Lê Phan
Saturday,
January 31, 2015 2:02:40 PM
Người
lính trong câu chuyện được ghi lại trên một blog của Thông Tấn Xã Reuters là
Thiếu Úy Alexey Chaban của Lữ Đoàn Thiết Giáp 17 của quân đội Ukraine. Như ông
tự nhận với phóng viên của Reuters, ông chỉ là một người bình thường. Nhưng có
lẽ chính sự bình thường đó của ông đã khiến ông trở thành một người hùng.
Hành động
phi thường của ông không những chỉ là đã tha cho một chỉ huy của một chiến xa
Nga. Điều còn đặc biệt hơn nữa là hôm cuối tuần trước, ông gửi lên Internet một
bức thư cho bà mẹ của viên sĩ quan Nga mà ông đã tha mạng.
Chaban
viết bức thư nổi tiếng của mình hôm tối Thứ Bảy, 24 tháng 1. Bức thư là để gửi
đến bà mẹ của người sĩ quan Nga đã sống sót khi xe tăng của ông ta bị trúng đạn.
Cùng sống sót với ông có xạ thủ và tài xế. Chuyện đó xảy ra vào hôm 22 tháng 1.
Ông kể lại cho phóng viên Reuters là vụ đụng độ xảy ra ở ngôi làng Sanzharivka,
phía Bắc của một tiền đồn của Ukraine tên là Debaltseve.
“Khi họ
ra khỏi được cái xe tăng đã bị hư hỏng, chúng tôi chỉ cần nhấn một cái nút trên
xe tăng của chúng tôi và tất cả những gì còn lại của họ sẽ chỉ là một ký ức cho
thế giới tội lỗi của chúng ta,” ông viết. “Chúng tôi không giết họ. Chúng tôi để
cho họ đi.”
Ông giải
thích với bà mẹ là người Ukraine có rất nhiều vấn đề - tham nhũng, tội ác,
nghèo đói, thất nghiệp - và đuổi cựu Tổng Thống Viktor Yanukovych ra khỏi chức
vụ hồi tháng 2 là để có một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Trong bức
thư ông đã trấn an bà mẹ kẻ thù là người Ukraine không phải là phát xít ăn thịt
trẻ con hay là hiếp dâm những cụ về hưu tật nguyền, mà chỉ là một dân tộc bình
thường, yêu chuộng hòa bình và yêu đất nước của mình và con cái của họ. “Hãy bảo con bà là sinh sống bằng cách từ chối
cuộc sống của người khác là điều không tốt. Hy vọng anh ta trở về nhà và tìm
công việc khác. Cầu cho anh ta được sống an bình và đừng gây tội lỗi cho linh hồn
của mình.”
Ông nhờ
những người sử dụng Facebook hãy chuyển lá thư cho người mẹ của viên sĩ quan
đó, vì ông người Nga đã để quên lại trong xe tăng cái điện thoại với một SIM
card của Nga. Chaban đã gửi thêm một tấm hình tìm thấy được từ cái phone đó,
cho thấy một người đàn ông trung niên ngồi trên một cái xe tăng trong bộ đồ trận
đội một cái nón màu đen của thiết giáp Nga. Ông cũng tìm thấy ba số điện thoại
và một địa chỉ, có lẽ là của mẹ viên sĩ quan này.
Các
phóng viên Nga nói là họ xác nhận ba số điện thoại đó là điện thoại địa phương,
hai cái hết tiền còn người phụ nữ trả lời ở số thứ ba, một người tên là Marina,
nói là có thấy trang của Chaban trên Facebook nhưng không nhận ra người trong tấm
hình. Khi các phóng viên Nga tìm đến địa chỉ thì họ gặp một cụ hưu trí nói là
không biết người trong tấm hình và không có thân nhân nào đang chiến đấu ở
Ukraine cả. Các nhà báo Nga đồn đoán là có thể Chaban đã lầm, hay đó là một sự
bịa đặt.
Phóng
viên của Reuters cũng thử gọi ba số đó và Marina đã trả lời là không biết tại
sao số điện thoại của mình lại lên Internet. Cô còn bảo là đã nhận được nhiều
cú điện thoại từ Ukraine, Moldova, và ngay cả Đức và Tây Ban Nha. Cô hoàn toàn
bác bỏ nói là không có người Nga nào chiến đấu ở Ukraine, nhưng từ chối không
cho biết họ chỉ có mỗi cái tên Marina.
Khi nhà
báo nói chuyện với Chaban, ông ta có nhắc đến sự nghi ngờ về câu chuyện của
Chaban do các nhà báo Nga đưa ra, Chaban bảo có thể chủ nhân của các số điện
thoại đó đã bị khuyến cáo bởi nhà chức trách Nga.
Khi
Reuters tò mò hỏi ông tại sao không bắt mấy người Nga làm tù binh. Ông giải
thích là ông và các bạn đồng đội đang lâm trận, mắc kẹt trong xe tăng. Ông giải
thích, “Chúng tôi có thể bắn họ hay là thả cho họ đi. Chúng tôi không thể bắt
tù binh. Chuyện đó không thực tế.” Ông cũng bảo ông là một người sùng đạo nhưng
tôn giáo không phải là lý do ông tha mạng cho kẻ thù. Ông đưa ra một giải thích
giản dị hơn nhiều: “Tôi không thể nói vào
lúc đó tôi nghĩ đến Thượng đế. Nhưng làm sao có thể giết người không có vũ
khí?” Ông cũng công nhận là có thể sẽ hành động khác nếu đã bị mất một chiến
hữu trong năm tháng ông ra chiến trường. Ông kết luận, “Tôi không tiếc điều đã làm. Tại sao chúng tôi phải giết họ? Tôi không
nghĩ là ba anh chàng đó sẽ trở lại chiến trường nữa.”
Cái chiến
xa T64-BV của ba người Nga đã không bị hư hại nặng lắm. Những chuyên gia xem
xét số hiệu nói là nó được đặt căn cứ ở Crimea, mà Nga đã sát nhập hồi tháng 3.
Sau khi sửa chữa, Chaban và các bạn đồng đội của ông đang sử dụng nó.
Chaban
kể là những hình ảnh và text message ông tìm thấy từ cái phone của viên sĩ quan
làm ông mất ăn mất ngủ. Sau cùng, ông tìm cách giải tỏa bằng cách gửi một lá
thư cho người mẹ của người chiến sĩ Nga đó.
Hồi
xưa, khi các binh sĩ có thì giờ rảnh họ ngồi xuống viết thơ, viết nhật ký để gửi
về cho gia đình. Ngày nay họ chỉ hy vọng có được signal để post lên Facebook.
Trang Facebook của Chaban, viết bằng tiếng Nga, toàn là những câu chuyện về chiến
trường và phê bình các dụng cụ. Theo ông, kiếng nhìn ban đêm của Belarus tốt
hơn là kiếng của Mỹ.
Chaban
đồng ý với nhà báo là kỹ thuật mới, đặc biệt là smartphones và các hệ thống
liên lạc xã hội đã tạo nên những cơ hội không thể tưởng tượng được để liên lạc
với thế giới bên ngoài. Ông nói chuyện với bà vợ Svetlana ngày hai lần. Ông bảo,
“Đối với gia đình nó dễ hơn,” ngẫm nghĩ một chút ông thêm, “Hay có thể nó khó
hơn.”
Gia nhập
lực lượng trừ bị từ hồi còn sinh viên ở trường kỹ sư mỏ, ông bố có bốn con này
đã nhập ngũ vào tháng 7 khi thấy các lực lượng thân Nga ở hai vùng Donetsk và Luhansk
ngày càng hung hăng. Chaban rời bỏ trang trại 250-acre của ông để đi huấn luyện
quân sự một tháng trước khi được gửi ra để canh gác đường ngưng bắn mong manh
này.
Cũng
như nhiều ngàn các chiến binh khác, Chaban vác theo cái smartphone của mình. Điều
nực cười là các chiến sĩ Nga cũng vậy. Những post có địa chỉ geo-tagged cho thấy
quả là quân đội Nga có mặt ở Ukraine hồi mùa hè năm nay mặc dù Điện Kremlin chối
nói không dính líu gì đến Ukraine.
Trong
khi những người lính như Chaban đang lâm chiến, càng ngày người ta càng thấy
cái nguy của những gì ông Putin đang tạo ra ở Ukraine. Cách đây năm tháng, khi
thấy rõ là quân đội của nhóm thân Nga ở Ukraine không thể nào chống cự lại nổi
quân đội Ukraine, ông Putin đã xua quân Nga vào để chặn sự thảm bại của phe
thân Nga ở vùng Donbas. Quả là Ukraine không chọi nổi với Nga. Ukraine đã phải
ngưng mọi điều đình mậu dịch với Liên Hiệp Âu Châu và Quốc Hội Ukraine ra luật
cho quyền tự trị rộng rãi cho những phần của vùng Donbas dưới quyền chỉ huy của
phe ly khai. Các cuộc thảo luận để cho Ukraine tham gia Nato bị đình chỉ. Hoa Kỳ
bị cắt ra khỏi các cuộc thương thảo giữa Nga, Ukraine và Âu Châu. Mục tiêu của
ông Putin, tạo nên mọt vùng ly khai bên trong Ukraine có vẻ đã đạt được.
Khổ một
nỗi như The Economist chỉ ra, vì Nga chưa bao giờ nhận tham chiến, họ không thể
nói là đã chiến thắng và hơn thế họ không thể áp đặt kiểm soát qua việc duy trì
quân đội tại chỗ. Một khi quân đội Nga rút khỏi Ukraine, chiến thắng của ông
Putin bắt đầu lung lay. Phe ly khai từ chối buông súng và Tổng Thống Petro
Poroshenko của Ukraine cũng không chịu chấp nhận bại trận. Cho đến nay Ukraine
từ chối công nhận Donetsk và Luhansk hay từ bỏ ước mơ tham gia Nato.
Trong
khi đó giá dầu thô giảm cộng với áp lực của Tây phương đã ngày càng làm cho ông
Putin ở vào thế kẹt. Khi các lãnh tụ Âu Châu hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh dự trù
ở Astana, ông Putin bèn phản ứng. Phe ly khai với sự hỗ trợ của Nga tái tục cuộc
tấn công vào phi trường Donetsk, vốn trở thành biểu tượng của sự kháng cự của
Ukraine. Lãnh tụ của phe ly khai Alexander Zakharchenko cũng tấn công hải cảng
Mariupol. Một loạt hỏa tiễn đi sai mục tiêu rớt vào một khu nhà dân, làm cho 30
thường dân thiệt mạng. Ngay khi tin này loan ra, ông Zakharchenko, hẳn là với sự
cố vấn của Nga, đổi giọng, đổ cho là Ukraine đã gây sự trước.
Ông
Putin lần này còn đi hơn thế nữa. Một loạt hình ảnh những người bí mật nói tiếng
Anh mặc quân phục Ukraine và hình ảnh các sĩ quan Hoa Kỳ ở Kiev, được đưa lên
truyền hình. Bản tin truyền hình khẳng định, “Sau mỗi lần quân đội Hoa Kỳ thăm
viếng, cuộc chiến ở Ukraine lại tái tục.”
Một phần
sự gia tăng tuyên truyền chống Tây phương phản ảnh tình hình kinh tế ngày càng
suy đồi. Như tờ Economist chỉ ra, ông Putin nâng cấp cuộc chiến ở Ukraine lên
là một cuộc chiến Nga-Nato đúng ngày mà công ty thẩm định khả tín Standard
& Poor's hạ mức tín dụng của Nga xuống hàng “junk.” Giá dầu xuống đẩy đồng
rouble xuống và làm giá cả mọi sự gia tăng, làm dân chúng cằn nhằn. Tuy nhà nước
né dùng chữ khủng hoảng nhưng họ bắt đầu các biện pháp chống khủng hoảng. Chả
trách các lãnh tụ đối lập như ông Alexei Navalny đang đòi biểu tình chống khủng
hoảng. Ông Boris Nemtsov, một chính trị gia cấp tiến còn nói huỵch toẹt hơn, “Putin là khủng hoảng và chiến tranh. Không có Putin- không có khủng
khoảng và không có chiến tranh.”
Nhưng chính vì đang ở trong thế kẹt nên ông
Putin bây giờ hết sức nguy hiểm. Ông vẫn cương quyết duy trì ước mơ giữ
Ukraine là vùng trái độn với Âu Châu và do đó Ukraine phải nằm trong vùng ảnh
hưởng của ông. Việc chiếm Crimea và cuộc chiến Ukraine đã có một lúc giúp ông
Putin củng cố quyền lực trong nước. Nhưng với nền kinh tế ngày một suy đồi, ông
nay không thể bỏ rơi đông Ukraine vì như vậy sẽ bị chứng tỏ là yếu thế.
Chỉ tội
cho những người lính bất đắc dĩ như Chaban. Tâm sự qua điện thoại với người
phóng viên của Reuters ông bảo, “Tôi hy vọng
họ cho tôi về nhà vào tháng 3 này. Tôi mệt quá rồi.” Ông thêm là phải về
nhà để trồng cho kịp vụ mùa nếu muốn có kế sinh nhai cho gia đình năm nay.
No comments:
Post a Comment