạo lực nhân danh tôn giáo »

Thùy Dương  -  RFI

Đăng ngày: 29/11/2025 - 13:37  -  Sửa đổi ngày: 29/11/2025 - 14:21

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20251129-t%C3%B4ng-du-th%E1%BB%95-nh%C4%A9-k%E1%BB%B3-gi%C3%A1o-ho%C3%A0ng-l%C3%AA%C3%B4-xiv-l%C3%AAn-%C3%A1n-n%E1%BA%A1n-b%E1%BA%A1o-l%E1%BB%B1c-nh%C3%A2n-danh-t%C3%B4n-gi%C3%A1o

 

Trong ngày tông du thứ hai ở Thổ Nhĩ Kỳ, giáo hoàng Lêô XIV hôm 28/11/2025 đã lên án nạn bạo lực được thực hiện nhân danh tôn giáo. Giáo hoàng kêu gọi các lãnh đạo Thiên chúa giáo tại Trung Đông vượt qua những chia rẽ kéo dài hàng thế kỷ.

 

HÌNH :

Giáo hoàng Lêô XIV tại Vatican, ngày 22/11/2025. AP - Alessandra Tarantino

 

Tại buổi lễ ở Iznik, trước đây là thành phố Nicée, để kỷ niệm dịp tròn 1.700 năm Công đồng chung đầu tiên của Giáo hội Thiên Chúa giáo, nơi các giám mục đã họp lại để bàn thảo và quyết định về đạo lý nền tảng Ki-tô giáo, giáo hoàng Lêô XIV hôm qua đã phát biểu : « Ngày nay, toàn thể nhân loại, đau khổ vì bạo lực và xung đột, đang kêu gọi hòa giải », vì thế « chúng ta phải kiên quyết bác bỏ việc sử dụng tôn giáo để biện minh cho chiến tranh, bạo lực (…) Con đường cần theo là các cuộc gặp gỡ mang tình huynh đệ, đối thoại và hợp tác ».

 

Sang ngày tông du thứ ba ở Thổ Nhĩ Kỳ, giáo hoàng Lêô XIV hôm nay 29/11 đã đến Istanbul và thăm đại thánh đường Hồi giáo Sultanahmet (Đền Xanh), trước khi dự lễ. Thánh đường Hagia Sophia, nằm cách đó không xa, từng mang dấu ấn của hai tôn giáo, Kitô giáo và Hồi giáo, từng là một biểu tượng của sự chung sống và đối thoại giữa các tôn giáo tại Thổ Nhĩ Kỳ, lần này không được giáo hoàng Lêô XIV đến thăm như các vị giáo hoàng tiền nhiệm đã làm.

 

Từ Istanbul, thông tín viên Anne Andlauer giải thích :

 

« Trong chương trình tông du Thổ Nhĩ Kỳ của Đức giáo hoàng Lêô XIV, một sự vắng mặt đáng chú ý là Hagia Sophia, thánh đường cổ kính gần 15 thế kỷ, mang phong cách Byzantine, cho đến nay vẫn là điểm dừng chân không thể thiếu trong các chuyến tông du của các vị giáo hoàng. Giáo hoàng Phanxicô đã đến thăm thánh đường Hagia Sophia hồi năm 2014, và người tiền nhiệm của ngài, giáo hoàng Benedicto XVI, đã đến đây năm 2006.

 

Là biểu tượng của Istanbul, thế nhưng Hagia Sophia thời đó không giống như ngày nay. Thời xưa, nơi đây từng biến thành đền thờ Hồi giáo sau khi đế chế Ottoman chinh phục thành Constantinople vào năm 1453, sau đó Hagia Sophia trở thành một bảo tàng Nhà nước. Do đó, các vị giáo hoàng đến thăm « bảo tàng Hagia Sophia » là để ca ngợi một biểu tượng của sự chung sống và đối thoại giữa các tôn giáo.

 

Thế nhưng, đến tháng 07/2020, bảo tàng Hagia Sophia lại trở thành một đền thờ Hồi giáo, theo yêu cầu của tổng thống Recep Tayyip Erdoğan. Đây là một quyết định mang tính chính trị mạnh mẽ, đã tác động sâu sắc đến cảm xúc của cộng đồng Kitô giáo thiểu số ở Thổ Nhĩ Kỳ và trên khắp thế giới. Giáo hoàng Phanxicô đã bày tỏ « nỗi buồn sâu sắc » của ngài về chuyện này.

 

Rõ ràng, giáo hoàng Lêô XIV mong muốn số phận của Hagia Sophia không làm lu mờ ý nghĩa liên tôn giáo trong chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ của ngài. Đây chính là mục đích chuyến thăm của ngài đến đền thờ Hồi giáo Sultanahmet, còn được gọi là « Đền thờ Xanh », nằm ngay đối diện Hagia Sophia ».