Hội Nhà văn Việt Nam – SOS?
Lâm Quang Thăn
11.08.2010
Võ Văn Nam, trong bài viết “Nhà văn vào Hội Nhà văn Việt Nam để làm gì?”, sau khi phân tích khá chí lí đã đi đến kết luận sau:
HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM LÀ MỘT TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ CỦA ĐẢNG CSVN, CHỨ KHÔNG PHẢI LÀ MỘT HỘI VĂN HỌC.
ĐẠI HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM LÀ MỘT SỰ KIỆN CHÍNH TRỊ, CHỨ KHÔNG PHẢI LÀ MỘT SỰ KIỆN VĂN HỌC.
NHIỆM VỤ CỦA BAN CHẤP HÀNH HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM LÀ PHỤC VỤ CÁC ĐƯỜNG LỐI, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG, CHỨ KHÔNG PHẢI LÀ PHỤC VỤ VĂN HỌC.
THẾ THÌ NHÀ VĂN VÀO HỘI ĐỂ LÀM GÌ?
Nhà văn vào Hội để làm gì? Trước khi trả lời câu hỏi này, cần minh giải câu hỏi:
.
1. Có phải tất cả nhà văn (trong Hội) đều viết theo?
- Không!
Stephen Morison Jr. trong bài “Khu phi quân sự: Tường trình về văn học Việt Nam” (Demilitarized Zone: Report From Literary Vietnam) đăng trên tạp chí Poets & Writers sô tháng 9&10-2009 phân nhà văn Việt Nam (tính riêng Hà Nội) làm 3 nhóm.
- Nhóm nhà văn là Hội viên nhưng tinh thần sáng tác tự do, điển hình là Nguyễn Quang Thiều.
- Nhóm nhà văn phản kháng, Dương Thu Hương là tiêu biểu.
- Nhóm không thuộc hội đoàn, ở đó Đặng Thân được mang ra phân tích.
Phong Vệ, trong “Một bài viết mới về văn chương VN trên tạp chí Mỹ Poets & Writers”, đăng trên Việt Tribune Online ngày 30-12-2009, đã kể thêm vào:
- Nhóm 1: Văn Cao, Hữu Loan, Trần Dần, Lê Đạt, Đặng Đình Hưng, Phùng Cung, Bùi Ngọc Tấn, Dương Tường, Tô Hoài, Nguyễn Huy Thiệp, Bảo Ninh, Nguyễn Bình Phương, Dư Thị Hoàn, Mai Văn Phấn, Inrasara, Đỗ Minh Tuấn, Hồ Anh Thái, Hoàng Hưng, Lê Anh Hoài, Hoàng Minh Tường...
- Nhóm 2: Phạm Thị Hoài, Nguyễn Quốc Chánh, Nguyễn Viện, Nguyễn Chí Thiện, Đào Hiếu, Vũ Thư Hiên, nhóm Mở Miệng...
- Nhóm 3: Trần Vũ, Phạm Lưu Vũ, Đinh Linh, Ngô Phan Lưu, Đỗ Kh., Đỗ Hoàng Diệu, Đỗ Phước Tiến, nhóm Ngựa trời, nhóm Tân hình thức, Nguyễn Thúy Hằng, Phan Bá Thọ, Vương Huy, Đỗ Quyên, Nguyễn Đức Tùng, Lữ, Thuận, Nhã Thuyên, Phan Nhiên Hạo, Lê Thị Thấm Vân, Khế Iêm...
(Lưu ý 1: Phong Vệ kể luôn cả nhà văn Việt hải ngoại. Lưu ý 2: Lê Anh Hoài chưa là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam).
Như vậy, “các nhà văn là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam nhưng tinh thần văn chương rất có ý hướng tự do cá nhân” do đó thường phản biện xã hội không phải là ít.
Theo quan sát của riêng tôi, chỉ tính riêng nhà văn thuộc Hội Nhà văn Việt Nam, có thể phân ra làm 4 nhóm:
- Nhóm 1: Nhà văn viết theo. Có 2 loại:
+ Loại thô bạo lộ liễu, như Mai Quốc Liên, Vũ Hạnh... thì rõ rồi.
+ Loại khéo léo ít lộ liễu hơn, như Triệu Xuân
http://phongdiep.net/default.asp?action=article&ID=10791
hay Phạm Quang Trung
http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=14254&rb=0106
http://www.tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=7281
- Nhóm 2: Nhà văn viết vô thưởng vô phạt. Có 2 xu hướng:
+ Xu hướng thích làm quan. Trương Nam Hương là điển hình.
+ Nhà văn không màng đến ghế văn chương các loại. Như Nguyễn Nhật Ánh...
- Nhóm 3: Nhà văn tự do trong sáng tạo, trùng với kiểu phân nhóm của Morison. Nhóm này cũng có 2 dạng:
+ Nhà văn có ý hướng (muốn) vào Ban Chấp hành với hi vọng thay đổi được cái gì đó hay đổi mới cơ cấu Hội Nhà văn. Hồ Anh Thái, Nguyễn Quang Thiều, Phan Thị Vàng Anh...
+ Nhà văn chỉ muốn đứng ngoài cuộc. Inrasara, Mai Văn Phấn... thuộc dạng này.
- Nhóm 4: Nhà văn phản kháng. Gồm Bùi Minh Quốc, Trần Mạnh Hảo...
http://www.talawas.org/?p=23249
2. Vậy nhà văn vào Hội để làm gì?
Thành phần nhà văn thuộc nhóm 3 vào để phản biện.
Các nhà văn thuộc nhóm 4 vào để có cơ hội, có diễn đàn để phản kháng.
Còn trong cơ chế này, nếu có ai bảo đó là ảo tưởng thì tùy. Nhưng ít ra, chỉ ở diễn đàn chính thống (như ở Đồ Sơn, hay qua 2 kì Đại hội Nhà văn vừa qua), họ biết lên tiếng nói quyết liệt của họ với tư cách nhà văn, từ đó ít nhiều tác động đến đồng nghiệp và xã hội.
3. Có phải tất cả nhà văn đều xài chùa tiền thuế của dân?
- Không!
Tính trung bình một nhà văn ở Sài Gòn được cấp vé may bay khứ hồi (4.000.000đ) với tiền tiêu vặt (1.000.000đ) thêm khoản ăn ở 3 ngày đêm tại thủ đô (bình quân 3.000.000đ) do Hội Nhà văn Việt Nam chu cấp, vị chi là 8 triệu đồng. Theo chỗ tôi biết, có ít nhất 5-7% trên tổng số nhà văn - qua thu nhập từ nhiều ngành nghề khác nhau - đã đóng thuế trên 10 triệu/năm! Như vậy họ tiêu là tiêu tiền thuế của họ.
4. Tại sao cứ là Hữu Thỉnh?
Vài nghi ngờ bầu cử và kiểm phiếu, là chuyện nhảm. Bầu bán ở đây rất nghiêm túc, ít nhất là khâu bầu Ban Chấp hành. Nhà văn không bị áp lực từ bất kì đâu, bất kì ai. Nhưng tạo sao lại là Hữu Thỉnh với số phiếu vượt trội: 618/667 phiếu? (Xem Thể thao & Văn Hoá ngày 06/08/2010)
Để trả lời được câu hỏi này, lại phải qua thao tác phân nhóm nhà văn!
Qua 5 kì ngồi Ban Chấp hành trong đó 2 nhiệm kì Chủ tịch, Hữu Thỉnh đã “gây” rất nhiều ân oán giang hồ trong làng văn. Nhóm chịu ơn Hữu Thỉnh (30% số Hội viên qua chuyện kết nạp, đầu tư...) thì dứt khoát bầu cho nhà thơ này rồi. Nhóm không ưa Hữu Thỉnh, nhưng nếu ông giữ được ghế thì họ vẫn còn nhờ vả và ăn theo; nhóm này chiếm 10%, họ tiếc chi một lá phiếu cho nhà thơ “xe tăng”. Nhóm có cảm tình riêng với nhà thơ “tuyệt vời” này qua chuyện hiếu hỉ chứ không xét nét cách tổ chức và điều hành Hội chiếm 30% chứ không phải ít, họ bầu Hữu Thỉnh là điều chắc chắn, bởi “không ai hơn anh Thỉnh về khoản này”. Nhóm lừng khừng, không ơn chẳng oán chiếm 15% nữa: thôi thì cứ bỏ phiếu cho qua. Nhóm đến để chơi: vui thôi mà, ai mà chẳng được chiếm 10%. Còn lại là 5% dứt khoát cái tên bị gạch đầu tiên phải là Hữu Thỉnh!
Vậy tại sao không phải là Hữu Thỉnh cơ chứ!!??
5. Hà cớ quậy phá?
Hữu Ước ở cuối buổi cuối cùng của Đại hội, sau một hồi “phản biện” Trần Mạnh Hảo, có nhấn rằng, ông đã dự mấy Đại hội nghệ thuật mà không thấy Đại hội nào hội viên cũng giành lên diễn đàn phát biểu, dạy dỗ, quậy phá như Lý Tống như Đại hội Nhà văn...
http://khoivudongnai.vnweblogs.com/post/2228/247190
Như vậy là ông chưa hiểu bản chất nhà văn, dù họ sống bất kì đâu, bất kì thời đại hay chế độ nào. Nói như Chân Phương: “Giới văn nghệ Việt Nam ở nước ngoài đừng bao giờ chủ quan rằng ta cao kiến hơn những kẻ trong luồng”!
http://tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=11099
Nghĩa là, không phải tất cả nhà văn (thuộc Hội Nhà văn Việt Nam) đều ngu cả! Nói vậy không phải phân biệt rằng chú bác, anh chị em bên Hội Mĩ thuật hay Âm nhạc là kém mà, bởi bản chất của nhà văn là họ có tư duy độc lập mạnh hơn, dám và biết cách phản kháng hơn và nhất là họ sở hữu phương tiện nghệ thuật (ngôn ngữ) phổ quát hơn. Không giành phát ngôn, không “quậy phá” mời khờ!
6. Nhưng, tại sao 2 nhóm phản biện và phản kháng không hợp lực tẩy chay Hội Nhà văn Việt
Bởi không có thủ lĩnh hay không thể có thủ lĩnh, là chuyện ta không bàn ở đây.
Điều quan trọng là khi cơ chế còn tồn tại, là Hội Nhà văn Việt
http://vn.360plus.yahoo.com/phamvietdaonv/article?mid=6287
http://nguyenxuandien.blogspot.com/2010/08/tuong-thuat-ai-hoi-viii-hoi-nha-van-vn.html
Bởi nếu không thế, hoặc nếu không có dịp trực tiếp “làm việc” với Hội Nhà văn thì làm gì có “Em không phải là nhà văn”?
http://trangha.wordpress.com/2010/07/29/em-khong-phai-nha-van/
Giả dụ tất cả 5-7% nhà văn thuộc nhóm 3 và nhóm 4 (trong Hội) này nhất tề đứng lên tẩy chay Đại hội mà nằm nhà đi, thì công chúng không cách nào hơn là phải đọc những tường thuật chính thống “đại hội thành công tốt đẹp”, các nhận định phải đạo hoặc mấy phản kháng nghe nói hay đoán mò, chứ không gì khác!
Đồng bào, đồng chí và các bạn có muốn thế không?
Sài Gòn, 10-8-2010.
.
.
.
No comments:
Post a Comment