SÔNG TRÀ KHÚC S.O.S.

Sông Trà S.O.S
Lệ Dân (Quảng Ngãi)
http://www.doi-thoai.com/baimoi0509_035.html
Chính quyền tỉnh Quảng Ngãi có kế hoạch vào tháng 6/2009 sẽ khởi công xây một đập dâng ngang sông Trà. Theo thiết kế, con đập có chiều dài hơn 800m, cao 3,15m chắn ngang sông Trà khoảng 1km phía đông cầu Trà Khúc. Văn bản dự án cho rằng con đập có tác dụng ngăn lũ, điều tiết mực nước nổi và làm tăng độ cao và trữ lượng nước ngầm ở lưu vực, cải tạo khí hậu và làm điểm vui chơi cho cư dân giàu ở thành phố, đồng thời tạo điều kiện phát triển giao thông thủy.

Tất cả những kết luận ấy dựa trên những số liệu và tính toán có chủ ý, duy ý chí, thuộc tư duy cấp dự án cần đầu tư bằng mọi giá và không có tính thuyết phục.

Đây là công trình có vốn xây dựng khoảng 230 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước, tức của toàn dân, chưa từng có với tất cả dòng sông cả nước nói chung và miền trung nói riêng (đặc sản Quảng Ngãi).

Ngoài sự không thuyết phục về mục tiêu, ý nghĩa, tác động xã hội và môi trường đã nói ở trên, thực chất việc xây con đập là sự thể hiện quyền lục của nhà nước cấp tỉnh trong việc dùng tiền công để làm một công trình có mục đích tiêu tiền, tạo điều kiện hưởng lợi cho những nhà thầu xây dựng, phục vụ nhu cầu mát mẻ vui chơi của bộ phận dân cư giàu có, có điều kiện sống cao hơn (quan chức và giới doanh nhân thương gia ăn theo)ở khu vực đô thị . Việc xây dựng không tính đến sự tác động đến dòng sông bình thường đã là hình ảnh, biểu tượng văn hoá của người dân Quảng Ngãi, đã đi vào ký ức và thi ca; cũng không tính đến sự tác động môi trường do nước biển dâng vì thay đổi khi hậu mà dự kiến là sẽ cao hơn khoảng 0,5m vào năm 2050 tại khu vực ven biển miền trung; không tính đến sự thay đổi địa lý sinh thái và chu kỳ sinh thái, sinh sản phân bố suốt dòng sông của những loại thủy sản truyền thống như cá bống - cá thày bai; không tính đến sinh nhai của 5 vạn cư dân phía sau đập với những mục đích hiện có đối với dòng sông như thủy lợi, đánh bắt ốc, don hến, khai thác vật liệu xây dựng, tắm giặt. Thế hệ trẻ em phía sau đập không còn dòng sông, bến nước với vị trí bình thường để bơi tắm, nghịch đùa, hẹn hò và yêu nhau. Cũng không biết dòng nước sau khi đã được người dân thành phố thưởng lãm rồi sẽ có chất lượng như thế nào trong khi điều chắc chắn là lượng bồi tích phù sa hàng năm bổ sung cho những cánh đồng phía dưới sẽ không còn. Đó là chưa nói đến nguy cơ và hậu quả của những sự cố kỹ thuật xảy ra khi lũ về mà hệ thống thoát bị hỏng (không thể nói là tuyệt đối không xảy ra, cả với những nhà máy điện hạt nhân).

Chúng tôi, những người dân Quảng Ngãi thiết tha yêu mến quê mình, muốn dòng sông cứ bình thường như vậy với thế hệ chúng tôi và cũng vậy với thế hệ tương lai , thấy rằng công trình chẳng cần thiết chút nào. Chúng ta đã hy sinh dòng sông cho đập thủy lợi Thạch Nham ở đầu nguồn để bảo đảm có đủ lương thực cho tỉnh rồi. Có con đập dâng cũng không làm cho GDP Quảng Ngãi tăng lên hoặc người dân bớt nghèo đi. Con đập chẳng thu lại được đồng tiền nào, chưa nói đến hàng năm lại phải tiêu tốn thêm cho quản lý, bảo dưỡng, gia cố, sửa chữa, khắc phục những sự cố mà thiết kế chưa tiên liệu hết. Những đồng tiền đó nên xây nhà cho người nghèo, giúp đỡ người tàn tật, làm mới những ngôi trường miền núi.

Chúng tôi thiết tha kêu gọi những người dân Quảng Ngãi khắp nơi hãy nghiên cứu để phản biện, bày tỏ tâm tư chủ kiến của mình để Quảng Ngãi không rơi vào qui luật đầu tư với bất cứ giá nào, khai thác tài nguyên với bất cứ giá nào mà kết quả là sự không còn hoặc sự méo mó của dòng sông.