Sự tàn khốc bên trong
cuộc chiến chống chính quyền độc tài quân sự Myanmar
Yogita Limaye
BBC
News
07
tháng 06 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cd117z8ej0do
Quân
nổi dậy ở Myanmar đang giành được nhiều chiến thắng quan trọng trước quân đội của
chính quyền quân sự. Để làm được điều đó, họ cũng phải hy sinh nhiều nhân mạng.
Ông
Lalzidinga và bà Lalthantluangi đã mất hai người con
Một
doanh trại quân đội bỏ hoang nằm trên ngọn đồi đầy cây cối, nhìn xuống một hồ
nước tuyệt đẹp nổi tiếng vì có hình trái tim độc nhất vô nhị.
Khu
đất xung quanh vương vãi những hộp mìn và vỏ đạn.
Những
bông hoa dại vàng vươn mình xuyên qua đống tôn rỉ sét nằm rải rác ở nơi từng là
một trại lính.
Ở
một phía của khu trại vẫn còn những chiến hào được đào vội vàng.
Cảnh
báo: Một số chi tiết trong bài viết có thể gây khó chịu.
Dưới
bầu trời ảm đạm, một lá cờ có họa tiết sọc ngang trắng, đỏ và xanh với hình
chim trĩ ở giữa lật phật trong gió
Đây
là lá cờ của Quân Giải phóng Quốc gia Chin (CNA), một nhóm dân quân ở bang Chin
(miền tây Myanmar) chiến đấu chống lại chính quyền quân sự nước này.
Bảy
tháng trước, CNA và các nhóm dân quân địa phương đã đẩy lùi quân đội Myanmar ra
khỏi trại lính ở thị trấn Rihkhawdar - một thị trấn giao thương miền biên giới
giáp Ấn Độ - và các khu vực khác của bang Chin.
Đó
là một bước tiến lớn chưa từng có của CNA trong cuộc chiến chống lại quân đội
Myanmar độc tài, chế độ đã giẫm nát nền dân chủ mong manh của đất nước bằng cuộc
đảo chính vào năm 2021.
Đây
là lần đầu tiên quân đội Myanmar mất kiểm soát các khu vực này.
Và
trong một dịp hiếm hoi, BBC đã được tiếp cận khu vực này để chứng kiến đà tiến
công của các nhóm quân nổi dậy ở khu vực miền tây đất nước.
Chiến
thắng ở thị trấn Rihkhawdar không tới một cách dễ dàng, mà là thành quả của
hàng loạt cuộc tấn công suốt hơn một năm.
Đối
với một số gia đình, chiến thắng đi liền với cái giá rất đắt.
Lalnunpuii
đã tham gia phong trào vũ trang kháng chiến
Lalnunpuii,
17 tuổi, là một người rất yêu nhảy múa.
Tài
khoản mạng xã hội của Lalnunpuii đầy những video cô bắt chước các trào lưu trên
mạng.
“Chỗ
nào nó cũng nhảy được. Nhưng nó lại không thích ăn diện lắm. Nó thần tượng quân
đội và thường xuyên nghe những bài hát về những người lính cống hiến cuộc đời
cho đất nước. Nó dũng cảm, mạnh mẽ và chẳng sợ gì cả,” bà Lalthantluangi , mẹ của
Lalnunpuii, chia sẻ.
Sau
cuộc đảo chính, Lalnunpuii đã thuyết phục cha mẹ cho phép cô tham gia phong
trào dân quân vũ trang ở làng Haimual nơi họ sinh sống.
Trong
một bài luận bằng tiếng Anh ở trường, Lalnunpuii đã giải thích lý do tại sao cô
muốn như vậy.
“Myanmar
tan nát mất rồi… Quân đội Myanmar là kẻ thù của tôi bởi chúng rất tàn ác… Tương
lai của tôi là ở Lực lượng Phòng vệ Nhân dân (PDF) và tôi thích điều đó,” bài
luận viết.
Tháng
8/2022, dân quân từ làng Haimual và các nhóm khác đã tấn công trại lính ở
Rihkhawdar.
“Chúng
tôi đã dùng máy bay không người lái tấn công chúng suốt 13 ngày liên tục. Bom
chủ yếu là do tôi làm, bởi tôi là thợ hàn chính của đơn vị,” ông Lalzidinga,
cha của Lalnunpuii, kể lại.
Từng
là tài xế xe tải trước cuộc đảo chính, ông Lalzidinga đã trở thành một trong những
nhà tổ chức của PDF ở Haimual.
Lần
này, cả hai bên đều có thương vong, nhưng PDF đã không chiếm được trại lính
Rihkhawdar.
·
Myanmar: Người trẻ từ
chối trở thành ‘lá chắn sống’ của chính phủ quân sự
27 tháng 2 năm 2024
·
Myanmar thi hành luật
nghĩa vụ quân sự giữa tình hình chiến sự căng thẳng
11 tháng 2 năm 2024
·
Myanmar yêu cầu quân
đội chuẩn bị cho 'tình trạng khẩn cấp'
16 tháng 11 năm 2023
Ngày
14/8/2022, để trả đũa cuộc tấn công, quân đội Myanmar đã tràn vào làng Haimual.
Theo
lời kể của dân làng, quân đội đã phóng hỏa nhiều ngôi nhà. Chúng tôi đã tận mắt
chứng kiến những gì còn lại của những ngôi nhà ấy.
Quân
đội Myanmar bị cáo buộc đã phóng hỏa hàng chục ngàn ngôi nhà của người dân ở
khu vực miền bắc và miền tây đất nước với mục đích dập tắt sự phản kháng.
Ở
làng Haimual, Lalnunpuii và em trai Lalruatmawia là hai trong số 17 người bị
quân đội Myanmar bắt làm con tin.
Ngoài
hai chị em, tất cả những người khác sau đó đã được trả tự do.
Gia
đình họ tin rằng đây là hành động trả thù ông Lalzidinga.
Hai
ngày sau, xác của hai chị em được dân làng tìm thấy trong một ngôi mộ được đào
rất cạn tại khu rừng gần làng Haimual.
Cả
hai đã bị tra tấn dã man và đánh đập tới chết bằng báng súng.
Lalnunpuii
đã bị cưỡng hiếp. Ngực, tay, và bộ phận sinh dục của Lalruatmawia có những vết
bỏng do nước sôi.
BBC
đã xem báo cáo xét nghiệm tử thi và các bức ảnh chụp chi tiết thi thể của hai
chị em.
Quân
đội Myanmar chưa lên tiếng phản những hồi câu hỏi của BBC về các cáo buộc nói
trên.
Em
trai của Lalnunpuii là Lalruatmawia, 15 tuổi
“Tôi
không đủ can đảm để nghĩ về những gì đã xảy ra với hai con của mình,” ông
Lalzidinga nói, đoạn ngưng lại để tìm từ ngữ thích hợp. "Các con tôi đã hy
sinh. Tôi không xứng đáng làm cha chúng.”
Một
lát sau, ông nói tiếp, với giọng của một người cha tự hào kể về những đứa con của
mình.
“Con
trai tôi cao hơn nửa tấc. Nó là đứa lắm lời và chẳng bao giờ nề hà việc nhà,”
ông Lalzidinga kể.
“Hai
chúng nó dính lấy nhau suốt. Con gái tôi thì luôn mang lại niềm vui và tiếng cười
cho mọi người."
Bà
Lalthantluangi lau nước mắt, trong tay ôm đứa con gái út bốn tuổi Hadaci.
“Tôi
bảo chồng rằng đừng có nản lòng sau cái chết của các con. Hy sinh này đâu phải
chỉ riêng chúng ta. Các thế hệ sau cũng cần tự do.
“Sống
trong một đất nước mà không có quyền gì và số phận thì hoàn toàn phụ thuộc vào
quân đội, đó là điều không đúng.
“Đây
là cuộc chiến đáng để hy sinh tính mạng. Tôi rất tự hào về những đứa con của
mình,” bà nói.
Quân
nổi dậy đã đẩy lùi quan đội Myanmar khỏi doanh trại Rihkhawdar gần biên giới Ấn
Độ
Trong
suốt thời gian ở Myanmar, chúng tôi đã gặp rất nhiều người mặc quân phục mang
súng trường và các loại súng khác.
Họ
không phải lính chính quy, mà là nông dân, học sinh, là những người bình thường
với sự kiên cường đáng nể trong bối cảnh xung đột tàn khốc.
Chỉ
tay về phía thung lũng bên dưới làng Haimual, chỉ huy Vala của PDF cười và nói
với chúng tôi rằng quân đội Myanmar đã bị đánh bật ra khỏi khu vực này.
Theo
ông, căn cứ gần nhất của quân đội Myanmar cách nơi này hơn 48km, tính theo đường
chim bay.
Tại
nghĩa trang địa phương, ông chỉ tay vào những ngôi mộ mới, phủ đầy hoa nhựa hồng
và trắng.
“Đây
là những người đã hy sinh khi chiến đấu chống lại chính quyền quân sự,” ông
Vala nói khi đang chỉnh lại một lẵng hoa bị đổ gần mộ một người anh em bên vợ.
Chúng
tôi cũng nhìn thấy mộ của Lalnunpuii và Lalruatmawia.
Quân
nổi dậy đang huấn luyện tân binh tại một căn cứ trên núi
Hầu
hết những người dân chúng tôi gặp đều được huấn luyện tại căn cứ Victoria của
CNA, nằm ở phía nam làng Haimual.
Để
tới căn cứ, chúng tôi lái xe trên những con đường quanh co, gập ghềnh, xuyên
qua những khu rừng rậm rạp và đồi núi hiểm trở.
Tới
nơi, chúng tôi thấy hàng trăm thanh niên và tân binh mặc đồng phục diễu hành giữa
một thao trường rộng.
“Tổ
quốc, mảnh đất dấu yêu, chúng con sẽ bảo vệ bằng máu và tính mạng của
mình," họ đồng thanh cất tiếng khi bài tập kết thúc.
Tiếp
đó là bài huấn luyện sử dụng vũ khí. Chúng tôi đã nghe những tiếng súng không
lâu sau đó.
Người
ta nói với chúng tôi rằng tất cả đều đã trên 18 tuổi, nhưng nhiều người trông
trẻ hơn thế.
Từng
nếm trải mùi vị của tự do khi Myanmar tiến tới chế độ dân chủ vào năm 2011, nhiều
thanh thiếu thiên cảm thấy chế độ quân chủ là không thể chấp nhận được.
Họ
đã gác lại giấc mơ riêng tư để tham gia lực lượng nổi dậy.
Cô
Than Dar Lin, 19 tuổi, từng ước mở trở thành giáo viên.
“Mọi
việc không quá tệ trong năm đầu tiên sau cuộc đảo chính. Nhưng sau đó quân đội
đã bắt đầu bắn phá làng của chúng tôi. Họ phá hủy nhà cửa của chúng tôi. Quân
lính ập vào các ngôi làng, đốt phá nhà cửa, giết người và cả động vật. Rất nhiều
người trong chúng tôi đã phải trốn vào rừng, nhiều tới mức chính khu rừng đã trở
thành một ngôi làng,” cô kể lại.
“Chú
tôi bị bắn chết một cách dã man. Tôi căm thù quân đội. Vì thế, tôi đã gia nhập
CNA để bảo vệ đất nước và nhân dân,” cô chia sẻ.
Than
Dar Lin, 19 tuổi, quyết tâm chiến đấu chống lại sự cai trị của quân đội Myanmar
Dường
như thanh niên Myanmar khắp nơi đều bị cuốn vào làn sóng cách mạng.
Hàng
ngàn người từng làm việc cho chính quyền Myanmar cũng đã đổi phe.
Anh
Vanlalpekthara, 22 tuổi, từng là một cảnh sát.
“Nó
từng có mức lương khá tốt. Chúng tôi cảm thấy hạnh phúc và đủ đầy. Nhưng sau đó
chính phủ đã bị lật đổ trong một cuộc đảo chính và nó quyết định gia nhập lực
lượng kháng chiến," bà Molly Khiang, mẹ Vanlalpekthara, nói trong khi lấy
ra ba bức ảnh cũ chụp hình người con trai thời còn đang huấn luyện trong lực lượng
cảnh sát.
Bà
Molly Khiang với bức ảnh chụp người con trai
Nói
về tuổi trẻ của mình dưới thời quân đội cai trị, bà Molly kể:
“Hồi
đó, chẳng có nổi một ngày vui vẻ. Chúng tôi rất sợ quân đội. Đó là lý do tại
sao tôi lại ủng hộ quyết định của con trai."
Sáu
ngày sau khi gia nhập lực lượng nổi dậy hồi tháng 3/2022, anh Vanlalpekthara đã
bị giết.
“Con
trai tôi bị đâm vào chỗ này và chỗ này,” bà Molly nói và lấy tay chỉ vào ngực
và lưng mình.
“Nó
bị đánh đập dã man. Bàn chân của nó bị chặt đứt,” bà nghẹn ngào.
“Thật
khó để nói về điều này."
Vợ
của Vanlalpekthara đang mang thai con đầu lòng khi anh qua đời.
Con
trai của họ, giờ đã gần 18 tháng tuổi, đang sống trong một trại tị nạn xa xôi.
Bà
Molly giơ nắm đấm lên khi chúng tôi hỏi về cảm xúc của bà khi thấy quân đội
Myanmar bị đánh bật ra khỏi làng.
“Tôi
rất vui, nhưng tôi muốn nhìn thấy một chiến thắng toàn diện.”
Người
con thứ của bà cũng tham gia PDF.
Quân
nổi dậy nói rằng tân binh của họ đều trên 18 tuổi
Chính
sự ủng hộ của nhiều người dân lành đã giúp các lực lượng quân nổi dậy yếu thế
xoay chuyển cục diện và đẩy lùi quân đội Myanmar hùng hậu với đầy đủ trang thiết
bị vào thế bị động.
“Lúc
đầu họ dường như sẽ thắng. Nhưng thiếu đi sự ủng hộ của nhân dân, không ai có
thể chiến thắng, bất kể là trong chính trị hay chiến tranh.
“Họ
có vũ khí mạnh hơn, nhưng không có sự ủng hộ của nhân dân,” ông Pa Thang, chính
trị gia được phong làm “thủ tướng” của chính phủ do các nhóm nổi loạn ở bang
Chin lập ra, chia sẻ.
Ông
cũng là thành viên Liên minh Quốc gia vì Dân chủ của bà Aung San Suu Kyi, người
đã bị quân đội bắt giam sau cuộc đảo chính.
Chính
phủ này tuyên bố kiểm soát khoảng 80% lãnh thổ của bang Chin, dù quân đội
Myanmar vẫn kiểm soát hầu hết các thị trấn chiến lược, bao gồm cả thủ phủ.
Tuy
nhiên, quân nổi dậy đang trên đà chiến thắng. Đầu tuần này, họ đã chiếm thêm được
thị trấn Tonzang.
Ông
Htet Ni là người phát ngôn của CNA
“Đây
là đất của chúng tôi, không phải của quân đội Myanmar. Chúng tôi thắng vì chúng
tôi đã quá quen thuộc với từng tấc đất nơi đây,” ông Htet ni, người phát ngôn của
CNA, cho biết.
Một
nguyên nhân quan trọng khác dẫn tới thành công của họ là sự liên kết giữa các
nhóm phiến quân trên khắp đất nước.
Việc
này đã buộc quân đội Myanmar phải lựa chọn khu vực để tập trung lực lượng.
CNA
cho biết họ đã liên minh với Quân Độc lập Kachin, Quân Giải phóng Dân tộc Karen
và Quân đội Karenni.
Thách
thức lớn nhất của quân nổi dậy là sự tranh giành quyền lực giữa các nhóm.
Chỉ
riêng tại bang Chin đã có hàng loạt phe phái, trong đó nhiều phe có thù hằn với
nhau.
Ông
Pa Thang khẳng định rằng họ có thể duy trì sự đoàn kết, đồng thời cho biết họ
có kế hoạch trong tương lai sẽ hoạt động dưới trướng Chính phủ Thống nhất Quốc
gia Myanmar (NUG) - chính phủ dân sự do bà Suu Kyi lãnh đạo.
"Chúng
tôi đang cẩn thận soạn thảo luật và hiến pháp. Chúng tôi sẽ có hai bộ trưởng và
một thứ trưởng từ bang Chin trong NUG. Chúng tôi đang chuẩn bị mọi thứ sẵn sàng
cho thời điểm quân đội Myanmar thừa nhận thất bại," ông nói.
Những
người chúng tôi gặp đều có niềm tin rằng họ sẽ chiến thắng.
“Sẽ
không lâu nữa đâu," ông Pa Thang nói.
"Sẽ
không hay nếu đưa ra dự đoán về điều này, nhưng tôi tin rằng chúng tôi sẽ chỉ
phải chiến đấu trong khoảng hơn hai năm cho đến ba năm nữa."
------------------
Tin
liên quan
·
Myanmar: Người trẻ đối
mặt với ước mơ tan vỡ khi phải sống lưu vong
19
tháng 6 năm 2023
·
Myanmar: Quân đội
không kiểm soát được tình hình giao tranh ở bang Shan
9
tháng 11 năm 2023
·
Game trên di động gây
quỹ cho cuộc cách mạng ở Myanmar
28
tháng 8 năm 2023
No comments:
Post a Comment