Bùi Chát
03/08/2010 12:00 chiều
http://www.talawas.org/?p=22912
.
talawas – Về Bài thơ một vần, tác phẩm mới nhất của Bùi Chát, dịch giả và nhà phê bình văn học Cao Việt Dũng nhận định trên blog Nhị Linh của mình: “một quyển sách đủ đẹp để làm ghen tị toàn bộ hệ thống xuất bản Việt Nam từ trong nước đến ngoài nước, từ chính thống đến ngoài luồng”; nhạc sĩ Tuấn Khanh bảo đó là những bài thơ “đọc xong ứa máu”, nhà thơ Phan Bá Thọ cho đó “là một trong những tập thơ quan trọng nhất của nền thi ca Việt Nam trong thập niên đầu tiên của thiên niên kỷ thứ 3 này”, một tập thơ “đã làm nhiều người trong chúng tôi bật khóc”.
.
Được sự đồng ý của tác giả, chúng tôi xin giới thiệu sau đây một số trích đoạn và toàn văn tác phẩm và bản dịch tiếng Anh của Lê Đình Nhất Lang trong bản PDF.
_____________
Tác giả
Bùi Chát (tên khai sanh: Bùi Quang Viễn), sinh ngày 22.10.1979 tại Hố Nai, Biên Hoà – Đồng Nai, trong một gia đình Công giáo yêu nước gốc di cư. Tốt nghiệp ngành Văn học, khoa Ngữ văn – Báo chí, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Tp HCM năm 2001. Từ đó sống ở Sài Gòn.
Là nghệ sĩ tự do & nhà hoạt động xuất bản độc lập, năm 2001 cùng Lý Đợi thành lập nhóm Mở Miệng. Là người đặt tên “Mở Miệng” cho nhóm, là thành viên trụ cột của nhóm, là người đề xướng các khái niệm “thơ rác”, “thơ nghĩa địa”… và là người sáng lập Giấy Vụn – nhà xuất bản chuyên in ấn & phát hành tác phẩm của các nhà thơ vỉa hè dưới hình thức photocopy, vượt qua sự kiểm duyệt của chính quyền.
Công việc chính hiện nay: chủ trì Nhà xuất bản Giấy Vụn.
Tác phẩm cá nhơn:
- Xáo chộn chong ngày (tập thơ), nhà xuất bản Giấy Vụn 12/2003
- Made in
- Cái lồn bỏ đi & những bài thơ chửi rủa [bới, lộn] (tập thơ), nhà xuất bản Giấy Vụn 12/2004
- Tháng Tư gãy súng (tập thơ), nhà xuất bản Giấy Vụn 12/2005
- Xin lỗi chịu hổng nổi (tập thơ nghĩa địa), nhà xuất bản Giấy Vụn 12/2007
Dự án chung đã thực hiện:
+ Đồng chủ trì với Lý Đợi
- Vòng tròn sáu mặt (tập thơ in chung 6 tác giả), nhà xuất bản Giấy Vụn 1/2002
- Mở miệng (tập thơ in chung 4 tác giả), nhà xuất bản Giấy Vụn 6/2002
+ Chủ trì
- Khoan cắt bê tông (tập thơ in chung 23 tác giả), nhà xuất bản Giấy Vụn 9/2005
- Có jì dùng jì có nấy dùng nấy (dự án xuất bản thơ vỉa hè gồm 1 tập thơ in chung 47 tác giả & nhiều tập thơ cá nhân khác, bắt đầu từ 10/2007…), nhà xuất bản Giấy Vụn
_________
(Trích từ tập Bài thơ một vần, 2009)
Bài thơ một vần
Màu đỏ
Như loài cỏ
Ngỡ là chuyện nhỏ
Nên không ai dọn bỏ
Chúng tôi luôn hốt hoảng nhưng biết làm
thế nào!? Đành bỏ ngỏ..!!!
*
Khó thấy
Sự phát triển của nghệ thuật
Có thể kết liễu một chế độ độc tài
Bao nhiêu người đã nói
Những điều tương tự vậy
Các nghệ sĩ nhậu ở vỉa hè
Kể về tính nước đôi
Cây kim giấu kín trong bọc vải
Lâu ngày cũng thành thơ
Chúng ta
Những cư dân không được đón chào
Gió chiều nào
Ta tào lao chiều ấy
*
Cho anh em dân chủ
Thất bại
Bà ngoại
Thành công
*
Không thể khác
Những người anh em
Đã phản bội chúng tôi
Đã ném chúng tôi vào ngục
Đã nhuộm đỏ màu da chúng tôi
Đã hi sinh mạng sống chúng tôi
Cho những giấc mơ ngột hứng của họ
Những người anh em
Vẫn lừa lọc chúng tôi
Vẫn tước đoạt ánh sáng, giọng nói chúng tôi
Vẫn doạ dẫm chúng tôi
Bằng súng và thực phẩm
Ngoài sức tưởng tượng của họ
Chúng tôi
Dưới bầu trời đen thẳm
Từng ngày từng ngày
Không lúc nào ngơi nghỉ
Việc nghĩ đến họ
Và
Cầu
Nguyện
*
Ai?
Tôi gặp gỡ những người cộng sản
Những người anh em của chúng tôi
Những người làm chúng tôi mất đi kí ức
Mất đi tiếng nói bản thân
Mất đi những cái thuộc về giá trị
Chúng tôi còn sở hữu duy nhất một điều
Nỗi sợ
Tôi trò chuyện với những người cộng sản
Những người anh em
Những người muốn chăn dắt chúng tôi
Luôn biến chúng tôi thành đồ hộp
Hy vọng chúng tôi đời đời biết ơn
Những người cộng sản
Anh em chúng tôi
Chưa bao giờ thấy họ tự hỏi
Trong ngôi nhà đen đủi này
Ai muốn thừa kế di sản của họ?
*
Hiện thực xã hội chủ nghĩa
Anh chị em hãy nhớ
Chúng ta có mặt nơi đây không phải để khóc
Không phải để cân nhắc
Im lặng
Rồi quay đầu
Chúng ta ở đây để sống
Để thể hiện bổn tánh chúng ta
Đâu nhất thiết phải quan tâm
Nhắc nhở lời đe dọa
Bởi, với chúng ta
Sợ hãi – không bao giờ là mục đích
*
Cộng sản là cái quái gì cóc cần biết, nhưng chắc chắn…
Sau cộng sản là sự sống chồng sự sống
Sau cộng sản là ngày dài vô tư không
ngã rẽ
Sau cộng sản là ngẩng cao đầu
Sau cộng sản đi không trở lại
Sau cộng sản có người buồn bã không
định hướng
Sau cộng sản là định mệnh
Sau cộng sản tạm thời chưa ai rõ
Sau cộng sản là cộng trừ nhân chia nhiều
cấp độ
Sau cộng sản là em yêu tôi đâu cần chứng
Sau cộng sản là nhà xuất bản Giấy vụn
quang vinh mười lăm năm
Sau cộng sản là niềm tin ơi chào mi
Sau cộng sản ánh sáng cởi mở
Khi đó chúng ta thoải mái làm người
(Xem toàn bộ tác phẩm và bản dịch tiếng Anh trong bản PDF tại đây)
.
.
.
No comments:
Post a Comment