Sao phải điều động
quân đội tới các thành phố ‘Xanh’?
Hiếu Chân/Người Việt
October
7, 2025 : 8:06 PM
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/sao-phai-dieu-dong-quan-doi-toi-cac-thanh-pho-xanh/
Những
diễn biến dồn dập trong vài ngày qua làm cho nhiều người Mỹ không khỏi lo sợ về
viễn cảnh đất nước rơi vào loạn lạc, xung đột giữa chính quyền liên bang và một
số tiểu bang có thể leo thang nếu tình hình không sớm được kiểm soát và hạ nhiệt.
Tổng Thống Donald Trump đã công khai đe doạ sẽ kích hoạt đạo luật Chống Nổi Loạn
(Insurrection Act of 1807) nếu tiếp tục bị tòa ngăn cản triển khai quân đội ở
các thành phố khắp nước Mỹ, tạo ra một tình huống căng thẳng.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/BL-VeBinh-Xanh-1920x1281.jpg
Vệ
Binh Quốc Gia xuất hiện trên đường phố Portland, Oregon, hôm 5 Tháng Mười.
(Hình: Spencer Platt/Getty Images)
Binh
lính trên đường phố
Truyền
thông đưa tin vào sáng Thứ Ba, 7 Tháng Mười, 200 binh sĩ Vệ Binh Quốc Gia
(VBQG) Texas đã có mặt tại ngoại ô thành phố Chicago, tiểu bang Illinois, sẵn
sàng tuần tra đường phố từ ngày mai. Đây là lần đầu tiên VBQG – là một lực lượng
địa phương quân nằm dưới quyền điều khiển của thống đốc tiểu bang – của một tiểu
bang được điều động đến một tiểu bang khác, trái với Tu Chính Án Thứ Mười về
quyền tự trị của tiểu bang.
Thống
Đốc Texas Greg Abbott nói trên Fox News tối Thứ Hai một cách vô căn cứ rằng, vì
“các tiểu bang Dân Chủ từ chối thực thi pháp luật và chúng ta có sự hỗn loạn”
nên Texas phải ra tay! Trong khi đó Thống Đốc Illinois JB Pritzker tố cáo ông
Trump cố tình kích động bạo lực ở Chicago để ông có lý do “sử dụng binh lính
như quân cờ chính trị trong nỗ lực bất hợp pháp nhằm quân sự hóa các thành phố.”
Ông Pritzker cũng coi sự có mặt của VBQG Texas ở Illinois là “sự xâm lăng vi hiến!”
Chính
quyền Illinois và thành phố Chicago đã nộp đơn kiện lên tòa án, yêu cầu đình chỉ
việc triển khai quân đội của ông Trump nhưng bà April M. Perry – một thẩm phán
liên bang do Tổng Thống Joe Biden bổ nhiệm – đã không chấp nhận yêu cầu mà chỉ ấn
định một cuộc điều trần vào Thứ Năm, 9 Tháng Mười, liên bang và tiểu bang tranh
luận trước khi bà đưa ra phán quyết.
Trước
đó, ông Trump đã ra lệnh điều động VBQG của Oregon và California đến thành phố
Portland – thành phố lớn nhất Oregon – sau khi xảy ra biểu tình trước cơ sở của
cảnh sát di trú (ICE). Nhưng lệnh đó đã bị bà Karin Immergut – một thẩm phán
liên bang do chính ông Trump bổ nhiệm – ngăn chặn. Thẩm Phán Immergut khẳng định
chưa có bằng chứng về tình huống khẩn cấp đủ để biện minh cho việc huy động lực
lượng quân đội, và yêu cầu tạm dừng kế hoạch triển khai VBQG.
Nỗ
lực điều động quân đội và VBQG vừa kể là mới nhất trong chuỗi các hoạt động
tương tự. Ông Trump đã đưa Thủy Quân Lục Chiến và VBQG đến Los Angeles hồi
Tháng Sáu, lúc cao điểm lên tới 4,700 người; và đến thủ đô Washington, DC hồi
Tháng Tám, lúc cao điểm lên đến 2,400 người bất chấp sự phản đối của chính quyền
California và Washington, DC.
Sống
trong thực tế ảo
Ông
Trump cho rằng, các thành phố này đang bị chìm ngập trong bạo loạn, chính quyền
địa phương do đảng Dân Chủ kiểm soát đang bất lực hoặc không hành động nên ông
phải điều động quân đội đến để trấn áp tội phạm, lập lại trật tự, bảo vệ các cơ
quan liên bang và lực lượng thực thi pháp luật liên bang. Đây chỉ là lời ngụy
biện sai sự thật.
Ông
gọi Portland là thành phố nơi “chiến tranh hoành hành… đã cháy rụi” và “tràn ngập
bọn nổi loạn” (war-ravaged city, burning to ground, insurrectionist all over
the place). Hôm 6 Tháng Chín, ông Trump đăng lên mạng một tấm ảnh “chế” mô tả
đường chân trời của thành phố Chicago chìm ngập trong biển lửa, trực thăng vũ
trang bay rợp trời và ông đứng đó như nhân vật Trung Tá Kilgore trong bộ phim nổi
tiếng về Chiến tranh Việt Nam “Apocalypse Now” được ông nhại thành
“Chipocalypse Now”! Rồi hôm qua ông lại miêu tả Chicago như một vùng chiến sự
(war-zone) đầy rẫy tội ác bạo lực. Một cuộc truy quét người nhập cư của ICE vào
một chung cư ở Chicago tuần trước diễn ra trong đêm, đặc vụ ICE đổ bộ từ trực
thăng Black Hawk, phá cửa nhà, lôi ra khỏi giường và còng tay hầu hết cư dân từ
ông bà lão tới trẻ nít ở trần, cảnh gần như trong phim của đạo diễn Francis
Coppola mô tả chiến tranh trong rừng rậm Việt Nam thuở trước!
Nhận
định của ông Trump về các thành phố hoàn toàn trái ngược với thực tế. Hãng tin
Reuters cho biết các cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của ông Trump
có quy mô tương đối nhỏ, hòa bình và không có bạo lực đáng kể.
“Ở
phần lớn Chicago, người dân vẫn đi làm, đi xem hát, ra bờ hồ tận hưởng thời tiết
ấm áp khác thường trong một thành phố mà tội phạm bạo lực đã giảm mạnh – khác
xa ‘vùng chiến sự’ mà ông Trump mô tả,” Reuters ghi nhận hôm 7 Tháng Mười,
2025.
Cuộc
đua đường trường Chicago Marathon – một trong những cuộc đua marathon lớn nhất
thế giới với khoảng 50,000 người tham gia – dự tính vẫn diễn ra cuối tuần này
như kế hoạch.
Ra
phi trường đón Bộ Trưởng Bộ Nội An Kristi Noem hôm Thứ Hai, Thống Đốc Oregon
Tina Kotek nhắc lại với bà Noem rằng “không hề có bạo loạn ở Oregon,” yêu cầu
các lực lượng liên bang tuân thủ luật lệ của Oregon và bác bỏ thông tin của bà
Noem rằng người dân Portland được trả tiền để đến biểu tình, bao vây trụ sở
ICE.
Trên
các mạng xã hội, cư dân Portland đã đăng tải rất nhiều hình ảnh về cuộc sống an
bình của thành phố, đồng thời chỉ ra rằng cảnh hỗn loạn mà ông Trump gọi là
“war-ravaged city” đó là từ một phóng sự của đài Fox News ghi lại cảnh xung đột
giữa cảnh sát và người dân Portland biểu tình phản đối cảnh sát năm 2020, sau
cái chết của người da đen George Floyd, nay được đài Fox đem ra chiếu lại như
là chuyện đang diễn ra.
Do
nhiều năm tiêm nhiễm lối truyền thông không trung thực đó mà theo Giáo Sư Theda
Skocpol, Đại Học Harvard, “đến nay, chính ông Trump, nhiều người trong Quốc Hội
và cử tri của họ sống trong một thế giới ảo (virtual world), nơi các thành phố
bốc cháy và đám ‘cánh tả’ là bọn quỷ dữ” (New York Times, 7/10/2025).
Thực
ra, cách mô tả các thành phố “đầy bạo lực” chỉ là cái cớ. Chính quyền Trump và
“bộ ba” điều hành chính sách nội trị (JD Vance, Stephen Miller và Russell
Vought) từ lâu đã tìm mọi cách sử dụng quân đội làm công cụ đe dọa người dân và
phe đối lập, củng cố quyền lực của ông Trump và đảng Cộng Hòa. Rõ nhất là trong
cuộc họp vô tiền khoáng hậu với 800 tướng lĩnh cao cấp nhất của quân đội Mỹ hôm
30 Tháng Chín, ông Trump đã bảo các tướng lãnh phải ưu tiên “chống lại mọi kẻ
thù bên trong,” kẻ thù đang trú ẩn trong các thành phố “do bọn Dân Chủ cánh tả
cấp tiến điều hành.”
Ông
Trump công khai ý định là sử dụng một số thành phố “làm thao trường cho quân đội
luyện tập.” Tất nhiên đó chỉ là những thành phố Xanh, nơi ông Trump thua phiếu
năm 2024, cho dù tình trạng tội phạm và bạo lực ở các nơi đó đang giảm và thấp
hơn các thành phố Đỏ đã bầu cho ông.
Từ
ý đồ đó, chính quyền Trump đã không ngại vi phạm những chuẩn mực pháp lý khi
đưa VBQG, đặc biệt là luật Posse Comitatus, và đưa quân đội vào xử lý những vấn
đề dân sự, lẽ ra thuộc thẩm quyền của cơ quan công lực địa phương.
Luật
Posse Comitatus Act of 1878 nói gì?
Đạo
luật Posse Comitatus Act of 1878 ban hành ngay sau thời Nội Chiến Nam-Bắc giới
hạn việc sử dụng quân đội Mỹ cho các mục đích thực thi pháp luật dân sự, tránh
tình trạng quân đội bị chính quyền liên bang lạm dụng. Cốt lõi của đạo luật là
cấm sử dụng bất kỳ đơn vị nào thuộc quân đội Hoa Kỳ vào thực thi pháp luật, trừ
khi điều đó được Quốc Hội phê chuẩn. Các thẩm phán liên bang ở San Francisco và
Oregon đã căn cứ vào đạo luật này để phán quyết “vi phạm pháp luật” hành động của
chính quyền Trump điều động quân đội và VBQG đến Los Angeles và Portland nói
trên.
Nhưng
đạo luật Posse Comitatus Act có hai ngoại lệ quan trọng. Một là, luật này sẽ
không áp dụng trong thời kỳ đạo luật Chống Nổi Loạn (Insurrection Act of 1807)
được kích hoạt và có hiệu lực, sẽ nói rõ bên dưới. Hai là, lực lượng VBQG, nếu
hành động theo thẩm quyền của tiểu bang và được thống đốc tiểu bang điều hành
thì không phải tuân thủ luật Posse Comitatus Act. Tuy nhiên, khi VBQG được
“liên bang hóa” (federalized) và chịu sự điều động của tổng thống liên bang thì
phải tuân theo luật Posse Comitatus, không được hành động như lực lượng thực
thi pháp luật dân sự.
Tại
Los Angeles, Washington D.C. lực lượng VBQG chỉ canh gác các tòa nhà liên bang,
bảo vệ nhân viên ICE mà không tham gia bắt người hay giải tán biểu tình vì đó
là công việc của cảnh sát dân sự. Một ngoại lệ khác là luật Posse Comitatus Act
không cấm quân đội hỗ trợ các lực lượng thực thi pháp luật dân sự của liên bang
và tiểu bang như cung cấp trang bị, thông tin tình báo và huấn luyện, cũng
không cấm điều động quân đội ứng cứu các thảm họa thiên tai và các tình huống
khẩn cấp khác.
Bốn
bước tới Luật Chống Nổi Loạn
Trở
lại với việc điều động quân đội của chính quyền Trump, các chuyên gia chỉ ra một
“kịch bản” được dàn dựng cẩn thận theo nhiều bước.
Bắt
đầu, ông Trump tung lực lượng ICE đến các thành phố Xanh, cho phép sử dụng những
thủ đoạn bất minh (như đeo mặt nạ che mặt, không mang phù hiệu, đi xe không bảng
số, trang bị vũ khí chiến tranh…) để truy lùng và bắt giữ một cách hung bạo những
người nhập cư không giấy tờ ngay cả ở nơi làm việc, nhà thờ, trường học, sân
tòa án…
Hành
động càn quét khắc nghiệt của ICE tất nhiên sẽ dẫn tới các vụ biểu tình phản
kháng và khó mà tránh được cảnh bạo lực, đốt phá, hôi của… dù phần lớn các cuộc
biểu tình chính trị ở Mỹ diễn ra ôn hòa, văn minh. Biểu tình sẽ là cái cớ rất tốt
để chính quyền Trump bước sang bước thứ hai là điều động VBQG đến bảo vệ các
tài sản liên bang như trường hợp ở Los Angeles hoặc ở Chicago, Portland hiện
nay.
Khi
điều động quân đội và VBQG, chính quyền Trump biết trước họ sẽ bị các cơ quan
tư pháp ngăn chặn. Nhưng thay vì hành động theo pháp luật, họ xoay mũi dùi tấn
công vào cơ quan tư pháp. Stephen Miller – kiến trúc sư về chính sách chống nhập
cư của ông Trump, người đã đòi ICE phải bắt được 3,000 di dân mỗi ngày – nói thẳng
trên mạng X: “Chủ nghĩa khủng bố cánh tả có một phong trào rộng lớn và đang lan
rộng ở đất nước này. Nó được tổ chức tốt, được tài trợ. Và nó được che chắn bởi
các thẩm phán Dân Chủ cực tả, các biện lý và bộ trưởng Tư Pháp. Cách duy nhất để
giải quyết là dùng quyền lực nhà nước hợp pháp để giải tán chủ nghĩa khủng bố
và mạng lưới khủng bố.”
Không
biết phát ngôn của Miller có liên quan gì tới vụ kẻ gian phóng hỏa đốt rụi nhà
riêng của Thẩm Phán Diane Goodstein, chánh án Tòa Kháng Án South Carolina làm bị
thương ba người hôm Chủ Nhật, 5 tháng Mười hay không. Tháng trước bà Goodstein
đã ra phán quyết bác bỏ một yêu cầu của Bộ Tư Pháp của chính quyền Trump đòi
thu thập hồ sơ cử tri của tiểu bang South Carolina.
Theo
bước thứ ba của kế hoạch, để tránh sự cản trở của các quan tòa và biện minh cho
các chiến dịch triển khai quân đội, ông Trump sẽ kích hoạt đạo luật Chống Nổi
Loạn có từ năm 1807. Trả lời báo chí tại Phòng Bầu Dục chiều Thứ Hai, 6 tháng
Mười, ông Trump nói luật Chống Nổi Loạn ra đời là có lý do và “Tôi sẽ kích hoạt
nó nếu cần thiết. Nhưng tới bây giờ thì vẫn chưa cần.”
Trái
với luật Posse Comitatus, Luật Chống Nổi Loạn 1807 cho phép tổng thống quyền điều
động quân đội liên bang thực thi pháp luật dân sự trong nội địa nước Mỹ trong một
số tình huống đặc biệt, chẳng hạn như để dẹp một cuộc nổi loạn, bạo lực giữa
các nhóm dân chúng có vũ trang.
Theo
các luật gia, có ba điều kiện để tổng thống có thể tuyên bố kích hoạt luật Chống
Nổi Loạn. Một là khi có yêu cầu của thống đốc hoặc cơ quan lập pháp tiểu bang cần
liên bang giúp dẹp loạn; hai là, để thực thi pháp luật liên bang khi xảy ra
tình trạng “cản trở phi pháp hoạt động thực thi pháp luật thông thường” và ba
là, để bảo vệ quyền hiến định của công dân khi bạo lực nội địa ngăn chặn các
quyền đó mà chính quyền tiểu bang không thể hoặc không muốn hành động.”
Những
lời lẽ khá mơ hồ này làm cho đạo luật Chống Nổi Loạn dễ bị các chính quyền liên
bang diễn giải theo ý muốn của họ mà toà án khó mà can thiệp được.
Trái
với luật Posse Comitatus, Luật Chống Nổi Loạn 1807 cho phép tổng thống quyền điều
động quân đội liên bang thực thi pháp luật dân sự trong nội địa nước Mỹ trong một
số tình huống đặc biệt, chẳng hạn như để dẹp một cuộc nổi loạn, bạo lực giữa
các nhóm dân chúng có vũ trang.
Luật
Chống Nổi Loạn không phải là thiết quân luật (martial law), tức là khi chính
quyền dân sự bị thay thế bởi sự quản trị của quân đội. Tuy vậy, khi khai triển
luật Chống Nổi Loạn, chính quyền Trump có thể dễ dàng điều động quân đội đến
các tiểu bang đang bị cai trị bởi bọn “Dân Chủ cánh tả cấp tiến” để “giải tán mạng
lưới khủng bố” như lời của Miller; nếu không làm được như vậy thì hình ảnh quân
đội vũ trang đầy đủ trên các đường phố cũng có tác dụng răn đe, ngăn cản mọi ý
đồ phản kháng của dân chúng.
Một
viễn cảnh thật đáng lo! [kn]
====================
Trump đưa quân vào
thành phố: Đức Giáo Hoàng Leo phải lên tiếng cùng 70% người Mỹ phản đối
Mai Phi Long / Người Việt
October
8, 2025 : 10:05 AM
No comments:
Post a Comment