Nếu
mai Putin chết liệu có hết chủ nghĩa Putin?
20/04/2022
https://gdb.voanews.com/03a80000-0aff-0242-44b6-08da22357bfa_w650_r1_s.png
putin
profile.
Nhưng
dù Putin có còn đó hay không thì rất nhiều người Nga vẫn thích điều mà họ xem
là một nước Nga oai hùng trỗi dậy nhờ chủ nghĩa Putin.
Giữa lúc
cuộc chiến tàn bạo của Nga diễn ra ở Ukraine, không ít lần tôi thấy người ta
nguyền rủa Tổng thống Vladimir Putin. Có người còn cầm biểu ngữ ngay tại trung
tâm London với dòng chữ “Putin chết rồi, Nga tỉnh dậy đi”.
Nhiều người
nghĩ rằng Putin chết là sẽ hết những hành vi ngang ngược và đẫm máu của nước
Nga. Nhưng liệu có nhất thiết sẽ như vậy không?
Không nhất thiết nếu quý vị đọc cuốn
sách về “dân chủ toàn trị của Putin” của hai tác giả Kate Langdon và Vladimir
Tismaneanu.
Các tác giả
cho rằng người Nga thực sự ủng hộ Tổng thống Nga Putin và những giá trị mà ông
trưng ra, có thể gọi là chủ nghĩa Putin. Ngay cả ở Việt Nam cũng có nhiều người
ủng hộ chủ nghĩa này.
Nói ngắn gọn,
chủ nghĩa Putin có thể được hiểu là sự kết hợp của một loạt các chủ nghĩa cực
đoan trong đó có chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa sô-vanh, chủ
nghĩa quân sự, thái độ chống lại phương Tây và điều được coi là vị trí đặc biệt
của Nga trong lịch sử cũng như trong hiện tại.
Cuộc chiến
hiện nay do Putin phát động chống lại Ukraine và được đa số người dân ủng hộ được
gọi là chiến dịch đặc biệt. Nó cho thấy Nga tự xem mình là quốc gia “đặc biệt”
và có thể ngồi xổm lên luật pháp quốc tế; người Nga là người “đặc biệt” và có
thể đi đàn áp các sắc dân khác mà người Ukraine chỉ là nạn nhân mới nhất sau
người Chechnya, Georgia và Syria.
“Chủ nghĩa
Putin đáng chú ý nhất ở chỗ công dân Nga liên tục ủng hộ Putin ngay cả khi ông
hạn chế tự do của họ, làm kinh tế trệ và đưa bạn bè và người thân của họ vào
quân đội để rồi có thể hy sinh cuộc sống của họ vì những cuộc gây hấn quốc tế
không cần thiết,” hai tác giả Kate Langdon và Vladimir Tismaneau viết trong cuốn
sách của họ. Các tác giả cho rằng bối cảnh xã hội và văn hoá Nga đã đẻ ra Putin
cũng như sự ủng hộ chủ nghĩa Putin và điều này đáng chú ý hơn chỉ bản thân
Putin.
Họ viết tiếp:
“[C]hỉ phế truất Putin không thôi sẽ không đủ để đảm bảo tự do ở Nga. Người Nga
không chỉ tin vào một mình Putin: họ tin vào ý thức hệ lớn hơn mà tình cờ ông
[Putin] cũng chia sẻ và là hiện thân [của ý thức hệ đó]. Sự cai trị của Putin
là có điều kiện và sẽ kết thúc khi ông chết… các hành động tội phạm và hung
hăng của nhà nước Nga theo yêu cầu của Putin là điều mà người dân Nga có nhiều
khả năng sẽ tiếp tục ủng hộ cho dù họ sống dưới [sự cai trị] của Putin hay một
nhà lãnh đạo kế tiếp mà họ có thể ủng hộ.”
Những người
viết sách cho rằng nhiều người ở phương Tây đã không hiểu chế độ của Putin khiến
vị tổng thống lợi dụng điều này để củng cố niềm tin của người Nga rằng chỉ có
ông ta mới đủ mạnh để chống lại một phương Tây kiêu ngạo.
Phương Tây
cũng có truyền thống có những hành động muộn mằn mỗi khi Putin đi những nước cờ
trái luật. Nhiều người chỉ ra rằng nếu phương Tây hành động cứng rắn hơn nữa
ngay từ khi Nga chiếm Crimea, cuộc chiến hiện nay ở Ukraine có thể đã không diễn
ra. Các chính trị gia Đức
đã thừa nhận họ đánh giá sai về Putin nhưng Đức cùng các nước EU khác vẫn bỏ
ra trên 36 tỷ euro để
mua nhiên liệu của Nga kể từ khi cuộc chiến nổ ra hôm 24/2 so với
sự ủng hộ nhỏ hơn rất nhiều lần của họ đối với Ukraine.
Nhưng
không chỉ có các chính trị gia Đức đánh giá sai về Putin.
Khi ông
này lên cầm quyền hồi năm 2000, Thủ tướng Anh Tony Blair tuyên bố việc người
Nga bầu ông Putin “mang lại hy vọng không chỉ cho nước Nga mà còn cho cả thế giới”.
Còn Tổng thống George W. Bush từng mời Putin tới trang trại gia đình để “thấy
được tâm hồn” của người mà người ta nói rằng đã bán tâm hồn cho ác quỷ từ khi trở
thành mật vụ Liên Xô nhiều thập niên trước.
Hiện nay
các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây đối với Nga khiến nhiều người
Nga đã bỏ ra nước ngoài trong đợt chảy máu chất xám mà người ta cho rằng thuộc
hàng lớn nhất kể từ khi Putin lên cầm quyền hồi năm 2000. Nhưng các thăm dò của
Nga, dù phải trừ hao đi khá nhiều, vẫn cho thấy phần đông người Nga ủng hộ cuộc
chiến hiện nay. Khủng khiếp và phản cảm hơn, mới đây còn xuất hiện đoạn ghi âm
cuộc trò chuyện giữa cô vợ Nga và người chồng là lính được điều tới Ukraine
trong đó cô vợ
tuyên bố cho chồng hãm hiếp phụ nữ Ukraine.
Người dân
Nga ủng hộ Putin vì nhiều lý do có trong chủ nghĩa Putin trong khi kinh tế phát
triển chỉ là một trong số rất nhiều điều kiện giúp Putin tại vị. Không ít người
tin rằng Vladimir Putin khó có thể cầm quyền lâu thêm nữa sau cuộc chiến thảm
hoạ hiện nay. Nhưng dù Putin có còn đó hay không thì rất nhiều
người Nga vẫn thích điều mà họ xem là một nước Nga oai hùng trỗi dậy nhờ chủ
nghĩa Putin. Đây là khó khăn lớn cho những người muốn Nga đi theo con đường dân
chủ và tự do.
No comments:
Post a Comment