12
Tháng Mười, 2024
https://vanviet.info/van-de-hom-nay/giai-nobel-va-chuyen-chan-ga/
Hình
dưới đây chụp ngày 21.1. 2017, cho thấy quan chức Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
đang xin lỗi văn nghệ sĩ – tất nhiên là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc
và văn nghệ sĩ xứ kim chi, chứ không phải là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và
văn nghệ sĩ xứ ta.
Bộ
trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cho Yoon-sun bị cáo buộc chịu trách nhiệm về
việc lập ra danh sách đen gồm ngót chục nghìn nghệ sĩ và nhân vật văn hóa dám
phê phán chính phủ đương nhiệm của Tổng thống Park Geun-hye.
HÌNH : https://vanviet.info/wp-content/uploads/2024/10/Ha-600x339.jpg
Đáng
chú ý trong danh sách đen, có những người nổi tiếng, đang làm sáng danh Hàn Quốc
trên trường quốc tế.
Như
đạo diễn Park Chan-wook, trước đó đã đoạt nhiều giải thưởng, mà danh giá nhất
là giải của Liên hoan phim Cannes (Giải thưởng lớn Liên hoan phim Cannes 2004,
Giải thưởng Ban Giám khảo Liên hoan phim Cannes 2009. Nói thêm: Năm 2022 Park
Chan-wook còn đoạt Giải thưởng Đạo diễn xuất sắc nhất Liên hoan phim Cannes.
Nói ngoài: Năm 2021, Park Chan-wook được mời làm đạo diễn cho bộ phim truyền
hình chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer của Viet Thanh
Nguyen The Sympathizer).
Và như Han
Kang (đọc theo Hán Việt là Hán Giang, đồng âm với tên con sông chảy
qua Seoul), người chiến thắng Giải thưởng Man Booker quốc tế năm 2016, tức chỉ
một năm trước sự kiện xin lỗi, và mới hôm qua chiến thắng Giải Nobel Văn
chương.
Dư
luận Hàn Quốc dậy sóng; giới trí thức sôi sục. Thực ra, người bị đưa vào danh
sách sách đen chỉ bị một chế tài khá nhẹ nhàng, nhất là nếu xem xét với tiêu
chuẩn của nước Nam ta: sẽ bị loại khỏi các khoản trợ cấp nghệ thuật của chính
phủ; chứ không ai bị ở tù hay quấy nhiễu gì. Tuy thế, dân tình vẫn phẫn nộ:
danh sách đen này đã khơi dậy những ký ức về chế độ kiểm duyệt và áp bức dưới
thời nhà độc tài Park Chung-hee, cha của Tổng thống Park Geun-hye. Bộ Văn hóa,
Thể thao và Du lịch được cho là có nhiệm vụ bảo vệ quyền tự do và sự sáng tạo
trong biểu đạt nghệ thuật, ấy vậy mà cơ quan này lại xâm phạm chính điều đó.
Ngày
21.1.2017 Cho Yoon-sun bị bắt. Ngày 23.1.2017, đài BBC tiếng Anh đăng hình xin
lỗi vừa dẫn (xem https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-38716305).
Thuật lại
những chuyện trên đây ở nước bạn, mà ngậm ngùi nghĩ đến nước ta.
Đoạt
Giải Nobel Văn chương ư? Quá khó! Nhưng còn khó hơn, là nâng cao mặt bằng dân
trí. Mà dân trí, theo nghĩa rộng, không chỉ là hiểu biết, là kiến thức, mà còn
là nhiệt huyết để cùng nhau bảo vệ lẽ phải, là sự dũng cảm hành xử theo đúng
quyền công dân của mình, nghĩa là bao trùm cả dân khí như cụ Phan Châu Trinh cổ
võ. Hàn Quốc có thể vẫn còn rơi rớt thói đàn áp người dân của nửa thế kỷ độc
tài từ Park Chung-hee đến Chun Doo Hwan.
Nhưng
dân Hàn Quốc đã khác xưa. Họ đồng loạt mạnh mẽ phản đối danh sách đen, vạch rõ
tính chất vô pháp vô thiên của nó. Mà bộ máy cầm quyền của Hàn Quốc cũng không
còn như cũ: nó khởi động ngay các tiến trình tư pháp cần thiết và hành động quyết
liệt: lần đầu tiên tại Hàn Quốc một bộ trưởng chính phủ đương nhiệm bị bắt giữ.
Chính trên
cái nền móng vững chắc này mà văn hóa Hàn Quốc lừng lững phát triển! Cả kinh tế,
cả văn hóa! Bỏ xa Việt Nam!
Ở
ta có bao nhiêu “danh sách đen”? Khó có câu trả lời chính xác.
Thời
Nhân văn – Giai phẩm nhiều nhà văn bị tù ngục đã đành, mà ngay cả những nhà văn
may mắn không bị giam giữ vẫn bị đày đọa, không chỉ họ mà cả con cái họ. Đến thời
Đổi Mới, một vài người được trao giải thưởng, hiểu như một động thái sửa sai của
nhà nước nhưng tuyệt nhiên không ai được công khai xin lỗi. Mà dân ta, từ người
dân lam lũ đến giới trí thức, có người còn cảm ơn nhà nước đã biết làm một việc
tốt, “như thế cũng đã được rồi”, theo kiểu “Thánh thượng hồi tâm”!
Còn
ngày nay, tuy không nói ra, ai cũng biết ông này thì được xuất hiện trên báo,
còn ông kia thì không; chị nọ lúc này chỉ được đăng ở những tờ báo nhỏ, ít ai
chú ý, trong khi bà kia thì muốn đăng đâu thì đăng miễn Ban biên tập thuận
lòng. Vẫn chưa tiệt được cái nọc chỉ điểm: này là bài thơ cạnh khóe lãnh đạo; nọ
là cuốn sách bôi đen chế độ. Chưa có lĩnh vực nào mà sự cảnh giác lại được đề
cao như lĩnh vực văn hóa – tư tưởng; người ta chăn trí thức như chăn gà, cứ sợ
họ đi lạc.
Mỉa
mai là trong khi cứ ra sức bảo vệ một nền móng thấp và kém như thế, một vị lãnh
đạo đứng đầu nhà nước vẫn cứ nuôi mộng tưởng: “Tôi luôn mong ước một ngày không
xa Việt Nam sẽ có nhà văn đạt giải thưởng Nobel văn chương, mang đến niềm tự
hào cho đất nước” (xem https://tuoitre.vn/chu-tich-nuoc-mong-mot-ngay-khong-xa-viet-nam-co-nha-van-doat-giai-nobel-20220109134103037.htm).
No comments:
Post a Comment