NỘI DUNG :
Thượng đỉnh Johannesburg : Trung Quốc kêu gọi mở rộng BRICS
Anh Vũ - RFI
.
Dưới bóng Trung Quốc, các nước BRICS tìm kiếm sức ảnh hưởng trước
phương Tây
Anh Vũ - RFI
=============================================
.
.
Thượng đỉnh
Johannesburg : Trung Quốc kêu gọi mở rộng BRICS
Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 23/08/2023 - 12:54
Trong phiên
khai mạc thượng đỉnh BRICS hôm qua 22/08/2023, tại Johannesburg, Nam Phi, Trung
Quốc đã tỏ ra năng nổ ủng hộ kế hoạch mở rộng nhóm các nền kinh tế mới nổi, để
BRICS, hiện tại vẫn là định chế lỏng lẻo, có thể trở thành một khối khẳng
định ảnh hưởng chính trị và kinh tế của mình trên phạm vi thế giới.
Từ trái sang phải : Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong hội nghị thượng đỉnh
BRICS ở Johannesburg, Nam Phi, ngày 22/08/2023. via REUTERS - RUSSIAN FOREIGN
MINISTRY
Đang thăm chính thức Nam Phi, chủ tịch Trung
Quốc Tập Cận Bình không dự phiên khai mạc thượng đỉnh BRICS, ủy quyền cho bộ
trưởng Thương Mại Vương Văn Đào, thay mặt đọc diễn văn. Lãnh đạo Trung Quốc khẳng
định « chủ nghĩa bá quyền không có trong ADN của Trung Quốc ».
Ông cho biết các cuộc thảo luận ở Johannesburg này không nhằm mục đích « yêu
cầu các nước đứng về phía nào hoặc tạo ra sự đối đầu giữa các khối, mà là để mở
rộng cấu trúc hòa bình và phát triển ».
Chủ tịch Trung Quốc, được AFP trích dẫn, tuyên
bố : « Chúng ta sẽ xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược trong BRICS
mạnh mẽ hơn, tích cực thúc đẩy việc mở rộng thành viên và giúp làm cho trật tự
quốc tế trở nên công bằng và bình đẳng hơn. »
Thượng đỉnh ở
Johannesburg càng làm nổi bật sự chia rẽ với phương Tây về cuộc chiến ở Ukraina
và sự ủng hộ Matxcơva từ các đối tác khác của BRICS, vào lúc Nga bị cô lập
trên toàn cầu.
Nam Phi, Trung Quốc và Ấn Độ không lên án hành
động xâm lược của Nga, trong khi Brazil
từ chối cùng các nước phương Tây gửi vũ khí tới
Ukraina hay áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Matxcơva.
Tổng thống
Nga Vladimir Putin, do bị lệnh truy nã của
Tòa Án hình Sự Quốc Tế, không trực tiếp tham dự thượng đỉnh. Như dự trù, tổng
thống Nga vẫn phát biểu qua video trong ngày khai mạc hội nghị. Trong diễn văn, ông Putin chủ yếu chỉ trích
trách nhiệm của Liên Hiệp Quốc và lệnh cấm vận của phương Tây với Nga về phân
bón và ngũ cốc đã góp phần gây ra khủng hoảng lương thực trên thế giới.
Trên hết, ông Putin muốn chứng minh rằng ngay
cả từ xa, ông không đơn độc. Tổng thống Nga nhấn mạnh đến trọng lượng của BRICS
với dân số đông, đầu tư tăng, sức mua tăng mạnh. Theo nguyên thủ Nga, đây là một
khối phần lớn có khả năng cạnh tranh với G7, một tổ chức mà Nga đã bị gạt ra
ngoài vào năm 2014, sau khi sáp nhập Crimée.
Theo ghi nhận
của đặc phái viên RFI tại Johannesburg, Claire Bargelès, những chia rẽ đã xuất hiện trở lại trước khi các nước bước vào cuộc
tranh luận quan trọng về khả năng mở rộng khối :
Điểm chung của các bài phát biểu khai mạc này là tất
cả các diễn giả đều muốn nêu bật một hình ảnh về sức sống kinh tế của nhóm. Đối
với tổng thống Brazil, « sự năng động của các nền kinh tế phía nam và
BRICS chính là động lực ». Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi nhấn mạnh, ông
vui mừng vì đất nước của ông sẽ sớm trở thành « đầu tàu cho tăng trưởng
toàn cầu ».
Nhưng những phát biểu đó cũng ngầm cho thấy sự chia
rẽ trong nhóm, với sự cạnh tranh tiềm ẩn giữa Ấn Độ và Trung Quốc. Thực tế,
kinh tế giữa 5 quốc gia không được đồng nhất lắm, hoặc mối quan hệ của họ với
các cường quốc phương Tây cũng khác nhau.
Sẽ không dễ dàng gạt bỏ những chia rẽ để tìm được sự
đồng thuận xung quanh vấn đề mở rộng BRICS. Trong khi đó, nhiều quốc gia, rất
đa dạng, từ Iran đến Ả Rập Xê Út, qua đến Cuba, Ethiopia, Achentina hay
Indonesia đã nộp đơn xin gia nhập nhóm.
Các lãnh đạo BRICS đã có thể thảo luận về vấn đề gai
góc này nhiều hơn vào buổi tối khi họ gặp nhau tại một dinh thự sang trọng. Và
các cuộc tranh luận sẽ tiếp tục ngày hôm nay, xen kẽ với các bài phát biểu của
5 nguyên thủ quốc gia.
.
.
==============================
.
.
Dưới bóng Trung Quốc, các nước
BRICS tìm kiếm sức ảnh hưởng trước phương Tây
Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 23/08/2023 - 15:26
Hội nghị
thượng đỉnh BRICS, khai mạc hôm qua 22/08/2023 tại Nam Phi với chương trình nghị
sự chủ chốt là làm sao để nhóm nước mới nổi lên có thể mở rộng ảnh hưởng kinh tế
và chính trị toàn cầu của mình. Trung Quốc đã nhìn thấy kỳ họp này là cơ hội
thúc đẩy mô hình phát triển địa chính trị có thể cạnh tranh với G7 của phương
Tây.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (đằng trước) và tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại hội nghị thượng đỉnh BRICS
ở Pretoria, Nam Phi, ngày 22/08/2023. AP - Themba Hadebe
Thượng đỉnh đang diễn ra tại Johannesburg đang
được các nước phương Tây theo dõi đặc biệt kỹ lưỡng vì tương lai BRICS sẽ mở rộng,
với sự tham gia của nhiều thành viên mới, hướng tới một nhóm nước có khả năng
trở thành đối trọng với nhiều định chế như Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, Ngân Hàng Thế
giới hay Tổ Chức Thương Mại Thế giới, đến giờ vẫn nằm dưới sự kiểm soát của các
nước phương Tây phát triển.
Khoảng 40 quốc gia đã nộp đơn xin gia nhập hoặc
muốn quan hệ chặt chẽ với BRICS. Đó là những nước đều có chung một quan điểm rằng
nền tảng của trật tự quốc tế được thiết lập từ năm 1945 vẫn do Phương Tây
thống trị đã lỗi thời và không còn phù hợp với tình hình địa chính trị thế giới
hiện nay. Kết thúc ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh, tổng thống Nam Phi
Cyril Ramaphosa phát biểu : “Điều này cho thấy gia đình BRICS đang ngày càng
có tầm quan trọng, có tầm vóc và ảnh hưởng trên thế giới.”
Có thể thấy rõ, 5 thành viên của BRICS, tạo
thành một tập hợp không đồng nhất, gồm các quốc gia có khoảng cách địa lý xa
xôi với nền kinh tế tăng trưởng không đồng đều. Ý đồ để BRICS có khả năng cạnh
tranh ảnh hưởng quy mô quốc tế mới manh nha đã lộ rõ nhiều vấn đề phức tạp.
Trung Quốc, nền kinh tế
hùng mạnh nhất trong khối, muốn phát triển ảnh hưởng của mình, đặc biệt là
trong các đối đầu toàn diện về kinh tế, chính trị với Hoa Kỳ. Khác với Trung Quốc,
Nam Phi, Ấn Độ và Brazil vẫn muốn duy trì mối quan hệ đối tác với các nước
phương Tây. Vì thế, trong BRICS, việc mở rộng mà Trung Quốc hy vọng vẫn còn có
quá nhiều bất đồng khi mỗi nước có tham vọng không giống nhau.
Ấn Độ, quốc gia ngày càng trở thành đối thủ của
Trung Quốc, khó có thể ủng hộ việc mở rộng khối cũng như ý tưởng về một hệ
thống trao đổi bằng đồng tiền quốc gia hoặc đồng tiền chung nhằm chống lại sự
bá chủ của đồng đô la.
Theo nhật báo Le Monde, động cơ của Trung Quốc,
tạo điều kiện cho nhiều nước mới gia nhập BRICS rõ ràng khiến Ấn Độ lo lắng
vì nhận thấy sự sốt sắng của Bắc Kinh đối với việc mở rộng này tạo cảm
giác rằng mục tiêu của Trung Quốc không phải là “làm việc cùng nhau và
phối hợp hành động (…) để mang lại nhiều tiếng nói hơn của những nước mới trỗi
dậy, mà là biến BRICS thành một nền tảng chống Mỹ được định hình bởi các ưu
tiên của Trung Quốc”, Harsh Pant, phó chủ tịch Quỹ Nghiên cứu Người Quan Sát, một tổ chức tư vấn có trụ
sở tại New York, được Le Monde trích dẫn nhận định.
Ông Ngưu
Hải Tân, chuyên gia về Mỹ Latin tại Viện Nghiên cứu Quốc
tế Thượng Hải giải thích : “Tôi nghĩ Trung Quốc muốn BRICS trở thành một tổ
chức mang tính đại diện cao hơn cho thế giới và nền kinh tế ngày nay.”
Ý đồ này của Bắc Kinh được chuyên gia Karin Costa Vazquez, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế tại đại học Phục Đán (Trung Quốc) khẳng
định : “Trung Quốc tiếp tục ủng hộ chủ nghĩa đa phương mới và cần bao quanh
mình càng nhiều quốc gia có chung quan điểm này càng tốt. BRICS vẫn là trung
tâm trong mắt Bắc Kinh và Brazil là một tác nhân quan trọng trong động lực này
với tư cách là thành viên sáng lập của khối.”
Brazil là một nước lớn, nhưng nền kinh tế đang
phát triển không thể bỏ qua được các đối tác lớn như Hoa Kỳ hay châu Âu. Về phần
mình, trước thượng đỉnh, Nam Phi ngỏ ý cho biết là không muốn làm người cầm đuốc
của phe chống phương Tây, cho dù Pretoria không ít lần thể hiện lập trường ủng
hộ Bắc Kinh cũng như Matxcơva. Bộ trưởng Quan hệ và Hợp tác Quốc tế Nam
Phi tuyên bố : “Tôi cho rằng sẽ cực kỳ sai lầm khi coi BRICS là thân Nga và
chống phương Tây.” Ông cảnh báo việc mở rộng có thể đưa BRICS vào con
đường góp phần làm gia tăng xung đột trong cộng đồng quốc tế.
Hai “đầu tàu” Nga
và Trung Quốc nuôi tham vọng tạo luồng sinh khí mới cho BRICS phục vụ những mục
tiêu riêng của họ. Nhưng lộ trình để BRICS từ một nhóm nước mới trỗi dậy thành
một khối cường quốc đầy đủ vẫn còn rất xa vời.
===================
CÁC NỘI
DUNG LIÊN QUAN
BRICS khai mạc thượng đỉnh ở
Nam Phi với tham vọng lập một trật tự thế giới mới
Đăng ngày: 22/08/2023 - 13:32
.
Tham vọng mở rộng BRICS bộc lộ
những mâu thuẫn trong nội bộ khối
Đăng ngày: 22/08/2023 - 13:32
.
BRICS : Thủ tướng Ấn
Độ để ngỏ khả năng gặp trực tiếp chủ tịch Trung Quốc
Đăng ngày: 22/08/2023 - 13:15
.
Thượng đỉnh BRICS : Manh
nha một trật tự thế giới mới phi phương Tây
Đăng ngày: 22/08/2023 - 16:46
No comments:
Post a Comment