17/01/2020
Vừa có thêm hàng loạt diễn biến liên quan đến tình
hình biển Đông nhưng đối chiếu các diễn biến này với nhau, rõ ràng rất khó xác
định tình hình biển Đông sẽ như thế nào…
***
Tuy hoạt động của các tổ chức Hồi giáo cực đoan ở
châu Phi trở nên đáng ngại hơn (hồi thượng tuần tháng này, một nhóm khủng bố Hồi
giáo vừa tấn công vào phi trường quân sự ở vịnh Manda - Kenya, khiến một quân
nhân Mỹ và hai công dân Mỹ làm việc cho Bộ Quốc phòng Mỹ tại đó thiệt mạng) (1)
nhưng cách nay vài ngày, một số cơ quan truyền thông am tường lĩnh vực quốc
phòng cho biết, Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn tiếp tục xem xét kế hoạch cắt giảm quân số
trú đóng tại châu Phi, tái phối trí lực lượng này cho việc thực hiện nhiệm vụ
chiến lược ở khu vực Thái Bình Dương (2).
Toàn châu Phi chỉ có chừng 6.000 quân nhân Mỹ trú
đóng. Họ đảm trách hai nhiệm vụ: Vừa huấn luyện cho quân đội nhiều quốc gia ở
châu Phi vừa hỗ trợ chính phủ nhiều quốc gia ở châu Phi nâng cao khả năng kiểm
soát – ngăn chặn hoạt động của phiến quân thuộc nhiều tổ chức Hồi giáo cực
đoan. Dẫu Bộ Chỉ huy khu vực châu Phi của quân đội Mỹ cảnh báo, việc cắt giảm
quân số đồn trú ở châu Phi có thể khiến các nhóm khủng bố phát triển mạnh hơn,
nguy hại cho an ninh quốc gia nhưng Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn khẳng định, kiềm chế
Nga (ở châu Âu) và Trung Quốc (ở châu Á) là ưu tiên hàng đầu.
Ý tưởng giảm quân số ở châu Phi, tập trung sức mạnh
quân sự vào khu vực châu Âu, đặc biệt là châu Á đã được Ryan McCathy – Bộ trưởng
Lục quân Mỹ, giới thiệu khá cặn kẽ vào cuối tuần trước với cử tọa của Viện
Brookings. Lục quân Mỹ hiện có 85.000 quân nhân ứng trực ở nhiều vị trí khác
nhau (bang Alaska, bang Washington, bang Hawaii, Nhật, Nam Hàn) và sẵn sàng
hành động bất kỳ lúc nào ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Để gia tăng khả
năng ứng phó, lục quân Mỹ sẽ tăng số lượng quân nhân tham gia vào những cuộc tập
trận thường niên với quân đội các quốc gia trong vùng.
Lục quân Mỹ cũng sẽ gia tăng cả phương tiện quân sự
lẫn khả năng phối hợp tấn công trên bộ, trên không, trên biển, trên Internet giữa
các đơn vị với nhau và giữa lục quân, không quân, hải quân, thủy quân lục chiến
(vốn cũng đã có những kế hoạch riêng để gia tăng sức mạnh và khả năng ứng phó tại
châu Á – Thái Bình Dương). Mc Cathy nhấn mạnh, tất cả những nỗ lực này là nhắm
vào Trung Quốc – quốc gia đang tìm mọi cách, từ viện trợ đến sức mạnh quân sự để
gia tăng ảnh hưởng trong khu vực. Theo Mc Cathy, Mỹ không muốn chiến tranh
nhưng phải sẵn sàng để đáp ứng ngay lập tức (3)…
***
Không chỉ có Mỹ kiềm chế sự hung hăng và nỗ lực gia
tăng ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Á. Giữa tuần này, ông Toshimitsu Motegi
- Ngoại trưởng Nhật và ông Carlos Dominguez – Bộ trưởng Tài chính Philippines,
chính thức loan báo: Nhật sẽ là quốc gia hỗ trợ Philippines cải tạo hải cảng,
phát triển các dịch vụ hàng hải tại nơi vốn là quân cảng cũ của Mỹ ở vịnh Subic
(4). Subic nằm một bên biển Đông, gần như đối diện với vịnh Cam Ranh ở bờ bên
kia. Tuy Mỹ giao trả quân cảng ở vịnh Subic cho Philippines năm 1992 nhưng từ
đó đến nay, Subic vẫn là nơi nhiều chiến hạm của Mỹ chọn thả neo và Thủy quân lục
chiến Mỹ đổ đến tập luyện với quân đội Philippines.
Năm ngoái, hải quân Mỹ loan báo, sau khi khảo sát, họ
nhận thấy hệ thống doanh nghiệp của Philippines hoạt động tại khu vực vịnh
Subic có khả năng cung cấp dịch vụ bảo trì và tiếp liệu cho những chiến hạm của
Mỹ thực hiện các đợt tuần tra ở biển Đông và Thái Bình Dương. Song cũng năm
ngoái, một trong những doanh nghiệp chuyên cung ứng dịch vụ bảo trì tàu của Philippines
tại vịnh Subic tuyên bố phá sản. Có đến hai doanh nghiệp của Trung Quốc cùng ngỏ
ý mua lại toàn bộ doanh nghiệp đã phá sản này ngay lập tức!
Trung Quốc đã từng bỏ ra 987 triệu Mỹ kim, tài trợ
cho việc xây dựng một tuyến đường sắt dài khoảng 70 km, nối Clark Freeport với
vịnh Subic. Clark Freeport là một đặc khu kinh tế của Philippines hình thành
sau khi Mỹ bàn giao cả căn cứ không quân Clark (Clark Air Base) cho Philippines
hồi đầu thập niên 1990. Tuy nhiên đề nghị mua doanh nghiệp chuyên cung ứng dịch
vụ bảo trì tàu tại vịnh Subic của hai doanh nghiệp Trung Quốc khiến cả
Philippines lẫn nhiều quốc gia… giật mình. Giờ, Cơ quan Hợp tác Quốc tế của Nhật
(JICA) sẽ đứng ra hỗ trợ chính Philippines phát triển vịnh Subic.
***
Tuần này, tại Việt Nam, một số cơ quan truyền thông
thuộc chính quyền, công bố thêm một số thông tin, hình ảnh về Gạc Ma. Bãi đá mà
Trung Quốc từng thảm sát 64 người lính Hải quân nhân dân Việt Nam rồi chiếm
đóng từ năm 1988 đến nay đã được bồi đắp thành một hòn đảo nhân tạo, diện tích
khoảng 13 héc ta. Gạc Ma hiện có một cao ốc tám tầng, có hệ thống điện tử giám
sát hoạt động hàng hải ở biển Đông, có quân cảng cho những con tàu tải trọng
4.000 tấn ra vào, có bãi đáp trực thăng và rõ ràng là một căn cứ hỏa lực rất mạnh
(5).
Cũng tuần này, “nhân dịp Tết cổ truyền Canh Tý và
kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt – Trung”, ông Nguyễn Phú
Trọng – Tổng Bí thư đảng CSVN kiêm Chủ tịch Nhà nước Việt Nam đã gọi điện thoại
cho ông Tập Cận Bình – người đồng nhiệm phía Trung Quốc. Ông Trọng “Chúc mừng
đảng, chính phủ và nhân dân Trung Quốc về những thành tựu trong xây dựng, phát
triển đất nước… Chúc nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc” (6).
Suốt 70 năm bang giao giữa Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
Việt Nam và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa có bao nhiêu người Việt thiệt mạng, bao
nhiêu gia đình ở Việt Nam tan nát vì sự trịch thượng và tham vọng vô lối của đảng,
chính phủ Trung Quốc? Trước nay, đảng, chính phủ Trung Quốc vẫn xem việc cưỡng
đoạt toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, chiếm đóng bảy bãi đá của Việt Nam tại quần đảo
Trường Sa, bao gồm Gạc Ma thuộc nhóm “thành tựu trong xây dựng, phát triển đất
nước”. Chẳng lẽ Tổng Bí thư đảng CSVN kiêm Chủ tịch Nhà nước Việt Nam chúc
mừng cả những… “thành tựu” này?
Ngoài tham vọng vô lối, sự càn rỡ và vô số thủ đoạn
nhằm gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc trên thế giới nói chung, tại châu Á nói
riêng và đặc biệt là ở biển Đông đang làm cộng đồng quốc tế lo ngại. Giữa lúc cộng
đồng quốc tế công khai bày tỏ sự lo ngại ấy và giữa lúc càng ngày càng nhiều quốc
gia, tổ chức quốc tế “chỉ mặt, gọi tên” Trung Quốc, có nên xem việc “Chúc
nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục
giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc
Trung Quốc” là một biểu hiện “tài tình, sáng suốt” về đối ngoại?
***
Các diễn biến như đã thấy tại biển Đông, sự chênh lệch
về khả năng, sức mạnh ở nhiều khía cạnh khác nhau giữa Việt Nam, Trung Quốc,
khiến nhiều người ở cả bên trong lẫn bên ngoài Việt Nam liên tục thúc giục hệ
thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam “quốc tế hóa vấn đề biển Đông”.
Mãi đến gần đây, đảng, nhà nước Việt Nam mới thôi xem khuyến cáo này là “âm
mưu, luận điệu của các thế lực thù địch, phản động”. Đáng ngạc nhiên là cho dù
phản ứng của cộng đồng quốc tế về hiện trạng biển Đông đã khác trước nhưng Việt
Nam vẫn thế, vẫn “tranh thủ tất cả các bên”.
Trong bang giao quốc tế, vì nhiều lý do (lợi ích quốc
gia, tình thế, tương quan giữa thế và lực,…) không thể xem thường “khéo léo, mềm
mỏng” nhưng nếu “khéo léo, mềm mỏng” vì Trung Quốc không thôi vỗ về như ông Tập
Cận Bình vừa vỗ về ông Nguyễn Phú Trọng khi cả hai điện thoại chúc mừng nhau
nhân dịp Tết cổ truyền (chỉ có Tân Hoa Xã tường thuật, không thấy báo chí Việt
Nam đề cập): “Đảng Cộng sản Trung Quốc sẵn sàng chung tay nỗ
lực với Đảng Cộng sản Việt Nam, nâng sự nghiệp xã hội chủ nghĩa hai
nước và quan hệ song phương trong thời đại mới lên tầm cao mới” - thì
hành xử của Việt Nam trong vấn đề biển Đông vẫn là một dấu hỏi (7)!
----------------------------
Chú thích
(2) https://www.stripes.com/news/africa/pentagon-mulling-cuts-to-force-in-africa-milley-says-1.614749
No comments:
Post a Comment