Wednesday, July 27, 2022

SỐ NGƯỜI CHẾT THỰC SỰ TRONG ĐẠI DỊCH: NHIỀU HƠN HÀNG TRIỆU NGƯỜI SO VỚI CON SỐ CHÍNH THỨC (David Adam - Phân Tích Kinh Tế)

 



Số người chết thực sự trong đại dịch: nhiều hơn hàng triệu người so với con số chính thức    

David Adam  -  Phân Tích Kinh Tế    

Huỳnh Thị Thanh Trúc dịch

26.7.2022

http://www.phantichkinhte123.com/2022/07/so-nguoi-chet-thuc-su-trong-ai-dich.html

 

Các quốc gia đã ghi nhận khoảng năm triệu ca tử vong do COVID-19 trong hai năm, nhưng số người chết vượt mức trên toàn cầu ước tính gấp đôi hoặc thậm chí gấp bốn lần con số này.

 

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3cjXPMA7QjgmlIf-NphPW5vVZhCOpnJGi8CdvYti5peBJuNlgGHMoSHZsHlh-2LKczJqzNj6DFrY36SFemhybAuBDgBhMawSa4HVnvi4bRBDkg4K32sXy15SyVLl6Aj22lFkvqlF84n0u9IYFqv1FZmni_rRBHolXBFaeDXSaVHv-r5jmYFfUHA-FyQ/w594-h395/Hinh%201.jpg

Một gia đình đứng bên mộ một người thân đã mất vì COVID-19 ở Manaus, Brazil, vào tháng 5 năm 2020. Nguồn: Andre Coelho/Getty

 

Ngày Thanh Minh năm ngoái đánh dấu một cột mốc nghiệt ngã. Vào ngày 1 tháng 11, dữ liệu chính thức cho thấy số người chết trên toàn cầu do đại dịch COVID-19 đã vượt qua 5 triệu người. Hiện con số này đã đạt mức 5,5 triệu. Nhưng số liệu đó là một ước tính quá thấp. Hồ sơ về số tử vong vượt mức [excess mortality] – một độ đo bao hàm việc so sánh tất cả các trường hợp tử vong được ghi lại với những trường hợp dự kiến sẽ xảy ra – cho thấy số người đã chết trong đại dịch cao hơn rất nhiều.

 

Tính toán xem còn bao nhiêu người chết là một thách thức nghiên cứu phức tạp. Việc này không đơn giản chỉ là đếm số tử vong vượt mức ở mỗi quốc gia. Các nhà khoa học đã nhận thấy một số dữ liệu chính thức về vấn đề này vẫn còn thiếu sót. Và có hơn 100 quốc gia không thu thập được số liệu thống kê đáng tin cậy về số ca tử vong dự kiến ​​hoặc thực tế, hoặc không công bố chúng kịp thời. Các nhà nhân khẩu học, nhà khoa học dữ liệu và các chuyên gia y tế công cộng đang nỗ lực thu hẹp những bất trắc đối với một ước tính toàn cầu về số ca tử vong do đại dịch gây ra. Những nỗ lực này, từ cả giới học giả và báo chí, sử dụng hàng loạt phương pháp từ hình ảnh vệ tinh của nghĩa trang đến điều tra tận nhà và các mô hình học máy cố gắng ngoại suy những ước tính toàn cầu từ dữ liệu có sẵn.

 

Trong số các mô hình này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn đang cải thiện ước tính toàn cầu đầu tiên của mình, nhưng Viện Đo lường và Đánh giá Y tế ở Seattle, Washington, đưa ra các bản cập nhật hàng ngày về những kết quả được họ mô hình hóa, cũng như dự đoán về tốc độ gia tăng số ca tử vong toàn cầu. Và một trong những nỗ lực nổi bật nhất để lập mô hình ước tính toàn cầu đến từ các phương tiện truyền thông báo chí. Tạp chí Economist ở London đã sử dụng cách tiếp cận học máy để đưa ra ước tính có khoảng từ 12 triệu đến 22 triệu ca tử vong vượt mức – hoặc gấp từ 2 đến 4 lần số ca tử vong chính thức của đại dịch tính đến nay (xem thêm tại go.nature.com/3qjtyge và biểu đồ ‘Tử vong toàn cầu).

 

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibvLD8vE-gBGDiMCbmOpeLFEXz9HUsmZXowyiaaHcMGJ7SRncl0JHStpaHA5gq4Kb5GP8YP1nK1ZNg8S2oBKiKp98En_NS4LySo-S8_N5MODmn9Ggy7N5Tph4pQDssqeQ-NERerpd5gmIF6NvDvMFPe0QYCgTrG6bP9Ws9qV93VU-Iuv5z0AnLrACnrQ/w597-h549/Bieu%20do%201%20-%20vn.jpg

TỬ VONG TOÀN CẦU .  Nguồn: Our World in Data/The Economist/IHME

 

Mức độ chắc chắn của ước tính trên có quy mô của dân số Thuỵ Điển. Sondre Ulvund Solstad, một nhà khoa học dữ liệu, người dẫn dắt công trình lập mô hình của The Economist, cho biết: “Công bằng mà nói thì hiện tại ước tính này có biên độ rất rộng. Nhưng khi có nhiều dữ liệu hơn, chúng tôi có thể thu hẹp nó.”

 

Cuộc đua tính toán số người chết toàn cầu trong khi đại dịch vẫn tiếp diễn là một bài toán phải kết hợp mô hình thống kê phức tạp với việc thu thập dữ liệu cực kỳ nhanh. Những ai tham gia cuộc đua này đều biết rằng bất kỳ câu trả lời do mình đưa ra nào cũng sẽ tạm thời và mơ hồ. Nhưng họ cảm thấy điều quan trọng là phải cố gắng. Những người này muốn thừa nhận quy mô thực sự và cái giá phải trả cho thảm kịch về con người do COVID-19 gây ra (xem phần ‘So sánh các đại dịch’), và họ hy vọng phản bác lại những tuyên bố sai lệch phát sinh từ các số liệu chính thức, chẳng hạn như Trung Quốc ghi nhận chỉ dưới 5.000 người chết vì COVID-19 hoặc chỉ hơn 300.000 người ở Nga.

 

SO SÁNH CÁC ĐẠI DỊCH

 

Theo một vài ước tính về số ca tử vong vượt mức, đại dịch COVID-19 là đại dịch lớn nhất kể từ đại dịch cúm H1N1 1918–20 khi tính theo quy mô dân số năm 2020.

 

Theo một vài ước tính về số ca tử vong vượt mức, đại dịch COVID-19 là đại dịch lớn nhất kể từ đại dịch cúm H1N1 1918–20 khi tính theo quy mô dân số năm 2020.

 

XEM TIẾP >>>>>

 

 


No comments: