Lãnh
đạo Việt Nam hãy nhìn Ukraine để điều chỉnh chiến lược đu dây của mình
Jackhammer Nguyễn
02/03/2022
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2022/03/0-3-696x786.png
Đoàn xe tăng của Nga dài 40 dặm, ì ạch đi vào
thủ đô Ukraine. Nguồn: Time và CNN
Một đoàn
xe tăng Nga dài đến 40 dặm ì ạch tiến bên ngoài thủ đô Kiev của Ukraine. Gần
hai ngày trời, đoàn xe này không tiến được bao nhiêu vì hư hỏng và … hết xăng!
Đối với
tôi đó là hình ảnh về sự rệu rã của nước Nga hiện nay. Nó rất cụ thể, không phải
là những con số thống kê về kinh tế trong các nghiên cứu của những nhà khoa học.
Mọi so
sánh đều khập khiễng, nhưng lạ thay, hình ảnh đoàn xe tăng đó làm cho tôi liên
tưởng đến đoàn xe gắn máy của hơn 1 triệu người Việt Nam bỏ chạy khỏi Sài Gòn
và các khu công nghiệp vào mùa thu năm 2021, vì dịch Covid và … đói.
Nếu lấy mốc
thời gian năm 1990, tức bốn năm sau quyết định cải tổ kinh tế ở Việt Nam, thì
cuộc tháo chạy tán loạn ở Sài Gòn xảy ra sau hơn ba mươi năm, cũng tương đương
khoảng thời gian chế độ cộng sản Liên Xô bị xóa bỏ.
Thế nhưng
trong khoảng thời gian ba chục năm đó, nước Nga vẫn đóng vai một cường quốc, phủ
cái bóng lớn lên Việt Nam, không chỉ về mặt ngoại giao, địa chính trị, mà còn cả
về kinh tế nữa.
Điều này
thật ra cũng không có gì đáng trách, khi mà Việt Nam và Liên Xô cũ đã từng quá
gắn bó về kinh tế và quân sự. Mà không chỉ Việt Nam, ở châu Á, nhiều quốc gia
cũng muốn giữ sự cân bằng giữa ba cường quốc quân sự là Hoa Kỳ, Trung Quốc và
Nga.
Nhưng sự rệu
rã của nước Nga hiện nay và vị trí kém cỏi của nó trong hệ thống quốc tế đương
đại, liệu có làm cho những nhà lãnh đạo tại Hà Nội hiện nay đặt lại chính sách
đu dây đó, ít nhất là điều chỉnh liều lượng của nó?
Cuộc xâm
lăng của Nga ở Ukraine và tiếp theo đó là đòn trừng phạt “tổng hợp” của phương
Tây, bao gồm các cường quốc kinh tế châu Á là Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan,
cho thấy nước Nga chỉ có hai lợi thế là vũ khí và dầu mỏ giá rẻ (chúng ta không
bàn về vũ khí hạt nhân ở đây, điều này hoàn toàn không cần thiết khi nói đến Việt
Nam).
Nền kinh tế
của Nga không bằng những tiểu bang bình thường của Mỹ, chưa nói đến tiểu bang
giàu có nhất là California. Xe tăng Nga đang làm mồi cho các hỏa tiễn tối tân
Javelin, còn dầu của Nga đang bế tắc vì các phương tiện thanh toán do phương
Tây nắm giữ.
Thế mà,
như ông Đinh Hoàng Thắng, cựu đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, chỉ ra rằng, Việt Nam
lệ thuộc hầu như toàn bộ về kỹ thuật quân sự vào nước Nga, và phần lớn ngành
công nghiệp dầu khí.
Khi nước
Nga bị cô lập và cấm vận, Việt Nam không thể mua các thiết bị dầu khí, không thể
bảo trì các tàu ngầm Kilo hay máy bay Sukhoi.
Trong cuộc
đối đầu Nga và phương Tây, từ khi kết thúc chiến tranh lạnh đến nay, có lẽ là
các nhà “tư tưởng” trong bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam không
nên đặt vấn đề ai đúng, ai sai, ai tiến bộ, ai “phản động”, mà hãy đặt vấn đề
là ai mạnh hơn, ai có tác động tốt đến đời sống của người dân Việt Nam hơn, ai
có thể duy trì hoạt động quân sự của quân đội Việt Nam, hoạt động khai thác dầu
khí ngoài biển.
Và
điều quan trọng hơn là mô hình chính trị kinh tế xã hội nào tốt hơn.
Hãy nhìn lại
những diễn biến ở Ukraine trong cuộc lật đổ vị tổng thống thân Nga, Yanukovitch
vào năm 2014. Trong sự kiện Maidan kéo dài gần 100 ngày, người ta thấy dân
chúng Ukraine treo cờ cộng đồng châu Âu khắp nơi. Điều đó cho thấy người
Ukraine bị thu hút bởi châu Âu, chứ không phải nước Nga, quốc gia rất tương đồng
về văn hóa và ngôn ngữ với họ.
Tại sao vậy?
Vì nước
Nga cho đến tận ngày nay không chứng minh được là nó có thể đem lại sự sung túc
cho đa số dân chúng, mà nước Nga là một quốc gia của các tay tài phiệt giàu nứt
đố đổ vách, bên cạnh một đám nông dân nghèo đói, không khác thời đế chế Nga là
mấy.
***
Trở lại Việt
Nam, cuộc tháo chạy tán loạn của hơn 1 triệu nông dân làm thuê của Việt Nam vào
năm 2021, cũng cho thấy mô hình Việt Nam không khác gì mô hình Nga, cũng là một
sự phân cách rất rõ rệt giữa một số đông dân chúng nghèo đói, và sự xa hoa của
tầng lớp nhà giàu mới nổi. Không phải tự nhiên mà sau hơn 30 năm “đổi mới”, dân
chúng Việt Nam vẫn liều mạng ra đi tìm kiếm cuộc sống tốt hơn ở đâu đó trên thế
giới, khi thì trong những xưởng lao động khổ sai ở Serbia, các nhà chứa ở Đông
Nam Á, hoặc chết thê thảm trong các thùng xe đông lạnh ở Anh.
Công bằng
mà nói thì nhà cầm quyền Hà Nội trong những năm qua đã thực hiện khá tốt chính
sách đu dây nổi tiếng của họ giữa Mỹ và Trung Quốc, mặc dầu họ bị giằng kéo giữa
một bên là lợi lộc cho dân chúng, và một bên là ý thức hệ cũ kỹ với người láng
giềng phương Bắc.
Đại dịch
Covid -19 cho thấy, rằng chính phương Tây, cụ thể là Hoa Kỳ và cộng đồng Âu
châu đã cứu dân chúng Việt Nam, bằng những lô vaccine đầy hiệu quả của họ.
Trong khi đó việc giao hảo với Bắc Kinh chỉ đem lại những phiền toái, chưa nói
tới những xung đột ngoài biển Đông, như vụ hàng ngàn xe tải bị chặn lại trên
biên giới trong thời gian qua.
Nay cuộc
chiến Ukraine cho thấy thêm những phiền toái từ quan hệ với nước Nga.
Vào năm
2016, Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, và sau đó có ân giảm,
không trừng phạt Việt Nam trong việc mua vũ khí của Nga ngay, mà cho Việt Nam
có thời gian để thích ứng. Việc này có lẽ sẽ không kéo dài trong tình trạng đối
đầu hiện nay.
Một quốc
gia khác ở Đông Nam Á cũng đu dây là Indonesia, vừa qua đã hủy bỏ một hợp đồng
vũ khí với Nga, trước khi cuộc xâm lăng Ukraine bắt đầu. Jakarta cũng là một
trong hai quốc gia Đông Nam Á, nước kia là Singapore, lên án hành động xâm lược
của Nga.
Cho tới
nay, Việt Nam không hề lên án tổng thống Putin, dù ông ta nói rằng Ukraine chưa
bao giờ là một quốc gia. Tập Cận Bình cũng có thể nói như thế về Việt Nam.
No comments:
Post a Comment