Lệnh cấm TikTok có
lan truyền sang các nước khác?
Joe Tidy
Phóng
viên an ninh mạng
BBC
World Service
19
tháng 1 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cly4j904rp2o
Các
nhà phân tích cho rằng chỉ là "vấn đề thời gian" trước khi lệnh cấm
TikTok của Mỹ lan sang các nước đồng minh và xa hơn nữa – nếu chính quyền Trump
quyết định giữ lệnh cấm này.
Ứng
dụng TikTok đã bị ngừng hoạt động ở
Mỹ sau khi các nhà lập pháp nước này kết luận rằng TikTok là một mối đe dọa đối
với an ninh quốc gia do mối liên hệ giữa công ty mẹ ByteDance với chính phủ
Trung Quốc – điều mà ByteDance phủ nhận.
Tuy
nhiên, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã cho biết ông phản đối lệnh cấm nói
trên và sẽ tìm cách để đảo ngược quyết định.
Nếu
lệnh cấm của Mỹ được tiến hành, các chuyên gia nói rằng việc cấm cửa các công
ty công nghệ Trung Quốc và Nga vì lý do an ninh quốc gia trước đây có thể là mô
hình tiềm năng để lệnh cấm TikTok có thể lan ra toàn thế giới.
"Có
những điểm tương đồng lớn giữa TikTok và những gì đã xảy ra với Huawei của
Trung Quốc và Kaspersky của Nga, cho thấy rằng chỉ là vấn đề thời gian trước
khi một lệnh cấm lan rộng có hiệu lực," Emily Taylor, Biên tập viên của tờ
Cyber Policy Journal, cho biết.
Trong
cả hai trường hợp, các công ty này đều bị Mỹ cáo buộc là mối đe dọa đối với an
ninh quốc gia – nhưng không có bằng chứng cụ thể nào được các cơ quan an ninh mạng
đưa ra.
Điều
tương tự cũng đã xảy ra với TikTok.
Dưới
thời Tổng thống Trump, sản phẩm phần mềm diệt virus hàng đầu của Kaspersky đã bị
cấm sử dụng trên các máy tính dân sự và quân sự ở Mỹ sau khi có những cáo buộc
vào năm 2017 rằng phần mềm này được Điện Kremlin sử dụng trong một vụ tấn công
mạng – một cáo buộc chưa bao giờ được chứng minh.
Ngay
sau đó, Vương quốc Anh cũng làm theo và từng đồng minh một dần đưa ra các hạn
chế, cảnh báo hoặc lệnh cấm.
Phải
mất nhiều năm nhưng cuối cùng, một lệnh cấm trên toàn quốc đã có hiệu lực vào
năm ngoái tại Mỹ, nhưng vào thời điểm đó, nó gần như không còn tác dụng.
Kaspersky đã đóng cửa hoạt động tại Mỹ, sau đó là các văn phòng tại Anh, với lý
do không còn hoạt động kinh doanh khả thi ở đây.
Công
ty này luôn lập luận rằng quyết định của chính phủ Mỹ dựa trên "bối cảnh địa
chính trị và những mối lo ngại mang tính lý thuyết" thay vì xác minh rủi
ro một cách độc lập.
Theo
nghiên cứu của công ty quản lý rủi ro mạng Bitsight, việc giảm mức sử dụng
Kaspersky sau lệnh cấm đã được ghi nhận, không chỉ ở Mỹ mà còn ở ít nhất 25 quốc
gia khác, kể cả những quốc gia không có chính sách công khai cấm phần mềm này.
Tập
đoàn viễn thông khổng lồ Huawei của Trung Quốc gần như đã vấp phải trường hợp
tương tự.
Mỹ
cáo buộc Huawei và các công ty công nghệ Trung Quốc khác có mối quan hệ quá gần
gũi với chính phủ Trung Quốc. Họ lập luận rằng các thiết bị 5G phổ biến của
công ty này không nên được sử dụng để xây dựng mạng viễn thông vì có thể bị lợi
dụng để do thám hoặc gây gián đoạn thông tin liên lạc.
Một
cựu nhân viên của Huawei tại Anh nói rằng, một khi Mỹ quyết định cấm, chặn hoặc
hạn chế Huawei, gần như không thể tránh khỏi việc các đồng minh sẽ làm theo.
"Anh
và một số quốc gia khác đã nói về việc tự đưa ra kết luận độc lập của riêng họ
về vấn đề an ninh, nhưng Mỹ không ngừng vận động hành lang một cách kín đáo. Họ
cảnh báo về các rủi ro an ninh quốc gia, nhưng không bao giờ có bằng chứng để
chứng minh," theo cựu nhân viên không muốn tiết lộ danh tính.
Việc
Mỹ vận động hành lang mạnh mẽ với các đồng minh về các vấn đề an ninh là điều
thường thấy trong nhiều khía cạnh của chính sách an ninh mạng.
Cái
nhìn chằm chằm của Ngũ Nhãn
Mọi
chuyện thường bắt đầu với các quốc gia trong Liên minh Five Eyes (Ngũ Nhãn).
Liên
minh chia sẻ thông tin tình báo chặt chẽ này bao gồm năm nền dân chủ nói tiếng
Anh: Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand.
Cho
đến nay, tất cả các thành viên đã cấm TikTok trên các thiết bị của chính phủ và
một số quốc gia thậm chí đã đưa ra các cảnh báo công khai. Canada đã ra lệnh chấm
dứt hoạt động của TikTok tại nước này với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.
Hiệu
ứng domino từ Five Eyes có thể rất lớn, và các hạn chế sử dụng TikTok đã lan rộng
rồi, khi ứng dụng này bị cấm trên thiết bị của nhân viên chính phủ, công chức
hoặc quân nhân tại Áo, Bỉ, Estonia, Pháp, Hà Lan, Na Uy và Đài Loan...
Ciaran
Martin, cựu Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Quốc gia của Anh trong thời điểm
ban hành lệnh cấm đối với Huawei và Kaspersky, đồng ý rằng nói chung khi Mỹ đưa
ra quyết định an ninh quốc gia hoặc quyết định chiến lược về một công ty, Anh
và các đồng minh rốt cuộc cũng sẽ làm theo.
Tuy
nhiên, ông nói rằng, giống như tất cả các vấn đề liên quan đến TikTok, cần chú
ý đến chính quyền Trump sắp tới.
"Điều
chúng ta chưa biết là liệu TikTok có trở thành ngoại lệ hay không vì Trump đã
nói rằng ông ấy phản đối lệnh cấm, vậy liệu ông ấy có ra lệnh cho các đồng minh
làm theo không? Chúng ta vẫn chưa rõ," ông nói.
Lập
trường của Trump về TikTok đã thay đổi đáng kể so với nhiệm kỳ tổng thống đầu
tiên của ông, khi ông từng cố gắng cấm ứng dụng này. Kể từ đó, ông đã trở thành
người ủng hộ TikTok sau khi chiến dịch tái tranh cử của ông nhận được sự ủng hộ
từ các video trên nền tảng này.
Emily
Taylor cũng đồng ý rằng yếu tố chưa rõ ràng này có thể khiến TikTok khác biệt
so với Huawei và Kaspersky.
"Nó
phụ thuộc vào mức độ áp lực mà chính quyền sẵn sàng áp dụng," bà nói với
BBC.
"Nếu
chương trình nghị sự đối ngoại của họ quá dày đặc, thì việc ép các đồng minh
khác tuân theo lệnh cấm có thể bị đẩy xuống phía dưới danh sách ưu tiên, cho
phép các quốc gia khác chờ đợi."
Hiện
tại, chính phủ Anh cho biết vào thứ Bảy (18/1) rằng họ "không có kế hoạch"
cấm TikTok. "Chúng tôi làm việc với tất cả các công ty mạng xã hội lớn để
hiểu kế hoạch của họ trong việc đảm bảo an ninh dữ liệu tại Anh và đảm bảo họ
đáp ứng các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng cao mà chúng tôi mong đợi."
Phương
Tây - và các nước còn lại
Huawei
Technologies đã mở trụ sở tại Zambia, nơi công ty đã đầu tư vào các dự án hạ tầng
kỹ thuật số lớn
Huawei
Technologies đã mở trụ sở tại Zambia, nơi họ đầu tư vào các dự án hạ tầng kỹ
thuật số lớn.
Một
khía cạnh khác cần cân nhắc về tương lai của TikTok sau lệnh cấm của Mỹ là liệu
ứng dụng này có thể tiếp tục phát triển mà không có cơ sở khách hàng tại Mỹ hay
không.
Bất
kỳ ứng dụng nào mất đi 170 triệu người dùng cũng sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề,
nhưng người dùng Mỹ đặc biệt có giá trị đối với nhiều nhà sáng tạo nội dung,
nhà quảng cáo và việc họ chi tiền trực tiếp cho TikTok Shop.
Nếu
các nước phương Tây còn lại cũng làm theo, điều đó sẽ giảm dòng tiền chảy vào
công ty này và hạn chế sự phát triển của các tính năng mới, càng củng cố sự thống
trị của các nền tảng Mỹ như Instagram Reels, YouTube Shorts và Snapchat.
TikTok
hiện cũng đã bị cấm tại Pakistan, Afghanistan và Ấn Độ – một thị trường khổng lồ.
Ứng dụng này không có mặt tại Trung Quốc vì đã có phiên bản ''chị em'' là
Douyin.
Kaspersky
và Huawei đều đã vượt qua khủng hoảng bằng cách dựa vào cơ sở khách hàng nội địa
và chuyển hướng sang các khu vực như châu Phi và Trung Đông.
Do
đó, TikTok có thể xây dựng cơ sở người dùng tại các khu vực này. Nhưng nếu lệnh
cấm của Mỹ lan rộng trên toàn cầu, ứng dụng này có lẽ sẽ không bao giờ lớn như
hiện tại và có thể sẽ chết dần theo thời gian.
-------------------------------
Tin
liên quan
·
TikTok ngừng hoạt động
tại Mỹ, ông Trump nói 'có thể' sẽ gia hạn 90 ngày
19
tháng 1 năm 2025
·
Ông Trump nói lệnh
cấm TikTok chỉ giúp ích cho Facebook - 'kẻ thù của người dân Mỹ'
12
tháng 3 năm 2024
·
Hạ viện Mỹ thông
qua dự luật cấm TikTok, Trung Quốc cảnh báo 'gậy ông đập lưng ông'
14
tháng 3 năm 2024
·
Ông Trump nhậm chức
tổng thống khi nào? Xem trực tiếp ở đâu?
16
tháng 1 năm 2025
·
Singapore gỡ quảng
cáo Vietjet về bảo vệ môi trường
18
tháng 1 năm 2025
·
Việt Nam muốn học
Tư tưởng Tập Cận Bình 'nhiều nhất có thể'?
16
tháng 1 năm 2025
No comments:
Post a Comment