Anthony Zurcher
Phóng viên BBC tại Washington DC
25 tháng 3 2019
Đã 22 tháng kể từ khi cựu Giám đốc FBI Robert
Mueller được chỉ định đứng đầu cuộc điều tra đặc biệt về sự can thiệp của Nga
vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 và liệu chiến dịch của Trump có liên quan đến
can thiệp này không.
Công tố viên đặc
biệt Robert Mueller nộp báo cáo cho bộ trưởng tư pháp, người sẽ quyết định sẽ
công bố chi tiết thích hợp cho công chúng .
ALAMY
Giờ đây công việc của ông
Mueller đã xong, và báo cáo của ông được đệ trình lên Bộ Tư pháp.
Nhưng điều đó có nghĩa
gì? Ryan Teague Beckwith, biên tập viên cao cấp của Tạp chí Time so sánh việc cố
gắng theo kịp các biến chuyển trong cuộc điều tra của Mueller giống như việc
thấu hiểu được cốt truyện của một cuốn tiểu thuyết Nga bằng cách chỉ nghe cuộc
bàn tán trong câu lạc bộ sách.
Bây giờ, cuối cùng, thì
có lẽ chúng ta sẽ thấy được bản tường trình đầy đủ.
Hoặc không!
Nếu tất cả những điều này
có vẻ khó hiểu, thì đó là vì không ai biết chính xác điều gì sẽ xảy ra kế tiếp.
Điều đó không có nghĩa là
chúng ta sẽ biết tất cả các chi tiết ngay lập tức - hoặc sẽ không bao giờ biết.
Cựu giám đốc FBI khét tiếng
kín miệng Mueller có thể đơn giản tuyên bố rằng công việc của ông đã xong, thu
xếp hành lý và quay trở lại cuộc sống riêng tư của các sân và câu lạc bộ golf,
phiên họp hội đồng quản trị của các công ty, đi diễn thuyết tại các trường đại
học và lui tới cửa hàng Genius Bar của Apple.
Ủa, vậy thì sẽ không có bản
'Báo cáo Mueller' với tất cả các chi tiết thú vị sao?
Không nhất thiết như
vậy. Thực ra, có lẽ không phải thế.
Có lẽ xác suất một tường
trình chi tiết về cuộc điều tra sẽ được trình bày trước công chúng, tương tự
như bản tường trình được công tố viên độc lập Kenneth Starr soạn thảo vào năm
1998 rất thấp.
Những thùng tài
liệu đi kèm báo cáo của công tố viên Kenneth Star năm 1989. ALAMY
Cuộc điều tra trên diện rộng
của ông Starr bắt đầu bằng một cuộc điều tra về bất động sản và cuối cùng xăm
soi mối quan hệ của Bill Clinton với Monica Lewinsky được xúc tiến bởi một đạo
luật liên bang với các quy tắc khác. Và bản thân ông Starr - một cựu thẩm phán
và luật sư hành chính của đảng Cộng hòa - là một mẫu người rất khác với một
Mueller, rất nguyên tắc và xuất thân từ Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ.
Cuộc điều tra của công tố
viên đặc biệt Mueller được thực hiện dưới sự giám sát của Bộ Tư pháp và chịu
sự chi phối của các
quy định của bộ này.
Trách nhiệm của công tố
viên đặc biệt Mueller khi kết thúc công việc của mình là gửi lên một
"báo cáo mật" cho Bộ trưởng Tư pháp Bill Barr, giải thích các quyết
định truy tố của mình.
Sau đó, ông Barr phải
cung cấp cho các thành viên cao nhất của ủy ban Tư pháp Thượng viện và Hạ viện
một lời giải thích ngắn gọn về bất kỳ hành động nào đã được thực hiện - hoặc
các trường hợp mà ông đã phủ quyết đề xuất của công tố viên đặc biệt.
Bộ trưởng Tư pháp sẽ quyết
định xem việc phổ biến toàn bộ hay một phần của bản tường trình của Mueller
liệu có phải là việc làm phục vụ "lợi ích công cộng" hay không.
Ông Bill Barr sẽ làm gì?
Đây là câu hỏi đáng giá
một triệu đô la.
Tại Thượng viện tháng 1,
trong lời khai của mình trong các phiên điều trần xác nhận sự bổ nhiệm của ông
vào chức vụ Bộ trưởng Tư pháp, ông Barr đã liên tục bị đảng Dân chủ ép buộc phải
hứa rằng ông sẽ công khai bất kỳ khám phá hoặc báo cáo nào do cuộc điều tra của
Mueller đưa ra. Ông Bar lúc đó ậm ừ.
Giờ đây, trong lá thư vừa
được gửi đến các thành viên cao cấp của Quốc hội, bộ trưởng bộ tư pháp có vẻ
muốn tiết lộ nhiều hơn.
"Tôi đang xem xét bản
báo cáo và dự đoán rằng có thể cho quý vị biết về kết luận chính của công tố
viên đặc biệt ngay sau cuối tuần này", ông viết.
Theo truyền thống, Bộ Tư
pháp thường miễn cưỡng cung cấp thông tin về các cuộc điều tra không dẫn đến
truy tố hình sự. Đó là điều mà ai cũng nhớ là cựu Giám đốc FBI James Comey đã
vi phạm trong tuyên bố báo chí tháng 7 năm 2016 về phác thảo kết quả của một cuộc
điều tra liên bang đến việc Hillary Clinton sử dụng máy chủ email riêng trong
khi bà là ngoại trưởng của Barack Obama.
Sẽ là mỉa mai, nói một
cách nhẹ nhất, nếu kết quả chính trị từ quyết định của ông Comey - mà chiến dịch
tranh cử của bà Clinton được cho rằng đã bị đâm một vết dao chí mạng - là truyền
thống được Bộ trưởng Tư pháp Barr nêu để bảo vệ quyết định giữ bí mật các chi
tiết về cuộc điều tra của công tố viên Mueller liên quan đến Donald Trump.
Lá thư của ông Barr kết
luận: "Tôi vẫn chủ trương càng minh bạch càng tốt, và tôi sẽ cập nhật
quý vị về tiến trình đánh giá của tôi."
Vậy chúng ta có thể sẽ không
biết mọi chi tiết?
Điều này chắc chắn có thể
xảy ra. Hoặc nếu chúng ta có biết được điều gì đó, thì cũng phải mất một thời
gian báo cáo này mới được đơn giản hoá thành một dạng mà quần chúng có thể hiểu
được (hoặc, theo hoạt động ở Washington, thì có thể bị rò rỉ).
Hãy tưởng tượng cảnh tượng
ở Washington, khi thế giới chính trị biết ông Mueller đã cung cấp những khám
phá của mình cho Bộ trưởng Tư pháp Barr và sau đó phải chờ đợi - hàng giờ,
hàng ngày - để tìm hiểu xem, có bất cứ điều gì, sẽ đến từ báo cáo này.
Tuy nhiên, cũng có một kịch
bản khác.
Cho đến giờ, ông Mueller
đã phát biểu qua hồ sơ tòa án của mình, rất nhiều chi tiết và những tiết lộ mới.
Mặc dù báo cáo của ông cho bộ trưởng tư pháp sẽ được giữ bí mật, nhưng đây có
thể không phải là lời cuối cùng của ông Mueller khi kết thúc cuộc điều tra.
Có thể còn có nhiều bản
cáo trạng sắp tới.
Trong suốt 21 tháng qua,
công tố viên đặc biệt Mueller - qua các tài liệu truy tố - đã giải thích cách
đặc vụ và giới hoạt động Nga bị cáo buộc thu thập thông tin về tiến trình
chính trị của Hoa Kỳ, khởi xướng một chiến dịch truyền thông xã hội để gây ảnh
hưởng và tạo tranh cãi giữa các quan điểm chính trị của Mỹ - tài trợ phát triển
cơ sở chính trị hạ tầng, và đột nhập vào email và kho dữ liệu của các nhà hoạt
động Dân chủ hàng đầu, trong nỗ lực làm tổn hại chiến dịch tranh cử tổng thống
của bà Clinton.
Ông Mueller đã truy tố
nhiều thành viên trong vòng tròn nội bộ thân thiết của tổng thống trong việc
điều hành chiến dịch tranh cử, vì nhiều hành vi sai trái, bao gồm cản trở công
lý và nói dối về các liên hệ với Nga.
Ông đã giúp đạt được thỏa
thuận với luật sư cá nhân của ông Trump, Michael Cohen, người đã khai quật được
bằng chứng về các cuộc đàm phán kinh doanh của Trump với các quan chức Nga được
tiến hành trong thời điểm nóng bỏng của chiến dịch tranh cử tổng thống năm
2016.
Ông đã buộc tội một người
bạn tâm giao của Trump, Roger Stone, vì đã nói dối về những liên hệ với
Wikileaks, tổ chức mà ông nói là đường dây thông qua đó Nga đã đưa tài liệu của
mình vào dòng máu chính trị Mỹ.
Roger Stone, cố vấn
lâu năm của ông Trump, là một trong những người dính líu trong cuộc điều
tra. GETTY IMAGES
Công tố viên đặc biệt có
thể đang xây một con đường truy tố dẫn đến Nhà Trắng, với những viên đá cuối
cùng sắp được thiết lập. Giới theo dõi tòa án lưu ý là nhóm ông Mueller đã đệ
trình lên các tòa án liên bang nhiều bản cáo trạng niêm phong trong vài tháng
qua. Đó có thể là những quả bom chính trị và pháp lý, với ngòi nổ đã được mồi lửa.
Hoặc những mồi này sẽ tắt
ngúm.
Vậy là vụ này kết thúc hay
sao?
Không dễ thế. Ngay cả khi
cuộc điều tra của Mueller kết thúc và "báo cáo" không được công bố,
không có bản cáo trạng mới và các tuyên bố công khai của bộ trưởng tư pháp có
rất ít chi tiết, câu chuyện đến đây chưa kết thúc.
Một số vụ án được công tố
viên đặc biệt khởi xướng - liên quan đến Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Michael
Flynn và phó trợ lý chiến dịch tranh cử Rick Gates - vẫn đang chờ tuyên án cuối
cùng.
Cựu giám đốc chiến dịch
tranh cử Paul Manafort đã bị bỏ tù vì tội lừa đảo và vì âm mưu liên quan đến vận
động hành lang bất hợp pháp.
Cố vấn lâu năm của ông
Trump, ông Stone vẫn chưa ra tòa với cáo buộc nói dối trước Quốc hội, can thiệp
nhân chứng và cản trở công lý. Ông Mueller đã trao quyền công tố này cho các luật
sư của chính phủ. Ngoài ra ông Mueller còn có một hồ sơ cáo buộc công ty
Concord Management and Consulting đã hỗ trợ chiến dịch dùng truyền thông xã hội
của Nga năm 2016 để can thiệp vào bầu cử Mỹ.
Trong khi đó, có rất nhiều
cuộc điều tra khác đang được xúc tiến độc lập với văn phòng công tố viên đặc biệt.
Giới điều tra liên bang ở New York đang xem xét các hành vi có thể đã vi phạm
luật bầu cử của ủy ban điều hành chiến dịch tranh cử của Donald Trump và các
doanh nghiệp của ông, cũng như hành vi sai trái của ủy ban nhậm chức.
Giới luật sư Hoa Kỳ ở
Washington và Virginia cũng đang rất bận rộn, với vụ án gián điệp liên quan đến
người Nga Maria Butina và một vụ truy tố vận động hành lang nước ngoài chưa
đăng ký với các cộng sự kinh doanh của ông Flynn.
Ngoài ra còn có các cuộc
điều tra cấp tiểu bang về quỹ từ thiện của ông Trump và hồ sơ khai thuế của
Trump Organization , cũng như một vụ kiện đang diễn ra của Maryland và Quận
Columbia cáo buộc rằng tổng thống, thông qua các giao dịch kinh doanh của ông,
vi phạm quy tắc hiến pháp cấm chấp nhận tiền từ chính phủ nước ngoài khi còn tại
chức.
Ông Mueller có thể đã rời
khỏi sân khấu, nhưng bộ phim sẽ vẫn tiếp tục.
-----------------------------------
XEM THÊM
VOA
Tiếng Việt
26/03/2019
Tổng thống Mỹ Donald
Trump mắng ‘phông lông’ kẻ thù hôm 25/3 và cáo buộc họ là có ‘hành động xấu xa’
và ‘phản bội’ chỉ một ngày sau khi Bộ trưởng Tư pháp công bố bản tóm tắt báo
cáo của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller trong đó nói rằng ban vận động
tranh cử của ông Trump không có thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử hồi năm
2016.
“Chúng tôi mừng là mọi việc
đã xong. Nó 100% phải là như vậy,” ông Trump nói với các phóng viên ở Nhà Trắng.
“Tôi ước gì nó kết thúc sớm hơn, nhanh hơn.”
“Có rất nhiều người ngoài
kia làm những chuyện rất, rất xấu xa, rất tồi tệ. Tôi có thể nói là những việc
phản bội chống lại đất nước,” ông Trump nói mà không nêu tên ai hay hành động
gì cả.
Phe Dân chủ đang yêu cầu
công bố toàn bộ bản báo cáo nhưng một luật sư của ông Trump nói rằng những
thông tin chủ chốt – chẳng hạn những câu trả lời bằng văn bản của ông Trump
trong cuộc điều tra – phải được giữ lại.
Ông Trump nói rằng ông muốn
có cuộc điều tra mới mặc dù ông không nói rõ ai sẽ thực hiện cuộc điều tra này
và nó sẽ nhắm vào ai.
“Những người này chắc chắn
phải bị sờ tới. Tôi đã để ý họ từ lâu,” ông nói trong Phòng Bầu Dục khi tiếp Thủ
tướng Israel Benjamin Netanyahu. “Và tôi nói: Tại sao họ vẫn chưa bị sờ tới? Họ
nói dối Quốc hội. Rất nhiều người. Và quý vị biết họ là ai.”
“Chúng ta không bao giờ để
điều này xảy ra một lần nữa với một Tổng thống khác.”
Thượng nghị sỹ Lindsey
Graham của Đảng Cộng hòa, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện và là đồng minh của
ông Trump, nói rằng ông sẽ yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp Barr bổ nhiệm một công tố
viên đặc biệt để xem xét nguồn gốc của cuộc điều tra về Nga, vốn ban đầu do FBI
phụ trách sau đó chuyển sang cho ông Mueller sau khi ông Trump sa thải Giám đốc
FBI James Comey.
Ông Graham nói rằng đã đến
lúc xem xét ban vận động của bà Hillary Clinton và nguồn gốc của trát đòi ông
Carter Page, cựu cố vấn của ông Trump, ra trình diện dựa theo Đạo luật Giám sát
Tình báo Nước ngoài vốn dựa một phần trên những thông tin đưa ra trong một tài
liệu do ông Christopher Steele, một cựu nhân viên tình báo Anh, soạn thảo. Phe
Cộng hòa nói rằng FBI đã không công bố rằng ông Steele là người được một công
ty do Đảng Dân chủ cấp ngân quỹ thuê để tìm hiểu về những vụ việc làm ăn của
ông Trump.
Phe Dân chủ, vốn hiện kiểm
soát Hạ viện, đã kêu gọi công bố cho Quốc hội và công chúng Mỹ toàn bộ báo cáo
của ông Mueller và quả quyết sẽ triệu ông Barr, người được ông Trump chỉ định
làm Bộ trưởng Tư pháp và đã từng lên án cuộc điều tra của ông Mueller là gây cản
trở - ra trước Quốc hội để điều trần.
Xuất hiện trên Đài NBC, nữ
phát ngôn nhân Nhà Trắng Sarah Sanders nói: “Truyền thông và Đảng Dân chủ đã gọi
Tổng thống là điệp viên cho chính phủ nước ngoài. Đó là hành động tương đương với
tội phản quốc, vốn đáng nhận án tử ở đất nước này.”
“Tôi nghĩ Đảng Dân chủ và
truyền thông tự do nợ tổng thống và nhân dân Mỹ một lời xin lỗi. Họ đã phí hai
năm và tạo ra sự ngừng trệ và xao nhãng khỏi những vấn đề tác động đến cuộc sống
hàng ngày của mọi người,” bà Sanders nói thêm.
Nói với các phóng viên,
bà Sanders cũng kêu gọi Quốc hội điều tra một số người chỉ trích ông Trump mạnh
mẽ, bao gồm Cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia James Clapper, cựu Giám đốc CIA John
Brennan, cựu Giám đốc FBI James Comey và các quan chức FBI khác.
*
Liên quan
No comments:
Post a Comment