Ý ĐỒ CỦA TÀU "MA" NGA NGAY SÁT CỬA NGỎ HẢI PHẬN CỦA PHÁP? (Thanh Hà / RFI)

 

Ý đồ của tàu « ma » Nga ngay sát cửa ngõ hải phận của Pháp ?

Thanh Hà  -  RFI

Đăng ngày: 02/10/2025 - 15:04

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20251002-%C3%BD-%C4%91%E1%BB%93-c%E1%BB%A7a-t%C3%A0u-ma-nga-ngay-s%C3%A1t-c%E1%BB%ADa-ng%C3%B5-h%E1%BA%A3i-ph%E1%BA%ADn-c%E1%BB%A7a-ph%C3%A1p

.

« Pushpa », « Boracay » hay « Varuna » là những tên gọi khác nhau của một chiếc « tàu lạ » chở dầu hỏa của Nga đang neo lại sát cạnh hải phận của Pháp ở Đại Tây Dương, hướng vào thành phố cảng Saint - Nazaire, vùng Loire Atlantique, miền trung nước Pháp. Tàu đã bị khám xét, bị điều tra. Thuyền trưởng và thuyền phó bị câu lưu. Hiện có những thông tin nào về « thân thế » chiếc tàu lạ này? Tàu hiện diện gần vùng biển của Pháp với ý đồ gì ?

 

HÌNH :

Tàu chở dầu Nga Borocay sát cạnh hải phận của Pháp. Ảnh chụp ngày 01/10/2025. AFP - DAMIEN MEYER

 

Có một sự trùng hợp về thời điểm: Tuần trước, đúng vào lúc nhiều sân bay của Đan Mạch bị tê liệt vì « drone lạ », cũng chiếc tàu này được phát hiện ở « phía nam đảo Lolland » của Đan Mạch trước khi trực chỉ eo biển Great Belt (tên địa phương là Storebælt). Tàu bị nghi ngờ đã được dùng để phóng « drone lạ » thâm nhập không phận của Đan Mạch, gây bất ổn và đe dọa an ninh của một thành viên NATO.

 

Ngày 01/10/2025, Pháp chính thức cho mở điều tra về chiếc tàu chở dầu được gọi là « tàu ma » đang neo đậu ngoài khơi thành phố Saint - Nazaire. Stéphane Kellenberger, công tố viêncủa thành phố Brest, (tây bắc nước Pháp) được AFP trích dẫn cho biết thuyền trưởng và nhân vật số hai trên tàu đã bị câu lưu do « từ chối thi hành mệnh lệnh, và không cung cấp đầy đủ giấy tờ về quốc tịch » của con tàu.

 

Tàu đã bị « khám xét » và AFP đã trông thấy đặc nhiệm của Pháp xuất hiện trên boong tàu vào chiều qua 01/10/2025. Dự thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu tại Copenhagen, tổng thống Pháp Emmanuel Macron giải thích chiếc tàu này bị kiểm tra do « thủy thủ đoàn đã có nhiều vi phạm rất nghiêm trọng ». Ông đồng thời nhấn mạnh Paris rất chú trọng vào mục đích ngăn chận hoạt động của các đội tàu ma được Matxcơva sử dụng để lách trừng phạt quốc tế cấm Nga xuất khẩu dầu hỏa.

 

Hành vi của con tàu ma

 

Trước mắt có những thông tin nào về chiếc tàu chở dầu dài 244 mét, hoạt động dưới màu cờ của Benin, đang neo đậu ở ngoài khơi thành phố Saint Nazaire ?

 

Từ thứ Bảy 27/09/2025, tàu bị phát hiện trong vùng biển quốc tế nhưng ngay sát cạnh hải phận của Pháp, ở ngoài khu vực 12 hải lý bờ biển của Pháp. Tàu lập tức bị giữ lại và một số thuyền viên bị câu lưu. Con tàu mang tên « Pushpa » còn được biết đến dưới gần một chục tên gọi khác nhau như là  « Boracay » hay « Varuna », « Kiwala »… Tàu Pushpa mang biển số 9332810 của Tổ Chức Hàng Hải Quốc Tế có tên trong danh danh đen bị Liên Hiệp Châu Âu và Anh Quốc trừng phạt.

 

Về lộ trình của chiếc tàu này trước khi neo đậu ở ngoài khơi và đang nhắm thẳng vào Saint - Nazaire, căn cứ vào dữ liệu theo dõi các hoạt động các phương tiện giao thông trên biển VesselFinder, tàu đã khởi hành từ Ấn Độ hồi tháng 8/2025. Cho đến ngày 18/09/2025 tàu đã dừng lại tại một cảng nhỏ trong vùng Vịnh Louga. Ở chặng tiếp theo, tàu đã hướng về hải cảng Primorsk, cách thành phố Saint - Petersburg hơn 100 km.

 

Dưới các tên gọi khác nhau, Boracay hay Pushpa tàu cũng lên đường, đi qua Biển Manche từ đó xuyên ra Đại Tây Dương. Chủ Nhật, 28/09/2025 tàu đột ngột thay đổi lộ trình, dịch chuyển về phía nam, nhắm tới thành phố cảng của Pháp Saint Nazaire. Nói là đột ngột thay đổi lộ trình, bởi trên nguyên tắc, chiếc tàu này phải trở lại Ấn Độ vào khoảng ngày 20/10/2025.

 

Dưới bất kỳ tên gọi nào đi chăng nữa, chiếc tàu ma đã từng bị tuần duyên Estonia giữ lại để điều tra hồi tháng 4/2025. Tàu đã « ít nhất 40 lần vi phạm » các quy định giao thông hàng hải. Thí dụ như có lúc tàu treo cờ của Djibouti cho dù đã bị cáo buộc có những hoạt động bất hợp pháp, cho nên đã bị « khai tử » trong đội tàu của quốc gia đông Phi này. Lần này, xuất hiện ngoài khơi thành phố cảng Saint Nazaire của Pháp, tàu mang màu cờ của một nước châu Phi khác là Bénin.

 

Tàu lạ để phóng drone lạ

 

Nghi ngờ chiếc « tàu lạ » này từng được sử dụng để phóng « drone lạ » vào không phận của Đan Mạch hồi tuần trước xuất phát từ đâu ?

 

Vẫn theo các dữ liệu từ cơ quan giám sát giao thông hàng hải VesselFinder, hôm 22/09/2025 vào lúc nhiều sân bay của Đan Mạch phải tạm ngừng hoạt động do sự hiện diện của drone lạ, chiếc tàu chở dầu Pushpa tiến gần đến Ba Lan, Thụy Điển và cập bến Đan Mạch. Trong suốt 5 giờ đồng hồ ngày hôm sau, tàu đã dừng lại ở phía nam đảo Lolland, của Đan Mạch, trước khi tiếp tục hành trình tiến thẳng về phía eo biển Great Belt và chỉ còn cách bờ biển của Đan Mạch 160 km về hướng tây.

 

Tuy nhiên, tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 01/09/2025 nhấn mạnh ông « rất thận trọng » trước khả năng có một sự liên hệ giữa việc tàu chờ dầu cho Nga này hiện diện gần hải phận Đan Mạch với thời điểm nhiều sân bay tại quốc gia Bắc Âu này bị rối loạn vì « drone lạ » được cho là của Nga.

 

Hành động đáng ngờ

 

Sau cùng là câu hỏi tại sao một tàu chở dầu cho Nga lại dừng ở ngoài khơi thành phố cảng Saint - Nazaire và cũng là một trung tâm đóng tầu lớn bậc nhất của châu Âu ?

 

Hiện tại có nhiều cách giải thích : đây có thể đơn thuần là một chặng dừng mang tính « kỹ thuật », đợi một chiếc tàu dầu nào đó để « giao hàng » trong một thương vụ « bất hợp pháp ». Một số tiếng nói khác thiên về khả năng Matxcơva muốn « trắc nghiệm » khả năng giám sát và mức độ cảnh giác của các giới chức hàng hải Pháp và châu Âu.

 

Hải Quân Pháp ghi nhận « một số hành động đáng nghi ngờ » từ phía thủy thủ đoàn. Thí dụ như tàu có lúc không thả neo mà lại di chuyển « vòng vòng trong một khu vực gần sát hải phận của Pháp ». Thêm vào đó là những yếu tố « bất thường » trong giấy tờ đã tìm thấy trên tàu. Đây là lý do vì sao viện công tố thành phố Brest đã cho mở điều tra.

 

Hiện tại thuyền trưởng và thuyền phó của con tàu đã bị câu lưu và lệnh tạm giữ đã được « triển hạn ». Cả hai bị cáo buộc « từ chối thi hành mệnh lệnh » trình diện giấy tờ về xuất xứ và tàu đang hoạt động dưới màu cờ của quốc gia nào. Với những tội danh này, cả hai có thể bị lãnh án đến 1 năm tù và 150.000 euro tiền phạt.

 

Nga đã đầu tư 10 tỷ đô la phát triển tàu ma

 

Theo các số liệu chính thức, để lách trừng phạt quốc tế, hiện có khoảng 900 tàu ma và từ 350 đến 500 trong số này được các tập đoàn phục vụ cho các tập đoàn của Nga. Trung Quốc và Ấn Độ là hai khách hàng lớn mua năng lượng của Nga bất chấp các biện pháp cấm vận mà châu Âu và Mỹ đã ban hành. Để cắt các nguồn tài trợ chiến tranh Ukraina của Matxcơva, trong đợt trừng phạt thứ 18 mà Liên Hiệp Châu Âu thông qua hồi tháng 7/2025, Bruxelles đã đưa thêm vào danh sách đen khoảng 100 « tàu ma ».

 

Theo một báo cáo do đại học kinh tế Kiev thực hiện hồi tháng 10/2024, Matxcơva đã đầu tư « gần 10 tỷ đô la » để có được một hạm đội hàng trăm tàu ma phục vụ cho các đại tập đoàn dầu hỏa của Nga. 70 % xuất khẩu dầu hỏa của Nga được chuyên chở bằng đường biển, và do tác động chiến tranh Ukraina, từ tháng 4/2022 « khối lượng dầu của Nga xuất khẩu bằng đường biển đã được nhân lên gấp 4 lần ».