Giới trẻ Trung Quốc
học thức cao làm lái xe, lao động phổ thông, diễn viên phụ
Stephen McDonell
Phóng
viên chuyên về Trung Quốc
BBC
News Tiếng Việt
4
tháng 1 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c1el51pn4e9o
Trung
Quốc hiện nay là quốc gia mà một thợ đụng ở trường trung học có trình độ thạc
sĩ vật lý; một nhân viên vệ sinh có bằng về quy hoạch môi trường; một tài xế
giao hàng học triết học; và một tiến sĩ từ Đại học Thanh Hoa danh giá lại ứng
tuyển vào vị trí cảnh sát hỗ trợ.
Đấy
là những trường hợp thực tế trong một nền kinh tế
đang gặp khó khăn - và không khó để tìm được những trường hợp
tương tự.
"Công
việc mơ ước của tôi là làm việc trong ngành ngân hàng đầu tư," Sun Zhan
nói khi chuẩn bị bắt đầu vào ca phục vụ bàn trong nhà hàng lẩu ở thành phố Nam
Kinh, phía Nam Trung Quốc.
Chàng
trai 25 tuổi này vừa tốt nghiệp thạc sĩ tài chính. Anh hy vọng sẽ "kiếm được
nhiều tiền" từ một công việc có mức lương cao nhưng cho biết, "Tôi đã
tìm kiếm công việc như vậy, nhưng không có kết quả tốt."
Trung
Quốc đang sản xuất hàng triệu sinh viên tốt nghiệp đại học mỗi năm, nhưng ở một
số lĩnh vực lại không có đủ việc làm cho họ.
Nền
kinh tế đang gặp khó khăn và đình trệ ở nhiều lĩnh vực quan trọng, kể cả bất động sản và
sản xuất.
Tỷ
lệ thất nghiệp trong giới trẻ đã từng lên tới gần 20% trước khi nhà nước đổi
cách tính để làm cho tình hình trông có vẻ khả quan hơn. Vào tháng 8/2024, tỷ lệ
thất nghiệp vẫn là 18,8%. Con số mới nhất vào tháng 11 đã giảm xuống còn 16,1%.
·
Thanh niên Trung
Quốc và tình trạng thất nghiệp báo động
2 tháng 9 năm 2024
·
Tại sao người trẻ
Trung Quốc ngày càng trốn tránh Tết
9 tháng 2 năm 2024
·
Khó khăn kinh tế
của Trung Quốc ảnh hưởng gì tới thế giới?
29 tháng 9 năm 2023
Nhiều
người tốt nghiệp đại học gặp khó khăn khi tìm việc đúng ngành đúng nghề nên
đang làm những công việc dưới trình độ, khiến cho gia đình và bạn bè chỉ trích.
Khi
Sun Zhan trở thành người phục vụ bàn, điều đó đã gặp phải sự khó chịu từ bố mẹ
anh.
"Ý
kiến gia đình là mối bận tâm lớn đối với tôi. Dù sao tôi cũng mất nhiều năm đi
học, mà lại học ở một ngôi trường khá tốt," anh nói.
Anh
cho biết gia đình cảm thấy xấu hổ vì công việc của đó, và họ muốn anh tìm cách
trở thành công chức hay quan chức, nhưng anh nói, "Đây là sự lựa chọn của
tôi."
Tuy
vậy, anh có một kế hoạch bí mật. Anh sẽ dùng thời gian làm phục vụ để học hỏi về
ngành kinh doanh nhà hàng, nhằm trong tương lai có thể mở cửa tiệm của riêng.
Anh
tin nếu mình có thể điều hành một doanh nghiệp thành công, thì những người chỉ
trích trong gia đình sẽ phải thay đổi cách nhìn.
"Thị
trường việc làm thực sự rất khó khăn ở Trung Quốc đại lục, vì vậy tôi nghĩ nhiều
người trẻ phải điều chỉnh kỳ vọng của mình," giáo sư Zhang Jun từ Đại học
Thành phố Hong Kong nói.
Bà
cho biết nhiều sinh viên đang tìm cách lấy các bằng cấp cao hơn để có cơ hội tốt
hơn, nhưng sau đó, thực tế của môi trường tìm việc khiến họ nhận ra điều đó
không dễ dàng.
"Thị
trường việc làm thực sự khó khăn," Wu Dan, 29 tuổi, hiện đang là thực tập
sinh tại một phòng massage trị liệu thể thao ở Thượng Hải, cho biết.
"Với
nhiều bạn học thạc sĩ của tôi, đây là lần đầu tiên họ đi tìm việc nhưng rất ít
người trong đó đã kiếm được việc."
Cô
cũng không ngờ được chuyện mình bị đưa đẩy vào công việc này khi cô có một tấm
bằng tài chính từ Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong.
Trước
đó, cô làm việc tại một công ty giao dịch hợp đồng tương lai ở Thượng Hải, ở đó
cô chuyên về các sản phẩm nông nghiệp.
Trở
về đại lục sau khi hoàn thành chương trình học tại Hong Kong, cô muốn làm việc
trong một công ty cổ phần tư nhân và dù nhận được một vài lời mời nhưng không bằng
lòng về các điều kiện.
Việc
cô không chấp nhận bất kỳ lời mời nào mà thay vào đó bắt đầu huấn luyện trong
ngành y học thể thao đã không nhận được sự ủng hộ từ gia đình.
"Họ
nghĩ tôi trước đó đã có một công việc tốt, và nền tảng giáo dục của tôi khá cạnh
tranh. Họ chẳng hiểu tại sao tôi lại đi chọn một công việc dễ dàng chỉ đòi hỏi
chân tay mà mức lương thấp."
Cô
thừa nhận mình không thể sống sót ở Thượng Hải với mức lương hiện tại nếu không
nhờ bạn đời đã có nhà.
Ban
đầu, cô không biết có ai ủng hộ sự nghiệp hiện giờ của mình, nhưng sau khi cô
điều trị cho mẹ khỏi chứng đau lưng, giảm đáng kể cơn đau mà bà đã gặp phải,
thì mẹ cô đã thay đổi suy nghĩ.
Giờ
đây, cô cựu sinh viên ngành tài chính cho biết làm việc trong ngành đầu tư thực
sự không phù hợp với mình.
Cô
cho biết mình rất quan tâm đến chấn thương thể thao, thích công việc này và một
ngày nào đó muốn mở phòng khám riêng.
Wu
Dan, 29 tuổi, cho biết không thể tìm được công việc trong ngành tài chính có điều
kiện tốt. Hiện cô là thực tập sinh tại một phòng trị liệu xoa bóp thể thao.
Những
người tốt nghiệp đại học ở Trung Quốc đang buộc phải thay đổi nhận thức về những
gì có thể được coi là "một vị trí tốt," giáo sư Zhang cho biết.
Theo
những gì có thể coi là "dấu hiệu cảnh báo" cho giới trẻ, "nhiều
công ty ở Trung Quốc, kể cả nhiều công ty công nghệ, đã sa thải rất nhiều nhân
viên," bà nói thêm.
Bà
cũng cho biết các lĩnh vực lớn của nền kinh tế, trước đây là những nhà tuyển dụng
lớn của các cử nhân, hiện đang đưa ra các điều kiện làm việc dưới chuẩn, và cơ
hội tốt trong những lĩnh vực này ngày một biến mất.
Trong
khi họ tìm cách giải quyết tương lai, những người tốt nghiệp đại học thất nghiệp
cũng đã tìm đến ngành công nghiệp điện ảnh và truyền hình.
Các
bộ phim có ngân sách lớn cần rất nhiều diễn viên phụ để lấp đầy các cảnh quay
và, tại phim trường nổi tiếng Hoành Điếm ở phía Tây Nam Thượng Hải, có rất nhiều
người trẻ tìm kiếm công việc diễn xuất.
"Tôi
chủ yếu đứng cạnh nhân vật chính để phụ họa mà thôi. Tôi đứng gần các diễn viên
chính nhưng không có lời thoại," Wu Xinghai, học ngành kỹ thuật thông tin
điện tử, cho biết, anh đang đóng vai vệ sĩ trong một bộ phim truyền hình.
Chàng
trai 26 tuổi này cười nói rằng ngoại hình đẹp trai của anh đã giúp anh tìm được
một chân diễn viên phụ.
Anh
cho biết nhiều người thường đến Hoành Điếm và làm việc chỉ vài tháng một lần.
Anh cũng cho rằng đây là giải pháp tạm thời cho đến khi tìm được công việc ổn định.
"Tôi không kiếm được nhiều tiền nhưng cảm thấy thoải mái và tự do."
Không
ít người trẻ đến Hoành Điếm xin làm diễn viên phụ trong các sản phẩm của các
studio phim có bằng đại học.
"Đây
là tình trạng ở Trung Quốc, phải không? Ngay khi tốt nghiệp, bạn trở thành người
thất nghiệp," Li, người không muốn tiết lộ tên, nói.
Anh
học đạo diễn phim và viết kịch bản, và cũng đăng ký làm diễn viên phụ vài
tháng.
"Vì
còn trẻ nên tôi đến đây để tìm việc. Khi có tuổi hơn, tôi sẽ kiếm một công việc
ổn định."
Nhưng
nhiều người lo sợ họ sẽ không bao giờ có được việc làm tốt nên có thể phải chấp
nhận một công việc khác xa với những gì họ hình dung.
Sự
thiếu niềm tin về triển vọng kinh tế Trung Quốc khiến giới trẻ thường không biết
tương lai rồi sẽ ra sao.
Wu
Dan cho biết ngay cả những người bạn của cô đang có việc làm cũng cảm thấy rất
bối rối.
"Họ
khá lúng túng và cảm thấy tương lai mờ mịt. Những người đang làm việc cũng
không hài lòng với công việc của mình. Họ không biết liệu có giữ được công việc
hiện tại hay không. Và nếu mất việc, họ có thể làm gì tiếp?"
Cô
nói mình sẽ chỉ "xuôi theo dòng và dần khám phá những gì mình thực sự muốn
làm".
----------------------------
Tin
liên quan
·
Tỷ lệ thất nghiệp của
thanh niên Trung Quốc tăng cao kỷ lục
17
tháng 7 năm 2023
·
Tập Cận Bình lo về
kinh tế, người dân Trung Quốc thì sao?
2
tháng 10 năm 2024
·
TQ: Kiệt sức hay thất
nghiệp – những ‘đứa con ở nhà toàn thời gian’
19
tháng 7 năm 2023
No comments:
Post a Comment