Ian Bùi dịch
15/04/2020
Khi nước Mỹ bị Covid-19 tấn công hồi đầu năm 2020,
chính quyền liên bang phát hiện kho y liệu quốc gia SNS (Strategic National
Stockpile) bị thiếu hụt trầm trọng. Việc này bắt nguồn từ cuộc chiến ngân sách
giữa Tổng thống Obama và Quốc Hội sau khi đảng Cộng Hoà chiếm đa số trong cuộc
bầu cử giữa kỳ 2010 với sự trợ giúp của phong trào Tea Party – Tiệc Trà [còn gọi
là Đảng Trà].
Do áp lực từ các nhóm hữu khuynh, và vì cần tái thiết
gấp nền kinh tế sau cơn Đại Suy Thoái 2008-2009, TT Obama đã phải thoả hiệp với
tân chủ tịch Hạ Viện John Boehner, cắt giảm nhiều khoản chi phí để chính quyền
liên bang có thể tiếp tục vận hành. Trong số những nạn nhân của cuộc tranh chấp
quyền lực đó, là các cơ quan lo việc phòng chống dịch bệnh như CDC, khi ấy có
nhiệm vụ bảo trì kho SNS.
Cơn dịch “cúm heo” H1N1, bắt đầu từ tháng Giêng 2009
(lúc ông Obama vừa nhậm chức) kéo dài đến tháng 8, đã rút bớt một lượng y liệu
từ kho SNS lớn nhất lịch sử tính đến lúc bấy giờ: 85 triệu khẩu trang N95; 20
triệu vật dụng bảo vệ cá nhân PPE (Personal Protection Equipment).
Cuối
năm 2009 chính quyền Obama yêu cầu Quốc Hội tăng ngân sách SNS lên $655 triệu để
sắm thêm PPE, N95 v.v… cho kho y liệu. Nhưng thời điểm ấy đảng Cộng Hoà, với sự
ủng hộ của Đảng Trà, chỉ chú tâm vào việc đánh gục Obama để bãi bỏ Obamacare
nên ngân sách dành cho Bộ Y tế (Health and Human Services, HHS) — cơ quan kiểm
soát và quản lý Obamacare, bị cắt 10% đến 12% mỗi năm từ 2010 tới khi ông Obama
chấm dứt nhiệm kỳ thứ nhì. Trong vòng 6 năm đó SNS đã nhận được ít hơn trước
$321 triệu.
Năm 2013 và 2014 chính phủ Obama tiếp tục
yêu cầu Quốc Hội tăng ngân sách cho HHS và CDC, nhưng vẫn không thành công. Mặc dù Quốc Hội có chi vài tỉ để đối phó trận dịch Ebola năm 2014, nhưng
CDC chỉ nhận được $165 triệu, trong đó chỉ có một phần nhỏ được dùng mua đồ tiếp
liệu cho kho SNS. Do ngân sách eo hẹp, CDC ưu tiên dùng tiền để trữ các loại
thuốc men cần thiết hơn là sắm khẩu trang và các dụng cụ dễ kiếm trên thị trường.
Phải đợi đến ngân sách 2018-2019 Quốc Hội mới bắt đầu
tăng thêm tiền cho HHS trở lại. Và mặc dù chính phủ Trump vẫn muốn cắt giảm
ngân sách của HHS và CDC, Quốc Hội đã trích nhiều tiền cho hai cơ quan này hơn
mức yêu cầu của tổng thống.
Trong bản thảo ngân sách 2021 gởi cho
Quốc Hội hồi tháng Hai năm nay, chính phủ Trump đề nghị không tăng thêm tiền
cho SNS mà giữ ở mức cũ, đồng thời cắt bớt tiền cho cơ quan có nhiệm vụ quản lý
kho y liệu quốc gia. Khi ấy virus
corona đã hoành hành tại Á châu, tiến vào Âu châu và đang lây sang Mỹ.
No comments:
Post a Comment