ÁP LỰC NGA VỀ AN NINH : LIÊN HIỆP CHÂU ÂU "BỊ ĐẨY VÀO CHÂN TƯỜNG" (Trọng Thành / RFI)

 

Áp lực Nga về an ninh: Liên Âu "bị đẩy vào chân tường"

Trọng Thành  -  RFI

Đăng ngày: 02/10/2025 - 16:25

 https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20251002-%C3%A1p-l%E1%BB%B1c-nga-v%E1%BB%81-an-ninh-li%C3%AAn-%C3%A2u-b%E1%BB%8B-%C4%91%E1%BA%A9y-v%C3%A0o-ch%C3%A2n-t%C6%B0%E1%BB%9Dng

 

Thượng đỉnh Liên Âu tìm cách tăng cường nền quốc phòng để đối phó với Nga trong bối cảnh drone lạ liên tục xâm nhập. Kế hoạch của tổng thống Mỹ cho dải Gaza đẩy Hamas vào chân tường. Chính quyền liên bang Mỹ phải đóng cửa một phần do ngân sách không được thông qua. Trump khẳng định đường lối cai trị « độc đoán », chủ trương quân đội bảo vệ « an ninh nội địa ». Áp lực gia tăng với tân thủ tướng Pháp với ngày biểu tình thứ ba kể từ khi ra hè.

 

HÌNH :

Thượng đỉnh không chính thức của Liên Âu tại lâu đài Christiansborg, Copenhagen, Đan Mạch, ngày 01/10/2025. © Mads Claus Rasmussen / Reuters

 

Trên đây là một số chủ đề lớn của các nhật báo ra ngày hôm nay.

 

Các lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu họp tại Copenhagen, thủ đô Đan Mạch, từ hôm qua 01/10/2025. Nhật báo Le Figaro chạy trang nhất hàng tựa « Châu Âu tìm cách đối phó với drone Nga » trên nền hình ảnh các quân nhân đứng trên mái nhà quan sát với ống nhòm, với nhận định : « Khối 27 nước - bị đẩy vào chân tường với các cuộc khiêu khích lặp đi lặp lại trên không phận - cố gắng tìm một câu trả lời chung, thông qua việc hợp tác mật thiết hơn với Ukraina ».

 

Bài « Châu Âu bị điện Kremlin đẩy vào chân tường » của Le Figaro dẫn lời nhiều lãnh đạo châu Âu, theo đó, « chiến lược của Putin là rất rõ ràng, gieo rắc hoảng sợ bằng các khiêu khích, để đánh lạc hướng sự chú ý của châu Âu về Ukraina, và gieo rắc bất hòa trong nội bộ châu Âu vào lúc ngày càng có nhiều nghi ngờ về cam kết của Mỹ bảo vệ châu Âu ».  

Theo Le Figaro, giới lãnh đạo Liên Âu đang bị phân hóa giữa nhóm các nước nhận thấy phải khẩn trương thiết lập « bức tường drone » để chủ động phòng vệ trước các đe dọa Nga, với khối các nước phía Nam, như Ý và Tây Ban Nha không mấy quan tâm, trong lúc Pháp và Đức tỏ ra hoài nghi.

 

Kiev là « một thế mạnh của châu Âu, chứ không phải gánh nặng »

 

Tại cuộc họp này, lãnh đạo Ủy Ban Châu Âu thúc đẩy việc tăng cường hậu thuẫn Ukraina, với tư cách là quốc gia trên « tuyến đầu phòng vệ của châu Âu ». Xã luận Le Figaro, nhan đề « Drone chiến tranh », nhấn mạnh : Kiev là « một thế mạnh của châu Âu, chứ không phải là gánh nặng ». Le Figaro dự báo lãnh đạo Nga Putin sẽ tiếp tục dấn tới trong các áp lực với châu Âu để trắc nghiệm về việc tổng thống Mỹ có khả năng hậu thuẫn hay không. Với châu Âu, thực tế cho thấy cho đến nay, Donald Trump « đã không có phản ứng gì rõ ràng ». Theo Le Figaro, đối mặt với tình thế nguy hiểm này, châu Âu dứt khoát phải chọn con đường « đoàn kết » và « kiên định ». Nhật báo thiên hữu kết luận : châu Âu phải khẩn trương hành động để bù lại thời gian đã mất, thiết lập « bức tường drone » ở sườn đông, mà một phần đáng kể có thể dựa vào kinh nghiệm và kỹ thuật của Ukraina.

 

Dự án xây dựng nền quốc phòng châu Âu « tiến hành chậm trễ »

 

Về thượng đỉnh Liên Âu tại Copenhagen, Libération lo lắng về việc « Liên Hiệp Châu Âu vẫn chưa sẵn sàng chuyển sang hành động », nền quốc phòng chung được xác lập « rất chậm », trong lúc các nước châu Âu đều thừa nhận « cuộc đối đầu với Nga đã bắt đầu ». Libération cũng ghi nhận cuộc họp không chính thức của khối 27 nước hôm qua đã xem xét một « văn bản khung », do Ủy Ban Châu Âu trình bày để chuẩn bị cho « lộ trình hành động » của Liên Âu, sẵn sàng đối mặt với chiến tranh kể từ năm 2030. Văn bản khung này sẽ phải được Hội Đồng Châu Âu thông qua vào ngày 23/10.

 

Một trong những điểm được Libération nêu bật là chủ trương của Ủy Ban Châu Âu hỗ trợ Ukraina để biến quốc gia này thành một « con nhím thép », có khả năng đề kháng mọi hành động xâm lược. Một khoản đầu tư dự trù 140 tỉ euro sẽ được dành cho Ukraina, và Kiev được quyền tiếp cận với các ngân sách đầu tư cho quốc phòng châu Âu.

 

Quốc phòng: Lãnh đạo Ủy Ban Châu Âu « phá rào »

 

Về vấn đề quốc phòng của Liên Âu, nhật báo kinh tế Les Echos chú ý đến các phát biểu của lãnh đạo Ủy Ban Châu Âu nhấn mạnh đến vai trò quân sự của khối. Hồi tuần trước, sau khi hàng loạt drone Nga xâm nhập châu Âu, bà Ursula von der Leyen khẳng định « chúng ta sẽ bảo vệ từng centimet lãnh thổ » và không loại trừ thảo luận về việc bắn hạ phi cơ xâm nhập không phận.

 

Đây là những phát biểu bị nhiều chính trị gia coi là nằm ngoài chức trách của nhà lãnh đạo Ủy Ban, được quy định trong các hiệp ước của châu Âu. Tuy nhiên, một số nhà ngoại giao khẳng định, trong bối cảnh châu lục đối mặt với mối đe dọa chưa từng có, châu Âu hiện tại rất cần đến một hành xử trái lệ như vậy để « thúc đẩy mạnh mẽ các nỗ lực thay đổi ».

 

Theo Les Echos, có một lĩnh vực sát sườn, mà 27 nước chờ đợi Ủy Ban nhanh chóng đưa ra các đề xuất : Đó là khi tình hình xấu đi, châu Âu cần tạo điều kiện thuận lợi về các quy định kỹ thuật, và mạng lưới giao thông, cơ sở hạ tầng, giúp cho việc điều động khẩn cấp lực lượng từ phía tây lục địa sang sườn đông châu lục.

 

Xã luận Le Monde hôm nay dành cho chuyện tốt lành hiếm hoi với châu Âu. Bài « Tin mừng Moldova » trở lại với cuộc bầu cử Quốc hội hôm Chủ nhật vừa qua, với việc cử tri quốc gia Liên Xô cũ này quyết định tiếp tục con đường hướng đến hội nhập với Liên Âu.

 

Kế hoạch của Trump về Gaza: Hamas khó tìm được thỏa thuận « đầu hàng »

 

« Kế hoạch của Trump cho Gaza : Hamas bị đặt dưới áp lực » là tựa trang nhất Le Monde. Hôm qua, tổng thống Mỹ tuyên bố cho Hamas « thêm ba hoặc bốn ngày nữa » để trả lời về « kế hoạch hòa bình » của Washington. Về kế hoạch của Donald Trump, các nước Ả Rập tuy ủng hộ, nhưng chỉ trích là kế hoạch này đã có quá nhiều nhân nhượng với Israel. Việc vắng mặt một thời hạn thành lập Nhà nước Palestine và chấm dứt chiếm đóng vùng Cisjordanie, được nêu ra như các nhượng bộ căn bản.

 

Bài « Hamas lưỡng lự ký vào thỏa thuận đầu hàng » của Le Monde cho biết áp lực với Hamas trong hiện tại là « vô cùng lớn », vì nếu kế hoạch thất bại, Hamas sẽ bị coi là « thủ phạm duy nhất », trong bối cảnh kế hoạch này đã được 8 nước Ả Rập và Hồi giáo ủng hộ. Tuy nhiên, khả năng Hamas chấp thuận kế hoạch của Trump trở nên nan giải khi Hamas không còn nằm dưới sự chỉ huy thống nhất, sau cái chết của các thủ lĩnh tối cao. Lực lượng Hamas giờ đây có nhiều chỉ huy, và tìm được đồng thuận giữa là điều khó.

 

Thảm kịch tại Gaza là chủ đề trang nhất của nhật báo L’Humanité. Nhật báo của đảng Cộng sản Pháp tố cáo thủ tướng Netanyahu ngăn chặn các hỗ trợ quốc tế cho Gaza. Đội tàu viện trợ nhân đạo quốc tế mang tên « Tự do » tiếp tục bị quân đội Israel hôm qua phong tỏa ngoài khơi, không cho vào dải đất bị chiến tranh tàn phá.

 

Ngân sách Liên bang Mỹ tê liệt: Trump có thể lợi dụng để khẳng định quyền lực

 

Kể từ ngày hôm qua, 1/10, các hoạt động được xếp vào nhóm « không thiết yếu » của chính quyền Liên bang Mỹ bị đình chỉ do việc lưỡng đảng không đạt được thỏa thuận về Ngân sách. Nhật báo kinh tế Pháp chú ý đến việc Nhà Trắng đe dọa sử dụng tình trạng « ngân sách tê liệt » để thực thi chính sách cắt giảm mạnh nhân sự của bộ máy công chức, điều mà ông Trump đã chủ trương từ lâu nay.

 

Các nghị sĩ đảng Dân chủ, khi chọn con đường chống lại dự thảo Ngân sách của phe Cộng hòa, có nguy cơ bị rơi vào thế kẹt. Thượng nghị sĩ bang Maine, Augus King, cảnh báo « thay vì chống lại Trump, trên thực tế, chúng ta đang mang lại cho ông ta nhiều quyền lực hơn ».

 

Thêm một « bước trượt sang chế độ độc tài »

 

Việc chính quyền liên bang Mỹ bị tê liệt, kể từ ngày 01/10, sau khi Quốc Hội không thông qua ngân sách dường như không gây nhiều chú ý bằng hành xử ngày càng « độc đoán » của tổng thống Mỹ, cụ thể như với cuộc họp 800 tướng lĩnh hôm thứ Ba 30/09, được bất ngờ triệu tập mà không rõ lý do.

 

Bài xã luận của Les Echos khẳng định diễn văn của Trump trước các tướng lĩnh cao cấp nhất vừa qua cho thấy « một bước đi xa hơn trong hành xử độc đoán ». Theo Trump, các thành phố Mỹ cần được dùng làm « địa bàn huấn luyện » cho các quân nhân trong cuộc chiến chống lại « những kẻ thù nội địa », như dân nhập cư, đối lập và báo chí. Theo Les Echos, đây rõ ràng là một hành xử của tổng thống Trump hướng đến « tư nhân hóa » quân đội, coi quân đội Mỹ là công cụ trong tay cá nhân nhà lãnh đạo.  

 

Báo Le Monde có bài ghi nhận hai nét đặc biệt của cuộc họp với gần 800 đô đốc, tướng lĩnh Mỹ. Thứ nhất là diễn đàn này đã được bộ trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth sử dụng để đưa ra các phát biểu chống lại các giá trị « woke », thường được coi như các giá trị thiên tả, đối nghịch với lập trường của phe cầm quyền. Thứ hai là tổng thống Trump hướng quân đội vào cuộc chiến trong nội bộ nước Mỹ, chống lại những đối thủ bên trong.

 

Pháp: Tân thủ tướng tiếp tục tìm thỏa hiệp 

 

Ngày biểu tình phản đối chính phủ tại Pháp hôm nay theo lời kêu gọi của các nghiệp đoàn là tựa lớn trang nhất của L’Humanité : « Trên đường phố, nỗi khát khao công bằng xã hội ». Nhật báo thiên tả Libération dành chủ đề chính để giới thiệu về thuế Zucman, sắc thuế 2% đánh vào các tài sản lớn nhất nước Pháp, đã trở thành một biểu tượng chính của cuộc tranh đấu của các nghiệp đoàn.

 

Nhật báo Công giáo La Croix dành hồ sơ chính để giải thích rõ về «phiếu lương », tờ giấy mà theo tờ báo đã in đậm những dấu ấn của « mô hình xã hội Pháp », dựa trên tình đoàn kết. Điều mà đông đảo người dân Pháp giờ đây không hiểu.

 

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng dành tựa lớn trang nhất cho vấn đề « Thuế : Những gì mà tân thủ tướng Le Cornu đang chuẩn bị ». Tìm được các biện pháp cho phép thu được khoảng 10 tỉ euro là cách mà chính phủ hy vọng có thể đạt được một thỏa hiệp với đảng Xã hội, mà nếu không có, chính phủ thiểu số của ông Lecornu sẽ dễ dàng bị lật đổ.  

 

Về vấn đề ngân sách của nước Pháp, trang nhất báo Le Monde nói đến đề nghị của nghị sĩ cánh trung Charles de Courson về « bốn khoản miễn thuế lớn », nếu thay đổi, có thể mang lại các nguồn thu cho ngân sách. Trong số đó có biện pháp giảm thuế đối với những người sử dụng lao động tại gia đình, được lập ra từ năm 1991. Theo báo cáo của dân biểu nói trên, khoản tiền miễn giảm thuế, tổng cộng lên đến 6,9 tỉ euro, được coi là chủ yếu có lợi cho tầng lớp thu nhập cao nhất : « 10% dân Pháp thuộc nhóm có thu nhập cao nhất được hưởng đến 45% tổng số tiền này ».

 

Theo Le Monde, trong lúc tân thủ tướng tiếp tục « tìm đường để ngân sách mới được thông qua », nhiều đảng đối lập cho rằng, trong tình trạng bế tắc hiện nay, « không tránh khỏi bầu cử Quốc Hội sớm ».